Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 23

2000
‎– Bai, hain zuzen ere estrukturalistek praktikan eta, zenbaitetan, teorian ereukatu zuten ikuspegi, psikologikoa?, hitza zentzu zabal samarrean hartuta: gogora Baudouin-ek, oraindik fonologia terminoa erabiltzen ez zenean, psikofonetikaz hitz egiten zuela, errealitate fisikoaz gainerako hori jasotzeko.Estrukturalistei ez zitzaien nahikoa zientifiko iruditu beren paradigmatik.Sapir, XX. mendeko zientzialari jakintsuenetakoa izanagatik ere, ez zenbeldurtu eta fonemaren izaera psikologikoari eutsi zion.... Bera bezala fonologiaofizialaren historia zuzengabeak ahaztu dituen beste zenbait berreskuratubeharko genituzke (fonetika eta fonologiaren harremanez horrenbesteerakutsiko ligukeen Bazell bera, Donegan ek gure artikulu honetan aipatzenduena).
2004
‎Kultur nortasunaren ideia bikoitza da: alde batetik, be re herritarren aurrean gauzatzen da, kultur nazionala finkatu duten dokumentuak agerian jarriz (dokumentu hitza zentzurik zabalenean hartuta); eta, beste aldetik, kanpora begira, mundu osoari nazioa zer den ikusaraziz.
‎Adibidez, gela honetan dakuskigun aulkiak (nahiz eta estilo, neurri eta kolore berekoak izan) ez dira identikoak, baina denei ‘aulki’ deitzen diegu, identikoak bailiran hartzen ditugula. Izen bidezko identifikatze hori metafora prozesu bati esker suertatzen da, metafora hitza zentzu zabal batean harturik. Gauzen ordez izenak erabiltzean metafora batez baliatzen gara, hizkuntzaren ahaltasun baldintza den metaforaz hain zuzen ere, izenak gauzak balira bezala erabiltzen baititugu.
2008
‎Aitzitik. Palinek (Bushek eta Aznarrek egiten zuten moduan) bere ideiak ahosgora adierazten ditu(...) Palinen itxura erakargarria, bere erotismoa hitzaren zentzurik zabalenean, inposatu nahi dizkigun ideiak gustagarri bihurtzeko enbalajea da. (...)
2009
‎–Euskal Herria, Euskararen Herria eta lurraldea da?. Euskaraz osatu, osatzen eta osatuko da Euskal Herria, hitzaren zentzurik zabal eta sakonenean. Euskarak izan behar du erabateko lehentasuna gure borrokan, Euskaraz jakitea edota ikasten aritzea izan behar da lehen baldintza Euskal Herriaren alde aritzeko.
2010
‎Ikerketaren helburua, bada, ustea finkatzea da. Zalantza, uste, sinesmen, iritzi eta ikerketa hitzak zentzu zabal horretan ulertu behar ditugu.
2011
‎Eta horretan da, batez ere, interesgarria, gure ustez. Azterketa hori zehaztasun zientifikoz eginez gero, lortutako informazioari esker hezkuntza prozesuaren hobekuntzan hitzaren zentzu zabalenean lagunduko liguketen urratsak eman ahal izango genituzke.
‎Hirugarren, usten nuen Euskal Ikasketen Programaren lan esparruak euskal errealitate osoa hartu behar zuela —bai lurraldetasun aldetik (Hegoalde, Iparralde eta zenbait diaspora) bai denbora aldetik (historiaurretik aro garaikidera). Halaber, diziplinartekoa izan behar zuen, hitzaren zentzurik zabalenean, eta barnean hartu (teorian behintzat) arte guztiak, giza zientziak eta gizarte zientziak. Hortaz, nahiz eta euskal mugimendu etno nazionalista berri samar batek, bere irudi desberdinekin, eta Estatuarekin zuen gatazkak (lehenbizi Espainiarrarekin eta gero Frantziarrarekin) arreta bidezkoa eta are nabarmena piztu, dudarik gabe, ez genion utzi behar gure ikerketa agenda gidatzen edo mendean hartzen.
2012
‎bere aberkideekiko oso kritikoa da, min handia ematen dio haien arteko liskarrak, utzikeriak, ezjakintasunak, zikinkeriak (bai, behin eta berriro bereziki aipatzen du zikinkeria). Ondorioz, zapalkuntzaren aurkako borrokari ekitea herriaren kultura eta gizalegea igotzeko aukera gisa ikusten du; alegia, mugimenduaren helburua ez da soilik politikoa, baita kulturala ere, hitzaren zentzurik zabalean. Nahi bada, zentzu moralean ere.
2013
‎Emilio Mora jeneralaren aginduak, Nafarroako Batzorde Karlistaren agiriak, José María Iribarren kronistaren zalantzak, falangisten gau bidaiak, orain arte ondo ezagutzen zen eta artean ezezagun samarra zena aztertu, batu, eta hainbat ertzetako begirada panoramiko ikaragarria eskaini du bere azken lan honetan. Ikaragarria hitzaren zentzu zabalenean, ikara ematen baitu bortizkeriaren tamainak; ikara, nagusitu zen isiltasunak; ikara ematen, halaber, gaur egungo keria askoren jatorria orduko hartan dagoela ohartzeak.
‎bat da, bloke goresgarri bat. Bere baliospenaz jabetzeko aski da aipagai dugun liburuaren ondorioak irakurtzea(. Conclusion?, 541 or.). Nago azken ehun urteko sozialistek, hitzaren zentzu zabalean, bat egin izan dutela ondorio horiekin. Hori bai, ondorio horietan ez duzu hizkuntzaren gaineko aipamenik aurkituko.
‎Ekologiaren alde zientifikoak edo jakintzazkoak, ordea, hizkuntzen habitata zaintzeko eta garatzeko bide politikoetara garamatza, politika hitzaren zentzurik zabalenean. Eta bide politiko horiek, ez dira politikoki politak.
2015
‎Ezen poeta ez bada, ezer ez da! Eta poeta diodanean, uler bedi hitza zentzu zabalean; hots, poeta gizaki gisa?, idazketa mundu eraikitzaile gisa. Ez dakit ulertzen zaidan?
‎Gatazka fideltasunez erakusten ahalegindu da, fideltasun hitzaren zentzu zabalean: batetik, dagoenaren deskribapen ahal bezain objektiboa egin nahi izan du, protagonisten barne muinetaraino heltzen den objektibotasuna; eta, bestetik, bere literatura fidel horren bidez hain zuzen, gatazkaren koordenatu politikoak aldatu nahi izan ditu, azken hau ere fideltasunaren adierazpen bat baita, zure herria hobetu nahi etikoari fideltasuna.
2017
‎Hiru diskoa, lehenengo kantatik hamaikagarreneraino, horren lekuko da. Eta pop a diot, hitzaren zentzu zabal eta nobleenean: rocketik, abangoardiatik, klasikotik eta (geografia ezberdinetako) folketik edaten duen pop a da Mursegorena; hau da, egungo musika herrikoia alegia, hemengoa," hemen" leku guztiak direlako jada.
‎Adibidez, gehienok izan ditugu ahotan Irakeko eta Afganistango inbasioak aurrera eramateko ateak ireki zituela, bereziki New Yorken gertatuak. Halaber, gizarteak, gureak noski, hitzaren zentzu zabalean, izuarekin bizitzen ikasi behar izan duela diote adituek.
‎Leku izen elebidun (hibrido ere esan dakieke agian) ugari samar ikusi uste dugu. Har bedi, beraz, elebidun hitza zentzu zabalenean. atza. Gorago esan dugu ‘mendi bizkarra’ esan nahi duela sardinieraz, eta atx/ (h) aitz ekin lotua egon litekeela.
2018
‎Ohartarazi behar dut kurdu batek ez duela aukeratzen, egokitu zaiona bizitzen ahalegintzen dela. Beraz, eta aukeratzea gutxitan egokitzen zaigunez, oraingo honetan tristeziaren zati handi bat desagerraraztea erabaki nuen, eta, hitzaren zentzu zabalean, erresistentzia dosi bat duten atalak kontatzea hautatu nuen. Nahiago izan nuen, guztiarekin ere, umorerako eta alaitasunerako tokia duen errealitate bat kontatu:
2019
‎Hilabete zeneukan arnas berritzeko; hangoa deskubritu ahala hemengoaz ahazteko. Deskonektatzeko hitzaren zentzurik zabalenean.
‎703 Sektarismo kristau gandutsuak erromatarren zibilizazioaren goreneko hiru osagaietako bi, ingeniaritza, hitzaren zentzu zabalean (gizartekoa eta industriala), eta zuzenbidea banpirizatu egin zituen, eta inperio bera ere azkenean suntsitzea lortu zuen hirugarrena erabat erauziz, estatu hura eraikitzea eta zabaltzea ahalbideratu zuen aurrekorik gabeko tolerantzia erlijioso eta kulturala. Egia da baita ere zibilizazio haren hutsune eta bizio nagusiak gainditzen lagundu zuela, esate baterako jokoen eta ikuskizunen izaera odoltsua, esklabotasun edota genero eta gizarte klaseen arteko ezberdintasun gorria, baina horrek eta latinaren finkatze eta salbatzearen aldeko egindako ekarpenak ordain txikia dirudite hondatutako osoaren alboan, eta Gizateria mila urteko superstizio eta sektarismopeko iluntasun batean sartu izanaren alboan are gutxiago.
‎Euskararen eskaintza ideologikoa ere( hitzaren zentzurik zabalenean) zabaltzea lortu litzateke.
2020
‎Bigarren partean, politikarekin zerikusi gehiago dutenak tolestu ditut, eta hirugarrenean, kulturarekin harreman estuagokoak kultura hitza zentzu zabalean harturik, eta, azkenik, 2020ko martxoa ezkeroztik gure bizitza baldintzatzen duen covid birusarekin loturikoak.
2022
‎Eta hala ere gogoratzen ditut irakasle batzuk, nola ahaztu, adibidez, 3 bat jarri zidan hura?, gogoratzen dut denborarekin maisu maistra bilakatu direnak; eta irakasle izan gabe, are batzuk sekula aurrez aurre izan gabe ere, paper hori, hitzaren zentzu zabalenean, bete dutenak. Ez dut uste lortu dutenik nitaz pertsona bertutetsu eta ilustratu bat egitea.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia