|
2012
|
|
|
Herrialde hartako hizkuntza etengabe ari denez aldatzen, garai bateko struldbruggek ezin diete beste batzuetakoei ulertu, eta berrehun urteren ondoren ez dira gai elkarrizketarik izateko ere(
|
hitz
orokor gutxi batzuk salbu) inguruko hilkorrekin, eta horrela, beren sorterrian atzerritarrak bailiran bizitzeko zoritxarra izaten dute.
|
|
|
Nola eman nuen han zenbait aste norantz gindoazen jakin gabe, eta txalupan lehorreratu nindutenean nola zin egin zidaten marinelek, egiatan edo gezurretan, ez zekitela munduaren zein aldetan geunden. Halere, Esperantza Oneko muturraren hegoaldera hamarren bat gradura geundela uste izan nuen orduan, hots, 45en bat gradura hego latitudean, hala atera ahal izan bainuen haien artean entzutea egokitu zitzaidan zenbait
|
hitz
orokorretatik, une hartan, nire ustez, hego ekialdera geundelarik haiek Madagaskarrera egin nahi zuten bidaian. Eta hau aierupen hutsa baino askoz gehiago izan ez arren, halere ekialderantz bideratzea erabaki nuen, Holanda Berriko hego mendebaldeko kostara iristeko itxaropenez, eta beharbada haren mendebaldera, baita nik nahi bezalako irlaren batera ere.
|
|
2015
|
|
|
Baina Gipuzkoakoa, Zuberoakoa edo Nafarroakoa euskalkiak baizik ez dira, eta Zumaiako hitz egiteko modu bereziari, berriz, herri hizkera ere deitzen zaio.
|
Hitz
orokorra da, beraz, euskalkia, eta adiera zehatzagokoa herri hizkera.
|
|
|
oniritzi? 1 maite izan, 2 estimatu?.
|
Hitz
orokorra antzina. Lazarragaren izkribuetan agertzen da, oneretxi itxurapean eta NOR NORI NORK erara jokatuta:
|
|
|
or, txakur?.
|
Hitz
orokorra antzina, Zuberoan eta Nafarroa Beherean iraun du ihiztor/ ihizor, ehize or, hitz elkartuan.
|
|
|
atorra.
|
Hitz
orokorra antzina. Lazarragaren izkribuetan agertzen da.
|
|
|
baso, oihan?. Badirudi hala baso nola oihan
|
hitz
orokorrak zirela antzina, baina gero baso nagusitu zen mendebalean eta erdialdean, eta ekialdean, berriz, oihan aukeratu zen. Arabako lekukoetan arrotza da oihan.
|
|
|
egotzi, bota?.
|
Hitz
orokorra antzina. Horixe erabili zen beti Landucciren hiztegian, behin ere ez bota; aguar vino:
|
|
|
emazte? 1 andrazko, 2 andrazko ezkondu?.
|
Hitz
orokorra antzina, baina gaur egun baztertuta dago mendebalean; andra erabiltzen da. Landucciren, Lazarragaren eta Betolatzaren izkribuetan baliatu zen.
|
|
|
ero 2, hil?.
|
Hitz
orokorra antzina; gaur egun Zuberoan dirau bizirik. Lazarragak erabili zuen:
|
|
|
ezteiak, ezkontza ospakizunak?.
|
Hitz
orokorra, baina Bizkai aldean ezteguak erabiltzen da. Landucciren hiztegian agertzen da.
|
|
|
gaizki.
|
Hitz
orokorra, baina Bizkai aldean txarto esaten da. Landucciren, Lazarragaren eta Gamizen izkribuetan agertzen da.
|
|
|
hobi.
|
Hitz
orokorra antzina, baina gaur egun ekialdean baizik ez da erabiltzen. Lazarragaren izkribuetan agertzen da, obi itxurapean.
|
|
|
hori, kolore horia?.
|
Hitz
orokorra, baina Bizkaiko mendebalean beilegi erabiltzen da. Landucciren eta Lazarragaren izkribuetan agertzen da.
|
|
|
ahaide, senide, familiarteko?.
|
Hitz
orokorra antzina. Lazarragaren izkribuetan agertzen da, aide itxurapean.
|
|
|
ero 1, zoro?.
|
Hitz
orokorra antzina, baina gaur egun arrotza da mendebalean; zoro erabiltzen da. Landuccik, Lazarragak eta Gamizek baliatu zuten.
|
|
|
nola.
|
Hitz
orokorra antzina, baina Bizkaian eta Deba ibarreko alderdi batean zela (n) zabaldu zen gero. Landuccik (nolan), Lazarragak, Betolatzak (nolan), Gamizek eta Albenizek baliatu zuten.
|
|
2016
|
|
|
Egunean eguneko perspektiba utzi, eta, lau urterako begiradarekin, zentzu hori eman nahi dio Maria Txibitek berak gidatzen duen proiektu politikoari.
|
Hitz
orokorrez harago, bi arazo nagusi ditu. Alderdi gehienei gertatzen zaien bezala, gizartearen unean uneko perspektibak eta zenbait kasutan tonu suminago batek norabide hori irudikatzea zailtzen dio, baina, Roberto Jimenezekin gertatzen ez zen bezala, gutxienez lemazain bat dagoela erakusten du.
|
|
2017
|
|
|
jolas.
|
Hitz
orokor horixe erabiltzen da Deba ibarrean. Bizkaiko ipar sartaldeko herri batzuetan ere (Getxo, Urduliz, Jatabe, Leioa, Erandio, Loiu, Sondika) bada, baina, dantzaldia, erromeria?
|
|
|
behar (> biar, bier). Badirudi lan
|
hitz
orokorra zela antzina eta mendebalean behar sortu zela gero. Lan hitzak bizirik dirau Deba ibar gehienean:
|
|
|
ahate (> arata).
|
Hitz
orokorra, baina arrotza da Bizkai gehienean; Otxandion baino ez dut jaso. Deba ibarreko iparraldean ere bada, Oñati tartean dela.
|
|
|
Zizarea.
|
Hitz
orokorra, baina arrotza da Bizkaian. Deba ibarrean eta Elorrion (sixara) erabiltzen da.
|
|
|
eta Orozkon garbizuzi itxurapean; eta garbizuzi Zeberion. Nabarmentzekoa da gaur egun Euskal Herriko ekialdean erabiltzen den ikuzi osagaia agertzen dela; antzina
|
hitz
orokorra zen lekuko. Garbikusie ein bear da emen; dana kakas beteri [k] tao, egin behar da hemen; dena kakaz beterik dago?
|