Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 7

2015
‎Horregatik, talde horri ez diogu egotzi nahi hizkuntz erabiltzaile helduagoen eta adituagoen ordezkaritza zehatza; ez dugu ondorioztatzen ahal ikerketa honek erakusten duenik harako «zenbat eta adituago/ helduago, orduan eta atzerakarga txikia (go) aren zaleago» bezalako baieztapen osokorik. Baina goi mailako adituen artean baldin badira pertsona batzuk erakusten dutenak badutela joera atzerakarga txikiko aukerak hobesteko, horrek berak islatzen du jendartean badabiltzala irizpide batzuk hitz ordenari dagokionez batera ez datozenak ikuspegi edo eredu idealista idiosinkratiko izendatu izan den joerarekin (Maia eta Larrea, 2012; Maia, 2014). Pentsa liteke, bertzalde, hipotesi gisa bederen, ezen inkestaturiko adituek ikasleen aldean duten «aditutasun» handiagoak eragiten ahal diela atzerakarga txikiagoko aukerak hobesteko edo behintzat onesteko; alegia, testu konplexu azalpenezko eta argudiozkoekin eguneroko lanean gehiago jardun behar izanak berak eraman ahal izan dituela aditu horiek gogoeta egitera atzerakargaren komunikazio balioaz, eta, beraz, hobeki hartzera atzerakarga txikiagoko aukerak.
‎Artikulu honetan egileak proposatzen eta argudiatzen du euskaraz eginiko testu azalpen argudiozkoen ugaritzeak ekartzen ari duela bilakaera oraintsu arte izan diren ideietan euskarazko hitz ordenari dagokionez, idatzizko prosa logiko diskurtsiboaren eremuan. Testuinguru horretan ikerlan bat aurkezten da non erakusten den nolako irizpideak adierazten dituzten bi inkestatu multzok, desberdinak direnak euskarazko konpetentzia mailan:
2018
‎Zuzentzaile batzuek oso jokabide zuzendu zalea izan dute item atzerakarga txikien aurrean, eta bertze batzuek, berriz, aisago utzi dituzte bere hala itemak aldatu gabe, zuzendu gabe (6 koadroan erakutsi ditugu muturreko datu batzuk). Horrek ere erakusten du euskaraz prosa idatziaren eredua ez dela oraindik erabiltzaileen artean oso asentatua hitzen ordenari dagokionez, eta bereziki dela hala erranaldiak luzeak gertatzen direnetan; bertzela erranda, horrek erakusten du prosa hori garabidean dela, eta oraindik estilo logiko diskurtsiborako kanona ez dela bertze hizkuntza indartsu batzuetan bezain ongi finkatua edo sendotua. Guziaren buruan, asentatu falta horren arrazoia ez litzateke harritzekoa ere:
‎oraindik euskaraz hitzen ordenaren auzia orotara ebatzi gabea dela pentsaturik, eta sinetsirik norabidea ongi hartzeko garrantzitsua dela ekarpen guziak ongi aztertzea, eta uste izanik oraindik badela anitz zer ikasi eta zer aztertu goieneko maila erdiesteko euskarazko prosaren komunikatibotasunean eta efizientzian, lan honetan azterketa enpiriko bat aurkeztuko da euskarazko hitz ordenari buruz. Ikerketa saio honetan jaso diren datuek erakusten dute badela euskaldunen artean oraindik zehaztugabetasun maila nabaria euskarazko hitz ordenari dagokionez, eta hortik ateratzen dugu ondorea ezen gaia ez dela agortua eta ez dela garaia iritzi eta jokabide heterodoxo oro aztertu gabe itotzeko, ustezko arau zurrun eta gogortu batzuek azpiraturik.
‎Jardunbide berri horietan aritzeko, berriz, hizkuntza ereduak behar ziren, erreferentzia gisa erabiltzeko. Eta eredu bilatze horretan, hitz ordenari dagokionez, normalizazio prozesuaren hasierako urteetan Erderismos liburuko" dotrinak" jaso zuen onarpenik zabalena eta jarraitzaile zerrenda handiena, Mitxelenak gogoratzen digunez, 1981eko testuan:
2019
Hitz ordenari gagozkiola, aztergai dugun testuan aditza perpausaren hasieran kausitzea ez da arraroa, trinkoa izanik ere: da oficiyo bat au, Tratatcen da barberaren nombramentubaz.
2021
‎Aditzaren ezkerraldeko lehen posizioa hartu ohi du, beraz, galdegaiak; hau da, galde hitzak hartzen duen posizio bera. Bata bestearen ispilu dira galde hitza eta galdegaia hitzen ordenari dagokionez (de Rijk 1978). Eta biek, galdegaiak eta aditzak, ezin bananduzko informazio unitatea osatzen dute; ez dute tartean beste osagairik onartzen10; bide, omen/ ei eta ote partikulak dira galdegaiaren eta adizkiaren artean eman daitezkeen bakarrak (§ 23.5.3).
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia