|
2008
|
|
|
Haur Hezkuntzako irakasleak jarriko die izena haurraren lanei; gauzak idatziko ditu arbelean, haurrek gogora ditzaten; irakasleak arbelean idatzitako gauzak idatziko dituzte haurrek beren koadernoan; ikasketa jolasak egingo dituzte; kartulinetan idatzitako
|
hitzak
konbinatuz esaldiak osatuko dituzte; haurrek diktatutako testuak idatziko ditu irakasleak arbelean, eta, gero, kopiatu egingo dituzte testuak haurrek; eta idazketa kolektiboak egingo dituzte haurrek, irakasleak gidatuta.
|
|
2014
|
|
|
Aldiz, teorialari batzuek adierazi dutenez, mundu guztiko haurrek antzeko lorpen linguistikoak eskuratzen dituzte, gutxi gorabehera, adin berean: guztiek egiten dute zezel 4 eta 6 hilabeteen artean, 12 hilabeteetan igortzen dute lehen hitz adierazgarria, bigarren urtearen amaieran hasten dira
|
hitzak
konbinatzen, eta, 4 eta 5 urteen artean, milaka hitzen esanahia ezagutzen dute, eta ohi ez bezalako perpaus gramatikalak eraikitzen dituzte. Natibisten arabera, hizkuntzarekin zerikusia duten ezaugarri unibertsal horiek adierazten dute hizkuntza eskuratzea biologikoki programatutako jarduera bat dela.
|
|
|
Mekanismoak gramatika unibertsala du berekin, hau da, hizkuntza guztietarako erregela komunak jakitea. Beraz, ume batek entzun duena kontuan hartu gabe, hiztegi nahikoa ikastea, erregelei lotuta
|
hitzak
konbinatzea eta entzuten duenaren parte handi bat ulertzea dakar hizkuntzaren mekanismoak. Teoria natibistaren aldekoek honako puntu hauek azpimarratzen dituzte.
|
|
|
Esaldi edo perpausak osatzeko
|
hitzak
konbinatzeko forma.
|
|
2015
|
|
|
Ondorioz, esaterako umea ABS hitzaren kategoria vp/ vp da gramatika kategorialean. Kategoriahonek ezkerretik aditz bat datorrela eta
|
hitzarekin
konbinatzean beste aditz bat (zehazkiago, aditzproiekzioa dator vp+ umea vp/ vp= dator umea vp) sortzen dela adierazten du.
|
|
|
Kotxea eta daramakio
|
hitzak
konbinatu baino lehen, daramakio aditzak honako balioak ditu:
|
|
|
Bi
|
hitzak
konbinatzean, VAL.OBJ asetu (sat (urated)) egiten da, kotxea objektua delako. Beraz, atributu honen bidez, aditz mota ezberdinak erraz adieraz daitezke:
|
|
2017
|
|
|
Lokuzioetan, konbinazio osoaren esanahiaez da barruko hitzen esanahien batura izaten, opakoagoak edo gardenagoak izan daitezkeen arren; multzohorretakoak dira, adibidez, adarra jo eta burua hautsi. Kolokazioak, berriz, gardenak izaten dira, bainaesanahiaren pisurik handiena bi hitzetako batek izan ohi du Melc, uk en arabera (1995), oinarriak, etahitz horrek aukeratzen du zein beste
|
hitzekin
konbinatu daitekeen beste esanahi jakin bat adierazteko zein kolokaturekin, alegia; hori gertatzen da, esate baterako, honako hauetan: izerdia bota, pozez zoratu, interesa piztu.
|
|
|
Haurrek keinuak hitzak baino lehen erabiltzen dituztekomunikatzeko (Goldin Meadow eta Wagner, 2013; Iverson eta Goldin Meadow, 2005) etahasieran keinu deiktikoak erabiltzen dituzte, keinu mota horien esanahia testuinguruakosotasunean ematen baitu eta ez keinuaren formak (Goldin Meadow eta Wagner, 2013). Autorehauek gehitzen dute, haurrek orokorrean hitzak
|
hitzekin
konbinatu baino lehen, keinuak hitzekinkonbinatzen dituztela, izan ere, keinuek eta hizkerak transmititzen diote esanahi desberdinamezuari, hots,, speakers convey meaning not only through words, but also through gestures? (Dick, Goldin Meadow, Solodkin eta Small, 2012: 165). Keinuek transmititu dezakete informaziogarrantzitsua, hitzekin askotan azaltzen ez dena (Goldin Meadow, 2011), ondorioz, keinuekhaurrei aukera ematen diete mintzamenaren bidez ezin dituzten ideiak adierazteko (GoldinMeadow eta Wagner, 2013; Iverson eta Goldin Meadow, 2005).
|
|
|
Gainera, hitzak EBtan kodetuta izateak ematen dizkigun abantailakaipatu ditugu. Izan ere, EBekin marko matematiko batean lan egin dezakegu, eta, era honetan, adimenartifizialeko teknikak erabili
|
hitzak
konbinatzeko eta esaldi mailara salto egiteko. Esaldi mailara saltoegitean, beste mota bateko atazak ere burutu ditzakegula ikusi dugu, hala nola:
|