|
2000
|
|
|
Jatorra dirudi, bestela. Hala ere, Hawai' i salbu, gainerako estatuez ari denean," Lower 48°" izen sintagma (Kanadaren hegoaldeko mugaren latitudea 48 paralelotik beheiti dago)
|
hitzetik
hortzera darabil, han ohi den legez. Ez dakit zergatik, baina ez zait laket," Ebrotik behera, Mirandatik behera, Pirinioetatik behera" ezagunekin lotzen dudalako, apika.
|
|
2001
|
|
|
Horixe dugu betiko leloa, irakasleok
|
hitzetik
hortzera darabilgun aitzakia, sarritan geure erantzukizuna ezkutatzeko eta porrot guztiak zuritzeko erabiltzen dugun giltza hitza. Hona hemen arrazoibidea:
|
|
2002
|
|
|
Euskal Herrian ere ingurumenarekiko kezka eta diskurtso ekologista indarreandira azken urteotan. Halaber, garapen jasangarriaren leloa
|
hitzetik
hortzera darabilgu guztiok, bereziki agintari politikoek. Arrazoirik ez da falta horretarako:
|
|
|
Proposamena honako hau da: herritarrari pertsona publiko bat baloratzeko eskatzen zaionean, herritar inkestatuak oso kontuan izaten du hedabideetan une horretan
|
hitzetik
hortzera erabiltzen den modako gaiaren aurrean baloratu beharreko pertsonaia horrek erakutsi duen jarrera. Alegia, baldin eta modako gaia terrorismoa bada, inkestatuak oso kontuan izaten ei du pertsonaia horrek esfera publikoan gai horri buruz izan dituen azken interbentzioak.
|
|
|
Errealitate birtuala, horra hor gizarte modernoan
|
hitzetik
hortzera darabilgun gaia. Irreala erreala da.
|
|
|
Barkatuko didazu, bide batez," Euskal Herri" izena erabiltzen badut hemen, eta ez" Euskadi", azken hitz honek aise zama politiko handiagoa baitu niretako besteak baino. Eta ez da politika kontuetan sartu nahi ez dudala edo sartzeak beldurra ematen didala, baizik berriz ere ekarri nahi dudala lerro hauetara azkeneko mendeetan, ez azkeneko urteetan (azken urteetan batzuk ahalegindu dira izena zikintzen), euskaldunok
|
hitzetik
hortzera erabili izan dugun aspaldiko deitura zaharra, ezjakin batzuek, bere ezjakinean tematuak, kontrakoa uste badute ere.
|
|
2003
|
|
|
Abia gaitezen estereotipoetatik harago.
|
Hitzetik
hortzera darabilgun herria hitza da giltza. Herria ez da harri irmoa, higikorra baizik, bere bizitza propioa duena.
|
|
|
hau da, euskaraz bizi ahal izatea. Nola gauden jakiteko atzera begira dabilenak ez bide daki, hori eta horrenbestez zehazki zer adierazi nahi duen
|
hitzetik
hortzera darabilen normalizazioaren paradigmak.
|
|
2004
|
|
|
jakina, nola lotuko ditugu bada hain modu estu eta gogor horretan hizkuntza, pentsaera eta herritasuna euskal? Berak
|
hitzetik
hortzera darabilen totalitarismo horren asmatzaileek gure herrian etnozidioa azken bururaino eraman ondoren, nola hasiko gara bada gu errealitate ñabar hau euskaldun huts bihurtu nahirik. Jainkoarren!
|
|
|
Mendigurenek sentitzen duen hozki berbera sentitu izan dugu geuk ere behin baino gehiagotan. Askotariko nazio nortasunaren aldarria
|
hitzetik
hortzera darabilen asko, gehienak esango nuke, aldez aurretik eskuratua duten statu quo zale amorratuak izaten dira maiz; hauek, hala, eskutik duten hogeita hamaikari eutsiko diote kosta ahala kosta. Elebitasunaren mozorropean hizkuntza egoera diglosikoaren bazterkeria zuritzeko ez baitute arazorik izaten, testuinguru ideologikoa eta politikoa aldeko dutenez.
|
|
|
Elebitasunaren mozorropean hizkuntza egoera diglosikoaren bazterkeria zuritzeko ez baitute arazorik izaten, testuinguru ideologikoa eta politikoa aldeko dutenez. Non dago, dena dela,
|
hitzetik
hortzera darabilten hizkuntza aniztasunaren paradisu hori?
|
|
|
Eta datu horrek are larriago bihurtzen du Mitxelenaren ardura: batetik, egiantzeko tesiak aldeztu zituen euskaldunon hizkuntzazko jatorriari zegokionez; bestetik, berriz, ez zuen aintzat hartu behar bezala nolako testuinguru nazionalean bota zuen
|
hitzetik
hortzera erabilia izan den bere esakunea. Ezin esan behinik behin zuhur hitzik itzuri zitzaionik, holako egoeretan hobestekoak izan arren.
|
|
|
orain arte ez da herritarren borondate eta nahia izan hizkuntza aldaketa eta ordezkapena eragin duena, Frantziako Errepublika demokratikoan, esate baterako, ez baita politika hori aplikatu, eta haiek ez dira kontsideratzen, ageriko gauza denez, Euskal Jaurlaritzan hizkuntza politika diseinatzen dutenak baino antidemokratikoagoak. Are gehiago, Lakuan lanean dihardutenek ere ez nuke esango Frantzian eta Espainian egun indarrean dagoen Estatu eredua demokraziaren areriotzat daukatenik,
|
hitzetik
hortzera darabilten elea, Estatu bi hauek izendatzerakoan, erdarazko. Estado de derecho, izaten delako.
|
|
|
Giza aniztasunaren oinarrian hizkuntza aniztasuna dagoela frogatu nahi izan du. Euskal Herriaren pluraltasuna
|
hitzetik
hortzera darabilenarentzat ikasgai ederra, ederrik bada: halakorik zinez nahi baduzu, zaindu ezazu euskara, eta euskarari dagokion Euskal Herria, hala munduko hizkuntza ekologiaren lorategian euskararen koloreak dirdira egingo baitigu.
|
|
|
Orain, iltzearen erdi erdi erdian jo ondoren, azter dezagun behar komunikatiboen auzi hori, auziak arazoaren muineraino eraman gaitzake-eta. Hizkuntza didaktikaren munduan
|
hitzetik
hortzera darabilgun kontzeptu horren esanahia arakatu nahi nuke gaingiroki bederen. Zeren eta, hiztunaren behar komunikatiboen luzezabala ezin da murriztu banakoaren esperientzia komunikatibora, komunikazio behar horiek asetzen diren testuinguru soziolinguistikoa ez delako hain zuzen hizkuntzen ezarpen eta hegemonia gaiarekin zerikusirik ez duen jarduna.
|
|
|
Euskal hiztunen hazkunde liluragarria
|
hitzetik
hortzera darabilenak hobe luke, hobe lukeenez, euskararen egungo erabileraren nolakoa pixka bat aztertuko balu. Hobe luke, hain zuzen, gorago aipatu dugun zilborrestearen papera betetzen duen mintzaira zein den jakitea.
|
|
|
Nola ulertu behar dugu giza bizitzaren izari linguistikoari eta kulturalari dagokienez, askotariko mundu baten izaera anizkorra? Nola hauteman behar genuke, alegia,
|
hitzetik
hortzera darabilgun pluraltasunaren aldeko aldarriaren esanahi zehatz eta sakona. Gaizki ulertuak esku artean dugun auzi honekin lotuak daudela iruditzen zait.
|
|
|
Mari Karmen Garmendiak
|
hitzetik
hortzera erabili izan duen arrazoia, arrazoi funsgabea dela aitortuko bagenu, hanka sartze handia egingo ote genuke. Ez dirudi.
|
|
|
Pluralismoa eta globalizazioa bezalako kontzeptuak askok
|
hitzetik
hortzera darabiltzate, baina funtsean besteeiezartzeko batez ere. Ez herri, ez hizkuntza, ez pertsona... hori guztia irentsi beharra ikusten dut zalaparta horrenguztiaren atzean, eta nik, egia esan, beste zerbait dut maiteago, elkarrizketan zehar azaltzen saiatu naizen bezala.°
|
|
2005
|
|
|
hainbat errepikatzetik datorrela irrati telebistan, gaur?
|
hitzetik
hortzera erabiltzea. Albistearen sarreratik ateratzea proposatzen du Alsius ek, Block en hitzak erabiliz
|
|
2006
|
|
|
Blanchek Frantziako sukaldaritzan irakatsi zion, Italiako operan eta Suediako zineman. Harrezkero,
|
hitzetik
hortzera erabiltzen zituen gurean Sartre, Callas eta Bergman, vichisoise saltsarekin batera. Halaber, gogoko zuen larru jorran esperimentatzea, bideo gatz-ozpinduak erosita.
|
|
2007
|
|
|
Badira berba batzuk polisemiko direnak, erabat. Ttakunkideok
|
hitzetik
hortzera darabilgun" auto" delako hori da bat. Autoa da kotxea:
|
|
|
Bestalde, elkarlana
|
hitzetik
hortzera erabiltzen den kontzeptua izaten da sarri, baina askotan ez dugu asmatzen nola eta zertarako egin. Mintzapraktika egitasmoek aukera paregabea eskaintzen digute, egitasmo zehatz baten gainean (guztion helburuetan ondo egokitzen dena gainera) elkarlan ariketa praktiko bat egiteko.
|
|
|
Eta ukapen horrenlogikan dabiltza ideologia inposatzaile horren baitako klase sozial guztiak: hemenlan egiteak ez baitu berez jokamolde menderatzaile hori desagerrarazten, hiritartasun nazionalismo zibikoaren leloa
|
hitzetik
hortzera darabiltenek pentsatzen dutenagorabehera.
|
|
|
Kultura globalaren uhinak nola joko du gure nazioaren identitate egoera?
|
Hitzetik
hortzera darabilgun termino horren esanahiaren muga semantikoak askilausotuak izan arren, gutxienez lagungarria gerta dakiguke zeharkako zantzubatzuk hautemateko. Globalizazio orokorraren baitan kulturaren auziak hartzenduen itzalari esker jakin dezakegu, euskal kultura nazionalaren gainerako arerioaketa etsaiak nola ikusten diren gure artean.
|
|
|
Koldo Izagirrek itzulitako pasarte horretan ageri zaigun Donostia edozeineuskal herri bezain euskalduna zen. Orain, hiritarra eta hiritartasuna
|
hitzetik
hortzera darabiltzagun honetan, nik neuk orduko donostiarren herrimina daukat. Nikorduko euskal herria eta donostiarrak nahi nituzke, ez oraingo hiria eta hiritarrak.Euskal etxearen aterpean euskal suaz epelduta bizi nahi nuke.
|
|
|
Eskema bat egokitu behar da, eta hara bildu defendatuko denaren ardatzaren nondik norakoa. Orain
|
hitzetik
hortzera darabilgun kontzeptu mapa bat garatzea izan daiteke baliagarria lan hori egiteko. Horretarako, bide honi ekin dakioke:
|
|
2008
|
|
|
Subjektuaren kontzeptua
|
hitzetik
hortzera darabilgu aspaldi honetan. Kontzeptu horren esku baldin badago herri baten iragana eta etorkizuna, nori dagokio gurean ohore hori?
|
|
|
Bidenabar, bortizkeria dela eta: Imazek jakin luke
|
hitzetik
hortzera darabilen indarkeriaz aparte, gure gizartean badela bortizkeria sinboliko bat, eta testuinguru honetan sinboliko hitzaren esanahia ez dela ahuntzaren gauerdiko eztula; zehatz mehatz, gure bizitzeko eta izateko modu euskalduna bortxatzea esan nahi baitu. Hizkuntza kontuak, identitate kontuak bezalatsu, ez baitira bakarka aztertu beharreko auziak, ikuspegi dialektiko baten argitan baino.
|
|
|
Hizkuntzaren itzal luzea tarteko, Irlanda berriz ere bidegurutzera;
|
hitzetik
hortzera darabilgun Irlandako esperientzia zapuztuaren oihartzuna. Esanak esan, hondar hondarrean zer gertatu zen han?
|
|
|
Zeren eta nazio arazoaren barruti honetan kulturaren auzia muin muineko afera baitugu.
|
Hitzetik
hortzera darabilgun ideia delako, oraingo honetan Alberto Ansolak darabilen moduan:
|
|
|
alegia, euskal kulturaren sail edo adar horien esku dagoela nolabait ere gure nazio krisia egungo atakatik ateratzea. Kultura kontzeptu horrek ez digu balio hemen
|
hitzetik
hortzera darabilgun kultura afera definitzeko eta bideratzeko.
|
|
|
Bi hizkuntza menderatzaile horien kultura, espiritua, sena eta giroa elkarrekiko kidetasunean bazkatzen dira gizarte nazionalaren eguneroko eraikuntzan. Eraikuntza nazionala, izan ere, eguneroko jarduna da gurean, baina bi nazio estatu arrotzen eraikuntza da egiten dena Euskadi edo Euskal Herria izeneko lurraldean, ez guk
|
hitzetik
hortzera darabilgun euskal nazioarena.
|
|
|
–alde nire bistatik? modukoak
|
hitzetik
hortzera erabiltzen dira, egungo egunean ere, haserre giro biziko azalpenetan.
|
|
|
Azpimarratzekoa da hilketa ikaragarri hura gertatu eta egun batzuetara, kameraren irudi eskandalagarriak agertu zirenean, Zapateroren gobernuak halako gertakizunei zegokienez agindutakoa. Zero tolerantzia esamoldea
|
hitzetik
hortzera erabili zuten orduan, eta geroztik ederki saiatu dira ustezko jarrera berri hori saltzen bai espainiar estatuan bai nazioartean, baina hara errealitate gordina: kuartel batera laguntza eske joana zen nekazari bat zortzi guardia zibilen artean hiltzeraino era basatian jipoitzeagatik, espetxe zigor bakarra:
|
|
2009
|
|
|
Baina, ezer baino lehen, Maldetan Sagarrak en Jon Benitok zioen bezala, zertaz ari gara euskal gatazkaz ari garenean?
|
Hitzetik
hortzera erabiltzen dugun terminoa da, baina nago ez litzatekeela batere erraza izango denok adostutako terminoaren definizioa lortzea. Batzuentzat euskal gatazka Espainia eta Frantziaren zapalkuntzaren ondorioz sortzen den gatazka da, beste batzuentzat ETA ren terrorismoa, beste batzuentzat klase borroka ezkutatzeko balio duen amarrua, edo horietatik guztietatik pixka bat.
|
|
|
Jokalekua, ezhoiko ordua?
|
hitzetik
hortzera erabili dira prentsa aretoan. Lasarterentzat ez dute eragin zuzena izango azken emaitzan.
|
|
|
Antoine Griezmannen izena
|
hitzetik
hortzera darabil jarraitzaile txuri urdinak. Hari buruz ere galdegin zaio.
|
|
|
Eta, hala ere, Nazariok oroitu behar zuen, bai, bekatu bat, hamahiru hamalau urterekin egina, misioen garaian; misioak ematera fama handiko sermolari bat etorri zen, seigarren manamendua
|
hitzetik
hortzera erabili zuena, ohitura ustez txar guztiak jipoituz: janzkerak, musikak, esku-soinuarena batez ere, zeina baitzuen infernuko hauspotzat?
|
|
|
Adibidez, hipoteka maileguen erreferentzia nagusi bihurtu da euroa sortzearekin batera, Euribor adierazlea14; etxebizitzen garestitzeko joera eta zorpetzeahanditu ahala, kazetari ekonomikoek
|
hitzetik
hortzera darabilte. Inork ez al dugaldetuko zenbateraino den zentzuzkoa gazte askoren bizitza, erosteko ahalmena, familia plana, eurekin zerikusirik ez duen adierazle arrotz, urrun eta itxurazaseptiko bati lotzea?
|
|
|
Eztabaidaigarriagoa izan luke eta bidezko gizarte eztabaida bat sorrarazi luke, ordea, migrazio mugimenduetako protagonistak adierazle huts bihurtu izana, kapitalismoaren engranajeko beste pieza bat bakarrik izateraino, eta sistema horri egindako zerbitzuen arabera aitortzea edo ukatzea haiei eskubideak. Beharbada, orain,
|
hitzetik
hortzera darabilgun ekonomia krisia dela-eta, litekeena izango da inon direnik eta erregulaziorik murriztaileenak gauzatzea, gobernari askok eta askok irrikaz desiratzen baitituzte. Orain entzungo da, halaber, ahots kritikorik gutxien, jakinekoa baita krisialdian are eta gehiago bildu beharra daukagula geuretarrengana.
|
|
|
Eztabaidagarriagoa izan luke eta bidezko gizarte eztabaida bat sorrarazi luke, ordea, migrazio mugimenduetako protagonistak adierazle huts bihurtu izana, kapitalismoaren engranajeko beste pieza bat bakarrik izateraino, eta sistema horri egindako zerbitzuen arabera aitortzea edo ukatzea haiei eskubideak. Beharbada, orain,
|
hitzetik
hortzera darabilgun ekonomia krisia dela-eta, litekeena izango da inon direnik eta erregulaziorik murriztaileenak gauzatzea, gobernari askok eta askok irrikaz desiratzen baitituzte. Orain entzungo da, halaber, ahots kritikorik gutxien, jakinekoa baita krisialdian are eta gehiago bildu beharra daukagula geuretarrengana.
|
|
|
Zer ekonomia proiektu dute,
|
hitzetik
hortzera darabilten berrikuntza zernahitarako horretaz gain. Zer nahi dugu izan hemendik bost edo hamar urtera?
|
|
|
–Eskua luzatzearen beharra?
|
hitzetik
hortzera darabilte azkenaldion PSOEren buruzagiek eta ez gara gu ziri horretan sartuko. Eskua aurrera eta eskua atzera, esku hori Jaurlaritza laguntzeko behar dela eta abarrak.
|
|
|
Jendaurrean hizlari hasita, AEBen defizitaren biluztasuna salatzea zaila da. Langabezia
|
hitzetik
hortzera erabilita, horrek enpresen mozkinetan izango duen eragina ere ezin da zentsuratu. Eta burtsaren jardunak, bat batekoa izanik ere, analisi teknikoak ditu sarri atzean.
|
|
|
Baina helburuak izan behar du munduko biztanle denen ongizatea. Politikariek
|
hitzetik
hortzera darabilte iraunkortasuna, baina funtsean egiten ari diren politikak hitzari esanahi guztia hustu dio.
|
|
|
Eta, hala ere, Nazariok oroitu behar zuen, bai, bekatu bat, hamahiru hamalau urterekin egina, misioen garaian; misioak ematera fama handiko sermolari bat etorri zen, seigarren manamendua
|
hitzetik
hortzera erabili zuena, ohitura ustez txar guztiak jipoituz: janzkerak, musikak –esku soinuarena batez ere, zeina baitzuen infernuko hauspotzat– eta dantzak; egun batean, baina," bakarkako bekatuaz" mintzatu zen, eta horrek astindu zizkion Nazario Orberi erraiak, berak kanpaia jotzeko ohitura baitzuen –ez elizakoa, bistan da–, aldian behin.
|
|
|
Bestalde, jakina da familia bidezko transmisio hutsaz ezin dela hizkuntza baten bizi indarra gizartean areagotu, baina neurri berean da jakina, halaber, familian transmititzen ez den hizkuntza ezinbestez galtzera kondenaturiko hizkuntza dela. Ez alferrik familia bidez transmitituriko hizkuntza izan ohi da lehen hizkuntza afektiboa, hizkuntza barnekoia, sentimenduak eta emozioak bizi eta adierazteko erabiltzen dena, ohikotasunez eta naturaltasunez eguneroko bizitzan baliatzen duguna eta, horrexegatik beragatik, erraztasun handienaz
|
hitzetik
hortzera erabilia. Horregatik da, beraz, hizkuntzaren biziraupenerako erabakigarria familia bidez egindako transmisioa.
|
|
|
Izan ere, gehiengoa zapaburu gisa bizi eta hilko da, hori da gaurko kapitalismo globalizatu eta ultra liberalaren lezio errealista. Baina, metamorfosiaren burura iristen diren zapaburu apurrek
|
hitzetik
hortzera erabiliko dute ebanjelio berria: gaitasun pertsonalak markatzen du diferentzia, eurak lortu dute igel kategoria, meritu propioz lortu ere.
|
|
|
Beharbada administrazio publikoa horretarako ere badago, bizi estiloak aldatu behar ditugula gogoratzeko (nahiz susmoa dudan politikariak ez direla bizi estilo ekologiko eta iraunkorraren adibide). Baina, bitartean, ingurumen politikak kudeatzen dituen gobernuak (eta alderdiak) ez du erreparorik izan azpiegitura erraldoiak politikoki babesteko, garapen iraunkorraren hizkuntza
|
hitzetik
hortzera erabiliz gainera: AHT, Superportua, errauste plantak, Super Sur...
|
|
|
kaos sistemikoa ezaugarri izango duen epea, militarismoa, gerrak, eta autoritarismoa. Ramón Fernández Durán ek dioen bezala, bada lelo bat etorkizunean
|
hitzetik
hortzera erabili duguna: No Blood for Oil (odolik ez petrolioaren alde).
|
|
|
Txinan ere kezka bera dute: oso erraza da dibortziatzea eta, dibortzio tasak gureak baino txikiagoak badira ere, hirietan tasok ziztu bizian ari dira hazten, besterik da nekazarien artean?, eta estatuak dibortziorako zuzemenak konplikatu nahi ditu?
|
hitzetik
hortzera darabilte" familia tradizionala" babestearena.
|
|
|
Mathis Wackernagel ikertzaileak grafiko batekin lagundu zituen bere azalpenak, eta eremu hori, garapen iraunkorrarena, ia hutsik dago. Kontzeptua
|
hitzetik
hortzera badarabilgu ere, mundu guztian herrialde bakarra dago garapena praktikatu, hezkuntza, bizi itxaropena eta barne produktu gordina, eta berau iraunkor bihurtu duena.
|
|
|
" Ostiraleko trumoiak bederatziurrena".
|
Hitzetik
hortzera erabili izan diren erranairuak ditugu. Ez dira dogma.
|
|
|
Amorrazioz azaldu nion
|
hitzetik
hortzera zerabilen" Jainkoak egunon!" hark zer esan nahi zuen. Amorrazioz azaldu nion, ordura arte hortz artean isildua neukana.
|
|
2010
|
|
|
Erakunde publikoek eurek Frantzia eta Espainian abiatu (behar izan) dituzten www.lafinancepourtous.com edo www.finanzasparatodos.es web orriak lekuko. Euriborra
|
hitzetik
hortzera darabilgu baina gutxik dakite zehatz mehatz hori zer den.
|
|
|
Kermanen helburua euskaldun berri guztiak gauza bera egin dezaten animatzea da: lotsak alde batera uztea eta edozer egoera baliatzea euskara
|
hitzetik
hortzera erabiltzeko. Izan ere, eroriz ikasten da oinez eta hitz eginez ikasten da hitz egiten.
|
|
|
Gaur egun gizartea plurala den kontzientzia zabalduz doa, eta akonfesionaltasun eta laikotasun hitzak ez dira garai batean bezain arrotzak. Azken urteotako Estatuaren eta Elizaren arteko liskarren ondorengo eztabaidetan, zenbait lege bitarteko, hitz horiek
|
hitzetik
hortzera erabili dira komunikabide nahiz eztabaidetan Estatua akonfesionala dela defendatzeko, lege horien zilegitasuna eta legezkotasuna defendatzeko.
|
|
|
Hirietan beste nondikbait etorritako jende multzoak biltzen dira elkarrekin, eta denboraren poderioz, belaunaldiak aurrera doazen heinean, identitate arazoak sortuko dira diferentziak ongi kudeatzen ez badira. Errealitate berri horien aurrean asimilazioa edo integrazioa bezalako kontzeptuak
|
hitzetik
hortzera erabiltzen dira, baina oraindik ez da asmatu eskema eraginkorrik. Estatuak ez dira guztiz neutralak.
|
|
|
Giro honetan landu zuen bere bidea Sabino Arana Goirik. Nazionalismo menperatzaileek beren arrazaren goitasuna
|
hitzetik
hortzera zerabilten garaian, Arana euskaldunena goraipatzen saiatu zen, borroka hortik zihoalakoan. Bere anaiarekin batera ikurriña asmatu zuen Aranak, normalizatutako estatuen sinbologiarekin hornitu nahian Herria.
|
|
|
Gerora, zeharo argi geratu zen gezur hutsa zela eta torturaren eraginkortasun eza defendatzen dutenek
|
hitzetik
hortzera erabili zuten kasua haien tesia frogatze aldera; baina, egiazki, torturak ederki asko funtzionatu zuen Bush eta konpainiak gerrari ekiteko behar zuten froga faltsua lortzeko. Nabaria baita ez zutela inondik ere sinesten Saddamek suntsipen handiko armak edota Al Kaedarekin harreman estuak zituenik.
|
|
|
Hain zuzen ere, halako arrazoiengatik aldentzen dira herritarrak politikatik, diputatu nagusiak
|
hitzetik
hortzera erabili ohi duen konfiantza bera ere galtzeraino. Gizartea jabetzen da hainbat politika taldek botoa eskatzen diola, lau urtetik behin; eta hautatuak izan ostean, uste dute eskuak libre dituztela aldi horretan guztian egoki deritzoten guztia egiteko eta desegiteko.
|
|
2011
|
|
|
Mundu guztiak omen daki genozidioa zer den, baina inor gutxik etnozidioa zer arraio den zehatz mehatz. Hala ere, munduko hizkuntza eta kultura gehienak galtzeko arrisku bizian egonda, ez ote da etnozidioaren auzigaia
|
hitzetik
hortzera erabili behar genukeen gogoeta jarioa?
|
|
|
–Argi eta garbi geratu da Europako Batasunaren politikan, hizkuntz aniztasunaren leloa
|
hitzetik
hortzera erabili arren, hizkuntzaren auzia ez dela kulturaren alorreko gai nagusi bat; aitzitik, politika hori estatuen jokabidearen isla hutsa da. Hau da, herrialde batek estatua baldin badauka, bere hizkuntza ofiziala izango da.
|
|
|
Lan honetan gutxiengo eta minorizatua terminoak
|
hitzetik
hortzera darabiltzagunez, hona ohartxo argigarri bat. Lehenik eta behin, ez dira sinonimoak beti eta non nahi.
|
|
|
soilak ere baditu bere hutsune larriak. Hainbaten moral aratzak
|
hitzetik
hortzera darabiltzan helburuak izen abizenok ditu: giza eskubideak. Eskubide horien aplikazioa dute helmuga, eskubide horien eskutik gauza daitekeen politika hezurmamituta hizkuntz gutxiengoen zoria hobetuko delakoan.
|
|
|
Ala baldar samar gabiltza kontu honetan? Hona hemen
|
hitzetik
hortzera darabiltzagun esapide eredu batzuk, onerako edo txarrerako: –gutxiengoaren hizkuntza?,, hizkuntza gutxitua?,, eremu urriko hizkuntza?,, minoria linguistikoak?
|
|
|
Bidenabar, azal dezagun gaingiroki bederen lan honetan
|
hitzetik
hortzera darabilgun gizarte nazionala ren ideia. Klaus Zimmermann-i zor diot kontzeptu hori:
|
|
|
Gombrichek [7] aro ilun horretaz mintzo dela dio, erromatar inperioa desagertuta, gutxi batzuek baino ez zekitela irakurtzen eta idazten, munduaren harat honatak ez zekizkitela, era guztiko mirariak eta sineskeriak
|
hitzetik
hortzera zerabiltzatela eta, batez ere, oso superstiziosoak zirela; garai hartako etxeak txikiak eta ilunak zirela, erromatarrek egindako bideak eta galtzadak galdurik zeudela eta erromatarren hiriak eta kanpamenduak belarrez estalitako hondakinak baino ez zirela.
|
|
|
Baliabide administratiboak eta ekonomikoak. ...iote baliabide administratibo eta ekonomikoak egoki orekatzeari, eta aitortzen dute diru inbertsioak (nahiz eta garai hoberenetan ez egon horretarako) ezaugarri positiboak eta atseginak dituela baliabideak beti mugatuak izan arren; aldiz, arauak izaera inposatzaile eta betearazlea duen heinean ezaugarri negatiboak ezarri zaizkiola diote, horrelakoak proposatzen direnean" inposizio" hitza
|
hitzetik
hortzera erabiltzen baita. Horregatik testuak dio arauak eta diru baliabideak erdi eta erdi behar direla.
|
|
2012
|
|
|
eta, alabatxo? hitzak
|
hitzetik
hortzera erabiltzen ziren egun osoan zehar, ezpainetako dardaratxo batekin batera, bakoitzak bere mintzo gozoak amorru dardarizozko ahotsez botatzen zituela.
|
|
|
Ahozko literatur tradizioa ez ezik, ahozko bat bateko hizkeran
|
hitzetik
hortzera erabili ohi diren esaera, atsotitz nahiz esamolde egin ugari tartekatzen ditu bere testuetan, gure arbasoen izaera, bizimodua eta grinak islatuko dituztenak. Maiz agertzen da, bada,, gure euskara zaharraren aurpegi zimurtua?
|
|
|
Ondorioz, ikasleak ezagutza urria ari dira jasotzen euskal literaturaz, eta horrek eragingo du etorkizun hurbilean erreferente kulturalak galtzea. Akulturizazio horrek bete betean egiten du talka egun
|
hitzetik
hortzera darabilgun kultur aniztasunaren sustapenarekin. Izan ere, norbere ondare kulturala ezagutu eta baloratu ezean, zaila da beste inorena baloratzea.
|
|
2013
|
|
|
Gauzak dauden bezala, dena da gaur hemen arazo etiko, edo hala behar luke, behintzat. Badirudi, ordea,
|
hitzetik
hortzera darabilgun" zoru etiko" hori gure gatazka antonomasikoaren esparrura mugatzen dela, hortik kanpo (eta hori baino lehenagoko) erabaki behar larririk ez balego bezala.
|
|
2015
|
|
|
|
Hitzetik
hortzera erabili izan dira biraoak gure ezaupidean, cool eta alaiki maiz. Eta konplizitate zerbait sumatu ohi da blasfematuaren eta blasfematzailearen artean, bataren errekonozimendua balitz bezala bigarrena, biraoa intrintsekoa zaiolako erlijioari.
|
|
|
Kritika hori, neurri batean, kritika poskolonial baten saiakera avant la letretzat jo daiteke. Izan ere, diziplina kritiko hori, orain
|
hitzetik
hortzera erabiltzen dena, ez zen oraindik nazioartean benetan garatu, eta oraindik Euskal Herrira iritsi gabea zen. Dena den, kritika horretako aita ponteetako bat, Franz Fanon, alegia, Euskal Herrian aski irakurria izan zen ETAren ildo antikolonialistaren eta Krutwigen Vasconiaren bidetik.
|
|
|
976. LABek —batik bat bere idazkari nagusiak—
|
hitzetik
hortzera erabili zuen ELAren" pasibotasun politikoaren" klixea: " nahikoa dugu ELAren pasibotasun politikoarekin!", asaldatzen zen Rafa Diez 2004ko abenduko Iraultzen barne aldizkarian; hurrengo urtarrilean, Garari emandako elkarrizketan, prozesuari iruzur egiteaz akusatzen zuen ELA Rafa Diez berak, negoziazio kolektiboa jartzen zuelako prozesu politikoari laguntzeko kondizio gisa; martxoan, negoziazio kolektiboa konpromiso politikoari muzin egiteko" kezko laino" gisa erabiltzea egozten zion; maiatzean, Iraultzenen editorialak ELA" desagertu" egin dela salatzen zuen, hain zuzen ere" Euskal Herriko egoera politikoan azkartze hau ematen denean"; uztailean, berriro LABeko idazkari nagusiak ziurtatzen zuen:
|
|
|
...euskal presoen aldeko estrategiaren helburu; indarrak bildu eta bortizkeriarik gabeko konfrontazio demokratiko zabala proposatu zuen autodeterminazioa eskuratzeko bidetzat, zeinetan, jendarteaz gain, erakundeek ere jokatu behar zuten; Lizarra Garaziko indarrek egindako" planteamendu neoliberala" zeharo okertzat jo zuen eta eredu sozialaren garrantzia berretsi zuen; eta, Ezker Abertzaleak
|
hitzetik
hortzera zerabilen subjektu nazionalaren inguruan, erakundetze berrirako bidea zehazterakoan euskal lurraldeen aniztasuna eta indar korrelazioa aintzat hartu beharraz oroitarazi zuen.888
|
|
|
– Birtual berba
|
hitzetik
hortzera erabiltzen den sasoiotan, harrigarria da jendea horretaz ez ohartu izana, edo jada ahaztu izana, ziberespaziotik haraindiko birtualtasunaren aukerez.
|
|
2016
|
|
|
|
Hitzetik
hortzera darabilzun beste izen bat: Estatu Islamikoa.
|
|
2017
|
|
|
Eta gero, leihatila piramidearen gailurrean, besoak gora Pasang Temba bailitzan, hautetsia dago. Herritarrengandik hurbil egotea
|
hitzetik
hortzera darabilena, arrangura nagusia hori duena, baina... zure desadostasun eta urruntasuna agertzen diozunean, bere jardunarekiko, esaten duena, Donostia 2016ri buruz bezala, herritarrak ez dutela ulertu, kontua dela agintariek ez dutela behar bezala komunikatu.
|
|
|
leihatila.Eta gero, leihatila piramidearen gailurrean, besoak gora Pasang Temba bailitzan, hautetsia dago. Herritarrengandik hurbil egotea
|
hitzetik
hortzera darabilena, arrangura nagusia hori duena, baina... zure desadostasun eta urruntasuna agertzen diozunean, bere jardunarekiko, esaten duena, Donostia 2016ri buruz bezala, herritarrak ez dutela ulertu, kontua dela agintariek ez dutela behar bezala komunikatu.Alegia, telefonoa belarrian inorengandik inorengana zaudenean jartzen dizuten musika ezin gorrotagarriago hori.Leihatila gorenak.Ahula... Baina ez.
|
|
|
Horrek guztiak ez du arintzen, jakina, hemen bertako euskotarren91 jokamolde folkloriko sinboliko deitoragarria. Besteak beste, Euskadi
|
hitzetik
hortzera darabilten euskotarren jokabide erdaldun espainola barkagaitzagoa delako. Etorkinen korapilo bihurri hau dela-eta, J. M. Sánchez Carrión Txepetxek zioen, batetik,, espainiar nazionalismo hedakorraren zabaltzaile?
|
|
|
Euskal Herrian ondo sustraituta ditu bere erroak gure Alderdiak. Eta Euskal Herriak —pintaden egile horiek
|
hitzetik
hortzera erabiltzen duten Euskal Herri horrek— bere konfidantza ematen jarraitzen digu sarri sarri egiten diren bozketa demokratikoetan. Beraz, gauzak ondo egiten ari garen seinale.
|
|
|
Horixe zenuen bada, frontiseko esku pilota indartu zen garai hartan
|
hitzetik
hortzera erabili zen izen sorgina: ble.
|
|
|
Beste aldetik, ahalduntzea
|
hitzetik
hortzera darabilgun bitartean, ahaztu ohi gara ahalduntzea eta desahalduntzea batera doazela, txanpon beraren aurkia eta ifrentzua direla; hau da, norbait ahalduntzeko beste norbait desahaldundu behar dela, emakumeen ahalduntzea aldarrikatzen duten pertsona/ erakunde horietako askotxo ere bai.
|
|
|
“Indarkeria matxista” lehenesten dugu orain, baina emakumeen kontrako indarkeria, genero indarkeria (k), indarkeria sexista, indarkeria sexuala... ere hor daude. Pasa den azaroan Indarkeria birpentsatzen lelopean Emakumeen Mundu Martxak, Donostian, antolatu zituen jardunaldietan,
|
hitzetik
hortzera darabilzkigun izen horiei guztiei egin zitzaien errepasoa, azken urtean proposatu den berri bat gehituz: sistemarteko indarkeria.
|
|
|
Baina ideia horrek noraino du hiztegi berritzetik eta memoria faltatik? Esate baterako, une honetan performance hitza
|
hitzetik
hortzera darabilgun ekintza mota hori arrunta zen 70/ 80/ 90eko hamarkadetan ere, sormenak gaindi egiten zigunean.
|
|
|
Biak gelditu dira isilik, handik aurrerakoa nola bukatuko den susmatu barik. Josebak pentsatu du Guillermok duela iaioa gauza horietan, Landerrek
|
hitzetik
hortzera erabiltzen duen gatazken konpontzeko bidean, “conflict resolution” zorioneko horretan.
|
|
2018
|
|
|
Edo izena ezaguna egiten ez bazaizu, ziur baduzula paradigma aldaketaren aditzea, edo komunitate zientifikoarena. Biak Khunek sortu edo zirkulazioan jarritako kontzeptuak dira, egun
|
hitzetik
hortzera erabiltzen direnak zientziaren alor ugarietan. Biak oso garrantzitsuak eta harira datozenak.
|
|
|
Venezuelan askotariko iritziak bildu eta zabaldu zituela gogorarazi du: «Gobernuaren ikuspegitik gertu dagoen analista bat elkarrizketatu genuen, eta diktadura
|
hitza
hortzetan zerabilen beste bat. Auzune chavistetan egon gara, eta esperantza oro galduta emigratzea erabaki duen jendea ere elkarrizketatu dugu».
|
|
|
jainkoek ez zioten seme alaba gehiagoren dohaina eman nahi izan; zerbait egin beharra zegoen, beraz, Wendarren askaziak iraunen bazuen. Wen etxearen sona guztiz ezaguna zen Kantonetik Mantxuriara, gure jaunaren arbasoen ekintza gogoangarriak eta mendez mende pilaturiko aberastasun sinesgaitzak
|
hitzetik
hortzera zerabiltzaten eskualde osoko jauregi guztietan. Hortaz, Shan Nao jaio zen une beretik ugariak izan ziren Wen Furen belarrietara ailegatu ziren ezkontza proposamenak.
|
|
|
Gau hartan sortu da beraien arteko esamolde konplizea, une hartatik aurrera
|
hitzetik
hortzera erabiliko dutena: “Noski, Trotski”.
|
|
2019
|
|
|
Trifatxitoa kontzeptua
|
hitzetik
hortzera erabili du; PPk, Ciudadanosek eta Voxek inboluzioa dakartela ohartarazi du, eta aurre egin behar zaiela. " Inboluzio demokratikoaren arriskua begien bistakoa da, eskuin espainolak sekulako arriskua direlako gure burujabetza, eskubide eta askatasun mugatuentzat".
|
|
|
Pentsatu behar dugu oinazearen antonimoa ez den poztasun klase bat, arruntean
|
hitzetik
hortzera darabilgunaz aski ezberdina. Halere, gogorra egiten zait anekdota, Historiak helarazi ez dizkigun elipsiak aintzakotzat hartuta ere.
|
|
|
Uste zuten, lerroz lerro? horrek poza emango ziola; izan ere, esamolde kuttuna zuen eta
|
hitzetik
hortzera erabiltzen zuen: –Ebanjelioa lerroz lerro ohoratu?
|
|
|
Horrelakoetan ohartzen gara noraino garen espainolaren (edo frantsesaren) morroi
|
hitzetik
hortzera darabiltzagun hitz eta erreferentzietan. Albo erdaren eragin indartsuaren eraginez, gero eta sakonagoa den gure arteko mugaren aurka ekiteko manerarik eraginkorrenetako bat euskaldunon arteko harremanak ugaltzea eta gure hizkuntza komunitatea trinkotzea da, bide batez, denontzat gero eta ulergarriagoa izango den estandar batu komuna sustatuz.
|
|
|
Ilargi betea, beteen puntuan iristen da bere klimax osora. Klima hitza bera, orain
|
hitzetik
hortzera darabilguna, aldatzen ari ote zaigun edo ez... ba, klima hitz hori grezieratik dator, grekoz dago, eta aldapatxoa, pendiza, aldatsa, erripa, malda esan nahi du eta baita eskailera edo zurubia ere.
|
|
|
(genero eta bestelako) ezberdintasunak eratzeko bitarte gisa, bestetik? Gaur egun
|
hitzetik
hortzera darabilgun hitz bat ekarrita, esan genezake bai Begoña bai Afganistan edo Egiptoko komunitate horietako emakumeak erromantizismoa baliatzen ari direla euren burua ahalduntzeko, baina ondo ezagutzen ditugu erromantizismoaren arriskuak zein diren. Arriskuak arrisku, nago emakume horiek guztiak bereizketa horren mugak miatzen eta zabaltzen ari direla, gu guztiontzat bestelako alternatibak eta jorrabideak asmatuz.
|
|
|
Bukatzeko esan, Jaundegi etxea eta honen borda Muino, oraintxe berritu, dotoretu eta jaundu dituztela, sortetxearen izen onak merezi bezala. Hala ere, askotan esana nauzu Jaundegi> Joandegi metatesia gailendu dela leitzarren usarioan, edo hobeki esan ahozko Yoandegi
|
hitzetik
hortzera erabilia.
|