|
2002
|
|
|
Sara urduri zegoen, bai... baina ama ez gutxiago, itxura batean, Sarak
|
hitz
haiek esan orduko halaxe ihardetsi baitzion hark: " Andaluza?", hitz bakar hura keinu gogor mesprezuzko batez lagundurik.
|
|
2003
|
|
|
Ez dakit Jesús Bernardo(...) hark Mallonarenak denak berriro irakurtzean negar egin ote zuen, nik Lukasen Ebanjelioko
|
hitz
haiek esan nizkionean egin zuen moduan. Ordukoan malko bi isuri zituen.
|
|
2004
|
|
|
|
Hitz
haiek esan nahi zutena esan nahi zutela ere.
|
|
2005
|
|
|
Argi gera bedi, kontu honetan guztian, amona Kontxi izan zela
|
hitz
haiek esan zituena eta ez liburu honen egilea, honek ez bailuke hark bezala bukatu nahi, inola ere. Non?
|
|
|
–Ez zakinat zer den okerrago, erantzun zion Kontxik, eskuak burura eramanda; eta, nola ohartu baitzen istant hartan, bai alabak
|
hitz
haiek esan zizkiòn eran eta bai bere jokabide hartan guztian ere, burua bihotzaren menera zuela, honela gaineratu zuen?: Kontuz ibili, erromantizismoak galdu egingo hau-eta!
|
|
2006
|
|
|
Ez dakit hotza naizen, baina ergela bai, noizbehinka behintzat. Ez nuen pentsatu
|
hitz
haiek esatean zure sentipenak zeintzuk izan zitezkeen. Tarte luzea behar izan nuen zuk esandakoaren pisua neurtu ahal izateko.
|
|
2008
|
|
|
Baina
|
hitz
haiek esan ahala, gauza bat dira egonean dauden hitzak, buruko kaiolan, eta beste bat hitz jaurtiak?, bere buruaz izututa edo, bat bateko bertigo batek harrapatu ote zuen Regina, bere burua markesa anderearen plano berean ikustean??, eskunabak itsatsi, goiko hortzez beheko ezpaina horzkatu, eta atzera egin zuen:
|
|
|
Eta orain, gehitu zuen, nik bere esana betetakoan?, giltza atera behar zioagu horri; eta nork ukituko duen jakin nahi nikek nik! , eta negar zotinka bezala hasi zen,
|
hitz
haiek esaterakoan.
|
|
|
Bere aurpegia,
|
hitz
haiek esaten ari zela, ez zen batere atsegina, eta nik banituen nire arrazoiak ezezagun hura oker zegoela pentsatzeko, baldin eta benetan ari bazen. Baina ez zela nire ardura pentsatu nuen, eta gainera zaila zen zer egin behar nuen erabakitzea.
|
|
|
Eta kapitainak
|
hitz
haiek esan orduko, nik uste bat etorri ginela denok berarekin. Hura ez baitzen marinel espiritu sendo eta zintzoaren ezaugarria bakarrik; horrez gainera, jardunbide trebea ere bazen, eta beren kanoikadak mespretxatu egiten genituela erakusten zien gure etsaiei.
|
|
|
Baina
|
hitz
haiek esan ahala –gauza bat dira egonean dauden hitzak, buruko kaiolan, eta beste bat hitz jaurtiak–, bere buruaz izututa edo –bat bateko bertigo batek harrapatu ote zuen Regina, bere burua markesa anderearen plano berean ikustean? –, eskunabak itsatsi, goiko hortzez beheko ezpaina horzkatu, eta atzera egin zuen:
|
|
2009
|
|
|
Maria Bibianak
|
hitz
haiek esan ahala, elkarri begira geratu ziren ama eta Domingo; ongi ezagutzen baitzuten elkar, bazekiten, bai, elkarren berri: amak bazekien semea aitzakia baten bila zebilkiola nagikerian segitzeko, eta semeak bazekien amak betebeharrak eta obligazioak oroitaraziko zizkiola; Domingok, baina, aitzakia berri bat asmatu behar izaten zuen halakoetan, behin eta berriro errepikatzen den aitzakia higatu eta bere baitan agortzen baita azkenean; amak, aldiz, aski eta sobera zuen betiko leloa, mutilaren alferkeriarekin lotua, ezer berririk asmatzera jo gabe; hala, bada, lehia berean zeuden arren, lehia diferentean zeuden bi lehiakideak, amaren baldintzak semearenak baino erosoagoak izaki, semea aitzakiak asmatzen abila baino abilago bazen ere; esan nahi baita ama semeari aurrea hartzeko moduan aurkitzen zela, baita orduko lehian ere:
|
|
|
–Ama orain dela urtebete hil zitzaidan, eta aita orain dela hiru hilabete, baina zuk ez duzu errurik, esan zion Miryamek,
|
hitz
haiek esatearekin batera eskua hedatzen zuela, Domingo berriro esertzera gonbidaturik.
|
|
|
|
Hitz
haiek esan ahala, Domingori izugarri kostatu zitzaion esan zuena esan zuela sinestea, hain egin zitzaizkion berari ere, aitarena aipatu zuenean kio bat ere atera zitzaion, bere nora ezaren adierazgarri?, toki eta testuinguru hartan, tokiz kanpokoak; aitaren istanteko aurpegi aldaketak, gainera, ohiko ziurtasunetik ezohiko noragabetasunerainoko bidea egin zuenak, sentimendu hura areagotu zion, betean sartu baitzuen hanka, zalantzarik ez; egia zen, beste ikuspuntu batetik, bazuela pozik egoteko arrazoirik, aita nora ezean ikusita; Domingok, baina, nekez senti zezakeen baldintza estu haietan pozik, bere ustezko poz hura, ezer izatekotan, lur errean lehertutako hazia bezalakoa baitzen, lehertu orduko lehortu zitzaiona, mementoaren tentsioak itota?
|
|
|
Domingok erne zituen inguruan bilduak, zein baino zein erneago; Teofilo Mariarena, baina, zerbait gehiago zen, halakoa baitzen haren begiradaren intentsitatea, betinguru tentsioz beteak moldatua, betazpiak eta betazalak teink, gorputz arimak antsietateak hartuak iduri; gogoan ote zuen, bada, orduan ere, ganbarako bahialdian behin pentsatu zuena, seme etxekaltearen parabolaren ildotik: Domingo zinez itzul zitekeela etxera, alegia, eta ez bilauaren paperean, heroiarenean baizik, aita eta bera salbatu izanaren erramu koroa buruan?; kontu hark aztoratzen zuen, beharbada, Teofilo Maria, Domingori jar ziezazkioketèn erramu koroa guztiak berari arantzazko gertatuko balitzaizkio bezala; egia zen, aitak harako
|
hitz
haiek esan zizkiola ganbarako hartan: –Lasai, Teofilo Maria.
|
|
|
|
Hitz
haiek esan ahala, Domingori izugarri kostatu zitzaion esan zuena esan zuela sinestea, hain egin zitzaizkion berari ere –aitarena aipatu zuenean kio bat ere atera zitzaion, bere nora ezaren adierazgarri–, toki eta testuinguru hartan, tokiz kanpokoak; aitaren istanteko aurpegi aldaketak, gainera –ohiko ziurtasunetik ezohiko noragabetasunerainoko bidea egin zuenak– sentimendu hur...
|
|
|
Domingok erne zituen inguruan bilduak, zein baino zein erneago; Teofilo Mariarena, baina, zerbait gehiago zen, halakoa baitzen haren begiradaren intentsitatea, betinguru tentsioz beteak moldatua, betazpiak eta betazalak teink, gorputz arimak antsietateak hartuak iduri; gogoan ote zuen, bada, orduan ere, ganbarako bahialdian behin pentsatu zuena, seme etxekaltearen parabolaren ildotik: Domingo zinez itzul zitekeela etxera, alegia, eta ez bilauaren paperean, heroiarenean baizik, aita eta bera salbatu izanaren erramu koroa buruan?; kontu hark aztoratzen zuen, beharbada, Teofilo Maria, Domingori jar ziezazkioketèn erramu koroa guztiak berari arantzazko gertatuko balitzaizkio bezala; egia zen, aitak harako
|
hitz
haiek esan zizkiola ganbarako hartan: " Lasai, Teofilo Maria.
|
|
|
–Ama orain dela urtebete hil zitzaidan, eta aita orain dela hiru hilabete, baina zuk ez duzu errurik –esan zion Miryamek,
|
hitz
haiek esatearekin batera eskua hedatzen zuela, Domingo berriro esertzera gonbidaturik.
|
|
|
Maria Bibianak
|
hitz
haiek esan ahala, elkarri begira geratu ziren ama eta Domingo; ongi ezagutzen baitzuten elkar, bazekiten, bai, elkarren berri: amak bazekien semea aitzakia baten bila zebilkiola nagikerian segitzeko, eta semeak bazekien amak betebeharrak eta obligazioak oroitaraziko zizkiola; Domingok, baina, aitzakia berri bat asmatu behar izaten zuen halakoetan, behin eta berriro errepikatzen den aitzakia higatu eta bere baitan agortzen baita azkenean; amak, aldiz, aski eta sobera zuen betiko leloa, mutilaren alferkeriarekin lotua, ezer berririk asmatzera jo gabe; hala, bada, lehia berean zeuden arren, lehia diferentean zeuden bi lehiakideak, amaren baldintzak semearenak baino erosoagoak izaki, semea aitzakiak asmatzen abila baino abilago bazen ere; esan nahi baita ama semeari aurrea hartzeko moduan aurkitzen zela, baita orduko lehian ere:
|
|
|
Eta ez zen hori bakarrik. Breitnerrek belarrira
|
hitz
haiek esateko modua, hipnosiaren kontua, Kardec hura...
|
|
2010
|
|
|
Eta SolÃs jaunak ez zion horrelakorik galdetu.
|
Hitz
haietan esaten zena, demokraziarekin eta giza eskubideekin zeukan zerikusia. SolÃsek, ziur ziur eta hitz gordinez, entzundakoa kondenatu egin zuen esanez gutxi gorabehera:
|
|
2011
|
|
|
apaletsia, desengainatua. Berealdiko ahalegina egin behar izan zuen
|
hitz
haiek esateko," Niri Astoria gustatzen zaidan", eta la bella Inesek –hura ez jabetu arren– gutxietsi egin zuen Keparen hautua.
|
|
2012
|
|
|
«Torturatu egin gaituzte». 2003ko otsailaren 26ko gau hartan, Soto del Realgo espetxetik irten eta berehala
|
hitz
haiek esan zizkien Martxelo Otamendik sarreran itxaroten ari zitzaizkion senide, lagun eta lankideei. Ezer esan beharrik gabe ere, nabari zen lur jota zegoela.
|
|
|
Egun hartan ez zen itzuli.
|
Hitz
haiek esan zizkidan eta ez nuen berriro ere ikusi. Bueno, hitz haiek bota zizkidanean ere ez nuen ikusi, entzun bakarrik egin nuen.
|
|
|
Mariak eten zuen isilunea. Eta espero ez genituen
|
hitz
haiek esan zituen.
|
|
2014
|
|
|
|
Hitz
haiek esan orduko, erresumina sentitu zuen hanka batean. Igurzten hasi, eta bere eskuak bustitasun bat antzeman zuen.
|
|
2015
|
|
|
Urtetik gora mesede baino kalte gehiago egingo liokeela tratamenduak, esan dio Domínguez doktoreak, eta nolabaiteko lasaitua hartu du gaixoak; baina beste kezka iturri bat zabaldu zaio doktoreak
|
hitz
haiek esatean:
|
|
|
Eman zidan nahasmenaz, ez dakit nola Jauna hartu ahal izan nuen, eta beldur handiaz geratu nintzen, pentsatuz Jainkoaren ikuskaria izanez gero, Haren Maiestateak ez lukeela utziko arima hartan zen gaitza ikusten. Jaunak berak esan zidan haren alde otoitz egiteko, eta sagaratzeko hitzek duten indarra uler nezan baimendu zuela, eta
|
hitz
haiek esaten dituen apaiza denik eta gaiztoenaizanda ere, ez ziola han egoteari uzten Jainkoak, eta baita bere onberatasun berdingabea ikus nezan ere, nola jartzen den bere etsaiaren esku haietan, eta dena nire eta guztien onerako.
|
|
|
2 Bi urte eta erdian oso ohikoa izan zen Jainkoak niri mesede hau egitea. Hiru urte baino gehiago izango dira hau hain segidan izan ez dudala, baina bai honen ordez goragoko beste bat, beharbada, gero esango dudanez?; eta Hura hitz egiten ikusi eta ni edertasun handi hari eta aho guztiz eder eta jainkozko hartatik
|
hitz
haiek esaten zituen leuntasunari, eta beste batzuetan zorroztasunari, erreparatzen egonagatik, eta nik, adierazten jakin ahal izateko, haren begien kolorea nahiz tamaina hartzea biziki nahi izanagatik, sekula ez nuen merezi izan ikusterik, ezta ez da nahiko izan saiatzea ere; alderantziz, ikuskaria guztiz galtzen zait. Batzuetan errukiz begiratzen didala ikusi arren; baina ikuskari hau hain indartsua izanik, arimak ezin du eraman, eta hain goi liluramenduan geratzen da, non, hura bete betean gozatzearren, ikuskizun eder hau galtzen baitu.
|
|
|
Ez uste izan, nire Amak besoetan naukanean, poz haietaz gozatzen zuenik nahigabe larririk gabe. Simeonek
|
hitz
haiek esan zizkionez gero, nire Aitak argi klarua eman zion nik sufrituko nuena ikus zezan. Eremuetan bizi ziren santu handiek, Jainkoaren eskuak gidatuak zirenez gero, penitentzia handiak egiten zituzten, eta gozotasunik gabe borroka latzak izaten zituzten deabruarekin eta beren buruarekin; aldi luzeak igarotzen zituzten inolako poz espiritualik gabe.
|
|
|
|
Hitz
haiek esan zituen lehenengo.
|
|
2016
|
|
|
Baina hitzak, orain, grazia egiten zion. " Mutiko serio eta goapoak zarete", entzun zuen orduan, eta bere jaiotetxeko saloiaren ispilu aurrean ikusi zuen bere burua, eta bere ondoan bere anaia, eta biak eskolako erretratua ateratzera joateko prest traje eta gorbataz jantzita, eta izeba Miren beraien atzean
|
hitz
haiek esaten. Carlosek burua astindu zuen, erdi barrezka orain.
|
|
2018
|
|
|
Isildu egin zen.
|
Hitz
haiek esate hutsak ikusarazi zion zein puntura arte zen tontakeria bat jarrera hura. Beyoncerentzat dantza beti izan zen dena, bere arma, bere babesa, bere ihes egiteko modua, munduan egoteko jarrera?
|
|
2019
|
|
|
Hementxe bertan izan zen, bai. Ez nituen
|
hitz
haiek esan behar. Orain badakit zenbateko mina eman zioten.
|
|
|
Ama ezagututa,
|
hitz
haiek esatea zenbat kostatuko zitzaion imajinatzen duzu orain. Albaindutako ezpainetatik irtendako hitzak.
|
|
|
|
Hitz
haiek esan orduko, Asier besarkatu zuen Maiderrek. –Eta segi besarkadekin, Asier.
|
|
|
Jakin baitzenukete Josetxo ere Errealeko bazkidea dela! , eta
|
hitz
haiek esan ahala, bai, atea ireki, eta Josetxorekin barrura sartu zen.
|
|
|
Hurrengo egunari itxoin gabe, Elias arratsalde hartan bertan joan zen lizar enbor puska bat ekartzera, eta zapuztuta gelditu zen Miguelen esperantza, alegia, Donato gaztearekin bilduz gero kontu esaten hasiko zela mutila, eta agian lehen
|
hitz
haiek esatea botila bati tapoia kentzea bezala izango zela, hasiera hark beste hitz asko ekarriko zituela atzetik, normaltasuna. Ilunabarrean, hantxe zegoen berriro mutila estalpean, arotz mahaian enbor puska husten, itxuraz pozik, eta txistuka ere bai tarteka, beti kanta bera, Miguelek ere ezagutzen zuena Pauen okin ofizioa ikasten egon zen garaitik:
|
|
2021
|
|
|
Ez dakit zehazki zer urtetan ezagutu nuen kantua, baina orduan harrigarria gertatu zitzaidan rock musikari bat IRAren aurka hain argi mintzatzea, baita
|
hitz
haietan esan gabe sumatzen nuen zerbait ere: konpromiso politiko gehiegizkotik urruntzearen aldeko aldarria.
|
|
|
Nire besoetan estutu nuen; bere adats bizia, masailak eta ezpainak musukatu nizkion; pasio antzeko batez musukatu nuen; berbarik samurrenak bilatu nituen; jadanik ez nuen konprenitzen zergatik ez nion neure buruari
|
hitz
haiek esaten uzten. Maskorrez ornaturiko hilobiei eta harrizko kanixeei begiratzen nien:
|
|
|
Hogei urte hauetan batere harremanik izan duzue, komunikaziorik? , esan nuen, eta nekez eutsi nion tonu neutroari
|
hitz
haiek esan nituenean.
|
|
2022
|
|
|
Eta bere artean
|
hitz
haiek esaten ari zen unean bertan, oso azkar zetorren auto bat agertu zitzaion bi pausotara, faroak urdinez margotuta, araudiaren arabera, argi lauso goibel bat hedatuz. Ezustean harrapatua, atzerajauzi bat egin, irristatu eta, oreka galtzen ari zela sentituz, eskuak astindu zituen, eta airea beste heldulekurik aurkitu gabe, lurrera erori zen.
|
|
2023
|
|
|
Poltsa barrenean afaria prest zutela, tupper batean, eta berotu ahal izango zutela mikrouhinetan.
|
Hitz
haiek esan nahi zutena zernahi izanik ere.
|