|
2011
|
|
|
KGNZ II laburrean hiztegiaren ekoizpenari,
|
hitzak
esaldi berean elkartzeko gaitasunari eta haurrek ekoizten dituzten esaldi luzeenen luzerari buruzko datuak jaso dira. Hiztegiaren ekoizpenean nabarmen ikus daiteke hilabetez hilabete hitz kopuruak gora egiten duela (ikus 7 taula), eta bariantzaren analisiak adinaren (F (14,913)= 48,69; p< 0.001,? 2= 0,427) eta sexuaren (t (883)=; p< 0,01,? 2= 0,008) aldagaien eragin esanguratsua erakusten du.
|
|
|
|
Hitzak
esaldi berean elkartzearen gaitasunaren inguruko emaitzek (ikus 8 taula) erakusten dute badela erlazio argia hitzak elkartzeko gaitasunaren eta adinaren artean (r= 0,60; p< 0,001). Hitzak elkartzeko gaitasuna% 9tik% 91ra heltzen da hamasei hilabeteko haurretatik hogeita hamar hilabeteko haurretara, eta aurreratzea urratsez urrats doa gorantz hilabetez hilabete begiratuta:
|
|
|
|
Hitzak
esaldi berean elkartzeko gaitasunaren eta hiztegiaren ekoizpenaren arteko erlazioa handia eta esanguratsua izan da (r= 0,81; p< 0,001/ r= 0,70; p< 0,001, adinaren eragina kontuan hartuta).
|
|
|
Bestalde,
|
hitzak
esaldi berean elkartzeko gaitasunaren eta hiztegiaren ekoizpenaren arteko korrelazioa (r= 0,81; p< 0,001/ r= 0,70; p< 0,001, adinaren eragina kontuan hartuta) handiagoa izan da hitzak elkartzeko gaitasunaren eta adinaren arteko korrelazioa baino (r= 0,60; p< 0,001), ingelesaren eta galizieraren egokitzapenetan aurkitu den bezalaxe (Bates, Thal, Finlay y Clancy, 1993; Fenson e...
|
|
|
8 taula. Haurren ehunekoak
|
hitzak
esaldi berean elkartzeko gaitasunaren arabera, adin tarteetan bereizita (16 hilabete).
|
|
|
KGNZ II laburrean amaren zein aitaren ikasketa maila kontuan hartuta ez da aurkitu eragin esanguratsurik inongo aldagaitan (amaren ikasketa mailaren arabera hiztegiaren ekoizpenerako F (3,879)= 0,28; p= 0.83;
|
hitzak
esaldi berean elkartzearen gaitasunerako? 2 (6)= 5,18; p= 0,44; EBBL neurrirako F (3,818)= 1,90; p= 0.14 eta F (3,814)= 1,70; p= 0.18, morfematan eta hitzetan neurtuz gero, hurrenez hurren; aitaren ikasketa mailaren arabera hiztegiaren ekoizpenerako F (3,874)= 2,50;
|
|
|
p= 0.05;
|
hitzak
esaldi berean elkartzearen gaitasunerako?? 2= 6,06; p= 0,42; EBBL neurrirako F (3,812)= 1,05; p= 0.37 eta F (3,808)= 1,27; pF= 0.28, morfematan eta hitzetan neurtuta, hurrenez hurren). Bikotearen ohiko hizkuntza aldagaiak (euskaraz beti ego gehienetan, batzuetan, behin ere ez), ostera, eragin esanguratsua izan du hiztegiaren ekoizpenean ((2,864)= 3,75; p< 0.05,? 2= 0,009), eraginaren tamaina huskeriatzat jo daitekeen arren.
|
|
|
Bikotearen ohiko hizkuntza aldagaiak (euskaraz beti ego gehienetan, batzuetan, behin ere ez), ostera, eragin esanguratsua izan du hiztegiaren ekoizpenean ((2,864)= 3,75; p< 0.05,? 2= 0,009), eraginaren tamaina huskeriatzat jo daitekeen arren. Ez du eragin esanguratsurik izan, ordea,
|
hitzak
esaldi berean elkartzearen gaitasunerako? 2 (4)= 4,96; p= 0,29, ezta EBBL neurrirako F (2,803)= 2,69; p= 0.06 eta F (2,799)= 2,45; p= 0.08, morfematan eta hitzetan neurtuta, hurrenez hurren.
|
|
|
Aitaren lehen hizkuntzaren arabera ez da alderik aurkitu (hiztegiaren ekoizpenerako F (3,868)= 1,56; p= 0.19;
|
hitzak
esaldi berean elkartzearen gaitasunerako (6)= 6,94; p= 0,32, EBBL neurrirako F (3,808)= 0,86; p= 0.46 eta F (3,804)= 1,01; p= 0.39, morfematan eta hitzetan neurtuta, hurrenez hurren), baina bai, berriz, amaren lehen hizkuntzaren arabera, hiztegiaren ekoizpenean (F (2,877)= 3,60; p< 0.05,? 2= 0,008), hitzak esaldian elkartzeko gaitasunean (F (2,877)= 5,52; p< 0.01,? 2= 0,012) eta Esa...
|
|
|
...en arabera ez da alderik aurkitu (hiztegiaren ekoizpenerako F (3,868)= 1,56; p= 0.19; hitzak esaldi berean elkartzearen gaitasunerako (6)= 6,94; p= 0,32, EBBL neurrirako F (3,808)= 0,86; p= 0.46 eta F (3,804)= 1,01; p= 0.39, morfematan eta hitzetan neurtuta, hurrenez hurren), baina bai, berriz, amaren lehen hizkuntzaren arabera, hiztegiaren ekoizpenean (F (2,877)= 3,60; p< 0.05,? 2= 0,008),
|
hitzak
esaldian elkartzeko gaitasunean (F (2,877)= 5,52; p< 0.01,? 2= 0,012) eta Esaldiaren Batez Besteko Luzeran, morfematan hartuta indize morfologiko hau (F (2,816)= 5,79; p< 0.01,? 2= 0,014) zein hitzetan neurtuta (F (2,812)= 4,81; p< 0.01,? 2= 0,012), nahiz bietan eraginaren tamaina oso txikitzat har daitekeen.
|
|
|
Bestalde, haurrak jasotako hizkuntza inputaren arabera, alde esanguratsuak aurkitu dira
|
hitzak
esaldian elkartzeko gaitasunean (F (4,874)= 2,63; p< 0.05,? 2= 0,012) eta EBBLan, morfematan neurtuta (F (4,814)= 4,28; p< 0.01,? 2= 0,021) zein hitzetan zenbatuta (F (4,810)= 4,60; p< 0.01,? 2= 0,022), alabaina, eragina beti izan da oso txikia. Azkenik, neba arreben artean haurraren jaiotza hurrenkerak izan dezakeen eragin esanguratsurik ez da aurkitu (hiztegiaren ekoizpenerako F (4,859)= 1,26; p= 0.27; hitzak esaldi berean elkartzearen gaitasunerako? 2 (10)= 10,72; p= 0,38; EBBL neurrirako F (4,801)= 1,19; p= 0.31 eta F (4,797)= 1,54; p= 0.18, morfematan eta hitzetan neurtuta, hurrenez hurren).
|
|
|
Bestalde, haurrak jasotako hizkuntza inputaren arabera, alde esanguratsuak aurkitu dira hitzak esaldian elkartzeko gaitasunean (F (4,874)= 2,63; p< 0.05,? 2= 0,012) eta EBBLan, morfematan neurtuta (F (4,814)= 4,28; p< 0.01,? 2= 0,021) zein hitzetan zenbatuta (F (4,810)= 4,60; p< 0.01,? 2= 0,022), alabaina, eragina beti izan da oso txikia. Azkenik, neba arreben artean haurraren jaiotza hurrenkerak izan dezakeen eragin esanguratsurik ez da aurkitu (hiztegiaren ekoizpenerako F (4,859)= 1,26; p= 0.27;
|
hitzak
esaldi berean elkartzearen gaitasunerako? 2 (10)= 10,72; p= 0,38; EBBL neurrirako F (4,801)= 1,19; p= 0.31 eta F (4,797)= 1,54; p= 0.18, morfematan eta hitzetan neurtuta, hurrenez hurren).
|
|
|
Oraingoan ere korrelazio handiak bildu dira aztertutako aldagai guztietan: hiztegiaren ekoizpenean (r= 0,93; p< 0,001/ r= 0,87; p< 0,001 adina kontuan hartuz),
|
hitzak
esaldian elkartzeko gaitasunean (r= 0,82; p< 0,001/ r= 0,78; p< 0,001 adina kontuan hartuz), Esaldiaren Batez Besteko Luzeran (EBBL) morfematan neurtuta (r= 0,89; p< 0,001/ r= 0,79; p< 0,001 adina kontuan hartuta) eta EBBLa hitzetan neurtuta (r= 0,89; p< 0,001/ r= 0,81; p< 0,001 adina kontuan hartuta).
|
|
|
KGNZren bertsio laburrek hiztegiaren mailako puntuazio fidagarriak eskaintzen dituzte, zeintzuek KGNZren bertsio luzeekin oso era egokian korrelazioa egiten duten. Zortzi eta hamabortz hilabete bitarteko haurren datuek hiztegiaren ulermenaren eta ekoizpenaren neurriak eskaintzen dituzte, eta hamaseitik hogeita hamarrera bitarteko haurrekin jasotakoak hiztegiaren ekoizpenaren,
|
hitzak
esaldian elkartzeko gaitasunaren eta EBBLaren neurrien inguruko puntuazio fidagarriak. Bertsio labur hauek komunikazio garapenaren ebaluazio bizkorrak egitea ahalbidetzen dute, eta oso erabilgarriak izan daitezke erabilera klinikoan zein ikerkuntzan, batez ere gurasoek izan dezaketen prestakuntza edo denbora galdetegi luzeak betetzeko murritza denean.
|