|
2000
|
|
|
—Gauza bat ez dut ulertzen, aita Bartolome: zergatik egin duzun mezako sermoian bi hitz euskaraz, eta bertze guztia gaztelaniaz, urbiaindar gehienek gaztelaniaz
|
hitzik
ere ez dakitenean...
|
|
|
—Arestiko gorabehera zoritxarrekoaz
|
hitzik
ere ez, ezta? —ahapetik.
|
|
2001
|
|
|
Goio oso gaizki aurkitu diat, burutik gaixorik.
|
Hitzik
ere ez dik egiten... ’ ‘Zer din ba? ’ ‘Ez zakiat. Amnesia edo, izoztuta bezala egoten duk... ’ ‘Eta zer egin dun? ’ ‘Han utzi diat, auzokoek zaintzen ditek, baina medikuren bat bilatu behar diat albait arinen eta ospitale batean ingresatu diagu... ’ ‘Eta handik aterako dun? ’ ‘Ez diat uste Mosquitia leku egokia denik, batez ere horrela egonez gero.
|
|
2004
|
|
|
Une batez Mitxelena aiduru egon zen, bere hitzek nolako eragina ote zuten nigan. Nik, ordea,
|
hitzik
ere ez nuen atera. Neure baitan poz basa bat nabaritzen nuen.
|
|
|
Atzea emanda, eskailera azpiko atexka zabaldu eta beste aldeko ilunpeetan murgildu zen.
|
Hitzik
ere ez zidan erran. Ez zegoen beharrik.
|
|
|
Eta orduan, ez dakit zergatik ez nola, mutilaren eskua hartzeko gogoa sentitu nuen –arestian nirea hain bero estutu zuèn esku hura bera– baina ez nintzen ausartu... Haatik, eskuz ez bazen ere, hitzez irits nintekeen mutil harengana... baina
|
hitzik
ere ez nuen aurkitzen, hitzik gabe geratu bainintzen. Handik aurrera, begiz hitz egitea geratzen zitzaidan soilik, eta begietara zuzen egin nion so, sorgindurik bezala.
|
|
2008
|
|
|
etxean bazkaldu eta mendira joango nauk. Eta hik
|
hitzik
ere ez etxean, begia aterako diat-eta? –Beñardok.
|
|
|
Puntu horretan, muzin egin die navarrismoak bere idazleei. Gaurko navarristek, oro har, ez dakite euskaraz, eta Vasconia
|
hitza
ere ez dute sobera gustuko. Politikoki militante izanda ere, navarrismoaren tradizioaren barnean euskal kulturarekiko nolabaiteko interesa eta begirunea egon da.
|
|
|
etxean bazkaldu eta mendira joango nauk. Eta hik
|
hitzik
ere ez etxean, begia aterako diat-eta... –Beñardok.
|
|
2009
|
|
|
Miossensek maite ohi zuen urruneraino ailegaraztea bere boz ozena. Egun hartan apal mintzo zen, hain apal, Pessac ondo ondoan baikenuen,
|
hitzik
ere ez galdu nahiz, eta horrek nire ezongia areagotzen.
|
|
2010
|
|
|
Giro politikoa elkarri
|
hitzik
ere ez egiteko egokiagoa zenean hasi ziren hizketan, erabateko sekretupean, Arnaldo Otegi eta Jesus Egiguren. 2001 urtea zen.
|
|
|
" Honetaz
|
hitzik
ere ez amari. Hau gure sekretu handia izango da" esan zion aitak etxera itzuli eta motorra itzali zuenean.
|
|
2011
|
|
|
Bildu k ere ez du aipatu. Eta isiltzen hasita, independentzia
|
hitza
ere ez dut entzun haien elkarrizketetan. Alderdiak elkar kontrolatzen eta markatzen ibili dira.
|
|
|
–erantzun nion nik, mojarekin batera neraman gorua lurrean utziz. Mojak
|
hitzik
ere ez zuen egin. Trasteak lurrean utzita buruarekin keinu bat egin, gelari azken begiratua eman eta bakarrik utzi gintuen biok?.
|
|
|
–Arrazoi duzu. Gainera,
|
hitzik
ere ez dakit alemanez.
|
|
|
eta. Antzola?
|
hitzekin
ere ez zuten ezer hoberik lortu.
|
|
2012
|
|
|
Azkenetan zela Benitoren musika jarrita genuen soinu ekipoan. Hilzorian zegoen, dagoeneko
|
hitzik
ere ez zuen egiten. Ekarri zenion kantu berri hori hasi denean ileak tente jarri zaizkio.
|
|
|
Ziur aski, mistiko?
|
hitzarekin
ere ez da ados egongo, beti ari baita hitzen esanahi originalaren, kutsatugabearen bila, gure kulturak erantsi dien zama, kutsadura eta pozoia garbitu nahian. Gure hitzaldietan eta konturatu naiz entzulea, askotan, Benitok dagien hitzen birformulazioan galdu egiten dela.
|
|
|
Oso txarrak dira arrazoiketan, eta sutsuak kontra egiten, zuzen daudenean izan ezik, gutxitan gertatzen den gauza. Irudimena, fantasia eta asmamena guztiz ezezagunak zaizkie, beren hizkuntzan
|
hitzik
ere ez dute ideia horiek adierazteko; haien adimen eta gogoeta guztiak aipaturiko bi zientzia horietara mugatzen dira.
|
|
|
Arraren kasuan indarra baloratzen da batez ere, eta xarma emearentzat, eta ez maitasuna hartzen delako kontuan, baizik eta arraza honda ez dadin; eta gertatzen bada emea bereziki indartsua izatea, xarma hartzen da kontuan senarra aukeratzeko. Gorteiatzea, amodioa, opariak, alarguntasunak eta ezkonsariak ez dira haien buruetan sartzen, eta beren hizkuntzan
|
hitzik
ere ez dute horiek adierazteko. Gurasoek eta lagunek horrela erabaki dutelako bakarrik elkar ezagutu eta batzen dira bikote gazteak; egunero ikusten dute horixe egiten eta izaki arrazional batek egin beharrezkotzat jotzen dute.
|
|
2013
|
|
|
–Ez duzu zertan larritu.
|
Hitzik
ere ez da aterako nire ahotik.
|
|
2014
|
|
|
Aspalditik, bera, aparte eserita, ahots bat besterik ez zen guretzat.
|
Hitzik
ere ez zuen inork esan. Bazitekeen besteak lo egotea, baina ni esna nengoen.
|
|
2015
|
|
|
Droga lapurretarena ez zela egunkarietan agertu azaldu zion Nagorek Iboni. Egunero begiratzen zituen denak, eta
|
hitzik
ere ez. Ertzaintzaren eta polizia nazionalaren web orrietan ere ibili zen arakatzen.
|
|
|
|
Hitzik
ere ez dut: orain bost axola,
|
|
|
Francoren aldeko ala besteetakoa??. Erraza izango zitzaidan orain erantzun bipil bat asmatzea, baina ez dakit zer esan nuen,
|
hitzik
ere ez beharbada, izutu egin baininduen galderak, heldu bati politikaz galdezka sekula aditu gabe eta. Kaxkajo hura Vaquerizaren morroi modukoren bat izango zela pentsatu nuen lehen momentuan, Frankenstein doktoreak eta filmetan izaten dutenaren gisako bat, baina ez:
|
|
|
Nire nirea. Ez dago argazkirik, ez helduen kontakizunik,
|
hitzik
ere ez baitut sekula egin honetaz inorekin. Nire sukaldeko leihoa dago soil soilik, eta haren aurrean ni, leihotik begira.
|
|
|
Gauez! Mutillak bakarrik, e, neskai
|
hitzik
ere ez. Eta obe hola:
|
|
|
Ormaetxearen (2002, 2006) eta Pedro Pujanaren (1979) liburuak erabil daitezke horretarako. Legutioko euskal
|
hitzak
ere ez ditut hona ekarri. Alderdi hori oraintsu arte izan da euskalduna eta hango argibideak Ignacio Carrerak eta Imanol Garciak egindako liburuan (2005) bildu dira.
|
|
|
Gehienek dakiten arren(...) euskararen katea ordea eteten ari dela gero eta garbiago azaltzen da. (...) Maulen haur bat euskaraz entzutea mirakulu bat dela aparte utzirik ere, beste herrietan ere gero eta ugariagoak dira
|
hitzik
ere ez dakitenak.?
|
|
2016
|
|
|
Dantzarako musika elektronikoa maite du, bere mutil ohiak ez bezala, hori nik pentsatu izan dut beti. Dramarik kontatzen ez duen musika da,
|
hitzik
ere ez dute erabiltzen. Inoiz entzun dezadan entzungailuak belarrietan jarri dizkidanean, ingeniariek egindako musika dela esan izan diot.
|
|
|
... haren stalinismoak baizik; ez baitu eskas stalinismoaren aldeko joera. Alde batetik, harrigarria da Errusiako herri zanpatuaz (eta Txekoslobakiakoaz, eta abarrez). Izarreko, k
|
hitzik
ere ez esatea. Nola ote liteke 40 miliun bitima eginak dituen erregimen horrek sustatzen duen marxismoari buruz kezkarik batere ez sortzea?
|
|
2017
|
|
|
Alargunak ez zuen ahoa ireki, ezta alabak ere. Semearen
|
hitzak
ere ez ziren eskertzekoak izan.
|
|
|
Gau hartan, paratu ginen mutilak aitzinean eta neskok gibelean. Guk,
|
hitzik
ere ez elkarri. Aurrean, Oierrek baizik ez baitzuen hitz egin.
|
|
|
Begiralea esaten ari da errudun sentitu dela geroztik, neurri batean berak ere parte hartu zuelako gurasoen erabaki horretan, berak ere sentitu zuelako halako bertigoa garai batean, non eraso edo abusu
|
hitza
ere ez baitzen erabiltzen, non abusuak ezkutatu egiten ziren, non ume edo gazteei ez zitzaien erabateko sinesgarritasuna aitortzen, non ia ezinezkoa zen apaiz baten hitzari aurre egitea, non elizaren kontra joatea ia ameskeria zen, non beldurra zegoen. Errudun, berak ere beldurra sentitu zuelako.
|
|
|
Bideoaren 1.10ean, Manikkalingamek orria mahai gainean paratu du; idatzia emandako etakideak ETAren firma jarri du erakundearen zigiluarekin; Manikkalingamek boligrafoa atera, eta sinatu egin du; NEBekoak hartu du orria; egiaztatzaileek buruarekin agur keinu bat bezala egin diete etakideei, eta bukatu da bideoa. Bostekorik ez bideo osoan,
|
hitzik
ere ez bi parteen artean.
|
|
|
mutik (bez).
|
Hitzik
ere ez. Bizkaiko sartalde osoan, Busturialdean eta Durangaldean erabiltzen da.
|
|
2018
|
|
|
Zain dago neba nagusia, neba gaztea noiz ausartuko hitzen bat esatera, hitz bakar bat, prest dauzka ukabilak, itxita eta mahai gainean jarriak, hari muturra hausteko. Neba gazteak
|
hitzik
ere ez. Zurbil zurbil dago.
|
|
|
Ohitu egin da Cholengo maitalea neskato zuriaren nerabetasunera, bertan galtzeraino. Arratsaldero harengandik jasotzen duen plazerak mendean hartu du bere denbora, bere bizia, ia
|
hitzik
ere ez dio egiten dagoeneko. Agian uste du neskatoak ez liokeela ulertuko berari buruz esango liokeena, artean inoiz ezagutu ez zuen eta inolaz ere azaltzen ez zekien amodio hartaz esango liokeena.
|
|
2019
|
|
|
deitzen zietela. . Gure artean dena euskaraz egiten genuen, ez genuen erdaraz hitzik ere egiten... eta hara non, Tolosara etorri eta hauek
|
hitzik
ere ez euskaraz?, dio Peñak,, ya vienen los caseros, esaten omen zieten.
|
|
|
Erantzuna mendeku gisa etor liteke eta, ziurrenera, jenderik babesgabeenak ordainduko luke aurrena, haien menpe dauden presoek, kasu. Koxmek gerrari buruz esandako
|
hitzek
ere ez dute arrazoi falta; azken batez, txikikeriatan erori gabe, handira jo beharra dago hordagoa jokoa irabaziko bada! Hortaz, jende dohakabe horren bizia, txikikeria baino ez da?
|
|
2022
|
|
|
|
Hitzik
ere ez nuen gauza haiek izendatzeko. Kontrolik ere ez haien gainean:
|
|
|
–Lima, helduon eskuetan utzi behar duzu. Hitz egingo dugu guk Maiarekin –esan dio amak autotik irten aurretik– Zuk
|
hitzik
ere ez honetaz Maiari, entzun?
|
|
2023
|
|
|
Beste aldi batzuetan, ihiziak huts egin izan ditugu, haurrek ez zutelako beren lana behar bezala egin. Beraz,
|
hitzik
ere ez, eta gure beha egon. Zuen zatarrak helmenean atxiki behar dituzue, erabiltzeko prest.
|
|
|
–Ergela zara gero, neska horri
|
hitzik
ere ez. Zuk aginduei itxaron eta bitartean ixo –erantzun dio beste ahots batek, zakar, nagusitasunez.
|