|
2001
|
|
|
Ni bezalakoen ama, izeba edo amonak bizi izandakoari eskainitako lan hark," etxekoandrea"
|
hitza
zeukan hizpide. Egilearen iritziz," entzun edo irakurtzean, itz bat nola edo zer eratan artzen dan, asko esan nai du eta' etxekoandrea' baiño itz txukunagorik, oitura bezela ez da noski Euskal Errian emakume eldu batentzat, zeren orren urrena ibilli oi dana, neskazarra edo atsua izan oi da".
|
|
|
Une honetan [1985ean], korronte bat ari da sortzen. Didaktika
|
hitzari
eduki berriaemanez (orain arte, teknikei eta ezagutzak transmititzeko tresnei aplikatzen zitzaiensoilik), didaktika egin nahi du, aldi berean, psikologiaren eta hizkuntzalaritzarenekarrien jakitun eta bi zientzia horiekiko autonomo.
|
|
2002
|
|
|
Eta horixe da, finean, poetikak eta modak alde batera utzita, eleberri bati eskatzen zaiona, munduak eraikitzea, fikziozko mundu sinesgarriak sortzea. U. Ecok esan bezala, tresneria egokia eduki arren,
|
hitzak
eduki arren, pauso bat haratago joaten ahalegintzen baita eleberria, esanezina den hori hitzez adierazten. Rem tene, verba sequentur.
|
|
2003
|
|
|
Ondo zekien Matiasek despilfarratu hitza ez zela hitz garbia; ez etimologiari begira, ez kontzilio eklesiastikoei begira. Hala ere, despilfarratu hitzaz akordatu zen, eta despilfarratu
|
hitza
zeukan gogoan kalera irten zenean, eta despilfarratu hitza zeukan gogoan goizeko hirugarren etxera sartu zenean.
|
|
|
Ondo zekien Matiasek despilfarratu hitza ez zela hitz garbia; ez etimologiari begira, ez kontzilio eklesiastikoei begira. Hala ere, despilfarratu hitzaz akordatu zen, eta despilfarratu hitza zeukan gogoan kalera irten zenean, eta despilfarratu
|
hitza
zeukan gogoan goizeko hirugarren etxera sartu zenean.
|
|
|
Halako batean, kontrako espaloian aparkatua zegoen furgoneta batek atentzioa eman zion. Furgoneta handia zen, laranja kolorez margotua zegoen eta alderik alde Manikiak
|
hitza
zeukan idatzia. Bat batean, gizon bat ikusi zuen ateratzen furgonetaren atzeko partetik.
|
|
|
–Zure
|
hitza
daukat?
|
|
|
lagungarri litzaizkiokeen
|
hitzak
dauzkana.
|
|
2005
|
|
|
Horri erantzunez, eta
|
hitzik
eduki gabe, Gotzone Morak ezeztatu zuen Iñaki Zarraoa jelkideak esandakoa, bideo zintak erabiltzea ukatu zitzaiola baieztatuz. Elkarrizketa erdian alkateak PSE EEko zinegotzirik popularren azalpenak moztu zituen eta gogoratu zion txandarik ez zegokiola.
|
|
2006
|
|
|
Hori dugu guk beste bekatu bat: euskararen gramatika, bai, badakigu;
|
hitzek
daukaten esan nahi sakona zein den ez dakigu, ordea. Eta, izan, hau da inportantea, sustraiak, eta ez gramatika:
|
|
2007
|
|
|
Aitzitik, ezinezkoa da, herri baten pentsamendua hizkuntzaren partikularitateen peko oso izatea, eta, esate baterako, bere hizkuntzak bereizten ez diona ezin bereizi izatea berak (koloreak eta). Esaterako, bere hizkuntzan scala hitz bakarra daukalako, italiar batek ezin bereizi izatea alemanek Leiter eta Treppe (ingl., ladder, stairs) bi
|
hitz
daukaten zer horien artean (eskailera, esku eskailera). Hala izanez gero bai, itzulpena ezin ezinezkoa izango litzateke.
|
|
|
dira, berba edo hitzen eraketa hitz egitearen behar esentzialetako bat baita.
|
Hitzaren
eduki zabalera da muga, noraino den [3] hizkuntza bere kasa eratzailea. Harengandik hozituriko lore betegina da hitz bakuna.
|
|
|
Hizkuntza batek bere eitea behin lortuz gero, forma gramatikal esentzialek beti berak diraute; generorik, kasurik, pasibo edo mediorik bereizi ez duenak, ja ez ditu beteko hutsuneok; hala berean hitz familia handiak, deribazio forma nagusiak ez dira ja gehituko. Soilik deribazioen bitartez adigaien altxumatze meheagoetan, konposizio bitartez,
|
hitzen
edukiaren barne zabalkuntza bitartez, haien elkarketa bitartez zen
|
|
2008
|
|
|
Argi dago momentu hau ez dela eklosio puntua euskara elkarteen kopuru aldetik eta dinamika aldetik ere ez. Egonkortasun egoeran daude,
|
hitzak
eduki ditzakeen gauza txar eta onekin. Egonkortasuna toki batzuetan subsistentzia da eta orduan karga negatiboa du.
|
|
|
Donostia, 1989 Meteorologia zientifikoaren hiztegia eta artikuluak biltzen ditu. Guztira 234 herri
|
hitz
dauzka, gainerakoak berba zientifikoak dira. Oso liburu baliagarria.
|
|
|
ere bai. Euskaraz, dena den, idazle eta esatari batzuen arduragabekeriagatik, aspaldi honetan euskara jatorrezko zur> eta egur>
|
hitzek
daukaten esangura bedera nahasi eta zenbaitzuk soilki egur> erabiltzen hasi dira, zur> berba ez balitz bezala. Euskadi irratian, adibidez, egurrezko> altzariak> edota egurrezko> panelak> bezalako desegokikeriak entzuten ditugu maizegi.
|
|
|
Beraz Azkuerentzat ez zen arraza (ezezaguna ez bazitzaion ere) euskalduntasunaren gakoa, baizik hizkuntza. Horregatik bere ideala izendatzeko euskaldunizendapena baliatuko zuen aukeran, are erdarazko testuetan, vasco
|
hitza
eduki aldetik anbiguo xamarra egiten baitzitzaion. Hau batez ere lehen testuetan egin zuen, adibidez, 1891ko Izkindean:
|
|
|
Hantxe izango duk. Nire
|
hitza
daukak.
|
|
|
«Hain aldaketa sakona emateko, eztabaida sakona behar zen eta euskal unibertsitariok ezin izan dugu Bolognari buruz iritzirik eman». Planaren ezarpenean Euskal Herriak ez duela
|
hitzik
eduki eta, beraz, «inposaketa bikoitza» dakar Bolognako ereduak, Ortizen ustez.
|
|
|
Hori ikusita, beren burua Etxe Zurian ikusten dutenei lasai hartzeko esan die. . Bi
|
hitz
dauzkat esateko: New Hampshire?.
|
|
|
[II.] Arrazoia edukitzeko bidean,
|
hitza
edukiz hasi ziren. Hitza haragi egin baino askozaz lehenago, hitza gauza bihurtu zen, edukitzeko moduko gauza; esateko hitza ez, baina bai ematekoa, hitzematekoa, agintzekoa, ixilaraztekoa... eta edozertarakoa.
|
|
2009
|
|
|
XABI. Jakina, lasai. Nire
|
hitza
daukazu.
|
|
|
Adibidez, esaeraLabur.txt fitxategian beti
|
hitza
daukaten esaeren bila bagabiltza:
|
|
|
Kopuru horiek zein handi diren erakusteko, nahikoa da jakitea liburu arrunt batean 100.000 hitz inguru sartzen direla. Kalkulu azkar bat eginda, 10 mila liburu betetzeko adina
|
hitz
dauzkagu euskaraz sarean. Harrigarria, ez da?
|
|
|
Euskal Herriko egoera soziopolitikoaren gainean zipitzik ez jakin arren, periferikoei pontifikatzen trebeak diren madrildarren (M. A. Iglesias, Diego Carcedo...) aldeko apustuari eusten zaio berriz ere. Bata edo bestea kenduta, ezagunak dira gainerako denak irrati horretan; Lapitzen azken aroan
|
hitza
zeukatenak dira asko. Floren Aoiz da kanpoan geratu den bakarra edo ia; ezker abertzaletik zetorren ahots ezagun bakarra, nola diren gauzak...
|
|
|
Laboaren azken kanta horiek, egilearen balioagatik ez ezik musikan eragindako berrikuntzagatik ere hautatuak? erakusten dute euskal kantak eskuzabaltasunez jokatzen duela bere
|
hitzetan
eduki nazionalez beteriko sinbologia erabiltzeko orduan. Jendea mobilizatzeko ahalmena duten gai sinboloak lantzen dira, zeinak, genero horren laguntzaz, beste hizkuntza artistikoekin baino askoz errazago deskodetzen baitira.
|
|
|
Villafrancaren eskua leihatilatik kanpo zuela abiatu zen autoa. UHP
|
hitzak
zeuzkan margotuak atzealdean.
|
|
2010
|
|
|
Ameriketako Estatu Batuetako hiru telebista kate nagusiek euren edukiak Google TVn ez eskaintzea erabaki dute. Hala ere, azken
|
hitza
eduki horien jabeek dute.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, bozeramailearen esanetan, azken
|
hitza
edukien jabeek dute, eurek erabakiko baitute ikusleek eduki horiek ikusteko plataforma horretara sarbidea izango duten.
|
|
|
–Ez nizun esan, baina Carlos Agirreren mesanotxean horren antzeko bat topatu nuen. Pasa
|
hitza
zeukan eta ezin izan nituen deiak edo mezuak irakurri. Ez nion arreta askorik jarri, gainera orduan agertu ziren Uribe eta besteak, baina orain?
|
|
|
–esan zuen Amaiak?. Pasa
|
hitza
dauka.
|
|
|
–Ezin dut zabaldu, jauna, pasa
|
hitza
dauka.
|
|
|
TXIMISTA. Bai, bai? Euskaldun baten
|
hitza
daukak.
|
|
|
AINGERU. Lasai, gizona? Konforme, nire
|
hitza
daukazu.
|
|
|
EDURNE: Lasai, nire
|
hitza
daukazu.
|
|
|
8. Frantziako hautes legearen gehiengo sistemaren arabera, bakarrik %50 dutenek
|
hitza
daukate.
|
|
|
2009 urtearen bukaeran 4.000.000 testu
|
hitz
zeuzkan corpusak eta urtean urtean handituz joango da.
|
|
2011
|
|
|
GERMAN. (serio) Sinatzen baduk, ez diat aita salatuko. Nire
|
hitza
daukak.
|
|
|
KEVIN. Bazakinat zaila dela hiretzat Nedarekin egotea, baina entzun ondo; ez dinat ezer sentitzen beragatik, nire
|
hitza
daukan.
|
|
|
Bi gako
|
hitz
dauzka liburuak bere azalean: irudia eta hiria.
|
|
|
Muturreko hiru adibide jartzearren, hamar mila (wan) idazten dute, ehun" hamar mila" T (baiwan), milioia, eta karaktere bakarreko
|
hitza
daukate" ehun milioi" adierazteko: . Are gehiago, izurra izurtzea gustatzen zaio txinatarrari, eta" bat" zenbakiari dagokion silaba berarekin izendatu zuten hori, hau da, (yt).
|
|
2012
|
|
|
Lan berriak, ordea, askoz informazio gehiago eskaintzen du: Hiztegi Batuko lehen 20.000
|
hitzak
dauzka, beren definizio, kategoria gramatikal, espezialitate, erregistro eta euskalki markekin, aditz erregimenekin, eta benetako erabileratik jasotako adibideekin, hots, irakurleari euskal hitzak egoki erabiltzen lagunduko dioten informazio guztiekin.
|
|
|
Esan bezala, Euskaltzaindiaren Hiztegia. Adierak eta adibideak lanak Hiztegi Batuko lehen 20.000
|
hitzak
dauzka, beren definizio, kategoria gramatikal, espezialitate, erregistro eta euskalki markekin, aditz erregimenekin, eta benetako erabileratik jasotako adibideekin. Ibon Sarasolak azaldutakoaren arabera, azken urteetan argitaratu diren euskal hiztegi elebakarrak kontuan hartu dira.
|
|
|
Lan berriak, ordea, askoz informazio gehiago eskaintzen du: Hiztegi Batuko lehen 20.000
|
hitzak
dauzka, beren definizio, kategoria gramatikal, espezialitate, erregistro eta euskalki markekin, aditz erregimenekin, eta benetako erabileratik jasotako adibideekin.
|
|
|
dena delako errealitatea ez da existitzen norberak ezagutzen duen arte. Horrek, hala ere, ez die Telesen
|
hitzei
daukaten egia puska kentzen. Baina marxismoa zer den jakiteak edo ideologia bat edukitzeak inor hiltzeko eskumena ematen al du?
|
|
|
Teles, gainera, Filosofiako irakaslea da; hau da, Filosofia ikasi izanak Inasek ez dakien ezer gutxi eskaintzen dio eguneroko bizitzarako, eta, bestalde, irakaslea da, bera bezalaxe. Hortaz, laburbilduta, ez da komeni Telesen
|
hitzei
daukaten baino garrantzi handiagorik ematea.
|
|
|
1938an Ernest Vincent Wright musiko kaliforniarrak" Gadsby" deituriko nobela publikatu zuen. Liburu horrek 50.000
|
hitz
dauzka eta bitxia da oso behin ere" e" letra ez baita azaltzen bertan (ariketa honen zailtasunaz jabetzeko gogoratu behar ingeleraz artikuluak" e" letra daukala," the"). Georges Perec idazle handiak 1969an idatzi zuen La disparition nobela poliziakoa, eta bere 300 orrietan ez da behin ere" e" letra azaltzen (liburu honen gaztelerazko itzulpenak" a" letra desagerrarazten zuen, meritu izugarria femenino guztiek" a" hori behar baitute gazteleraz).
|
|
|
Baina nik ahal dudana dezaket, oroimenak ekartzen dizkidan irudi tristeekin ezin
|
hitzari
daukan onena atera, edo irribarre infinitu bat.
|
|
2014
|
|
|
Herrietako hauteskundeak ditugu bihar, «bozak», aspaldian hemen diogun bezala. Antolatuak diren moduan, gehiengo erlatiboarekin eta zerrenda ttipienak baztertuz, urruti gara demokrazia
|
hitzaren
eduki osotik. Winston Churchillek zioen demokrazia sistema guztien txarrena dela.
|
|
|
Bestalde, mamaések hizkuntza goiztiarraren ikaskuntza bultzatzen du, parte hartzaile bakoitzak interesgune komuna baitu. Umeak eskuei begiratzen dienean, amak «eskua»
|
hitza
daukan iruzkin bat egiten du, normalean. Umeak, bat batean, hurbil daukan jostailu batean arreta jartzen badu, amak zerbait esango du jostailu horretaz, ziurrenik.
|
|
|
Beethovenen Bederatzigarrenaren laugarren mugimenduarekin zegoen arazoa zen Schiller-en pertsona guztien anaitasunari buruzko oda horri musika jarrita, eta abarkonpositoreak jada lan hori egina zuela: Schillerren
|
hitzek
eduki ‘sakonaren’ oroigarri arrunt gisa funtzionatzen dute hain justu...
|
|
2015
|
|
|
Nork behar ditu beste gezur batzuk gure gezurren ordez? Nork
|
hitzek
eduki dezatela beste esanahi bat, edo esanahirik sikiera. Zertarako?
|
|
|
Jamesekin leiho ondoan zegoela ere, haren itzala agintez betea zegoen. Gogora etorri zitzaion berak ama seme
|
hitzen aurrean
zeukan axola ezagatik txunditu zela William Bankes. Ez zuen miresten haien edertasuna?, galdetu zion Lilyri.
|
|
|
Testua okupatu:
|
hitzak
edukiz eta esanahiz bete, intentzioak eta erritmoa landu, testu zatiak bereizi, isiluneak erabaki, hitz klabeak markatu.
|
|
|
–Hau horrela izan nahiz bestela izan, nire asmorako ez du gorabehera handirik?. Esaldi horretan ez da nabari San Pauloren
|
hitzen
edukiari buruzko zalantzarik; aipamena Kristori ala Jainkoari ezarri, hor ari da pixka bat ezmezean.
|
|
|
Dinamika honek tresna bat eskaini nahi du, eta gizarte ongizatean, elkarbizitzan eta bakean sakontzeko ekarpena izango da. Pax linguae
|
hitzaren
edukia bermatzeko tresna prestatzea izango da gure betekizuna.
|
|
2016
|
|
|
Azkar zabaldu da esperantza sortu duen berria. Mosul, Irak. Soziologiako irakaslearen
|
hitzak
dauzkat akorduan. Izenik ez duen agintaria izenik ez duen beste agintariaren aurrean jarriz gero, ez da izenik ez duen agintaria izenik ez duen agintariaren aurka.
|
|
|
Teatro hitzak jatorri greziarra dauka, «théomai» aditz greziarretik heldu zaigu eta bere esanahia «begiratu» da. Euskaraz teatro hitza bestalde, antzerki
|
hitza
daukagu ekintza horren aipatzeko, antzokiarekin zerikusia daukana, baina «komedia» hitza izan da luzaz erabilia ere. Antzerkiak ezaugarri asko dauzka, baina gehien definituko lukeena ekintzarena da.
|
|
|
Testu laburrak, argiak eta atseginak. Aditu batzuek gomendatzen dutenaren arabera, geldialdi bakoitzak gehienez ere 65
|
hitz
eduki behar lituzke.
|
|
|
Gidor Bilbao izango da hizlaria eta XVII eta XVIII. mendeetan bi komunitateen artean garatu zen hizkuntza erraztu bati buruz arituko da, euskara islandiera pidgina delakoaz, hain zuzen. Hizkuntza edo pidgin horrek 745
|
hitz
dauzka, eta euskara, islandiera, frantsesa eta ingeleseko 745 hitz gordetzen ditu. Hitzaldian pidgin hizkuntzaz idatzitako testuak aztertuko dira eta euskal osagaiak beste hizkuntza batzuetatik eratorritako hitzetatik bereizten ahaleginduko da hizlaria.Horrezaz gain, beste lau hitzaldi egingo dira Akademiak Bilbon duen egoitzan:
|
|
|
Gidor Bilbao euskaltzain urgazlea izango da hizlaria eta XVII eta XVIII. mendeetan bi komunitateen artean garatu zen hizkuntza erraztu bati buruz arituko da, euskara islandiera pidgina delakoaz, hain zuzen. Hizkuntza edo pidgin horrek 745
|
hitz
dauzka, eta euskara, islandiera, frantsesa eta ingeleseko 745 hitz gordetzen ditu. Biharko hitzaldian pidgin hizkuntzaz idatzitako testuak aztertuko dira eta euskal osagaiak beste hizkuntza batzuetatik eratorritako hitzetatik bereizten ahaleginduko da hizlaria.Horrez gain, beste lau hitzaldi egingo dira Akademiak Bilbon duen egoitzan:
|
|
|
ekonomiaz. Edo ze
|
hitz
dauzkaten taldeek, azaleko exegesiak. Baina ez dugu arteaz hitz egingo.
|
|
|
Teresak bere ezkon
|
hitza
zeukala uste zuen, eta ez zegoen jakiterik nola erreakzionatuko zuen kontrakoa entzundakoan.
|
|
|
Munduan barrena hainbeste jendakirik barreiatu duen gurea bezalako herri batek emigrantea izendatzeko hitzik ez izatea zinez estonatzekoa zait, areago, aunitzetan bafada ziztrinekoa den etorkin
|
hitza
eduki daukagunean. Ez dakit, egungoan, bere derrigorrezko erbestearen helmuga Euskal Herria izan dutenek zer nolako iduria igortzen ote dieten etxean geratutakoei, baina ia ziur naiz, onegia ez dela.
|
|
|
Pentsatzen jartzen naizen bakoitzean whiskyak burua pixkatxo bat baretuta kanaloian dabiltzan kaioei begira, Joseba laguna traizionatu ez ote nuen, zalantza hori, sortzen zait. Neska artista izugarri haren
|
hitzek
daukate errua. Ekintza poetiko totala izan ote zen ba Martin de Muñagorrirena, Joseba Elosegirena ez bezala?
|
|
2017
|
|
|
Dagoeneko konposatuta dauzkat, baina grabatu egin behar ditut. Hurrengo abestia udan atera nahi dut, berotegi efektuaren inguruko
|
hitzak
dauzkalako. Diskoa, berriz, 2018ko irailean edo urrian aterako dut.
|
|
|
Gogoratzen naiz batek esan zidala," badakizu zergatik ez daukazuen musikarik, mugimendurik?", eta berak esan zidan," ez duzuelako behar". Eta esan zuen," zuengan
|
hitzak
eduki behar du izugarrizko pisua eta indarra, beste hori guztia behar ez izateko, eta hala ere komunikazioa lortzeko". Hori da pixka bat gelditu zaidana niri Kanarietatik.
|
|
|
Bada, azken urtean, hiltzerako aitzinean, falta gabe, falta guztiak erremediatuko ditut. Orduan neure
|
hitzak
edukiko ditut, promes guztiak konplituko ditut. Anarteraino ez da lekurik, ez da zer mintzaturik.
|
|
|
Hartu nuen eta luzaro begiratu nion, eskuak dardaraz. Banekien zer zioen; espantitzeko ziurtasunez ikusten nituen zenbat
|
hitz
zeuzkan, are zenbat letra ere.
|
|
|
–3 urtetan nahikoa izan litekeena 5ekin gutxiegi da? 349 8 urtetik aurrera, adibidez, umearen interakzio sozialak zabalduz eta sakonduz doaz, eta harreman sareak gero eta gehiago korapilatzen dira komunikazioaren amaraun azkengabean. Hitzaren mugarik gabeko hedapen horretan, euskal hitzak erdal
|
hitzak
dauzka lehiakide nagusi; azken hauen gehiegizko erabilera medio, euskaldun berrien saldoak ez du behar bezala barneratzen eskolan baizik ez darabilen hizkuntza.
|
|
|
Guztira 58.576.635 testu
|
hitz
dauzka orain.
|
|
|
Hurrengo astean joan nintzen tailerrera, eguerdi artea lanetik libre hartuta. Mekanikariak beste bezero bati esan zizkion
|
hitzak
dauzkat bereziki gogoan egun hartatik:
|
|
2018
|
|
|
Tresna oso interesgarriak iruditzen zaizkit pertsonen izaera aztertzeko; besteei geure bizitzetara zabaltzen diegun ate bat da, eta hor ikusten da nork uzten duen soilik zirrikitu bat, nork daukan itxita, nork zabal zabalik… askotan norberak ere ez du jakiten. Twitter da gehien gustatzen zaidana,
|
hitzek
daukatelako pisurik handiena. Bestela inoiz ezagutuko ez nituzkeen pertsonaiak eta ideiak aurkitu ditut horri esker.
|
|
|
Sakelakoa atera eta zenbaki ezezaguna bilatu zuen. Ihes
|
hitzarekin
zeukan erregistratua. Bada, sakatu zuen.
|
|
|
Aurreko bertsioak 58.576.635 testu
|
hitz
zeuzkan, oraingoak 65.274.015 Kontsulta modu berriak eskaintzen ditu: adibidez, itsaslaster eta itsas korronte hitzen erabilera datuen arteko konparazioa grafikoen bidez ikus daiteke. Interfaze bilaketa sistema erabilerrazagoa dauka, eta laguntza orri osatuagoa, gardenagoa, funtzionalitate berrien azalpen argiarekin. Ikerketarako testu corpus etiketatu eta linguistikoki anotatu bat prestatzea du helburu Lexikoaren Behatokiak.
|
|
2019
|
|
|
80 bat laguneko koadrilan goaz Arga ibaiaren inguruan, trikiti doinuen erritmoan, paseo alegeran. Damaso Intza fraide kaputxinoaren aurpegia eta" Jatorrira bidaia"
|
hitzak
dauzkan afixa gorria darama makil baten puntan Patxi Larrionek, denen aitzindari, hiri buruzagian gidari paregabe, mende bat atzera begiratuz etorkizunerantz eramango gaituen egun-pasan. Eguraldia ere alde dugu, eguzkitsua atera da otsailaren 23a eta Iruñean eguzkia esatea asko esatea da:
|
|
|
Argieroek asmatu zuten ikusten horrela ez zela hizkuntza normalizatuko, eta beraz, behar zela euskara hutsez funtzionatuko zuen hedabide bat, eta gainera filosofia berezi batekin: langileek medio horrek hartutako erabaki guztietan azken
|
hitza
edukitzea, izatea hedabide bat independentea bai alderdi politikoekiko, bai beste enpresekiko eta beste interes taldeekiko. Eta edukitzea jarrera autonomo eta transgresorea.
|
|
|
orduan,, eme?
|
hitzaren
edukia argiro agertuko zaigu.
|
|
|
–Ba, bai, ahalik eta hoberen jango du, nire
|
hitza
daukazu. Ez nizun aipatu behar, orain zure barruko indarra ez den oro atera behar duzu burutik.
|
|
|
ikasi behar da, bolumena eman:
|
hitzak
edukiz eta esanahiz bete, esaldien hierarkiari erreparatu, testu zatiak bereizi, testuaren egituran oinarritu??
|
|
|
ikasi behar da, bolumena eman:
|
hitzak
edukiz eta esanahiz bete, esaldien hierarkiari erreparatu, testu zatiak bereizi, testuaren egituran oinarritu, intentzioak eta erritmoa landu, isiluneak baliatu, hitz klabeak adostu. Eta, azkenik, horri guztiari sinesgarritasuna eman?.
|
|
|
Irudi horretan bildutako txio guztien artean aipatuenak diren gai nagusiak edo klaseak ikus ditzakegu, eta ikusten dugun bezala 5 dira. Ondoren, klase bakoitzaren barnean esanguratsuki garrantzitsuenak izan diren
|
hitzak
dauzkagu (X2estatistikoaren bidez esanguratsuenetik ordenatzen hasita) azaldu digu programak. Guk ikertzaile gisa klase horiek izendatu ahal izan ditugu, izenburua jarriaz.
|
|
|
Metodoaren arabera, ahots gora irakurri behar da lehendabizi, eta gero erreparatu mezuari; ondoren, “testua ‘okupatzen’ ikasi behar da, bolumena eman:
|
hitzak
edukiz eta esanahiz bete, esaldien hierarkiari erreparatu, testu zatiak bereizi, testuaren egituran oinarritu, intentzioak eta erritmoa landu, isiluneak baliatu, hitz klabeak adostu… Eta, azkenik, horri guztiari sinesgarritasuna eman”. Marinek adierazi du testua partitura bat dela, “notaz nota prestatu eta kantatu beharrekoa”, eta gero emozioekin eta mezuarekin uztartu.
|
|
|
Dortokak berekin darama oskola, baina oskola galduko balu ere, dortokak ez dio utziko dortoka izateari.
|
Hitzak
edukia galduko balu ere denborak irentsi duelako edo erabilerak gastatu eta ahitu duelako, hitza izaten segituko du musikaltasuna ere isildu arte soinurik gabeko galdumendian.
|
|
|
Horien artean bada bat, oso delikatua, zeinak euriak hasi berritan izan ohi duen sosegutik zaparradara baikaramatza prosaren erritmo eta musikaltasunaren eskutik, testuak esaten duena eta bertan erabilitako hitzak lotuz giro poetikoa lortzea helburu:
|
hitzek
edukia dute baina, aldi berean, hitzek, fonemez osatuta baitaude, sonoritatea dute, musika darie, musuak eta loreak bezala eskaintzen zaizkigu. Lizardik baditu diodanaren adibide bi, oso ederrak.
|
|
|
Baina, bada ñabardura bat guztiz bitxia. Bai al dakizue abendu
|
hitza
daukagula baita ere, euskaraz noski, gabiraiari eta zapelatzari, miruari edo txitalapurrari deitzeko ere. Zein paraje eta eskualdetan den, baina bai, abendu arrea bildu du, adibidez, Resurreccion Maria Azkuek bere hiztegian:
|
|
|
Axularren deskripzioa izan baino lehen, Leizarragaren
|
hitzak
dauzkagu: " batbederaç daqui heuscal herria quasi etche batetic bercera ere minçatzeco maneran cer differentia eta diuersitatea den".
|
|
|
Lan hori oso zaila da eta ikerketan zehar maiz harrituta geratu gara ikusi dugunarekin; batez ere, zenbat
|
hitz
daukagun gauza bera errateko ikusi ondoren: marrubi hitza da horren adibide...
|
|
|
Bistan da oso zuhur jokatzen ari garela; hala ere, hauxe da gehien interesatzen zaiguna: " Euskaran nahiko
|
hitz
dauzkagu oinarrizko funtsezko hiztegi batean sartzeko".
|
|
|
Zure
|
hitza
daukat?
|
|
|
Nire
|
hitza
daukazu.
|
|
2020
|
|
|
Horregatik aurkitu nahi izan ditut zorion
|
hitza
daukaten esaera zaharrak. Ur freskoak ezin baitu freskatu besterik.
|
|
|
" Hamalau izango ez bazina!", atera dio tantoa saketik. Eta" beti azken
|
hitza
eduki nahiko ez bazenu!", handik gutxira, efektuz. Eta" ondokoak gutxiesteko horrenbesteko lanak hartuko ez bazenitu", eta" beti zure muturra egin ez balitz", baldintzazko perpausak binaka erotzen utzita, oraingoan bolean.
|
|
|
Laburbilduz, arrazoia izatea da benetan nahi duzuna, eztabaida batean azken
|
hitza
edukitzea. Ados.
|
|
|
urte hasieran ura dela protagonista, artikuluaren sarreran esan dudan moduan: urak denbora markatzen du; urtea, urtaroa, urtarrila… eta urtetxa baita ere ur
|
hitza
dauka.
|
|
|
Ikaragarrizko hotzak pasatzen omen ditu eta asko aspertzen dela dio. Adeitsu, amaitu aurretik, Matilderen familiarentzako asmo oneko
|
hitzak
dauzka.
|
|
|
Arestian aipatu dugu poesiaren apaltasuna, eta azken lerrootan bere iraultza aipatu dugu, zeren zer eta ez da bada iraultzaileago,
|
hitzek
daukaten esaten duguna delako, Parmenides zaharraren araberanahia errealitatearekiko. Poesia errealitateari hurbilketa bat delako.
|
|
2021
|
|
|
Postura interesgarriak dira, gaiak tratatzeko moduak aldatu direla ere garbiki erakusten dutelako.
|
Hitzen
edukiaren lotsa ahitu zaigu, gauzak zehatz ahoskatzen ditugu eta hori baikorra da kolektiboki. Bertsolariak, poetak eta idazleak baino gehiago, orainokoan, herrialde honen aitzinamendu etiko estetikoaren boz garagailuak dira.
|
|
|
Motxilan sartu eta erraz eramatekoa, gaueko sutondoan argia egingo diona, lotarako bakardadean lagungarri litzaizkiokeen
|
hitzak
dauzkana.
|
|
|
«Mugitzen naizenean edo gorputza denean erabiltzen dudan hizkuntza, interpretazioa askeagoa da.
|
Hitzak
dauka zerbait oso konkretua, eta mugimenduak ez dauka hori».
|