|
2001
|
|
|
Gutuna ulertzeko ez dute arazo berezirikizango; gehienez,
|
hitz
berriren bat.
|
|
2004
|
|
|
Ideia zahar bati, aldiz,
|
hitz
berri bat eman nahi diogunean, hizkuntzaren mintzabide balioa illundu eta nahastu, eta hizkuntzaren sena ahuldu, egiten ditugu. " Eliza" ideiari" txadon" deitu nahi izatea, edo" gatzazkio" ri" gakio", eta abar, gure herrian nahi izan dan bezela, hizkuntzaren oiñarrien beren kontra jokatzea da.
|
|
2005
|
|
|
(.) nor ausartuko litzateke hizkuntzan
|
hitz
berri bat sartu orduko, aldaketa berri batonartu orduko, kultura horren elementu tradizionalena porroskatzen ari dela esatera. Nor saiatuko litzateke hizkuntzari aldaketarik gabe eusten, betiko galeratik babesteko. Inortxo ere ez, biziaren bermea baita aldaketa, eta urratsak gizarte aldaketekinbat egin ez zituzten hizkuntzak ditugu hain zuzen ere galdu direnak.
|
|
2006
|
|
|
Bitartean, ikusten zuenaz edo –egun hartako laino hertsian– ikusten ez zuenaz oharrak ematen zizkigun dorretik behariak. Goiz hartan,
|
hitz
berri bat gehitu nion ene hiztegi murritzari: setioa.
|
|
2007
|
|
|
‘dagi’, ‘dagerz’, ‘darakuskizkiete’, ‘darorke’ —euskararen gure maitasunean gure aurreiritzien maitasuna ere egoten baitzen— Erriberrin Josebak sekulako ahalegina egin du euskara ikasten (eta beste batzuoi irakasten). Eta erdaraz ikasirikoa euskara garbian eman nahizko" indar neurketan", esperientzia etsigarria egin du, egundoko ahalegina kostatzen zela, eta azkenean inoiz ez zela adierazi beharrekoa doi doi adieraztera iristen (kontzeptuek euren historia eta nortasuna dizute, eta euskarazko
|
hitz
berri batek ez dauka). " Maisuen" euskara garbia irakurriz esperientzia egin du, halaber, edo ez zuela ulertzen; edo inoiz ez zegoela seguru, zuzen ulertu ote zuen; edo ulertzen bazuen, erdarari eskerrak ulertzen zuela, lehendik bazekielako, zer esaten ari ziren; edo haien askalekuak ez zuela asetzen, beti esan behar zuenera hurbiltzen eta inoiz ez ailegatzen (Orixek hala nahita ere ‘agintari’ ez da ‘imperator’, eta ‘noizaldia’ ez da ‘denbora’ Eta Orixek ‘kultura’ hitza ezin pairatu badu ere —" k... zikin hori" —, berak proposatzen dituen ‘giza lantzea’ edo ‘gizabidea’ alternatiba baliagarriak ez dira; eta gaizki egongo da latinez, baina ongi dago euskaraz).
|
|
2008
|
|
|
Abere ala jende, oro kotsa ditzazken gaitz galgarriari euskarazko izen baten emaitea nahi lukete zonbaitek. Hortarako,
|
hitz
berri baten moldatzera lagozke gogotik. Guri lan alfe rra litzaiguke, osoki alferra.
|
|
|
Gaur gaurkoz, geure hiztegian
|
hitz
berri baten aditzera edukitzeko balio izan digute ia denoi argitaratu diren albiste bakanek: «koltan».
|
|
2009
|
|
|
Autoreen arabera, keinuek zeharkako zeregina izan dezakete hitzen ikaskuntzan, gurasoen esku hartze ona dagoenean. Adibidez, panpina bat seinalatzen duen seme bati erantzunez, aitak edo amak “bai, panpina bat da” esaten duenean, semeari
|
hitz
berri bat ematen zaio, une horretan bere arreta jartzen duen objektuari dagokiona. Hiztegia aberasten da, keinu ulergarri batek horixe eskatu baitu zeharka.
|
|
|
Zenbat gehiago behar dira, ezertan hasteko? Ez ote dugu heriotza hauei kalifikatzaile zakarren bat topatzea agudo, terrorismo berriren baten antzeko edo, jendearen baitan atximur egin dezakeen
|
hitz
berriren bat. Banoa...
|
|
2010
|
|
|
|
Hitz
berri bat piztutzera goaz, Euskal Herriko zeru lexikoanRamegante hitza, neologismoa, Berriako kazetari eta etxe honetako kolaboratzaile Iñigo Astizen testu batean sortu zen, kasualitatez, hitztripuz, maketa aldrebes batek Ramon Saizarbitoriaren izena eta Julio Soto bertsolaria elegante aritu zela zioen esaldia uztartu zituelarik. Beraz, etimologiari erreparatuz, adjektibo sorberri honek dotore esan nahi du.
|
|
|
Bai. Tradizio terminologikorik gabeko geure harrobi hutsetik termino eta
|
hitz
berriak bat batean sortuta. Orduan bertan nik sumatu nuen (ziur aski, nik behar hainbat euskararik ez nekielako) Orixeren idazteko moduak ez zuela funtzionatzen nire baitan.
|
|
2011
|
|
|
... euskal hiztegiak hitzik ez balu, orduan, konposizioaren bidez, edo,
|
hitz
berriren bat edo beste sor (tu) diteke noski. Baiñan, kontuz!
|
|
|
Berriz atera nintzen etxetik lorategira aitona Raymondi esatera bere sonbreirua ez zegoela bainuan, baina orduan Jeanne etxekoandreak, lehen pisuko balkoitik, oharturik zer ari zen gertatzen (hau da, nik ez nuela ondo ulertu aitonak esandako hitz hura) esan zidan garajera joateko eta han, autoan, zegoela aitonaren sonbreirua. Orduan ikasi nuen beste
|
hitz
berri bat frantsesez: autoari eurek" auto" esaten diote, edota" voiture", baina aitona Raymondek autoari" bagnole" deitzen dio.
|
|
2012
|
|
|
Asbestoa, pentsatu du Norak,
|
hitz
berri bat hiztegirako. Greziera klasikotik dator, Josuk esan duenez.
|
|
2013
|
|
|
Versusen bakardadea ahalguztiduna da, zerutik datorren ogia, beldurraren orografia betegina. Kolore bat esatekotan, ze kolore duen esan bagenu bakardadeak,
|
hitz
berri bat asmatu genuke, baldintzapetik libro legokeena. Eta zertarako behar dugu guk kolore bat asmatu, edo kolore baten izen durunditsua?
|
|
|
Eta esparruhori kontatzailearen giza irudimenezko lur ederra ez ezik, gizakatearen tradiziozko aitasabenbihotz irudimenetako lurraldea ere bada. Nik, egia esan, neure eskualdean hiztun on batekin nagoela,
|
hitz
berriren bat edo kontakizun politen bat entzun arteko onik ez dut izaten».
|
|
2014
|
|
|
Ibiltzen hasten den umeak gatazka edo desoreka sentitzen du txoritxo berriak lumarik ez duela eta hegaletan mugimendurik ez duela ikustean. Ondorioztatzen du ez dela txori bat; hura izendatzeko
|
hitz
berri bat proposatzen du, eta oreka errekuperatzen du behin behinean.
|
|
|
umeak gatazka edo desoreka sentitzen du auto berriak bi gurpil dituela edo handiagoa dela ikustean. Ondorioztatzen du ez dela auto bat; hura izendatzeko
|
hitz
berri bat proposatzen du, eta oreka errekuperatzen du behin behinean. Hori horrela egitean, autoei buruzko bere eskema aldatu du, kategoria berri bat gehituz:
|
|
2015
|
|
|
Arriskutik. Esan
|
hitz
berri bat, lagunok. Emadazue eskua, lagunok.
|
|
|
Beste
|
hitz
berri bat,. Ekobulebar, da.
|
|
|
Arazoz betetako planetaren 2013rako itxaropen ilunei buruzko eztabaida batean, Billek sekulako
|
hitz
berri bat ere ikasi zuen: " triskaidekafobia".
|
|
|
Bistan da, entseatzen dira beren ildo beltzaren koloreztatzera, hobeki onartarazteko.
|
Hitz
berri bat modan jartzen ari da gaur: " greenwashing", literalki" berdez xuritu", erran nahi baita beren ohiko urratsen artetik noizean behin proiektu ekologiko bat bideratzen dutela, ingurumenaren alde ere lan egiten dutela sinetsarazi nahiz.
|
|
2016
|
|
|
Platonen solasalditik (Kratilok uste du hitzak eta beren esanahi sakona estuki lotuta daudela). Hitz jokalariak bi
|
hitzetatik
berri bat sortzean" hago hitzilik", demagun, edo euskahalduna hor errebelazioren bat bilatzeko tentaldia izan dezake. Poesia txarrean bezalaxe.
|
|
|
Inoiz ez nuen pentsatuko Guardia Zibilak euskarazko
|
hitz
berri bat erakutsiko zidanik, ez behintzat amesgaizto krudelenetik kanpo. Bada, iritsi da eguna.
|
|
|
Aldagai bat erabiltzen den aldi oro,
|
hitz
berri bat sortzen da. zenbait hitz lotzen dira, erranaldi bat osatzeko. Erranaldia behin eta berriz errepikatzen da.
|
|
|
Ez dakit Euskaltzaindiak nola har lezakeen hori, bainan nago ez ginukeenetz
|
hitz
berri bat sartu behar gure egun guzietako hiztegian, hori litake macronkeria. Sartuan sartu, baliatzen ahal ginuke aipatzeko Oihanbeltzeko azeri zaharra baino abilago agertu nahiz norbaitek egin dezazkeen ateraldi, jestu eta urratsak.
|
|
2017
|
|
|
Dioenez,, literatura soziolinguistikoaren alorrean diglosia hitzaren esanahia behin eta berriro estrapolatu da haren jatorrizko zentzuari dagokionez, zeren gure hizkuntza komunitate menderatuetako hiztunen artean uste zen beren egoerak ez zuela Estatuak eta komunitate menderatzaileak izendatzen zuen elebitasunarekin zerikusirik, ezta elebitasunari egozten zitzaizkion balioekin ere. Diglosia
|
hitz
berri bat zen haientzat, balizko elebitasunaren egoeran deskolonizazio mentalaren xedeari bete betean zegokiona? 327.
|
|
2018
|
|
|
|
Hitz
berri bat ikasi dugu aitzineko aste horietan. Jakin dugu jende batzuk" dublinduak" izan daitezkeela.
|
|
|
1939ko uda amaieran Lezoko goi nafar euskarari
|
hitz
berri bat gehitu zitzaion: Trabajadorea.
|
|
|
–Zeu zara zu orfeberoa! . Bobilek murrusan,
|
hitz
berri bat asmatu zuenik ohartu gabe.
|
|
2019
|
|
|
Gaurtik aurrera oker horren kontu eske etorriko zaion unearen zain biziko da, goiz edo berandu gertatuko da, baina ezinbestez gertatu egingo da, agian egile haserrea bera izango da, edo kritikari ironiko eta gupidagabea, edo argitaletxeari gutuna egiten dion irakurle artatsua, edo, agian bihar bertan, Costa, proben bila datorrenean, berbera etortzeko gauza da, bai horixe, aire heroiko eta sakrifikatuarekin, Nik neuk etorri behar izan dut, hobe izaten da beti nork bere eginbeharra dena baino gehiago egitea. Eta Costak probak gainetik irakurtzeko gogoa badu bere zorroan sartu baino lehen, une hartan gezurrak zikindu duen orriak bere begien aurrean jauzi egiten badu, laugarrenak diren proba horietan
|
hitz
berri bat agertzeak asaldatzen badu, irakurtzeko lana hartzen badu eta orain idatzirik dagoena zer den ulertzera iristen bada, mundua, orduantxe berriz lehengora itzulirik, oso une labur batez baizik ez da desberdin biziko, Costak hauxe esango du, duda izpi batez, Silva jauna, uste dut hemen oker bat dagoela, eta berak begiratzen duelako planta egin eta baietz esango du, ezinbestez, Hau nirea, ez... Hitz zitala ezabatzeko ez da beharrezkoa izango deleatur bat egitea, gainean zirriborro bat egitea nahikoa izango da, besterik gabe, haur batek egingo lukeen legez, mundua bere betiko orbita lasaira itzuliko da, beti izan zenak izaten segituko du, eta aurrerakoan, Costak, gertaera arraro honetaz beste inoiz hitz egingo ez badu ere, beste arrazoi bat edukiko du aldarrikatzeko Produkzioa gauza guztien gainetik dagoela.
|
|
|
I). Armeria Liburuan,
|
hitz
berri bat ageri da. Armeria Buruak, deitua, gaztelu seinorial bati aipamen egiten ziona.
|
|
|
Galderei erantzuteko Danobatgroup ek bere eguneroko lanean erabilienak dituen hitz teknikoz osatutako hiztegian hainbat kontsulta egin dira honako esteka honetan: https ://www.danobatgroup.com/eu/ euskara eta hiztegian sartzeko
|
hitz
berriren bat proposatu.
|
|
|
Ordubete geroago
|
hitz
berri bat ikasi zuten zirujau" motoristaren" ahotik: abzesua.
|
|
|
|
Hitz
berri bat.
|
|
2020
|
|
|
Liburua aurkezterakoan bere blogean agertu zuen esaldi hura errepikatu zuen" liburu hau saiakela da". Orduan konturatu nintzen ez ginela
|
hitz
berri bati buruz ari, indarra hartzen ari zen literatur kontzeptu berri bati buruz baizik.
|
|
|
Dudarik gabe, txapeldun txiki oso handiak ditugula gure artean, eta sekulako adorea erakusten ari direla haiek ere. Txikienek, esanahia ulertzen ez badute ere, sumatu dute zerbait berezia, ezberdina…, eta dagoeneko
|
hitz
berri bat tartekatu dute euren hiztegian: ‘konabiruxa’.
|
|
|
“Marian, hiztegi bat eduki behar zenuke tabernan”. Eztabaidan hasten ginen eta beti azaltzen zen
|
hitz
berriren bat. Beti bazen falta zitzaigun berbaren bat, zalantza sortzen zigunen bat… Ez da batere ideia txarra:
|
|
|
Harrigarria da nola oso antzekoak diren sare neuronaletan oinarritutako sistemen ikaste prozesua eta pertsonen ikaste prozesua. Izan ere, testuingurua erabiltzen dute esanahia ezagutzeko, guk geuk
|
hitz
berri bat ikastean gauzatzen dugun prozesu berdina. Hau da, demagun" Yolixpa" hitza ezezaguna zaigula, eta honakoa irakurtzen dugula:
|
|
2021
|
|
|
Senpereko berriketariak
|
hitz
berri bat erabili du joan den asteko berrietan," neguazkena", primaderako lehen aste horietan neguko atzaparrek oraindik azkar jo dezaketela seinalatzeko. Primadera abiatua baina negua ez arras bururatua, mahasti eta zuhaitz fruitudun asko krudelki jotzeraino, nehork ez zuela holakorik igurikatzen.
|
|
|
Zer motatako hitz elkartuak dituen euskarak, zein erregela multzo baliatzen dugun horiek sortzeko, horixe du aztergai hitz elkarketak. Hitz eratorrietan, aldiz, elementuetako bat da askea, beregaina; eta oinarri horri hizki bat erantsiaz sortuko dugu
|
hitz
berri bat: des egin, mendi tsu, zuri tasun, liburu tegi, barre garri, iraun kor...
|
|
|
Horretaz gain, industria arloan euskararen erabileran laguntzen duen hitz teknikoz osatutako hiztegia eskura dago. Hiztegian
|
hitz
berriren bat sartzeko proposamena egiteko aukera ere ematen du. Azaroaren 30era arteko epea dago lehiaketan parte hartzeko, eta abenduaren 3an erantzun zuzena eman dutenen artean honako sari hau zozketatuko dute:
|
|
|
Anaiak beti izan du beste mundu bat, han, burmuinean. Hitzak ere asmatzen ditu, edozein gauzarentzat,
|
hitz
berri bat, erakutsi dizkiotenek balio ez balute bezala, berak eta bere lagun alegiazkoak soilik hitz egiten duten hizkuntza ezkutuan.
|
|
2022
|
|
|
Pasa den urtean, Durango Azokako Kabian,
|
hitz
berri bat ikasi nuen: NFT (non fungible token).
|
|
|
Familia ez zen hitz baten bila ibili ginen, familiaren kontzeptu ezberdin bat biltzen zuen hitz baten bila, hizkuntza ezberdinetan, beste kulturetan, baina ez dugu ezer topatu.
|
Hitz
berri bat asmatzea ongi legoke, baina nomenklatura baino garrantzitsuagoa da familia guztiak, ama eta aita oro, pertsonak, nahi duzun hitza jarri, gure seme alabentzako toxikoak garela onartzea. Izan zaitezke guraso, ama, aita, familia... baina denak gara toxikoak maila batean edo bestean.
|
|
2023
|
|
|
Kurtsoan ibiltzen direlarik,
|
hitz
berri baten osaera azaltzen denean berehala berenganatzen dutela zioen. " Ahozko euskaradunak" deitzen ditu, alfabetatzea eta beren baitako konfiantza dutela eskas azpimarratzen zuen.
|
|
|
Horregatik, emotikonoak eta kazetaritzan ezohikoak diren formulak baliatuko ditu eduki horiek zabaltzeko: bigarren pertsona, ateraldi bat, txiste bat, efemeride bat, ironia, sormena,
|
hitz
berri bat, bertsoak...
|
|
|
Horregatik, emotikonoak eta kazetaritzan ezohikoak diren formulak baliatuko ditu eduki horiek zabaltzeko: bigarren pertsona, ateraldi bat, txiste bat, efemeride bat, ironia, sormena,
|
hitz
berri bat, bertsoak...
|
|
|
Ez itxaron, hemengoa izan edo kanpotik etorri, ez utzi denbora alferrik galtzen euskaraz hitz egin gabe. Ez da erraza baina norbera saiatuta, egunero
|
hitz
berri bat ikasiz, edo elkarrizketa txiki batekin, asko lortzen da. Norberaren ongizaterako da.
|
|
|
Jarraitu utzitako lekutik:
|
hitz
berri bat asmatzearen beharraz ari zinen.
|