|
2008
|
|
|
Mesedez, idatzi haurrak ESAN dituen
|
hiru
esaldi luzeenetakoak
|
|
|
Lehenengo, gurasoei haurrak ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenetakoak idaztea eskatzen zaie. Hori, noski, haurra bi edo hitz gehiagoko esaldiak erabiltzen hasita badago.
|
|
|
Gurasoek Bigarren KGNZ bete dute eta haur horiek jolas libreko egoeran grabatu ditugu 45 minutuz. Grabaketa horietatik ekoizpen lexikoaren neurri bat lortu da haur bakoitzak erabiltzen dituen hitz ezberdinak batuta, eta bigarren neurri bat esaldien luzeraren batez bestekoarena (haur bakoitzak ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenetatik morfemen eta hitzen batez bestekoa kalkulatuz). Ekoizpen lexikoko bi neurrien arteko korrelazioa esanguratsua izan da (r= 0,76; p < 0,01).
|
|
2010
|
|
|
Bigarren galdetegiaren bidez (CDI) neurtzen zaie haurrei, 16 hilabete bitartean, zelako komunikazio garapena duten ondorengo alderdietan: zenbatean ekoizten dituzten hitzak, marka morfologikoak eta adizkiak, haurrek ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenen hitzen eta morfemen batez bestekoa, ea hitzak konbinatzen dituzten ala ez, eta zenbatean sintaxia egiten duten konplexua. CDI egokitu da 40 hizkuntzatara baino gehiagotara (CDI Advisory Board, 2003), tartean euskarara (Barreña, et al., 2008).
|
|
|
Bigarren galdetegiaren bidez (KGNZ) neurtzen zaie haurrei, 16 hilabete bitartean, zelako komunikazio garapena duten ondorengo alderdietan: zenbatean ekoizten dituzten hitzak, marka morfologikoak eta adizkiak, ea hitzak konbinatzen dituzten ala ez, zer batez bestekoa dagoen haurrek ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenetan (morfematan eta hitzetan neurtua), eta zenbatean sintaxia egiten duten konplexua. Guztira 746 item ditu.
|
|
|
KGNZren bertsio laburrak ere bi galdetegi ditu. Lehenengoak neurtzen ditu zenbatean ulertzen eta ekoizten dituzten hitzak, 8 hilabete bitartean, 90 itemen bidez. Bigarren galdetegiak neurtzen ditu, 16 hilabete bitartean, zenbatean ekoizten dituzten hitzak, ea hitzak konbinatzen dituzten ala ez, eta zenbateko batez bestekoa dagoen haurrek ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenetan. Guztira 104 item ditu.
|
|
|
KGNZ galdetegiari dagokionez, aurretik azalduko dira bertsio laburrean eta luzean neurtzen diren aldagaien emaitzak, hau da, zenbatean ekoizten dituzten hitzak, ea hitzak konbinatzen dituzten ala ez, eta zenbateko batez bestekoa dagoen haurrek ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenetan (morfematan eta hitzetan neurtuta); ostean, aldiz, bakarrik bertsio luzean neurtzen diren aldagaiak aztertuko dira: zenbatean ekoizten dituzten marka morfologikoak eta adizkiak.
|
|
|
KGNZ, 8 hilabete tartean, genero eta adinaren artean elkarreragina ez da behin ere esanguratsua izan. Aldiz, 16 hilabete tartean, esanguratsuki eragin die hiztegiaren ekoizpenari, haurrek ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenen morfema kopuruaren batez bestekoari eta adizkien ekoizpenari. Nolanahi ere, elkarreraginak azaldu du aipatutako aldagaien aldakortasunaren oso zati txikia.
|
|
|
Azpimarratzekoa da adizkien ekoizpenean soilik elkarreraginak adierazi duela generoen arteko aldeak adinarekin areagotzen direla. Aitzitik, batetik, hiztegiaren ekoizpenean eta, bestetik, haurrek ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenen morfema kopuruaren batez bestekoan, elkarreraginak adierazi du efektuaren norabide aldaketa, hau da, adin batzuetan mutikoek altuago puntuatzen dute eta beste adin batzuetan neskatoek.
|
|
|
Aztertzean zenbateko batez bestekoa dagoen haurrek ekoitzitako
|
hiru
esaldi luzeenetan, morfematan hartutako neurrian oso emaitza antzekoak topatu ziren galdetegiaren bertsio bietan; horrela, generoak eragin txikia izan zuen (F (1,962)= 6,38; p< 0,05,? 2= 0,007 bertsio luzean eta F (1,851)= 13,53; p< 0,001,? 2= 0,016 bertsio laburrean), non neskatoek morfema gehiagoko esaldiak ekoizten dituzten mutikoek baino (ikusi 9 taula)....
|
|
|
9 taula.
|
Hiru
esaldien luzera morfematan generoaren eta adinaren arabera.
|
|
|
10 taula.
|
Hiru
esaldien luzera hitzetan generoaren eta adinaren arabera.
|
|
2011
|
|
|
Haurrek ekoitziriko
|
hiru
esaldi luzeenen Esaldiaren Batez Besteko Luzera (EBBL) arakatuta, ikusi da erlazio argia duela morfologiaren ekoizpena neurtzen duen indize honek adinarekin (r= 0,56; p< 0,001, EBBLa morfematan3 zenbatuta; eta r= 0,57; pt< 0,001, EBBLa hitzetan neurtuta). Hogeita bi hilabete izan arte, laginean eta batez bestekoetan, morfologiaren ekoizpena neurtzen duen indize honek ez du 2ren balioa gainditzen:
|