|
2001
|
|
|
Hori dela eta, euskalgintzan hasierako egoerara jo behar dugu ahal den neurrian. Elebitasunaren aldeko apustua egitea onuragarria dela uste dut, euskararen normalizaziorako
|
hiru
erronkei eutsiz: zabalkunde funtzionala, demografikoa eta geografikoa.
|
|
2005
|
|
|
Jarduera edo proiektu batean hasteko orduan, landetako emakumeek aukera gutxi dituzte. Horregatik, gaur egun emakume baserritarrek
|
hiru
erronka handi dituzte; funtsean, honela laburbil daitezkeenak: prestakuntza; asoziazionismoa (zeren elkarteen bidez askoz hobeto bideratzen baitira baserriko emakumeen premiak eta kezkak); eta azkenik, tokiko lan-taldeak aipatu behar dira, talde horiek garrantzi handikoak baitira ekimenak eta bideratzeko.
|
|
2007
|
|
|
Malaria oso lotuta dago pobreziarekin, eta pobrezia horren kausa eta ondorioa da. Hiesarekin eta tuberkulosiarekin batera, munduko herrialde pobreenen garapena ahultzen ari diren osasun publikoko
|
hiru
erronka garrantzitsuenetariko bat da. Malaria indize altua duten herrialdeetan, eritasun horren aurkako borroka osasun publikorako aurrekontuaren %40raino irits daiteke.
|
|
2008
|
|
|
Oztopo ugari izan daitezke indar horiek guztiak gutxieneko adostasun markoaren inguruan egituratzeko, baina
|
hiru
erronka nagusi begiztatzen dira beste askoren artean: Bat, burujabetzaren aldeko lan iraunkorrak gaur egun zer esan nahi duen finkatu eta adostea.
|
|
|
Bukatzeko, pentsa daiteke etorkizuneko plangintzek ez dutela lortuko idazle guztiek berdin saltzea, ez eta irakurleek idazle guztiak ezagutzea ere; dena dela, gaur egun egiten diren mailaketak ez dira bidezkoak aditu gehienen iritziz, eta literatur sistemako faktoreek (kritikoek, argitaletxeek, hedabideek, e.a.) literatura sendotu nahi badute, erronka berriei egin diete aurre.
|
Hiru
erronka garrantzitsu aipatzekotan, hauek nabarmenduko nituzke: kalitate irizpideen arabera jokatzea, hierarkietan bi maila baino gehiago bereiztea eta irakurle potentzialen gorakadan eragitea.
|
|
|
Egokitzapena «uste osoz eta aurreikuspenez» lan egitearen ondorio izan da, «inondik ere ez presaren edo inprobisazioaren emaitza», Zabalak adierazi duenez. Egokitzeko egindako gogoetatik
|
hiru
erronka nabarmendu ditu errektoreak: heziketa iraunkorra, erronka pedagogikoa eta ikerketa.
|
|
|
Etorkizunera begira, ELAk
|
hiru
erronka nagusi ditu, Elorrietaren arabera: alde batetik, negoziazioa kolektiboa, hau da, «ekintza sindikala indartzea»; bestetik, gizarte eredu aurrerakoia «aktiboki» bultzatzea; eta, azkenik, prozesu soberanista baten alde lan egitea.
|
|
2009
|
|
|
Ikerketak aukera ematen du “lanari ekiteko, guztion arteko bide honen kidetasuna gogoratzeko, Mediterraneoko etorkizun iraunkor bakarraren aldeko apustua egiteko, lurralde bizi, integratzaile eta ekitaterik ezaren aurrean erne dagoen lurralde batetik pasatzen baita”, adierazi zuen Ministerioko idazkariorde Santiago Menéndez de Luarcak. Nekazaritzarako erronkak Lanak dio munduko eta Mediterraneoko nekazaritzak
|
hiru
erronka dituztela: hazkunde demografikoa eta elikagaien segurtasuna; ingurumenaren eta baliabide naturalen babesa; eta energia fosilen urritasuna.
|
|
|
Enfrentamendu etengabeen aroa amaitzeko garaia da. Hortaz, gaurtik aurrera, EAJren
|
hiru
erronka nagusiak bere egiten dituzten alderdi guztiekin akordioa bilatuko duela hitz eman zuen. Krisiari aurre egin, etika maila gorago jarri eta herria euskal erakundeetatik eraiki nahi dutenekin.
|
|
|
Europako Batasunaren
|
hiru
erronka nagusiak
|
|
|
Hitzaldiaren zati bat etorkizuneko
|
hiru
erronkak azaltzera zuzendu zuen. Batetik, ezker abertzalea sendotzeko beharra agertu zuen:
|
|
2011
|
|
|
Eleberri horretan, Loidik, jainko txiki baten antzera, lehen euskal detektibea ia ezerezetik sortu zuen, arlo horretan euskal literaturan ez baitzegoen inolako eredurik. Hortaz, Martin Garaidi Urgaineko detektibea sortzeko,
|
hiru
erronka hauei egin behar izan zien aurre Loidik: batetik, euskal literaturan polizia eleberririk ez izatea; bestetik, horretarako hizkuntza eredurik euskaraz ez izatea, eta, azkenik, garai hartako egoeraren eta zentsura sozio-politiko erlijioso linguistikoaren zama eta eragina.
|
|
2013
|
|
|
Izan ere, aurrera begira,
|
hiru
erronka nagusi ditu ikastetxeak: euskaren normalizazioa, teknologia berrien aldeko apustua eta Bizikidetza plana.
|
|
2017
|
|
|
Ikerketa horiek edozein hizkuntzatan ekoitzi daitezke, baita euskaraz ere. Pedagogiak, euskarazko argitalpen zientifikoen kalitatea bermatzeko,
|
hiru
erronka nagusi dituela iruditzen zaigu:
|
|
|
Zer nolako langilea behar da egun, ordea? Richard Sennettek agertu bezala, egun beharrezkoa den langileak
|
hiru
erronkari aurre egiteko gai izan luke: lehenengoak denborarekin du zerikusia.
|
|
2018
|
|
|
«Globalizazioa» nazioarteko panorama definitzen duen kontzeptua da, oso orokorra, baina txosten horretan indar berezia duena. Oro har, globalizazio prozesuan
|
hiru
erronka identifikatzen dira: «Bata, uniformizazio kultural eta sozialaren aurrean gure kultura, hizkuntza eta berariazko izaera jorratzea eta indartzea,[?] bigarrena globalizazio ekonomikoaren aurrean behar ditugun tresna eta baliabideak berreskuratzea[?] eta hirugarrenik, behin betiko eskenatoki libre eta demokratiko batean oinarritutako bakea lortzea» (Bat Eginez, 2000b:
|
|
|
Norabide horretan,
|
hiru
erronka nagusi zehaztu ditu wikilariak. Lehenik eta behin, entziklopedia askean dagoena berrikustea eta gaurkotzea.
|
|
|
Etorkizunera begira,
|
hiru
erronka aipatuko ditut:
|
|
2019
|
|
|
V. ZEIn DIRA ARnASgUnEEn ERROnKA nAgUSIAK? ...xiki izatea eta banandurik egotea (ez elkarren pegante), jarduera sozioekonomikoz esfera handiagoen gero eta mendeago izatea eta, kultura supraetniko modernoaren etengabeko eraginpean bizi behar izatea, luzaro hain berea izan duten soziokulturazko autorregulazio ahalmena arras murriztu zaielarik, ez dute mesedeko; bai, aldiz, arazo askoren iturri. kopuruz ugari eta izaeraz askotakoriko izanik ere,
|
hiru
erronka hauek dira gure ustez nagusi.
|
|
|
bizimodu konpartimentatu zaharra joan da, ia erabat, eta bizimodu deskonpartimentatu berria ez da jatortasun etnokulturalaren (eta, horren barruan, hizkuntza ahularen) lagungarri gertatzen ari. moldaera soziokultural berri bat adostu eta aplikatu behar da herri giroan. euskarazko jarduna zurkaizteko lain den konpartimentazio berri bat segurtatu behar da: hori segurtatu gutxienez, eta hortik gora egin ahal den guztian.
|
hiru
erronka nagusi horiei erantzun behar diete arnasguneek, ez bati edo biri, hurrengo urteotan. hiru erronka horiek hor egongo dira, gero ere. ez ikusia egiteak ez du balio: aurrez aurre heldu behar zaie hirurei. erronka bakoitzak bere ezaugarri propioak ditu.
|
|
|
bizimodu konpartimentatu zaharra joan da, ia erabat, eta bizimodu deskonpartimentatu berria ez da jatortasun etnokulturalaren (eta, horren barruan, hizkuntza ahularen) lagungarri gertatzen ari. moldaera soziokultural berri bat adostu eta aplikatu behar da herri giroan. euskarazko jarduna zurkaizteko lain den konpartimentazio berri bat segurtatu behar da: hori segurtatu gutxienez, eta hortik gora egin ahal den guztian. hiru erronka nagusi horiei erantzun behar diete arnasguneek, ez bati edo biri, hurrengo urteotan.
|
hiru
erronka horiek hor egongo dira, gero ere. ez ikusia egiteak ez du balio: aurrez aurre heldu behar zaie hirurei. erronka bakoitzak bere ezaugarri propioak ditu.
|
|
|
Berariaz aztertu eta landu behar da hortaz: erronka bati erantzuteko mesedegarri dena, kalte iturri nabarmen gerta liteke beste batentzat edo beste bientzat. herriaren arrakasta ekonomikoa, adibidez, erdal immigrazio iturri eta urbanizazio trumiltsuaren eragile izaten da sarri. ekonomiaz bideraezin bihurtzeak, bestalde, indargabetze demolinguistiko nabarmena ekarri ohi du sarri berekin.
|
hiru
erronka horiek beregainak eta bereiziak izanik ere, elkarri loturik daude hertsiki: elkarren mendeko edo interdependente dira, ez independente. perspektiba global interkonektatu zabala oso kontuan izan behar da hortaz, erronka nagusiei atalez atal jarduterakoan. hiru erronka nagusiok banan banan zehaztuko dira ondoren, atalez atal landuz eta, inoiz, azpiatalak azalduz.
|
|
|
erronka bati erantzuteko mesedegarri dena, kalte iturri nabarmen gerta liteke beste batentzat edo beste bientzat. herriaren arrakasta ekonomikoa, adibidez, erdal immigrazio iturri eta urbanizazio trumiltsuaren eragile izaten da sarri. ekonomiaz bideraezin bihurtzeak, bestalde, indargabetze demolinguistiko nabarmena ekarri ohi du sarri berekin. hiru erronka horiek beregainak eta bereiziak izanik ere, elkarri loturik daude hertsiki: elkarren mendeko edo interdependente dira, ez independente. perspektiba global interkonektatu zabala oso kontuan izan behar da hortaz, erronka nagusiei atalez atal jarduterakoan.
|
hiru
erronka nagusiok banan banan zehaztuko dira ondoren, atalez atal landuz eta, inoiz, azpiatalak azalduz.
|
|
|
|
Hiru
erronka nagusi horiei erantzun behar diete arnasguneek, ez bati edo biri, hurrengo urteotan. [...]
|
|
|
|
Hiru
erronka horiek beregainak eta bereiziak izanik ere, elkarri loturik daude hertsiki.
|
|
|
erronka handiei aurre egin behar die, ikusi berri dugunez, arnasguneak zaindu, indartu eta indarberritzeko asmoa duen ekimen orok. Lan zabala da indarberritze saio hori neurriz, eta oso delikatua izaeraz. dedikazio pertsonal eta kolektibo handia eskatzen du, iraupen ahalmen finkoa, sorkuntza gogo sendoa eta, aurreko guztia aski ez bailitzan, sofistikazio teoriko ohargarria. Lan zaila da hori, hortaz, baina ezinbestekoa eta, aditu askoren ustez, lehentasun bizikoa. zer egin behar da, konkretuki, goiko
|
hiru
erronka horiei artez erantzuteko, euskarazko jardun arruntari bizirik eutsi behar zaio, kosta ala kosta, 35 urte dirauen belaunez belauneko perspektiban; bizirik eutsi behar zaio ahalik eta arnasgune gehienetan; bizirik, bereziki, euskara eguneroko jardun arruntean nagusi den ingurumen geoterritorial zabal populatuenetan61 Belaunez belaun bizirik euste horretan dago hiztun elkarte (edota, hainbatera iritsi ezin denean, hiztun talde) guztien osasunmailaren Rubicon nagusia. hortik gora lortzen dena ondo dago, hortik behera gelditzen dena, aldiz, gaizki edo eskas62.
|
|
|
Bat aldizkariko Bizindar digital monografiari amaiera emateko Josu Aztiria elhuyar eko teknikariak idatzi du" euskara ingurune digitalean hedatzeko ditugun
|
hiru
erronka..." artikulua. Bertako ideia nagusienetakoa da euskararen bizitasun digitala baliabide urriko beste hizkuntza asko baino hobea izan arren, ez dagoela arriskutik kanpo. eta bere aldarria da azkar baino lehen heldu behar zaiola erronka teknologiko eta sozial horri. horregatik, bere iritzian, ezinbestekoa da komunitate bezala autonomiarekin ibiltzea, enpresa teknologiko erraldoiek euskararen aldeko garapen teknologikoa egingo dutela itxaron gabe; guk geuk hiztun komunitate gisa, egin ditugula, alegia, euskarari dagozkion eta behar dituen egokitzapenak. aldizkariaren GUREAN atalean bi artikulu bildu ditugu gai monografikotik harago.
|
|
|
Baina beste urrats bat eman behar da, bretxek handiak izaten jarraitzen dute. Funtsezko
|
hiru
erronkak honako hauek dira: haurtzaroari, haurren aurkako indarkeriari (gerrak, etxeko indarkeria, eskolako indarkeria…) eta haurren eta nerabeen parte hartzeari eragiten dieten desberdintasunak ezabatzea.
|
|
|
Lau sarirekin bueltatu dira soraluzetarrak GazteRobotika txapelketaren hirugarren ediziotik, Elgoibartik. Eta lau horietatik
|
hiru
erronka berean eskuratu dituzte: Space izeneko erronkako podium osoa izan da soraluzetarrendako.
|
|
|
Idazlea izateaz gain, Ubeda Euskal Idazleen Elkarteko lehendakari ere bai baita. Bere lehendakaritzari
|
hiru
erronka ikusten zizkiola aipatu zuen Tolosako saioan: lurraldetasuna, prestigioa lortzea eta ofizioaren aldarria.
|
|
2020
|
|
|
Araba, Bizkaia, Gipuzkoa eta Nafarroako hamazazpi gizarte eragilek eta 58 norbanakok osatzen dute Foro Sozial Iraunkorra, eta azaldu dute helburua erdiesteko bidean jada badirela lortzeko dauden
|
hiru
erronka nagusi: «Orotariko indarkeriak jasandako biktima guztiak beren eskubideen jabe direla ziurtatu behar da; preso, iheslari eta deportatuen auziari behin betiko konponbidea eman behar zaio, eta memoria inklusibo baterantz aurrera egiteko beharrezkoak diren oinarrizko adostasunak sortu behar dira».
|
|
|
Hego Euskal Herriko hamazazpi gizarte eragilek eta 58 norbanakok osatzen dute foroa. Azaldu dute helburua erdiesteko lortu beharreko
|
hiru
erronka nagusi daudela: «Orotariko indarkeriak jasandako biktima guztiak beren eskubideen jabe direla ziurtatu behar da; preso, iheslari eta deportatuen auziari behin betiko konponbidea eman behar zaio; eta, memoria inklusibo baterantz aurrera egiteko beharrezkoak diren oinarrizko adostasunak sortu behar dira».
|
|
2021
|
|
|
Azkenik, 17:30ean, ospakizun ibiltaria antolatu dute, SUmenditik hasita eta auzoan zehar: "
|
Hiru
erronka, lau plaza eta bost topa", aurreratu dute, gerturatzeko gonbidapena herritar orori zabalduz.
|
|
|
Eztabaida honi behin betiko amaiera eman nahian heldu zion Ikastolen Elkarteak publikotasunaren gaiaren inguruko hausnarketari, 2019ko uztailaren 13an Berriak argitaratutako
|
hiru
erronka, hiru aukera artikuluan Tellituk laburtu bezala. Hitz gutxitan, heziketa sistema osoarentzat onuragarria litzatekeen publikotasunaren definizio berria aintzat hartzea eskatzen zuen, publikoa pribatua dikotomiatik at legokeen hirugarren bide bat, zeinetan publikotasunak ez luke titulartasunarekin loturik jarraituko, komunitatearen logikarekin baizik.
|
|
|
Horietan nagusi den nepotismoa eta endogamiak talka egiten dute zuzenean Tellituk aldarrikatzen duen izaera kooperatiboarekin zein irakasleonganako konfiantzarekin. Kooperatibismoari dagokionez, Berriako"
|
Hiru
erronka, hiru aukera" artikuluan dio kooperatiba ez dela formula juridiko hutsa, benetako partaidetza baizik titulartasuna gurasoena soilik edo guraso eta langileena izan— Irudi politegi horren atzean, ordea, botere borroka moduren bat ezkutatzen da maiz, zeinetan Ikastolen Elkartearen ikuspegia nagusitu ohi den. Ikastola askotan ezin liteke disidentziarik egon, guraso ala irakasle izan.
|
|
|
Eta, geroa iragartzea ezinezkoa zaigun arren, diseinatu da jada etorkizuneko langilearen profila. Sennettek dioen bezala, langile horrek gutxienez
|
hiru
erronka berriri aurre egiteko gai izan luke: batetik, erresilientzia eta moldagarritasun handia du, enpresa batetik bestera aldatzen egon baitu, epe laburrean harremanak eta elkarlanean aritzeko gai izan baitu; bestetik, langileak bere burua etengabe prestatzen eta berriztatzen jakin du, birziklagarria izaten ikasi du, azken krisi ekonomikoak ere erakutsi zigun bezala, langileak bizkortasun handiz moldatu duelako baldintza eta lan berrietara, eskakizun berrietara moldatzeko gaitasun berriak garatzen jakin baitu; eta, azkenik, eta laburbilduz, langile berriak iraganarekin apurtzen jakin du egoera berrietara moldatu ahal izateko, etengabe etorkizunari begira egon behar baitu.
|
|
2022
|
|
|
Desberdintasunak arazo handienetako bat dira, eta, agian, arlo horretan gobernuaren jarduna apalagoa izan da. Herrialdeak ezarritako
|
hiru
erronka handietatik teknologikoa, ingurumenekoa eta soziala, lehen bi alorretan ekintza irmoa izan da, eta emaitzak nabariak eta oso azkarrak izan dira. Hala ere, gizarte arloan haren jarduera ez da hain sendoa izan, Hu Jintaoren garaitik erretorika handia eta konpromisoak hartu zituzten arren.
|
|
2023
|
|
|
EH Bilduko koordinatzaile nagusiak esan zuen koalizioak hiru lurraldeetan «irabazteko» asmoa duela, baina ez dutela «antsietaterik, ez obsesio ezta presa berezirik ere».
|
Hiru
erronka nagusi zehaztu zituen hurrengo legealdirako: klima aldaketarekin eta eskubide sozialekin lotutakoak, energiari eta demografiari lotutakoak, eta burujabetza.
|