|
2003
|
|
|
hizkuntza hau erakutsi eutsela ta, berau erabili dabe euren hartuemonetan; baina beronen aberastasun, arau (lege), bizi, gramatika, elerti ta beste jakingarri asko ezagutu barik. Gogoan izan daigun, euskerea ez dala izan egungo Euskal Herrian hizkuntza ofizial bat, ez eskoletan, ez eleizan, ez legeetan, ez inon (ezta Naparroako Erregeen aldi haretan be!) Gaur bizirik badirau, herri
|
herriari
zor deutso; herriko seme alaba apalok ekarri deuskue, gizaldiz gizaldi. Geure egunotan be, ez ete doguz herri herrian aurkituten euskerearen maisurik onenak?
|
|
|
Baina, bestalde, sortu gaituen
|
herriari
zor diogu eta atxikimendua, erromatar tradizioan burasoei eta herriari emaiten zitzaien pietas edo, pietate, hura bera.
|
|
2004
|
|
|
Erdal komunitatea bere eskuko da erabat eta osoki. Ez, haatik, euskara dagoen dagoenean ez balego, euskaldungoa nor balitz, eta nor izate horrek bere
|
herrian
zor zaion lekua eskuratzeko aginte ahalmen askirik balu. Orduan gauzak iraultzen hasiko lirateke inondik ere, eta hizkuntzen atzean dauden nazio taldeen arteko lehia gori gori jarriko litzateke, behinola Belgikan eta Quebecen jarri ziren legez.
|
|
2006
|
|
|
«6 Idatzoharretako
|
Herri
Zorraren Merkatua kudeatzen duen erakundearen konkurtsoa adierazitakoan, Espainiako Bankuak, berehala eta inbertitzailearentzat kosturik sorrarazi gabe, xedatu ahal izango du hirugarrenen izenean idatzohartutako baloreak beste erakunde kudeatzaile batzuetatik lekualdatzea. Era berean, baloreen titularrek eska dezakete horiek beste erakunde kudeatzaile batera lekualdatzea.
|
|
2007
|
|
|
1 Gobernuak legezko baimena du,
|
Herri
Zorra jaulki edo kreditua bere gain hartzeko.
|
|
|
2 Kredituak aurrekontuen gastu orrira biltzen direla ulertuko da beti, kreditu horien helburua denean Estatuaren
|
Herri
Zorrari dagozkion korrituak eta kapitala ordaintzea, eta horiei ezin izango zaizkie zuzenketak edo aldarazpenak egin, jaulkipen legearen baldintzak betetzen dituzten bitartean.
|
|
|
Heriotza zigorra Pena de muerte Herri Ogasuna Hacienda Pública
|
Herri
Zorra Deuda Pública
|
|
|
Derogación Indargabetzea Detención Atxilotzea Deuda Pública
|
Herri
Zorra Dictadura Diktadura
|
|
|
Finantza ahalmenari dagokionez, Gobernuak legearen bidez Gorteen baimena behar zuen Estatuko jabetzak erabiltzeko eta nazioaren kreditutik dirua maileguan hartzeko. Eta bi ganberek ahalmen berdinak zituzten arren, Konstituzioan ezarri zen kontribuzioei eta
|
herri
zorrari buruzko legeak lehenengo Diputatuen Kongresuan aurkeztuko zirela; modu horretan, nola edo hala, britainiarren konstituzio eginera imitatu zen, finantza izaerako lege proiektuetan Behe Ganberari lehentasuna eman zitzaion eta. Aurrekontua onesteari dagokionez, Konstituzioan ezarri zen Gobernuak aurrekontua urtero Gorteetan aurkeztu behar zuela, azken horrek onetsi zezan.
|
|
|
Dena den, Kubako arazoaren inguruan ez zuen babes nahiko lortu bere taldean eta, beraz, dimisioa aurkeztu zuen, eta Cánovas Kontseiluko buruzagitzara itzuli zen 1879ko abenduan. Bestalde, Sagastaren aldekoak boterea eskuratzeko gogotsu zeuden, eta azkenean lortu egin zuten; izan ere, erregeak
|
Herri
Zorraren Lege proiektua sinatzeari uko egin zion eta, horren eraginez, Cánovasek dimisioa aurkeztu eta Sagasta Ministroen Kontseiluko buru izendatu zuten 1881eko otsailean. Sagastaren Gobernuak merkataritza itun espainiar frantsesa erdietsi zuen, baina «Elkarte Errepublikar Militarra» ezkutuko erakundeak babestutako konspirazioaren barruan soldadu talde batzuen altxamenduek ukituta utzi zuten.
|
|
|
Azken horien gaineko ekimena erregeak zuen modu esklusiboan, Gobernuarekin batera. Horrez gain, 63 artikuluan, ezinbestean legearen bidez arautu behar ziren gaien zerrenda ezarri zen (Koroari lotutako guztiak, gerra aldarrikapena eta bakea sinatzea, itun militarrak, aurrekontuak, zergak aldatzea, kode orokorrak onestea, hauteskunde araubidea, herri jabariko ondasunak besterentzea, arantzelen araubidearen oinarriak, jesapenak eta
|
herri
zorra, oinarrizko eskubide eta eginbeharrak egikaritzeko baldintzak, hiru botereen oinarri organikoak eta probintzia eta udal administrazioen oinarri organikoak).
|
|
|
Besteak beste, hauek azpimarratu behar dira: kanpo politikaren eta defentsaren zuzendaritza, indar armatuen agintaritza, diru sistemaren eta nazioko
|
herri
zorraren arauketa, aduanak, osasuna, komunikabidea eta kode orokorrak. Edonola ere, titulu horretan beren beregi aipatu gabeko gaiak estatuek beren gain hartu zitzaketela ulertu behar zen.
|
|
|
politika, industria, ogasuna, herri lanak eta erregio errepideak, ongintza, heziketa eta Konstituzioaren bidez botere federalari eratxiki gabeko gainerako gai zibil eta sozial guztiak. Horrez gain, jesapenak egin,
|
herri
zorra jaulki eta Unibertsitateak sortu zitzaketen. Askatasun osoa zuten barruko lurraldearen antolaketarako eta botereak egituratzeko, baina azken horri dagokionez, estatu federalaren ereduari jarraitu behar zioten, eta botereok honela banatu:
|
|
2008
|
|
|
Nolanahi den ere, zenbait kredituren kasuan, Gorte Nagusiek ezin dezakete egin inolako zuzenketa edo aldarazpenik (hain zuzen ere,
|
Herri
zorraren inguruko kredituekin gertatzen da hori).
|
|
|
Konstituzio Auzitegiak, urtarrilaren 16an emandako 3/ 2003 epaian, Eusko Legebiltzarreko 1/ 2002 Legea Konstituzioaren aurkakoa zela adierazi zuen aurrekontuaren luzapena zati batean aldatu zuelako. Aurrekontu luzatua ezin daiteke zati batean aldatu, ezpada aurrekontuaren kredituak eguneratzeko arauekin (funtzionarioak,
|
Herri
zorra, pentsioak...).
|
|
|
Eskubideen aldetik, lau erakunde juridikok osatzen dituzte ekonomi eskubideak: tributuek, monopolioek,
|
Herri
zorrak eta Ondareak.
|
|
|
Finantza zuzenbidearen eta Administrazio zuzenbidearen arteko harremanak, berbarako, nabariak dira oso. Ezbairik gabe, tributua,
|
Herri
zorraren jaulkipena, gastu publikoaren antolaketa eta abar Finantza zuzenbideari dagozkion erakundeak dira, baina erakundeok eragingarriak izan daitezen, administrazio prozedurak erabili behar dira; ondorenez, prozedura horien izaera juridikoa, printzipioak eta abar Administrazio zuzenbidean bilatu behar dira.
|
|
|
Barne
|
Herri
zorra Deuda pública interior
|
|
|
Bihurketa(
|
Herri
zorra) Conversión (Deuda pública)
|
|
|
|
Herri
zorra Deuda Pública
|
|
|
Kanpoko
|
Herri
zorra Deuda Pública exterior
|
|
|
Kokatu(
|
Herri
zorra) Colocar (Deuda
|
|
|
Kokatzailea(
|
Herri
zorra) Colocador
|
|
|
(
|
Herri
zorra)
|
|
|
(
|
Herri
zorra)
|
|
|
Desestimación Desestimar Gaitz iritzi Desgravación Zerga arinketa Deuda Pública
|
Herri
zorra
|
|
|
Deuda pública interior Barne
|
Herri
zorra
|
|
|
XVII.
|
HERRI
ZORRA
|
|
|
§77
|
Herri
zor motak. ...........................................
|
|
|
184 Barne
|
Herri
zorra eta Kanpoko Herri zorra................... 185 Estatuaren, autonomiadun erakundeen, autonomia erkidegoen eta toki korporazioen Herri zorra.............................
|
|
|
184 Barne Herri zorra eta Kanpoko
|
Herri
zorra................... 185 Estatuaren, autonomiadun erakundeen, autonomia erkidegoen eta toki korporazioen Herri zorra.............................
|
|
|
184 Barne Herri zorra eta Kanpoko Herri zorra................... 185 Estatuaren, autonomiadun erakundeen, autonomia erkidegoen eta toki korporazioen
|
Herri
zorra.............................
|
|
|
186
|
Herri
zor orokorra eta berezia. .............................
|
|
|
187
|
Herri
zor izenduna, eramailearentzakoa eta mistoa.............
|
|
|
188
|
Herri
zorraren jaulkipena.................................
|
|
|
190
|
Herri
zorraren bihurketa..................................
|
|
|
|
HERRI
ZORRA
|
|
|
§77
|
Herri
zor motak.? 184 Barne Herri zorra eta Kanpoko Herri zorra.? 185 Estatuaren, autonomiadun erakundeen, autonomia erkidegoen eta toki korporazioen Herri zorra.? 186 Herri zor orokorra eta berezia.? 187 Herri zor izenduna, eramailearentzakoa eta mistoa.? §78 Jesapenaren zikloa.? 188 Herri zorraren jaulkipena.? 189 Kontratuaren edukia: alderdien eginbeharrak eta zorraren bermeak.? 190 Herri zorraren bihurketa.? 191 Azkentzea.
|
|
|
§77 Herri zor motak.? 184 Barne
|
Herri
zorra eta Kanpoko Herri zorra.? 185 Estatuaren, autonomiadun erakundeen, autonomia erkidegoen eta toki korporazioen Herri zorra.? 186 Herri zor orokorra eta berezia.? 187 Herri zor izenduna, eramailearentzakoa eta mistoa.? §78 Jesapenaren zikloa.? 188 Herri zorraren jaulkipena.? 189 Kontratuaren edukia: alderdien eginbeharrak eta zorraren bermeak.? 190 Herri zorraren bihurketa.? 191 Azkentzea.
|
|
|
§77 Herri zor motak.? 184 Barne Herri zorra eta Kanpoko
|
Herri
zorra.? 185 Estatuaren, autonomiadun erakundeen, autonomia erkidegoen eta toki korporazioen Herri zorra.? 186 Herri zor orokorra eta berezia.? 187 Herri zor izenduna, eramailearentzakoa eta mistoa.? §78 Jesapenaren zikloa.? 188 Herri zorraren jaulkipena.? 189 Kontratuaren edukia: alderdien eginbeharrak eta zorraren bermeak.? 190 Herri zorraren bihurketa.? 191 Azkentzea.
|
|
|
§77 Herri zor motak.? 184 Barne Herri zorra eta Kanpoko Herri zorra.? 185 Estatuaren, autonomiadun erakundeen, autonomia erkidegoen eta toki korporazioen
|
Herri
zorra.? 186 Herri zor orokorra eta berezia.? 187 Herri zor izenduna, eramailearentzakoa eta mistoa.? §78 Jesapenaren zikloa.? 188 Herri zorraren jaulkipena.? 189 Kontratuaren edukia: alderdien eginbeharrak eta zorraren bermeak.? 190 Herri zorraren bihurketa.? 191 Azkentzea.
|
|
|
§77 Herri zor motak.? 184 Barne Herri zorra eta Kanpoko Herri zorra.? 185 Estatuaren, autonomiadun erakundeen, autonomia erkidegoen eta toki korporazioen Herri zorra.? 186
|
Herri
zor orokorra eta berezia.? 187 Herri zor izenduna, eramailearentzakoa eta mistoa.? §78 Jesapenaren zikloa.? 188 Herri zorraren jaulkipena.? 189 Kontratuaren edukia: alderdien eginbeharrak eta zorraren bermeak.? 190 Herri zorraren bihurketa.? 191 Azkentzea.
|
|
|
§77 Herri zor motak.? 184 Barne Herri zorra eta Kanpoko Herri zorra.? 185 Estatuaren, autonomiadun erakundeen, autonomia erkidegoen eta toki korporazioen Herri zorra.? 186 Herri zor orokorra eta berezia.? 187
|
Herri
zor izenduna, eramailearentzakoa eta mistoa.? §78 Jesapenaren zikloa.? 188 Herri zorraren jaulkipena.? 189 Kontratuaren edukia: alderdien eginbeharrak eta zorraren bermeak.? 190 Herri zorraren bihurketa.? 191 Azkentzea.
|
|
|
§77 Herri zor motak.? 184 Barne Herri zorra eta Kanpoko Herri zorra.? 185 Estatuaren, autonomiadun erakundeen, autonomia erkidegoen eta toki korporazioen Herri zorra.? 186 Herri zor orokorra eta berezia.? 187 Herri zor izenduna, eramailearentzakoa eta mistoa.? §78 Jesapenaren zikloa.? 188
|
Herri
zorraren jaulkipena.? 189 Kontratuaren edukia: alderdien eginbeharrak eta zorraren bermeak.? 190 Herri zorraren bihurketa.? 191 Azkentzea.
|
|
|
§77 Herri zor motak.? 184 Barne Herri zorra eta Kanpoko Herri zorra.? 185 Estatuaren, autonomiadun erakundeen, autonomia erkidegoen eta toki korporazioen Herri zorra.? 186 Herri zor orokorra eta berezia.? 187 Herri zor izenduna, eramailearentzakoa eta mistoa.? §78 Jesapenaren zikloa.? 188 Herri zorraren jaulkipena.? 189 Kontratuaren edukia: alderdien eginbeharrak eta zorraren bermeak.? 190
|
Herri
zorraren bihurketa.? 191 Azkentzea.
|
|
|
Ikus daitekeenez, Estatua zordun izan daiteke, egoera edo titulu desberdinen ondorioz.
|
Herri
zorra aipatzean, alabaina, horietarik bat bakarrik ekarri nahi dugu hizpidera: Estatuak mailegu kontratua egiteagatik bereganatzen duen betebeharra.
|
|
|
Ildo berari ekin dio Aurrekontuen Lege Orokorrak. Azaroaren 26ko 47/ 2003 Lege horren 92 artikuluak definitzen du
|
Herri
zorra. Artikulu horren arabera, Herri zorra da Estatuak maileguan hartzen dituen kapitalak Estatuko gastuak finantzatzeko edo diruzko egoera aktiboak sortzeko, hurrengo bideak erabilita:
|
|
|
Azaroaren 26ko 47/ 2003 Lege horren 92 artikuluak definitzen du Herri zorra. Artikulu horren arabera,
|
Herri
zorra da Estatuak maileguan hartzen dituen kapitalak Estatuko gastuak finantzatzeko edo diruzko egoera aktiboak sortzeko, hurrengo bideak erabilita: jaulkipen publikoaren bidez, kreditu eragiketak itunduz, hirugarrenaren zordun egoeran subrogatuz, edo oro har, Estatuaren bestelako finantza eragiketaren bidez. Mailegu hitza esangura zabalean ulertu behar da, ez da Zuzenbide zibileko kontzeptua.
|
|
|
Horrela, hartzekoduna subjektu zehatza denean, kontratua arazo juridiko larririk gabe burutu eta dokumentatu ahal da. Haatik, Estatuak kapitalen merkatura jotzen duenean jendeari
|
Herri
zorra ordezkatzen duten tituluak emanik, mailegu kontratuak arazo berezi gehiago azalarazten ditu.
|
|
|
Horrenbestez, gai honetan
|
Herri
zorra jorratzean, Herri zorraren kontzeptu tradizional eta murritza hartuko dugu abiapuntutzat: Estatuak eginiko mailegu kontratuen multzoa da Herri zorra, hain zuzen ere, kontuko idatzohar, balore titulu edo gainerako agirietan ordezkatuta egonik, jendeari eskaintzen zaizkion maileguen multzoa.
|
|
|
Horrenbestez, gai honetan Herri zorra jorratzean,
|
Herri
zorraren kontzeptu tradizional eta murritza hartuko dugu abiapuntutzat: Estatuak eginiko mailegu kontratuen multzoa da Herri zorra, hain zuzen ere, kontuko idatzohar, balore titulu edo gainerako agirietan ordezkatuta egonik, jendeari eskaintzen zaizkion maileguen multzoa.
|
|
|
Horrenbestez, gai honetan Herri zorra jorratzean, Herri zorraren kontzeptu tradizional eta murritza hartuko dugu abiapuntutzat: Estatuak eginiko mailegu kontratuen multzoa da
|
Herri
zorra, hain zuzen ere, kontuko idatzohar, balore titulu edo gainerako agirietan ordezkatuta egonik, jendeari eskaintzen zaizkion maileguen multzoa.
|
|
|
Izaerari dagokionez,
|
Herri
zorra kreditu eragiketa mota bat da, horren oinarria honako hau izanik: bihar etzi itzuli den diru kopurua jasotzea.
|
|
|
bihar etzi itzuli den diru kopurua jasotzea. Historian barrena aparteko sarrera publikotzat hartu bada ere, egungo egunean
|
Herri
zorra ohiko sarrera dela onartu du doktrinak ia aho batez.
|
|
|
Arean bere, ohiko sarrera gisa sailkatu dira ohikotasunez lortzen direnak, eta egungo aurrekontuetan
|
Herri
zorra beti agertzen da ekitaldi ekonomiko bakoitzean lortu beharreko sarreren artean. Gaur egun, bada, Herri zorra Ogasunaren baliabideetarik bat da, aparteko inguruabarrekin zerikusirik ez duena.
|
|
|
Arean bere, ohiko sarrera gisa sailkatu dira ohikotasunez lortzen direnak, eta egungo aurrekontuetan Herri zorra beti agertzen da ekitaldi ekonomiko bakoitzean lortu beharreko sarreren artean. Gaur egun, bada,
|
Herri
zorra Ogasunaren baliabideetarik bat da, aparteko inguruabarrekin zerikusirik ez duena.
|
|
|
Beste alde batetik, luze eta sakon eztabaidatu da
|
Herri
zorraren kontratu izaerari buruz.
|
|
|
Autore batzuen ustez,
|
Herri
zorra jaulkitzea subiranotasun egintza da, eta Estatu jaulkitzailearen eta harpidedunen arteko harremanak ez dira kontratu izaerakoak, ezpada subiranotasun harremanak. Herri zorraren kontratu izaera ezesten duten autore horien iritzirako, betebeharraren iturria Estatuaren aldebakarreko borondatea da, eta ez bi adostasunen pilaketak erakarritako kontratua.
|
|
|
Autore batzuen ustez, Herri zorra jaulkitzea subiranotasun egintza da, eta Estatu jaulkitzailearen eta harpidedunen arteko harremanak ez dira kontratu izaerakoak, ezpada subiranotasun harremanak.
|
Herri
zorraren kontratu izaera ezesten duten autore horien iritzirako, betebeharraren iturria Estatuaren aldebakarreko borondatea da, eta ez bi adostasunen pilaketak erakarritako kontratua. Autore gehienen aburuz, ordea, Herri zorra kontratua da, bi borondateren arteko adostasuna baitago (batetik, Estatuak bere kreditua eskaintzen du zorra ordezkatzen duten tituluen bidez eta, bestetik, norbanakoek eskaintza hori onartzen dute, titulu horiek harpidetuz); adostasun horrek ondore juridikoak dakartza (itzultzeko betebeharra, esaterako).
|
|
|
Herri zorraren kontratu izaera ezesten duten autore horien iritzirako, betebeharraren iturria Estatuaren aldebakarreko borondatea da, eta ez bi adostasunen pilaketak erakarritako kontratua. Autore gehienen aburuz, ordea,
|
Herri
zorra kontratua da, bi borondateren arteko adostasuna baitago (batetik, Estatuak bere kreditua eskaintzen du zorra ordezkatzen duten tituluen bidez eta, bestetik, norbanakoek eskaintza hori onartzen dute, titulu horiek harpidetuz); adostasun horrek ondore juridikoak dakartza (itzultzeko betebeharra, esaterako).
|
|
|
Zernahi gisaz,
|
Herri
zorraren kontratu izaera onartzen dutenen artean ere, desadostasunak sortzen dira, kontratu hori Zuzenbide publikoko kontratu moduan (administrazio kontratua) edo Zuzenbide pribatuko kontratu antzo (kontratu zibila) kalifikatzean. Autore gehienek administrazio kontratua dela diote eta ez, ordea, kontratu zibila.
|
|
|
Horrez landara, Administrazio zuzenbidea aplikatzeko, nahitaezkoa da alderdietarik bat Administrazioa izatea, eta horrek herri erakunde gisa jardutea, hau da, beraren onurabide eta pribilejioak erabilita. Ildo horretatik, Administrazioak
|
Herri
zorra jaulkitzen duenean, herri erakunde gisa dihardu, alegia, ez dago norbanakoen parean; ondorenez, Administrazio zuzenbidea arazorik gabe aplika daiteke, eta kontratu hori administrazio kontratutzat jo daiteke.
|
|
|
Labur zurrean, eta FERREIROren hitzei ekinez, honela deskriba dezakegu
|
Herri
zorra: Zuzenbide publikoko kontratua da, eta horren bitartez alderdi batek (norbanakoa nahiz bestelako erakundea izan) diru kopuru zehatza ematen dio herri erakundeari (Estatuari), horrek kopuru hori gehi korrituak, edo korrituak bakarrik?
|
|
|
Artikulu horren 1 lerrokadak legezkotasun edo lege erreserbaren printzipioa ezartzen du: «Gobernuak legezko baimena behar du,
|
Herri
zorra jaulki edo kreditua bere gain hartzeko».
|
|
|
Konstituzioak, bada,
|
Herri
zorra eta kreditua bereizten ditu, eta bereizketa hori bat dator goi mailako lege testua idatzi zen garaian ohikoa zen ulerkerarekin: batetik, Herri zorra zegoen, tituluak kapitalen merkatuan jartzeko eragiketekin parekatzen zena; eta, bestetik, gainerako kreditu formak.
|
|
|
Konstituzioak, bada, Herri zorra eta kreditua bereizten ditu, eta bereizketa hori bat dator goi mailako lege testua idatzi zen garaian ohikoa zen ulerkerarekin: batetik,
|
Herri
zorra zegoen, tituluak kapitalen merkatuan jartzeko eragiketekin parekatzen zena; eta, bestetik, gainerako kreditu formak. Egungo Herri zorraren kontzeptuak, esan bezala, erakunde bi horiek barneratzen ditu.
|
|
|
batetik, Herri zorra zegoen, tituluak kapitalen merkatuan jartzeko eragiketekin parekatzen zena; eta, bestetik, gainerako kreditu formak. Egungo
|
Herri
zorraren kontzeptuak, esan bezala, erakunde bi horiek barneratzen ditu.
|
|
|
Legezkotasun printzipio horren xedea da Parlamentuak sarrera eta gastu publikoen gain duen kontrola eta subiranotasuna bermatzea.
|
Herri
zorraren kasuan, printzipio horrek izugarrizko garrantzia du, eragiketa horrek bihar etziko gobernuen finantza kudeaketa baldintza dezakeelako.
|
|
|
«Kredituak aurrekontuen gastu orrira biltzen direla ulertuko da beti, kreditu horien helburua denean Estatuaren
|
Herri
zorrari dagozkion korrituak eta kapitala ordaintzea, eta horiei ezin izango zaizkie zuzenketak edo aldarazpenak egin, jaulkipen legearen baldintzak betetzen dituzten bitartean». Horretara, Herri zorraren harpidedunek euren kreditua jasotzea bermatzen da.
|
|
|
«Kredituak aurrekontuen gastu orrira biltzen direla ulertuko da beti, kreditu horien helburua denean Estatuaren Herri zorrari dagozkion korrituak eta kapitala ordaintzea, eta horiei ezin izango zaizkie zuzenketak edo aldarazpenak egin, jaulkipen legearen baldintzak betetzen dituzten bitartean». Horretara,
|
Herri
zorraren harpidedunek euren kreditua jasotzea bermatzen da.
|
|
|
§77
|
HERRI
ZOR MOTAK
|
|
|
|
Herri
zorra sailkatzeko, hainbat irizpide erabil ditzakegu:
|
|
|
a) Jaulkipenaren arabera, Barne
|
Herri
zorra eta Kanpoko Herri zorra bereiz ditzakegu.
|
|
|
a) Jaulkipenaren arabera, Barne Herri zorra eta Kanpoko
|
Herri
zorra bereiz ditzakegu.
|
|
|
b) Erakunde jaulkitzailea kontuan hartuta, berriz,
|
Herri
zorra izan daiteke, Estatuarena, autonomiadun erakundeena, autonomia erkidegoena, Aldundiena edota toki korporazioena.
|
|
|
c) Mailegu hartzaileen kopuruaren ariora, zor orokorra eta zor berezia ditugu. d) Titulu mota aintzat hartuta,
|
Herri
zor izenduna, eramailearentzakoa eta mistoa bereiz ditzakegu.
|
|
|
184 Barne
|
Herri
zorra eta Kanpoko Herri zorra
|
|
|
184 Barne Herri zorra eta Kanpoko
|
Herri
zorra
|
|
|
|
Herri
zorra jaulkitzeko tokiaren arabera, zor hori izan daiteke barnekoa edo kanpokoa. Lehenengoan barne antolamenduak eraentzen du; bigarrenak, ostera, zorra zein merkatutan jarri eta merkatu horretako baldintza juridikoak izan behar ditu kontuan.
|
|
|
Bestalde ere, lehen kanpoko
|
Herri
zorra atzerriko monetan ordaindu behar zen; indarreko eraentzan, ordea, kanpokoa eta barrukoa eurotan zein atzerriko monetan ordain daitezke (ALOren 97 art.). Edozein kasutan ere, Kanpoko zorrak eta atzerriko monetan ordaindu beharrekoak trukaneurri kontrolaren arauak eta haiek negoziatzeko merkatuko arauak bete behar dituzte.
|
|
|
185 Estatuaren, autonomiadun erakundeen, autonomia erkidegoen eta toki korporazioen
|
Herri
zorra
|
|
|
Aurretiaz esan bezala,
|
Herri
zorra mailegu kontratua da, eta kontratu horretan, mailegu hartzailea herri erakundeen bat izan behar da, hots, zorra herri erakundeen batek jaulki behar du, Estatua, horren autonomiadun erakundeen bat, autonomia erkidegoa edo toki korporazioa izan.
|
|
|
186
|
Herri
zor orokorra eta berezia
|
|
|
lehenik, kontratu hori subjektu jakin batekin buru dezake (edo batzuekin, partzuergoan baldin badaude); bigarrenik, zorra ordezkatzen duten tituluak kapitalen merkatu anonimoan jar ditzake. Lehenengo kasuan,
|
Herri
zor bereziaz ari gara, eta bigarrenean, aldiz, zor orokorraz. Nolanahi den ere, 1994az geroztik debekatuta dago Espainiako Bankuarekin itundutako Herri zor berezia; eskuarki, bada, zorra kapitalen merkatuari zuzentzen zaio.
|
|
|
Lehenengo kasuan, Herri zor bereziaz ari gara, eta bigarrenean, aldiz, zor orokorraz. Nolanahi den ere, 1994az geroztik debekatuta dago Espainiako Bankuarekin itundutako
|
Herri
zor berezia; eskuarki, bada, zorra kapitalen merkatuari zuzentzen zaio.
|
|
|
Horrez landara,
|
Herri
zor orokorraren barne, beste sailkapen bat egin daiteke, tituluen iraupenaren arabera: horrela, letrak eta ordaindukoak, bonuak eta obligazioak ditugu.
|
|
|
187
|
Herri
zor izenduna, eramailearentzakoa eta mistoa
|
|
|
Horiez gain,
|
Herri
zor mistoa dugu, kapitala pertsona izendatuari eta korrituak eramaileari ordaindu behar zaizkionean.
|
|
|
188
|
Herri
zorraren jaulkipena
|
|
|
|
Herri
zorraren jaulkipena lege erreserbaren menpe dago, gorago aipatu izan dugun moduan: Konstituzioaren 135.1 artikuluaren arabera, Gobernuak lege eskuespena behar du Herri zorra jaulki edo kredituak bere gain hartzeko.
|
|
|
Herri zorraren jaulkipena lege erreserbaren menpe dago, gorago aipatu izan dugun moduan: Konstituzioaren 135.1 artikuluaren arabera, Gobernuak lege eskuespena behar du
|
Herri
zorra jaulki edo kredituak bere gain hartzeko.
|
|
|
Hartzekodunen eskubideak zaintzeko bermeak eskubideon euskarri garrantzitsu izaten dira, eta
|
Herri
zorraren kasuan ezin ahantz daiteke Estatuaren ondasun eta eskubideak enbargaezinak direla. Beraz, Estatuaren kaudimenean dugun konfiantza izango litzateke berme nagusia.
|
|
|
Horrezaz aparte, EKren 135.2 artikuluak babesten du mailegu emailea, ondokoa aginduta:
|
Herri
zorraren kapitala eta korrituak ordaintzeko kredituak aurrekontuen gastu orrian sartu behar dira beti, eta, jaulkipen legearekin bat badatoz, dira zuzendu edo aldarazi. Esan behar da manu horrek ukitzen dituela botere legegilea eta betearazlea.
|
|
|
Esan behar da manu horrek ukitzen dituela botere legegilea eta betearazlea. Batetik, Parlamentuan aurrekontuen tramitazioa gauzatzen den bitartean ezin da zuzendu edo aldarazi
|
Herri
zorraren zuzkidura; bestetik, Herri zorrak eratorritako betebeharrak gauzatu behar ditu Administrazioak, eta ezin aipa dezake krediturik ez dagoela, betebeharrok ez betetzeko aitzakia moduan.
|
|
|
Esan behar da manu horrek ukitzen dituela botere legegilea eta betearazlea. Batetik, Parlamentuan aurrekontuen tramitazioa gauzatzen den bitartean ezin da zuzendu edo aldarazi Herri zorraren zuzkidura; bestetik,
|
Herri
zorrak eratorritako betebeharrak gauzatu behar ditu Administrazioak, eta ezin aipa dezake krediturik ez dagoela, betebeharrok ez betetzeko aitzakia moduan.
|
|
|
190
|
Herri
zorraren bihurketa
|
|
|
Dena den, trukea modu lokabean ere sor daiteke, zor desberdinak ordezkatzen dituzten tituluak bateratu nahi direnean, beste titulu batzuk berriztatu nahi direnean eta abar. Laburrean esateko, gehienetan bihurketak tituluen trukea dakar, baina trukeak ez du zertan ekarri
|
Herri
zorraren bihurketarik.
|
|
|
Hortaz, zinezko bihurketaren bidez,
|
Herri
zorraren oinarrizko ezaugarrietariko bat aldarazten da, hala nola, korritu tasa, itzuli beharreko kapitala edo amortizazio epea. Hiru motatako bihurketak daude:
|
|
|
Gaur egun, ez da behar legearen eskuespenik bihurketa egiteko. Ekonomia eta Ogasun ministroak, jaulkipenaren baldintzen arabera edo hartzekodunekin lorturiko adostasunaren ariora, heldu baino lehen
|
Herri
zorraren itzulketa zein jaulkipenaren baldintzak aldatzea erabaki dezake, baldin eta merkatuaren egoera edo beste inguruabarrek horretara bultzatzen badute. Horrez landara, ministroak baditu bestelako ahalmenik ere (ALOren 102.2 artikulua).
|
|
|
Horrez landara, ministroak baditu bestelako ahalmenik ere (ALOren 102.2 artikulua). Autore batzuen ustetan. FERREIRO LAPATZA?, ez da zentzuzkoa legea behar beharrezkoa izatea
|
Herri
zorra jaulkitzeko, eta ez, ordea, zor hori bihurtzeko. Edozein kasutan ere, bihurketak zorpeketa handitzea dakarrenean, lege eskuespena behar da.
|