Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 5

2012
‎1990etik aurrera eta nazio eraikuntzarekin hain estu loturiko «desarrollismo»ari alternatiba egiten dion GIk indigenen agendak aldarrikaturiko hainbat gai eta ikuspuntu integratu ditu bere proposamenean. Hortxe ditugu segurtasunaren definizio berria, herri lurren sistemaren defentsa, taldeeskubideak, deszentralizazio eta partaidetza zein indigenen ekarpenari eta garrantziari egindako aitorpena. Kapitulu honetan indigenek hainbat forotan izandako partaidetza aztertuko dugu.
‎Lur jabego pribatua ezartzea helburu ekonomikoak eta politikoak batera lortzeko tresna gisa erabili zuten. Herri lurren sistemaren suntsipena herri indigenak modernitatera ekartzeko modurik eragingarrientzat jo zuten gobernuek, eta nazio indigenak domestikatzeko prozesuan paregabeko tresna efektiboa bihurtu zen. Latinoamerikan, bide jakobinoa jorratuz, pribilegiotzat hartu zituzten kolonia garaiko indioei aitorturiko eskubideak.
‎Konstituzio berrian jasota ez dagoena ez da onartzen, eta kolonia garaiko lege babesak desagerrarazi zituzten (Anaya, 1996). Horrekin batera, XVII. eta XVIII. mendeko kolono liberalek egin zuten bezala, errepublikanoek legea erabili zuten herri lurren sisteman zein erreserba sisteman zeuden lurrak eskuratzeko (Martínez, 1999). Latinoamerikan hori «desamortizaciones» izenarekin izan zen ezaguna (Díaz Polanco, 1997).
‎Beste abantaila bat honako hau dugu: herri lurren sistema, ustiaketa eta jabego eskubideak herri edo komunitate bati aitortuz gero, arrotzak ez direla sartuko eta talde barrukoek bakarrik erabiliko dituztela bermatuko da (Colchester, 1999). Hau herri indigenentzat eta tokian tokiko komunitateentzat positiboa da, onartu egiten delako ingurumen edo baliabide zehatz batekiko mendetasuna duten herriek interes komertzial soila dutenek baino ikuspegi luzeagoa dutela kudeaketa eta ustiaketa gauzatzeko orduan.
2019
‎Kolonizazioaren aurretik, kooperazio maila handiko lan sistemak ziren ohikoenak, hasi Indiako Ozeanotik eta Andeetaraino. Boliviako eta Peruko ayllu sistema ekar dezakegu gogora, edo XXI. menderaino iritsi diren Afrikako herri lurren sistemak, guztiak ere Marxek irudikatutako" landa eremuko bizitza bakartua" zalantzan jartzen dutenak.63 Europan ere, kapitalismoak komunez osatutako gizarte bat suntsitu zuen, zeinaren erro materialak ziren ez bakarrik lurraren erabilera kolektiboa eta lan harreman kolektiboak, baita botere feudalaren aurkako eguneroko borroka ere, bizitza molde kooperatibo berriak eragiten zitu... Testuinguru horretan ulertu behar da bi mendetan zehar egindako sorgin ehiza, milaka emakumeren hilketa ekarri zuena eta XVI. mendean nekazariek gidatutako gerren bidez gauzatu zen erresistentzia hautsi zuena.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia