|
2004
|
|
|
Yanguas y Miranda Diputazioko Idazkariak idatzi zuen aurreproiektua. Legearen itzalpean, Erribera eta Erdialdeko handiek euren produktuei espainiar merkatua irekitzeaz gain, elite urri batek udalen gaineko tutoretza lortu,
|
herri
lurren salmenten erritmoa bere nahierara neurtu eta probintziako errenta publikoak maneiatu ahal izan zituen, apenas inolako kontrol politikorik gabe hainbat eta hainbat hamarkadetan. Erran dezagun, adibidez, 1885.ean oraindik ere zerga sistema zuzena herriz herri familia kopuruaren gainean zetzala »kapitazio sistema deiturikoa, familien ondasunak funtsean kontuan hartu gabe, hala hola leundu bazuten ere», liberalismoak ezarri nahi zuen ondasunen gainekoari muzin egiten, arazo teknikoak aitzakia.
|
|
2008
|
|
|
|
Herri
lurren salmenta
|
|
|
Kopurua oso altua ez izan arren, udalaren diru kutxan ez zegoen horrenbeste dirurik, eta auzokideen batzarrak nahiago izan zuen herri lurrak hipotekatzea biztanleen artean zerga berria banatzea baino410 Aurrerago ikusiko dugu nortzuk izan ziren erosleak, eta zein neurritan. Momentuz, 1808ko ekainerako, beste aukera batzuk albo batera utzita, gerraren gastuak
|
herri
lurren salmentaren bidez ordaintzea erabakita zegoela da aipagarriena. Gerra hasia baino besterik ez zen, eta beharbada batzuek aspalditik gutiziatzen zituzten lurrak eskuratzeko profitatu zuten abagune hori.
|
|
|
Batetik, herrilurren desamortizazio prozesua ireki zuen, eta bestetik,, asentista, ren kargua desagerraraztea eragin zuen. Ez daukagu
|
herri
lurren salmentari buruzko daturik desamortizazioaren lehen fase honetan, eta bonapartetiarren garaian burutu zena aztertzeko ere zeharkako iturriekin konformatu behar izan gara. Oraingoan ere, Gipuzkoako herri gehienetakoa badago, baina Eibarri buruzko dokumentazioa falta da txostenetan.
|
|
|
Udal gobernuan buruturiko aldaketak baino garrantzitsuagoak izan ziren ekonomiaren arlokoak, behin betikoak izan zirelako. Gerrak udalaren baliabide ekonomiko guztiak agortu zituen, eta horniketak bermatzeko eskaturiko maileguei aurre egiteko era bakarra
|
herri
lurren salmenta izan zen. Eibarri dagokionez, epeari buruzko datuak baino ez dira gorde, eta itxura denez estuasun latzetara heldu beharrik ez zen egon, auzokideen batzarrak 4.501 errealeko zerga ordaintzeko hasi baitzuen desamortizazio prozesua.
|
|
|
Hasieran, herri lurrak tasatutako prezioetan edo garestiago saldu ziren, baina behin lurren gosea asetu eta erosle potentzialek likidezia galdu ahala, udalak geroz eta prezio merkeagoetan eskaini behar izan zituen.
|
Herri
lurren salmenta deskapitalizazio eta debaluazio abagunean gauzatu zenez, prozesu honen erritmoa kontrolatzeak izugarrizko garrantzia hartu zuen. Eskura dauzkagun datuak nahiko urriak diren arren, sasoiko udalkide batzuk erosketetan sartu sartu eginda ibili zirela dakusagu, batez ere 1810 urteko agintaldikoak.
|
|
|
Gerraostean, herri lur guztia salduta ere gerra ordainagirien kopurua ordaintzeko lain ez zuela ematen ikusirik, frogagirien balioa depreziatu eta eskuratutako lurren balioaren 1/ 6a dirutan ordaintzera behartu zituzten. Hori delaeta, erosle batzuek arazoak izan zituzten
|
herri
lurren salmentak legeztatzeko orduan, horien artean herriko handiki batzuek ere.
|
|
|
: Eibarko
|
herri
lurren salmenta. Tasazio eta salmenta prezioak bat etorri ez ziren kasuak.
|
|
|
Testuinguru horretan, Iraegi eta Ibarzabalen proposamenek legea betetzeko apropos eginak dirudite, Iraegirenak tasazioaren bi herenak eskaintzen zituelako (erreal bat ere ez gehiago, ezta gutxiago), eta Ibarzabalenak ozta ozta gainditzen zituelako. Beraz, horrek biok behintzat, ondo baino hobeto ezagutzen zituzten
|
herri
lurren salmentei zilegitasuna emateko jarraitu beharreko arauak.
|