|
2007
|
|
|
Schlegel-ek 1802an272 Oraindik 1854an, horrezkero bai, ideia hauen politizazioa zentzu nazionalistan martxan dagoenean?, J. Grimm-ek bi anaien hiztegi aleman handiaren hitzaurrean honela salatzen du/ harrotzen da: Frantzian, Espainian, etab., hizkuntza horien hiztegiak subentzio publikoei eskerrak egin diren bitartean, hiztegi alemana aitzitik gauzatu ahal izan da eskerrak, herriaren jaidurari bere ama hizkuntzarenganako?, eta argitaratu ahal izan da eskerrak, herriaren partaidetza beroari? 273
|
Herriko
jende xume burgo eta landatarra da hizkuntza eta literatura alemanari eusten diona. Grimm-entzat, hastapenetako herri kolektiboa da balada eta ipuinen, autorea?.
|
|
|
–Haurren eta etxeko ipuinak? (Kinder und Hausmärchen), 1812 Izan ere, bitartean Herder egon da (nahiz guk gero ikusiko dugun), eta haren herriaren kontzeptua,
|
herria
jende xumea bezala, goi mailen kontrarioa izaeran bezala kreatibitatean eta hizkeran, eta lehenago Rousseau, noski:
|
|
2009
|
|
|
41. Euskal Herria maitatzen, euskal lurra eta parajeak ikusten, euskal jendea miresten Truebak irakatsi ziola aitortzen du Gregorio Mujikak 42. Baina ez berari bakarrik, mundu osoari baino, berak dioenez: idazle maitagarri paregabea izaki irakurzalearentzat, eta frantses, italiano, portuges, aleman, ingeles, errusora itzulia izaki, Euskal Herria eta euskal
|
herrietako
jende xumea beste inork ez bezala Truebak eman ei dio ezagutzera munduari 43. Haren ondotik etorri den ia guztiengana eta guztira iristen da, Mujikari sinestekotan, haren eragina Euskal Herriko literaturan: haren jarraitzailetzat 44 jotzen baititu Joaquín Mazas y Orbegozo, Araquistain, Goizueta, Vicente de Arana, Sotero Manteli, Juan E. Delmas, Iturralde y Suit, Manuel Arcaya, José de Roure, etab. etab. Euskal autoreengan ere nabaritzen da Truebaren itzal handia:
|
|
|
–En Cestona empecé a sentirme vasco y recogí este hilo de la raza que ya para mí estaba perdido?. Euskara gutxi daki eta jendearekiko bere harremana profesionala da(, yo hablaba mal el vascuence, y quizá no me comprendían?),
|
herriko
jende xumeak medikuarenganako izan ohi duen, orduan gehiago zuen, urruntasuna gehitu behar diogula.
|
|
2010
|
|
|
besarkatzen ari baikinen: Euskal
|
Herriko
jende xume hura, nire lagun poetak eta nik neuk ere hainbeste maite genuena; Elorrieta ez zen, beraz, toki urrun bat, Garibayk esan zuen bezala: –profundo y inhabitable yermo?
|
|
|
hain hunkituta, non bere hunkiduraz hunkitu eta ni ere barrez eta barrez hasi bainintzen —barre hura baino gauza liberatzaileagorik...! —, harik eta nik ere, halako batean, lurra besarkatu nuen arte; istant magiko bat izan zen, zinez... lurra besarkatzearekin batera antzina hartan inguru haietan bizi izan zirèn artzain euskaldunak —harrespiletako gizon emakume haiek, azken batean, Oteizak bere teoria estetikoak eraikitzeko hain present izan zituenak— besarkatzen ari baikinen: Euskal
|
Herriko
jende xume hura, nire lagun poetak eta nik neuk ere hainbeste maite genuena; Elorrieta ez zen, beraz, toki urrun bat, Garibayk esan zuen bezala: " profundo y inhabitable yermo", euskal jende xumearen bizilekua baizik:
|
|
2011
|
|
|
Kurioski, errealitatean erabat oinarritutako istorioa da Berri ona. Apaizak onegia irudi dezake beharbada, Eliza ofizialaren jarreraren aurka faxistei aurre eginez eta
|
herriko
jende xumearen alde borrokatuz, horrek dakarzkion ondorioekin. Baina gizon hori existitu zen, Marino Aierra zuen izena, eta Helena Tabernaren osaba izan zen.
|
|
2014
|
|
|
ordea, bere literatur euskara pertsonalean, Arestik ez zuen jaso tzen, soilki, hizkuntza idatziaren eragina, horrez gainera euskara mintzatuaren elementu asko ere biltzen zituen, inoiz erregistro ezberdin horiek beti hain zehazki banatu ez arren. Alde horreta tik, Bilboko poetak arreta bereziaz begiratzen zion bertsolarien,
|
herriko
jende xumearen eta behe mailakoaren mintzamoldeari, eta aldizka, sats arteko perlak ere aurkitzen zekien. Hori guztia, XVi, XVii eta XViii. mendeetako klasikoen balioekin osatzen aha leginduz, belaunaldien eta tradizioen arteko sintesia lortu nahirik.
|
|
2016
|
|
|
Hegoaldean da iragaten euskal antzerkigintzaz gorde den oroimen eta aztarna nagusia. Anitza da, ordezkapen soziala aski zabala, Azpeitiko zaldunak, alde batetik eta
|
herrietako
jende xumea, bestaldetik. Ikusgarrien antolatzeko bi zutabe komun azpimarra daitezke, euskararekiko atxikimendua eta arte horretan aritzeko gozamena.
|
|
2018
|
|
|
Aduanen lekualdatzeak nekazariak kaltetu zituen gehien, lekualdatze horren ondorioz itsaso bidez inportatzen ziren zerealen eta premiazko beste gai batzuen prezioa igo egin baitzen. Baserritarrak eta
|
herrietako
jende xumea handikien aurka matxinatu ziren eta traidoretzat jo zituzten. Horrela gertatu zen 1631tik 1634ra bitartean izandako Gatzaren Altxamenduan.
|
|
2022
|
|
|
Bi ondorio:
|
herri
jende xumeak ez du idazten (ez behintzat barnetik eta jarraituki); eta idazten duten lapiko txikiek gehitxo esaten dute sarri eta ez direnak ere esaten dituzte. Ondorio bat:
|