|
2008
|
|
|
Han, petrolioaren eta gas naturalaren 64 blokek estaltzen dute, gutxi gorabehera, eskualdearen %72, hau da, 490.000 kilometro karratu. Arriskuan dauden indigenak Esplorazio bloke horietako askok arriskuan jartzen dituzte zibilizaziotik erabat isolatuta bizi diren eta erresistentzia immunologiko naturalik ez duten kanpoko gaixotasunak jasan ditzaketen
|
herri
indigenen lurraldeak. Mendebaldeko Amazonasen petrolioaren garapena “herri indigenen eskubideen urraketa nabarmena da”, salatu du Brian Keane Land is Life talde ekologistak.
|
|
2012
|
|
|
Era berean, kultur askotasunaren eta biodibertsitatearen artean dagoen harremana onartu egiten da eta ohiko jakinduriaren garrantzia eta berau babesteko neurriak (Sutherland, 1995) hartu behar direla baieztatzen da. Onartu egiten da
|
herri
indigenek lurraldearekin eta naturarekin duten harreman propio eta berezia, baita kultura eta erlijioaren balioak ere. Hari honi jarraituz, itunak indigenen hizkuntza, kultura, erakunde, nortasun eta erlijioen balioen aitorpena egin eta estatua horiek babestera derrigortzen du.
|
|
|
1763an Iparraldean Britainia Handiko erregeak onarturiko legedia, kolonizazioa mugatu eta
|
herri
indigenen lurraldeen osotasuna onartzen zuena, maiz aipatzen da Ipar Amerikako Iraultza piztu zuten arrazoien artean, kolonoek lurralde haiek konkistatu nahi baitzituzten (Landaburu, 1998).
|
|
|
Hezkuntza mailan sustaturiko etnozidioarekin batera, ohiko lurraldearen eta berau kudeatzeko ahalmenaren galera izan zen indarrean jarri zen beste politika bat.
|
Herri
indigenentzat lurraldea euskarri fisikoa, kokalekua eta bizirauteko beharrezko hornidura bermatzen duen tokia da; bai eta nortasunaren marka, ondorengoei igorri beharrekoa eta arbasoekin lotura duena ere.
|
|
|
Azken urteetan jorraturiko gaiak hauek izan dira: herri indigenak eta globalizazioa, herri indigenak eta gatazka konponketa; herri indigenak eta euren jakinduriaren babes nazionala eta nazioartekoa, eta, azkenik, helburu militarretarako indigenak ez diren autoritate, talde edo banakoek egindako
|
herri
indigenen lurraldeen okupazioari buruzkoa.
|
|
|
Nazioarteko Diru Funtsak eta Munduko Bankuak Hirugarren Munduko estatuen kanpoko zorra ordaintzeko egitura ekonomikoa doitzeko programak jarri zituzten martxan. Gauzak horrela, aurreko hamarkadetan hasitako
|
herri
indigenen lurraldeetan aurkitzen ziren baliabideen ustiaketak gora egin zuen.
|
|
|
Horrek jarrera aldaketa erraldoia markatzen du, esate baterako, Banco Interamericanok bere idazkietan zera defenditzen du: (i) herri indigenak kontsultatzeko beharra zein proiektuen identifikazio, diseinu, analisi, aplikazio eta ebaluazio faseetan integratzeko eta haien partaidetza bultzatzeko beharra; (ii)
|
herri
indigenen lurraldeak babestuko dituzten neurriak hartzea; (iii) herri indigenekin lan egiten duten eta laguntzen dituzten GKE agentzien eta erakunde indigenen sendotze instituzionala burutzea; (iv) ingurumena mantentzeko eta erabilera iraunkorra sustatzeko ahaleginetan herri indigenak aliatutzat hartzea (Deruyttere, 1997).
|
|
|
Bilakaera historikoa eskaintzeaz gain, Daes ek «gutxiengo» eta «herri indigenen» arteko ezberdintasunaren auziari heltzen dio. Haren ustez,
|
herri
indigenek lurraldearekin lotura sendoa dute eta lurraldearekiko lehenengo eta bertako herriak dira.
|
|
|
Naturarekiko harremana ezinbestekoa gertatzen da Laugarren Munduaren izatea eta egitea ondo ulertzeko, bi arrazoirengatik, hain zuzen ere: 1)
|
herri
indigenen lurraldeak eta ekosistemak izan dira historikoki kolonialismoaren helburu; 2) naturarekin duten harremana euren nortasunaren muina eta euren munduikuskeraren ardatza da.
|
|
|
Beraz, baliabideen gaineko gobernu kontrolak eta gizarte politiken sustapenak ez du eragin betiko produkzio sektoreetan inolako aldaketa sakonik. Ondorioz,
|
herri
indigenen lurraldeetan dauden baliabideak ustiatzen eta bereganatzen jarraitzen dute (Torre, 2011). Hona heme Evo Moralesen hitzak:
|
|
|
Prozesuok saihesteko estrategia egokiak bultzatzeko estatuen papera funtsezkoa da. Estatuek kolonizazioari eta ondorengo kutsadurari muga jartzea zein
|
herri
indigenen lurraldeak eta ekosistemak errespetatzeko neurri positiboak hartzea, gatazka prebenitzeko bide egokia izan daiteke.
|
|
|
Laguntzari dagokionez, zenbait GKEk Internet bidezko babesa bultzatzen dute, eta, beraz, erraza da zenbait kausarekin konpromisoa hartzea. Survivalek herritarren gutunak onartzen ditu
|
herri
indigenen lurralde eskubideen onarpena eskatzeko. Amnistia Internazionalak mundu osoan giza eskubideak defendatzeko ziberekintzak garatzen ditu.
|