|
2011
|
|
|
Aitortzen ditugu era berean,
|
herri
indigenek lurrarekin dituzten harreman bereziak, euren existentzia espiritual, fisiko eta kulturalaren euskarri gisa, eta estatuei gomendatzen diegu halakoa bultzatzea, egingarri den heinean, barne legeriarekin bat etorriz, lan egin dezaten herri indigenek euren lurren eta baliabide naturalaren jabetza mantentzeko aukera izan dezaten;
|
|
2012
|
|
|
Lurraldearekiko eskubideek hitzarmenaren beste atal garrantzitsua osatzen dute. 14 artikuluan estatuak ezin dituela
|
herri
indigenen lurrak «bereak» besterik gabe deklaratu egiten da eta herri indigenen lurren erabilera motak errespetatzeko deia egiten da. Espresuki deia egiten zaio estatuari indigena ez direnek egindako lurralde okupazioak saihesteko eta zigortzeko.
|
|
|
Lurraldearekiko eskubideek hitzarmenaren beste atal garrantzitsua osatzen dute. 14 artikuluan estatuak ezin dituela herri indigenen lurrak «bereak» besterik gabe deklaratu egiten da eta
|
herri
indigenen lurren erabilera motak errespetatzeko deia egiten da. Espresuki deia egiten zaio estatuari indigena ez direnek egindako lurralde okupazioak saihesteko eta zigortzeko.
|
|
|
Informazio genetikoaren pilaketa honetan herri indigenek ez dute inolako etekinik, informaziorik edota aurrerapen teknologiko edo laguntza medikorik jasotzen.
|
Herri
indigenen lurretan dagoen bioinformazioaren lapurreta honi biopirateria esaten zaio (RAFI, 1995).
|
|
|
«Gizon gorriak» gobernuko «ume gorriak» bihurtu zituen domestikazioprozesuaren adibiderik argiena AEBko Gorengo Epaitegiaren Chief Marshall ek harturiko erabakietan aurkitu dezakegu: 1823ko (Johnson vs M. Intosh) kasuan AEBko gobernuak
|
herri
indigenen lurren jabe absolutua zela ondorioztatu zuen, eta indigenei europarren lege tradizioa, kontzeptuak eta jabego pribatua inposatu zitzaizkien orduz geroztik. 1831n (Cherokee Nation vs the State of Georgia) Marshallek erabaki zuen indigenak estatuaren menpeko zirela, eta indigenek estatuekin babes tratatuak sinatu ondoren, subiranotasunaren galdu zutela aditzera eman zuen.» (Robertson, 2005).
|
|
|
Estatuen askoren hazkuntza
|
herri
indigenen lurretan dauden baliabideak ustiatuz burutu da. Prozesu hori II. Mundu Gerra amaitu zenetik gauzatu da etengabe.
|
|
|
Londresen Survival International sortu zen, herri indigenek pairatzen dituzten gehiegikeriak eta praktika genozidak salatzeko. AEBn Harvard-eko antropologoek
|
herri
indigenen lurrak eta kulturak babesten laguntzeko Cultural Survival sortu zuten.
|
|
|
3) Herri indigenen egoera politiko, sozial, ekonomiko eta justiziazkoarekin loturiko auziak. 4) Nortasun kulturalaren bermatzea, eta 5)
|
herri
indigenen lurra eta lurraldearen babesa. Erakunde hori IITCrekin batera HIKEren gune eta erreferente nagusi bihurtuko da.
|
|
|
Brasilen bereziki, hil edo biziko borroka gertatu zen askorentzat eta genozidioaren eta etnozidioaren errealitateak GKE en ekintza piztu zuen, batez era eliza kristauekin loturikoena (Puig, 2004). Iraupen kulturala eta
|
herri
indigenen lurrak babesteko eskubidea garrantzizko auzi bihurtu zen Iparraldeko GKE batzuentzat (Coates, 1996). Haien laguntzari esker, Shuar ek lehenengo konfederazioa sortu eta nazioarteko kontaktuak edukiko dituzte euren lurrak eta kultura defendatzeko asmoz.
|
|
|
Kon printzipioak, COP7an onarturikoak (VII/ 16 F Erabakia). Bertan argi uzten da beharrezkoa dela
|
herri
indigenen lurretan proiektu bat hasi baino lehen honen inpaktua maila ekologiko, kultural zein sozialean kontuan hartzea. Lantalde eta Konbentzioaren dinamikari jarraituz, biodibertsitatearekin loturiko gaiak jorratzen jarraitu du Laugarren Munduak, zeregin honetan hitzarmenari buruz Idazkaritzari komentarioak, ikuspuntuak eta proposamenak helaraziz, bereziki herri indigenei eragiten dieten asuntoetan.
|
|
2021
|
|
|
Zazpi ataletan banatua dago unibertsitate ikerlariaren lana: lehenik, Setioa eta Sorrera kapituluetan, kolonizatzaile anglosaxoien historia berrikusten da, indigenen bertsioak ekarriz; Gerra eta Uholdea ataletan, Missouri ibaiaren inguruko
|
herri
indigenen lurretan AEBek eginiko triskantzaren eta haren kontrako erantzunaren berri ematen da; eta, azken hiruretan, Red Power, Internazionalismoa eta Askapena atalburuetan, borrokatik eratorritako irakaspena gogorarazi, eta aktibismo indigenaren transbertsalitaterako bidea ezagutarazten du Estesek. Ibilbide hori gogoratuz, irakasleak indigenen izatearen harrotasuna berreskuratzen du; tradizioari loturik, herri bateko kultura baten autoestimua berreskuratzen du, eta munduari jakinarazten dio.
|
|
2023
|
|
|
Survival International gobernuz kanpoko erakundeak
|
herri
indigenen lurretan meatze operazio guziak lehenbailehen gelditzea eskatzen du. Erakundearentzat, Indonesiako gobernuak obrak debekatu behar lituzke, Hongana Manyawa herritarrak eta haien lurraldea zainduak izan daitezen.
|