|
|
gogora bitez erromantzeen artean erdi arotik idatzita zetozen okzitanieraren historia eta gaurko egoera1, edo erdi aroko prosa katalanaren arrakasta eta ondoko ibilera2; bere txikian, bereziki harrigarria da islandiera idatziaren historia (gogora erdi aroko loraldi goiztarra, eta laxness nobel Sariaren XX. mendeko arrakasta, 1955) 3 soziolinguistika klusterra martin ugalde, kp/ 20140 andoain baina ez da uste behar babes sozial eta ofizialik onenak izan eta beren hiztunen kopuruan gora egin dutenek ere hizkuntza idatzi eta kultural izatera iristea samurra izan dutenik; alderantziz, urratsez urrats joan dira aitzina garapen linguistiko kultural horiek, adibidez gure inguruko erromantze arrakastatsuenetan ere. hizkuntzen historia horietan beti egon dira une erabakigarriagoak, eta, besteak beste, aipatzekoak dira batzuk: ...uistikoari erantzun nahirik9 espainiako hego mendebaldean eta portugalen zabaldu zen, eskuizkribuzko kopiatan. ez zuen, ordea, produkziomolde erlijioso eta eskolatu horrek berehalako jarraipenik izan10 bere urrezko Mende hartan (XVi XVii. mend.), gaztelaniaren komunitate linguistikoak kultur mundua bereganatzeko gogo bizia izan zuen; hala ere, ez eztabaidarik gabe, hiztun askok ez baitzuen ikusten
|
herri
hizkuntza hori zenbait kultur esparrutarako duin eta prestatua. artean, XVii. mendearen atarian, gaztelaniaz idatz zitezkeen halako idazlanek susmopean ageri zaizkigu inkisizioko komisarien kritiketan; egoera horren adierazgarria da Salamancako unibertsitateari egindako kontsulta, sortutako eztabaida eta, azkenik, bidea libre uzteko klaustroaren erabakia (1601) 11:... kostata eta berandu, baina kultur esparru berri posibleen artean zegoen, beraz, eliz erlijiotasun herritarrari zegokiona, eskritura Santuetatik hasi eta liturgia, kantategi, olerki eta herritarrentzako teologiaraino hel zitekeena. eliza katolikoan trentoko kontzilioak ez zituen itxi ate guztiak, eta, kontrarreformako zurruntasun guztien gainetik, jakitun
|
|
|
Bere Urrezko Mende hartan (XVI XVII. mend.), gaztelaniaren komunitate linguistikoak kultur mundua bereganatzeko gogo bizia izan zuen; hala ere, ez eztabaidarik gabe, hiztun askok ez baitzuen ikusten
|
herri
hizkuntza hori zenbait kultur esparrutarako duin eta prestatua. Artean, XVII. mendearen atarian, gaztelaniaz idatz zitezkeen halako idazlanek susmopean ageri zaizkigu Inkisizioko komisarien kritiketan. biblia zale eta herri hizkuntza zaleek bazuten tarteren bat lanerako:
|
|
|
Horretan ez dago engainurik. Soziokulturazko muga hesi horiek indarrean mantentzeko gai diren neurrian, eta ez gehiago, izango dira beren
|
herri
hizkuntza hori ama hizkuntza moduan belaunez belaun transmititzeko gai. Muga hesi guztiek, politikoek zein soziokulturalek, hiztun taldeak (neurri batean, ez noski osorik) aparte mantentzeko gaitasuna baitakarte berekin?.
|