Bilaketa
dist.
non
lema/forma
nola
bilaketa
kategoria
Iragazkiak

Emaitzak: 11

2004
‎Abizenen ortografia erregularizatzean araubide bera aplikatuko da, horiek Espainiako hizkuntza horren gramatika eta fonetikara egokitzeko. Egitate nabaria ez bada, baliabide egokien bidez egiaztatu da abizena herri hizkuntza bati dagokiola eta grafia zehatza hizkuntza horretakoa dela.
2008
‎Azken finean, lehen hamabi kopla hauek Erdi Aroko sermoiaren egitura erakusten dute, zehazki, herri sermoiarena11 Herri sermoia, bai, baina ez ho rregatik eragin eruditurik gabea. Herri sermoia herri hizkuntzaz baliatzen den neurrian; izan ere, latinaren erabilera, hizkuntza landuaren erabilera izen burura mugatu eta, herri hizkuntza batean dihardu: euskaldun elebakarrek ulertzen duten hizkuntza bakarrean; alegia, euskaldun gehienak ulertzen duten hizkuntza bakarrean.
‎Herritarrek ezagutzen zuten hizkuntzan egina, giza portaerari buruzko ikasgaiak ematen zizkien herritarrei. Ondare hori esku artean zuela bere garrantziaz jabetzen da? herri hizkuntza bat, euskara, idatziz ipinita dauka, eta garrantziaz jabetzeaz gainera, argitara emateko babeslea aurkitzen du.
2010
‎Herri hizkuntzen bazterketaren aldekoek hiru argudio hauek erabiltzen dituzte bereziki: 1) europar hizkuntzek" komunikazioa" errazten dutela estatu barrura begira, baina batez ere kanpora begira; 2) estatuan herri hizkuntza bat baino gehiago egiten direnez, ofizialtzat horietako bakar bat hautatzea diskriminatzailea litzatekeela; eta hainbat hizkuntza erabiltzea, berriz, zatitzailea; 3) bertako hizkuntzak plano ofizialean erabiltzea zibilizazioari uko egin eta tribalismora itzultzea litzatekeela. Antigoaleko argudio kolonialak dira, agerian.
2013
‎Zinez, gertaera erabakigarria dirudi euskal literaturaren historia azaltzeko. Izan ere, Errenazimentuan, estatu modernoen sorrerarekin, estatu desberdinek herri hizkuntza bati hizkuntza ofizialaren maila emanaz, hizkuntza landu bihurtzeko ahaleginari lotzen zaizkionean, inongo estaturen babesik gabe, euskaldunak ere heltzen dio egitekoari, lehenbiziko betebeharretik bertatik hasita: idatziz jarri.
2015
‎Erdal eremuan, Euskal Herri osoan, ezinbestekoa izango da euskal nazionalismoa indar guztiz ahalegintzea euskararen alde. Identifikazioa saihestezina bada ere, uxatu egin litzateke euskara halabeharrez ezarri nahi delako inpresioa eta susmoa (eremu horretako indar ez abertzaleek bultzatu nahi izango duten iritzia, ziur aski), eta, hemen bai, euskara aberastasun bezala ikusarazi; Euskal Herriko hizkuntzetako bat delako; Hego eta Ipar aldeen arteko lingua franca izan daitekeelako; eta, Euskal Herrian bakarrik mintzatzen denez, euskal herritarrok abegi berezia zor diogulako, ikasteko beharra eta egokitasuna zabaldu litzateke.
2018
‎Lan merkatuko harreman horiek zailtzen ditu Lapurdin lan egiteko frantsesa derrigorrez jakin behar izateak. Azkenaldian entzun dira politikari abertzale batzuk erraten Euskal Herri penintsularreko haurrek frantsesa ere ikasi behar luketela, Euskal Herriko hizkuntzetako bat delako eta Euskal Herri kontinentaleko erdaldunekin komunikatu ahal izateko. Batzuek erantzun dute aterabidea ez dela hori, baizik eta Euskal Herri kontinentaleko eskoletan irakastea euskara, sistematikoki.
2021
‎Kolonialismoa eta hizkuntzen erreforma kronologikoki elkarrekin garatu diren bi fenomeno dira, eta bien loraldiaren abiapuntua ere eskutik gertatzen da, 1492an: urte hartan Kristobal Kolonen deskubrimendu famatua gertatu zen, eta urte hartan argitaratu zen herri hizkuntza baten lehen gramatika, Antonio de Nebrijak gaztelaniarentzat osaturikoa. Nebrijak berak argi asko uzten ditu bien arteko loturak Gaztelako Isabel I. erreginari eskainiriko hitzaurrean:
‎Azpimarratzekoa da nola, herri honetan, gizaki baten eta herriko hizkuntza baten arteko topaketak aldatzen ahal duen gizaki honen bizitza. Ibai baten ibilbidea mendi batekin topatzerakoan aldatzen den bezala.
2022
‎Aurten ere Antonio Nebrija idazlea() hil zeneko 500 urteurrena da. Haren funtsezko idazlana, erromantze herri hizkuntza bateko lehen gramatika, argitaratu zenetik (1492an), berriz, 530 urte pasa dira. Aipatu datan Errege Katolikoek ezarri zituzten Espainiar Monarkiaren ardatzak, orain arte dirautenak:
‎Euskara biziko da baldin eta herri hizkuntza bat bada, eta ez hizkuntza instrumental bat (eskolarako edo lanerako bakarrik). Herriak euskaraz bizi badira iraunen du euskarak, eta herriak euskaraz biziko dira baldin eta herri kultura bizirik badago, herrigintza aktibo badago, aisialdia eta euskara/ euskal kultura elkarri eskutik helduta baldin badoaz.
Emaitza gehiago eskuratzen...
Loading...

Bilaketarako laguntza: adibideak

Oinarrizko galderak
katu "katu" lema duten agerpen guztiak bilatu
!katuaren "katuaren" formaren agerpenak bilatu
katu* "katu" hasiera duten lema guztiak bilatzen ditu
!katu* "katu" hasiera duten forma guztiak bilatzen ditu
*ganatu "ganatu" bukaera duten lema guztiak bilatzen ditu
!*ganatu "ganatu" bukaera duten forma guztiak bilatzen ditu
katu + handi "katu" eta "handi" lemak jarraian bilatu
katu + !handia "katu" lema eta "handia" forma jarraian bilatu
Distantziak
katu +3 handi "katu" eta "handi" lemak 3 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handia "katu" lema eta "handia" forma 2 elementuetako distantzian bilatu
katu +2 !handi* "katu" lema eta "handi"z hasten diren formak 2 elementuetako distantzian bilatu
Formen konbinazioa desberdinak
bero + handi | asko "bero" lema eta jarraian "handi" edo "asko" lemak bilatu
bero +2 !handi* | !asko* "bero" lema eta jarraian "handi"z edo "asko"z hasten diren formak
!bero + handi|asko|gutxi|txiki "bero" forma eta jarraian "handi", "asko", "gutxi", "txiki" lemak
Ezaugarri morfologikoekin
proba + m:adj "proba" lema eta jarraian adjketibo bat
proba +2 m:adj "proba" lema eta bi hitzetako distantziak adjektibo bat adjketibo bat
bero + handi|asko + m:adi "bero" lema jarraian "handi" edo "asko" eta jarraian aditz bat
proba + m:izearr-erg "proba" lema eta ergatibo kasuan dagoen izen arrunta

Ezaugarri morfologikoak

KATEGORIA
adb adberbioa
adi aditza
adilok aditz-lokuzioa
adj adjektiboa
det determinatzailea
ior izenordaina
izearr izen arrunta
izepib pertsona-izena
izelib leku-izena
izeizb erakunde-izena
lbt laburtzapena
lotjnt juntagailua
lotlok lokailua
esr esaera
esk esklamazioa
prt partikula
ono onomatopeia
tit titulua
KASUA
abs absolutiboa
abl ablatiboa
ala adlatiboa
ban banatzailea
dat datiboa
des destinatiboa
erg ergatiboa
abz hurbiltze-adlatiboa
ine inesiboa
ins instrumentala
gel leku-genitiboa
mot motibatiboa
abu muga-adlatiboa
par partitiboa
psp postposizioa
pro prolatiboa
soz soziatiboa
MUGATASUNA/NUMEROA
mg mugagabea
ms mugatu singularra
mp mugatu plurala
mph mugatu plural hurbila
ADITZ MOTA
da da
du du
dio dio
zaio zaio
da-du da-du
du-zaio du-zaio
dio-zaio dio-zaio
da-zaio da-zaio
du-dio du-dio
da-zaio-du da-zaio-du
da-zaio-du-dio da-zaio-du-dio

Euskararen Erreferentzia Corpusa Euskararen Erreferentzia Corpusa (EEC)
© 2025 Euskaltzaindia