|
2000
|
|
|
Horrela, ba, espainolista petoa etafrankozale porrokatua genuen Lauzurika Gotzaina, baina baita zinezko euskaldunmintzatzailea ere. Hau da, nonahi ere euskaraz mintzatzen saiatu izan zena, Durangon, noski, baina baita bisitatu izan zituen hainbat
|
herri
euskaldunetan ere, kalean edoelizan, euskaldunik aurkitzen zuen lekuetan. Euskararena, barrutik zerion zerbait zuen, berezko komunikazio tresna naturala.
|
|
|
Idazle katalan batek esan zidanez, larunbatean goizeko hamarrak inguru Lekeitioko kaleetatik ibilia zen, eta ez ei zuen behin ere erdararik entzun. Eta halako iruzkin bat pozgarria den bezala, adierazgarria da oso Euskal Herriko bisitariek berton gure herriotan jasotzen duten zentzazioaz, sarritan
|
herririk
euskaldunenetan ere erdara gehiago entzuten baitute euskara baino. Bermeorainoko txangoa ere antzekoa izan zen, egun horietako itsasoaren zakarragatik itsasontziz joan ezin izan baginen ere.
|
|
2003
|
|
|
Garrantzia handia ematen zion puntu horri, ez bakarrik dialektologia mailan, ezpada euskararen ikaskuntzan ere bai nahikoa da bere VascH obrako ereduak begiztatzea, zeren hizkuntza naturalaren ezaugarritzat baitzeukan. Ezaguna da, bestalde, Nafarroa aldeko
|
herri
euskaldunetan ere ibili zela inkestak egiten (Barranka aldean, besteak beste), hango euskalki eta azpieuskalkien fonetika eta doinuak ikertzen.
|
|
2004
|
|
|
Bilbon euskaldunak nonahi, 2002/6/28 Igor Eguren: ?
|
Herririk
euskaldunenetan ere, gazte euskaldunek erdarara jotzen dute adierazkortasuna indartu nahi dutenean?. Liburuak eta aburuak, Euskaldunon Egunkaria, 2001/3/3 Itsaso Garmendia Agirre:
|
|
2010
|
|
|
Dudarik ez dena, leitzarren errealitatea, bizimodua, ezaugarriak, harreman sareak, mugikortasuna... aldatu egin dira azken urteotan, eta aldaketa hori hizkerarengan islatzen da. Herri euskaldun honetan gertatzen da, eta, oso oker ez bagaude, baita gainerako
|
herri
euskaldunetan ere.
|
|
|
euskararen presentziaren arabera leku batzuetan bai eta besteetan ez? partaideei euskara integratzeko beharrezkoa den galdetu zaienean ezetz erantzun dute, euskaraz jakin gabe inolako arazorik gabe bizi daitekeela, bai bilbo moduko hiri erdaldunetan zein ataun moduko
|
herri
euskaldunagoetan ere. baina zer da" integratuta sentitzea". Mahai inguruetan partaideek ez dute kontzeptuaren definizioa eman baina, kontzeptu horretaz jardun dutenean erabili dituzten adierazpideak aztertuta, badirudi adierazpena modu mailakatuan erabili ordez modu dikotomikoan erabiltzen dutela —integratuta sentitu ala ez zentzuan— artikulu honetako autoreek kontzeptua era mailakatuan ulertu behar dela proposatzen dute, eta ez integratuta ez sentitzeak berez ez dakarrela integratuta sentitzea. gainera, beste galdera interesgarri bat egin daiteke:
|
|
|
Gaztelauak ez ziren, beraz, Nafarroan odol eta gar sartu, XVI. mendean; XIX. mendeko karlistadak, beraz. Agosti Xahok, lehen gerraren lekuko zuzena izan zenak, argi eta garbi ikusi zuen hura ez zela errege baten aldeko gerra, euskal nazioaren aldekoa baizik? ez ziren gertatu; gerra irabazita gero, garaileek beren legeria inposatu zuten, foruak eta hankaz gora jarriz, baina orduan ere ez zen inposiziorik izan; maisu erdaldunak ekarri zituzten, baita
|
herririk
euskaldunenetara ere, zigortu ere, zigortu zituzten euskaraz egiten zutenak, orain makila eta orain eraztuna erabiliz, baina orain badator Unamuno derrepentean eta, magiazko saio batean, kapeluaren azpira sartu ditu makila eta eraztun guztiak:
|
|
|
...mendean; XIX. mendeko karlistadak, beraz —Agosti Xahok, lehen gerraren lekuko zuzena izan zenak, argi eta garbi ikusi zuen hura ez zela errege baten aldeko gerra, euskal nazioaren aldekoa baizik— ez ziren gertatu; gerra irabazita gero, garaileek beren legeria inposatu zuten, foruak eta hankaz gora jarriz, baina orduan ere ez zen inposiziorik izan; maisu erdaldunak ekarri zituzten, baita
|
herririk
euskaldunenetara ere... zigortu ere, zigortu zituzten euskaraz egiten zutenak, orain makila eta orain eraztuna erabiliz, baina orain badator Unamuno derrepentean eta, magiazko saio batean, kapeluaren azpira sartu ditu makila eta eraztun guztiak: ez daude...!; nik, ordea, hemen ditut J. Filomendiren agiri batzuk, eraztunaren politika baiesten eta berresten dutenak; horietatik aspaldiko bat ezagutaraziko dizut, Aiakoa eta XVIII. mendekoa, non, maisuari egindako kontratuan, honako klausula azaltzen den:
|
|
2013
|
|
|
Logika horrekin, Ipar Euskal
|
Herriko
euskaldunak ere frantsesak ziren, Eskualduna ren arabera, eta beraz, Euskal Herriko soldaduak eredugarri gisa aurkeztu zituzten. Hainbat puntutan erakutsi zuten zein soldadu onak ziren.
|
|
2016
|
|
|
397 Berez, zehazki," euskaraz eta erdaraz": erdarazko jakite maila hori ez da ordea aparteko arazo,
|
herririk
euskaldunenean ere, ahozko jarduenean. Irakurmen idazmenetan, praktikan erakusten duenez, eskola garaiko eta eskolaz kanpoko praktikak eskuratzen ditu trebetasun horiek, euskaraz zein erdaraz.
|
|
2017
|
|
|
berezko pluraltasun filologikoaz beste, hizkuntzan igeri dabiltzan elezaharrak, ipuinak eta izaki mitikoak, edotariko izenak, etimologia faltsuak eta zuzenak, irudi asoziazioak, balioespenak, aurreiritziak, jakitateak, atsotitzak, kortesiazko formulak eta laidoak, gaitzespenak, etab.; unibertso oso bat, hitz batean.
|
Herririk
euskaldunenetan ere euskararen biziera naturala, bere baitatik, mehatxaturik dago gaur:
|
|
2022
|
|
|
Hala ere, furgonetan joan garenok ez dugu dena kontatu. Ez dugu aipatu zenbat erdara entzun dugun
|
herririk
euskaldunenetan ere; ez dugu erakutsi zer euskara gutxi entzun dugun herririk erdaldunenetan; ez dugu kontatu batzuei Korrikak zenbateko deserosotasuna eragin dien, euskararekiko duten gorrotoa; ez dugu dena jarri mahaiaren gainean, zaila baita zenbait gauza hitzekin azaltzea.
|
|
|
Badakit, jakin, gaur egun
|
herririk
euskaldunenean ere gehienek nahiago dutela espainol bikoizketa euskaraz azpidaztea baino. Baina euskaraz bizitzeko era bakarra da; ohitura aldaketak denoi dagozkigu:
|