|
2000
|
|
|
Euskal zinea ikertzeko zaletasuna izateaz gainera, Euskal
|
Herriko
errealitatea zinearen bitartez aztertzeko zaletasuna dutenei eskainia dago, batik bat," Ikusgaiak", Eusko Ikaskuntzako zine sailak aldiro kaleratzen duen aldizkari hau. Donostiako Zinemaldian aurkeztu zuten bere laugarren zenbakia, non, besteak beste, honoko gai hauek aztertuak dauden:
|
|
|
Garai zehatz baten islada eskaini arren, garai historiko horretan girotutako fikzioa besterik ez da Udarbe eta Urtuella lekuko nobela. Idazleak sortutako fikziozko pertsonaiak, Euskal
|
Herriko
errealitatean bizi izan zen bizi ohi den zenbait auzi planteatzen badituzte ere, fikzioa baino ez dira, fikzioari baino ez dagozkio. (Grandes, Leticia:
|
|
|
Bigarren multzoarentzat (hemendik SUD OUEST kanpoanutzirik) Euskal Herria Hegoaldeko lau lurraldeek osatzen dute, kasurik onenean ere.Lurralde penintsularrei emandako espazioa Euskal Herriari emandakoaren %93tikgora baitago guztietan, leku gutxi eginez bai Iparraldeari (ikusi dugun legez) baiEuskal Herria bere osotasunean hartzen duen ikuspegiari ere. Egunkari abertzaleetan, ordea, Hegoaldeak ez du agortzen Euskal
|
Herriko
errealitatea, baina bistan da aldenabarmenak daudela beren artean. Bereziki nabarmena dirudi EUSKALDUNONEGUNKARIAren kasuak:
|
|
|
Agerian dagoenez, alde handia dago EUSKALDUNON EGUNKARIAtik (albisteen hiru laurden Euskal Herriari baitagozkio) EL CORREOra (albisteen erdia diraEuskal Herriarekin lotura dutenak). Baina guztiek, baita Espainiaren batasunaren aldeko jarrera agerian dutenek ere, beren izaera lokala dela medio, Euskal
|
Herriko
errealitateaz ari dira neurri handi batean. Konstatazio honek honako galdera dakarkiguburura:
|
|
|
8 Programa batek Euskal Herriarekin zerikusia duela esateko, honako irizpideari jarraitu diogu: Euskal Herrian ekoitzia bada (osorik edo zatiren bat), edo ekoizlea euskal herritarra bada, edo programakEuskal
|
Herriko
errealitateren bat aipagai badu, edo kanpoko ekoizpena denean Euskal Herrirako moldatuaizan bada (adibidez aurkezlea jarrita, bideoklipen aurkezpenetan edota kirol batzuen emanaldietanbezala), orduan Euskal Herriarekin zerikusia duela ebatzi dugu. Ez ditugu hemen kontuan hartueuskaratutako kanpoko ekoizpenak, jakina, nahiz eta euskaratzea bera moldaketa bat izan.
|
|
2001
|
|
|
EGINDAKO pertsonen hautaketa ikusita, Telemadrideko erreportajean Euskal
|
Herriko
errealitatera hurbiltzeko ahalegina somatzen da, eta halakorik edozein lekutan eskertzen da, areago Madrilen. Silvio Gonzalez Telemadrideko zuzendaria bere kargutik kentzeak, PPk bere eremuan desbideraketa informatibo txikiena ere onartuko ez duela erakutsi nahi du.
|
|
|
Pirinio Atlantikoak departamenduko Jean Jacques Lasserre presidentea eta Nafarroako Miguel Sanz lehendakaria azpiegituraz mintzatzeko bildu ohi dira, baita Alain Lamassoure eta Roman Sodupe Euskal Eurohiriaren karietara bildu ere komunzki. Ipar eta Hego Euskal
|
Herriko
errealitate historiko kulturalez bestera, interes eta harreman politiko ekonomiko komunak ari dira garatzen egun. Horiek baina ez dira modu natural batez islatzen hedabideetan. Mugaz gaindiko errealitate bat eraikitzen ari da, baina informazioa mugan gelditzen da.
|
|
2002
|
|
|
–ez da? Hego Euskal
|
Herriko
errealitate soziologikoari dagokiona, ez eta irakasleria garatzeko sistemarik onena eta proiekturik integratzaileena ere. Dena den, irakasleria euskalduna osatzen dugunok elebidunakgarenez gero, euskara hutsean funtzionatuko lukeen unibertsitate elebidunaezar genezake, edo. Ipar Euskal Herriko errealitatea integratuz?
|
|
|
Hego Euskal Herriko errealitate soziologikoari dagokiona, ez eta irakasleria garatzeko sistemarik onena eta proiekturik integratzaileena ere. Dena den, irakasleria euskalduna osatzen dugunok elebidunakgarenez gero, euskara hutsean funtzionatuko lukeen unibertsitate elebidunaezar genezake, edo. Ipar Euskal
|
Herriko
errealitatea integratuz, euskarahutsean funtzionatuko lukeen hirueletako unibertsitate nazionala, adibidegisa:
|
|
|
...anbide heziketaren arloan ere ekarpen berriak daudela gaineratu behar dugu, eta, zorionez, lehenagoko joera deskriptiboetako lanak (xehetasunez beteak baina ezergutxi aztertzen dutenak) gaindituz, Bizkaiko eta Gipuzkoako Lanbide Eskoletakoazterketa testuinguratua eskaini digu P. Davila irakasleak bere azken liburuan19.Hutsuneak hor daude, bereziki azpimarragarriak kokagune geografikoan Ipar Euskal
|
Herriko
errealitateari buruz, eta, gaiei dagokionez, berrikuntza pedagogikoan; baina begi bistakoa da aurrerapen nabariak egin direla.
|
|
|
Bainaho rren aplikazio zuzenak baditu" ghettismoarekin" zerikusirik duten arriskuak ere: ez da Euskal
|
Herriko
errealitate soziologikoari dagokiona, ez irakasleria garatzeko sistema onena, ezta proiektu integratzaileena ere.
|
|
|
Horrela, ghettismoa ekidinez, euskal unibertsitateaeuskara hutsean funtzionatuko lukeen hirueletako unibertsitate nazionala (Ipar Euskal
|
Herriko
errealitatea integratuz) izan litzateke (adibide gisa: nederlanderaz funtzionatzen duen Lovainako unibertsitateak ingelesezere eskaintzen ditu karrera guztiak).
|
|
2003
|
|
|
Frantziako errealitatea herrien arteko harremanetan gauzatzen ari da. Inkesten arabera, jendeak ez daki arras zein diren deszentralizazioaren onurak; alta, neurri batean, kontseilu nagusiak zertan diren badaki, eta, batez ere, beren
|
herrien
errealitatea ezagutzen du. Herritarrek badakite kantonamenduetan herrien arteko partzuergo edo komunitateak antola daitezkeela, «Communaute de Communes» delakoak, alegia.
|
|
|
A eredu horrek ez du euskalduntzen, umeak ez ditu Euskal
|
Herriko
errealitate kulturalarekin lotzen. Zenbaitek inposatutako eredua da, eta zelan edo hala eredu horren jarraipena bermatu behar da; noren bitartez eta, Euskal Herrira heldutako etorkinak bertan eskolatuz.
|
|
|
Zein da eredu egokia?: Gure
|
herriaren
errealitate kulturala ezagutzea bermatzen duen hori, hau da, euskara ezagutzea gaztelania ezagutzen dugun legez.
|
|
|
A ereduak euskalduntzen ez duela, orain ez etorri esaten kanpotik datozenak eskolaratze egokia izan dezaten hori behar dutela; izan ere, apur bat gehiago kostata ere hobe dute gure
|
herriaren
errealitate kulturala ondo islatzen duen eredu batean kokatzea, herri euskaldun horietan ume horiekin frogatu den legez.
|
|
2004
|
|
|
Euskal
|
herrien
errealitateak, bizipenak, ikusmoldeak eta esperientziak jaso nahi izan ditugu solasaldiaren abiapuntuan. Mahai ingurua bukatu ostean, solaskideetako batek bere burua amiñi bat zentsuratu duela adierazi digu.
|
|
|
Orson Wellesek 1955ean eginiko The Basque Countries lana ere tartean izango da. Proiekzio horiez gain, mahai ingurua egingo dute maiatzaren 13an, Galesko Unibertsitateko Rob Stone katedradunak gidatuta. Saio horretan Euskal
|
Herriko
errealitate sozial, politiko eta kulturala aztertuko dira.
|
|
|
Ni hemengo errealitatearekin abokatu lanaren bidez lotu nintzen. Ordura arte ni lainoetan bizi izan nintzen Euskal
|
Herriko
errealitatearekiko. Batxillergoa bukatu eta Deustura joan nintzen ikastera.
|
|
|
Geroago piztuko den eztabaidan agertuko den bezala, alderdi linguistiko zein historikotik begiratuta, berak adierazi nahi zuen
|
herri
errealitatea adieraz teko desegoki asmatutako hitza izango da Euzkadi-rena; baina arreta jarri, hitz horren bidez azaldu nahi zuen kontzeptuaren edukian ezarri behar da, hor ha tez ere, honek baitu garrantzirik gehien, eta ez hainbeste, agian, kategoria po litiko hura adierazteko berak erabilitako hitzaren desegokitasunean. Euzkadi hitzak, lehenik eta funtsean, bere lurralde historikoan zein diasporan bizi den euskal jatorriko guztien komunitate etnikoa esan nahi du.
|
|
|
Manex bere garaiari, bere herriari engaiaturik bizi izan den idazlea izan da, eta haren obra herria ren bizi nahiaren eta ezinaren arteko gatazkaren emaitza da. Eleberrian nahiz olerkietan gizartearekiko kezka eta konpromisoa aurkitzen ditugu, kritika zorrotza eta salaketa, bai mundu osoan gudarik eta zapalkuntzarik bizi duten lurraldeei dagokienean, bai hurbiletik bizi duen Euskal
|
Herriko
errealitate gatazkatsuari dagokionean.
|
|
2005
|
|
|
«Katalanak, ikaslearentzat, gure
|
herriaren
errealitate nazionalaz jabetzekobaliagarria izan behar du».
|
|
2006
|
|
|
Ikuspegi klasikoaren arabera ulertzen zuen barbariea, zibilizazioaren kontrakoa bezala. Baina elizgizon frantsesak egindako deskribapen horrek ez du XI. mende bukaerako eta XII. mende hasierako Euskal
|
Herriko
errealitatearekin bat egiten. Arrazoi ezberdinak aipatu dira Aymeric Picauden jarrera hori ulertzeko, hala nola, Europaren iparraldeko eta hegoaldeko biztanleen arteko ohiko liskarren ondorio zela, egileak erabili zituen iturriak zaharregiak zirela, edota VIII. mendean gertatutako Orreagako guduaren ondorioz baskoiek Europan zehar irabazi zuten fama txarraren emaitza zela49.
|
|
|
Datu orokor horiek, baina, batzuetan ez dute ongi islatzen gure eskualde edo
|
herrietako
errealitatea. Leku batzuetan estatuz kanpoko etorkinik ia ez dago, baina bestetan kopuru absolutua edota erlatiboa nabarmena da (bereziki hirietan eta lan eremu espezifiko batzuekin loturiko zonaldeetan).
|
|
2007
|
|
|
EAJk berak askotan egin izan du eta egingo du; Nafarroako Gobernuan saiatuko da egunotan, adibidez; edota Gipuzkoako Diputazioan. Bestelakoa da kolpe gogorra izan dela EAJrentzat, bestelakoa da horrek EAJren eta EAren arteko harremanak non uzten dituen, euren artean bozkatuena errespetatzeko itunik bazuten ala ez, EAko zuzendaritzaren eta
|
herrietako
errealitatearen artean suma daitezkeen desberdintasunak...; baina zilegia eta demokratikoa ez denik ezin esango du zentzuduna den inork.
|
|
|
Artetak horrela eraikitzen du euskal nazionalismoari buruzko bere ‘teoria’ filosofikoa, hura Euskal
|
Herriko
errealitate soziologikoari kontrajarriz: nazionalismoak sortzen du nazioa, nazioa nazionalismoaren atzetik dator, ez aurretik.
|
|
2008
|
|
|
Elkarteek Topaguneari zer ematen dioten: Ikuspegi erreala ematen diote, zaila izaten baita eguneroko martxan
|
herrietako
errealitatea ikustea. Bi nafar ditugu zuzendaritzan eta horien ikuspegia guztiz desberdina da nik Urolatik izan dezakedanarekin konparatuta.
|
|
|
Bi, ETAren jardun armatua desaktibatzea, lan isila amaitzen denean, jarduera armatua eta bloke honen lan publiko bateratua ez baita bideragarria. Hiru, hauteskunde dinamika gainditzea eta, epe ertain eta luzera begiratuko duen jarduera sozio-politiko orokorra barneratzea, Euskal
|
Herriko
errealitate anitzak kontuan izanda. Badakit gutxi esatea dela eta hori baino askoz korapilatsuagoa dela, baina lehen urratsik gabe, ezin besteak eman eta hiru printzipio horiek barneratu ezean, ahalegin berriak jai izango du.
|
|
|
Literaturako, mitoetako edo toponimia zabaleko izenak onartu dira modu horretan. Legeak dionez «kontuan hartu behar da gure
|
herriaren
errealitate sozial, kultural eta politikoa», baina kasu guzietan Erregistro Zibilak du azken hitza.
|
|
|
Gutunak berandu jasotzea eta funtsik ez izatea dira oztopo nagusiak Alde horretatik, Afrika da gehien lantzen den kontinentea, “izan ere, herrialde gehienetan, zoritxarrez, errefuxiatu eremu antolatu asko daude, eta jarduera horiek oso preziatuak dira”, adierazi du David Gonzálezek. Helburua errefuxiatu esparruetan eta errefuxiatu esparruetan dauden eskoletako neska mutilen artean kultura trukea lortzea da, baina gazteak desplazatutako
|
herrien
errealitateari buruz sentsibilizatzea ere lortu nahi da. “Karta truke baten bidez, bi aldeetako gazteek beste errealitate guztiz desberdin baten lagun egiten dute eta ikasten dute”, gehitu du erakundeak.
|
|
|
Euskal gizartearen garapenean lagungarria litzatekeela eta, kontsuletxe birtual bat zabaltzeko eskatu dio Urkulluk Estatu Departamentuari. EAJk, izan ere, beharrezkotzat jotzen du «estatubatuarrek Euskal
|
Herriko
errealitatea era puntualean eta seguruago ezagutzea», eta horretarako eskatu du kontsuletxea irekitzeko.
|
|
|
Norberaren estatusak garbi garbi jarraitzen duen bitartean; norberaren bide politikoa modus vivendi bihurtzen den bitartean; «jainkoaren pare» bizi gaitezkeenean, gutxi batzuek dena jokatzen duten bitartean, denak berdin jarraituko du. Tristea eta etsigarria den arren, nahiko garbi ikusten da gure
|
herriaren
errealitatetik at bizi den nukleo fundamentalistak jarraituko duela ezker abertzalearen etorkizuna gidatzen.
|
|
|
Gure herriak, hizkuntza eskubideak bermatuak izan behar ditu, gizon eta emakumeon arteko harreman berriak behar dituelarik bere biziraupen eta garapenerako.Euskarak, Euskal Herriko Hizkuntzak, ez du genero gramatikalik eta, beraz, maiz pentsatu ohi da sexita ez dela, baina genero bereizketa eta diskrimazio sexuala beste modu batzuetan azaleratzen dira. Euskara kultur adierazpidea da, gure herrian nagusitzen den kulturaren parte da, hau da, kultura patriarkalaren isla.Gure
|
herriko
errealitatea eta hizkuntzak elkarri eragiten dioten heinean, patriarkatuak sortzen dituen erlazio hierarkikoen errealitatearen isla izango da, gizon eta emakumeen arteko parekidetasunik eza oinarri duen errealitatea adieraziz. (gizarte hitza).
|
|
2009
|
|
|
Lasai egon daiteke Ana Diez. Filmak gure
|
herriaren
errealitatearen metafora gisa hartu daiteke. Halaxe ikusi dut neronek.
|
|
|
Perretxikoak hartzeko ohitura be aspaldikoa da Jataben. Bertoko zuhaitzak kendu eta kanpokoak sartu izanak erabat aldatu duen arren
|
herriko
errealitate mikologikoa.
|
|
|
Agosti Xaho Kultur Elkartearen xedea euskara eta euskal kultura sustatzea da. Ipar Euskal
|
Herriko
errealitateari begirune bereziaz erreparatze aldera, Lapurdiko, Nafarroa Behereko eta Zuberoako idazleek eta euskaltzaleek egiten duten lana zabaldu nahi du, bai eta mugaz bi aldeen arteko loturak sendotu ere, beti ere kultura eta euskararen bitartez. Urtero, beste ekitaldi batzuen artean, Agosti Xaho saria banatzen du, Zuberoako Zohardia Kultur elkartearekin batera.
|
|
|
Dinamika berria martxan jartzeko, egun, Euskal
|
Herriko
errealitatearen hainbat arlo aztertu dituzte; Nafarroan, AHTaren finantzaketaren polemika, esaterako. UPN eta PSN alderdiek AHTa Nafarroan barna egiteko finantzaketa aurreratzeko akordioa egin dute, horrela Espainiako Gobernua estutzeko eta azpiegitura hori Nafarroan egiteko beharrezkoak diren tramiteak azkartzen ahalegintzeko.
|
|
|
–Euskal preso politikoen argazkiek kalean egon behar dute. Gure
|
herriko
errealitatearen parte izan behar dute. Sufrimendua eta heriotza besterik ekarri ez duen espetxe politika kriminalaren inpunitatea salatzeko ezinbesteko ikurra baitira?.
|
|
|
Azkeneko urteetan, errealitatea teatralizatzeko joera hartu du Asiako argazkilaritzak, Castellotek azaldu duenez. Argazkilaritza dokumentala atzean utzi dute sortzaileek, beren jarduera Europatik eta AEBetatik iritsitako ereduetatik askatu nahian, beren
|
herriko
errealitateari beren begiz begiratu guran.
|
|
|
NBEaren aurrean Espainiako Estatuak argudiatu izan du erakunde horrek ez duela behar bezala ezagutzen Euskal
|
Herriko
errealitatea.
|
|
|
Beti arduraz bere
|
herriaren
errealitatearekin. Gurean hainbat lan argitaratu dizkiogu, batik bat iparraldeko ikuspegia ulertzen laguntzen baitu argiro.
|
|
|
Erabilera zein aitormen soziala guztiz irregularra edo desberdina da, gainera, Euskal Herriko zonaldetik zonaldera. Euskararen ezagutzari eta erabilerari dagokienez, askotarikoa da Euskal
|
Herriko
errealitate soziolinguistikoa, eta, jakina denez, askotarikotasunak neurri diferenteak eskatzen ditu, eta ahaleginak dibertsifikatzea ezinbesteko egiten du.
|
|
|
Lurralde horietan, ordea, ez da homogeneoa euskararen presentzia eta bizi indarra; ez da sekula izan. Askotarikoa izan da beti, eta hala izaten jarraitzen du Euskal
|
Herriko
errealitate soziolinguistikoak. Lurralde horietan, gainera, ez da bat eta bera euskarari aitorturiko lege estatusa, ez eta herri aginteen aldetiko hizkuntza politika.
|
|
2010
|
|
|
Ba ote dago loturaren bat Euskal
|
Herriko
errealitatearen eta fikzioan idazten duzun eleberriko. Euskal Herri, ko egoeren artean? `Benetako?
|
|
|
Horren harira, ikusle hutsa izateko asmorik ez dutela ziurtatu zuen atzo LABek. Gaineratu zuen ez dutela onartuko Euskal
|
Herriko
errealitate politikoa eta soziala aintzat hartzen ez dituzten erakundeek inposatutako lan erreforma.
|
|
|
Bere sakontasunean, zera zen kontua: alemaniar
|
herriaren
errealitate historikoa, egiaz, izaera espiritual edota kultural bat duen zerbait bezala onik ateratzea, hain zuzen, natur zientzien baitako arrazaren inguruko pentsaera baten idealei eta handikeriei kontra eginez. Baina zaila zen eztabaida horiek funtsezko gakoetara eramatea.
|
|
|
Philippe Herbet belgikarrak, adibidez, jendeak eta eguneroko bizitza osatzen duten memento galdu horiek ditu gustuko. Euskal
|
Herriko
errealitateen ezagutzea garrantzitsua zitzaion egunez egun, bidean gurutzatu herritarren bidez. Zortzi bider zortzi argazki tresnarekin, klixeeetatik kanpo murgiltzen den Euskal Herri bat ematen du begiratzera. Eguneroko bizitik hartu eszena batzuk ditu islatu.
|
|
|
Horrez gain, gero eta hiritar gehiago etorri dira herri txikietara bizimodu lasaiago baten bila eta nahasketa interesgarria gertatu da. Argi dago, beraz, hirietako eta
|
herrietako
errealitatea ez dela berdina eta eskolak ere ezin direla modu berean planteatu.
|
|
2011
|
|
|
6.000 biztanle inguru dituen herri lasaian, Oria ibaiaren ibarrean, Donostiatik hamar kilometro ingurura, mendiz eta errekaz inguratutako bizilekuan leku berezia dute artelan horiek guztiek. Herriarekin lotura duten edo izan duten artistek egindakoak dira eta
|
herriaren
errealitate eta historiaren adierazgarri bikainak dira.
|
|
|
Eszenatokiak
|
herriaren
errealitatearen antz handiagoa zuen, behintzat. Dena den, mundu perfekturik ez dut artean ezagutu.
|
|
|
Patxi Lopezen hitzetan, ez diogu kanpaina egin behar merezi ez duenari. Ezker abertzaleak erantzun egin du lehendakaria Euskal
|
Herriko
errealitatetik oso urruti dagoela esanez.
|
|
|
Lehendakariak larunbatean biktimaren papera etengabe jokatzea leporatu zion ezker abertzaleari eta horiek kritikatu egin dituzte Patxi Lopezen hitzak. Ezker abertzaleko bozeramaileen ustez, lehendakaria Euskal
|
Herriko
errealitate politiko eta sozialetik oso urruti dago.
|
|
|
–Zentzugabekeria izan zen: Euskal Herrian giroturiko thriller bat, baina Euskal
|
Herriko
errealitatearekin zerikusirik izan gabe. Hori bai, ikasi nuen ez nuela gehiago egingo gustuko ez nuen zerbait?.
|
|
|
Urte haietan Euskal
|
Herriko
errealitatetik urrundu egin bazen ere, Uribek euskal gatazkari heldu zion berriro Días contados filmean (1994). Garai hartan opera entzuten hasi zen eta Carmen obra pelikula bilakatu behar zuela sentitu zuen, baina bere Carmen, protagonista, yonkia izango zen.
|
|
|
Orain garai batean baino argiago ikusten du: Euskal
|
Herriko
errealitatea ez da euskaraz soilik, Kaliforniako errealitatea bakarrik ingelesez konta ezin daitekeen bezalatsu, hango chicano kopuru handia dela-eta. –Hori onartu eta abantaila bihurtu; horra zer egin behar den?.
|
|
2012
|
|
|
Irakaskuntzan arazoak zituzten ikasleekin ene lana errealitatean funtsatua ematea bilatzen nuen, ene ikasgaiak eguneroko beharretan oinarritzea. Arazo handiak zituzten nerabeak ziren, haiek motibatzeko
|
herriko
errealitatetik abiatu nahi nuen, baina ez nuen dokumentaziorik, ez gure historiari ez geografiari nondik heldu ere. Lauburu Elkartea aurkitu eta historia ezagutzeko egiten zuen ahaleginaz ohartu nintzen.
|
|
|
Beste eskolekiko trukea ahalbideratzea. Euskalduntzen ari direnek izan dezaten aukera, euskaraz bizi diren
|
herrietako
errealitateak ezagutuz, beraien ezagutza eta erabilera areagotzeko.
|
|
|
zer esan ez dakiela gelditu dela esan du, lehendakari baten mezua baino gehiago, hauteskunde kanpainako iragarkia zirudien, gaineratu du. Bere ustez, Euskadik lidertza gehiago behar du, elkarbizitzaren eta aro berriaren alde lan egiteko. Lopez errealitate politikotik urrun eta isolatuta dagoela uste du ezker abertzaleak Urte amaierako diskurtsoan egoera politikoaren inguruan lehendakariak egiten dituen adierazpenek berriro ere agerian uzten dute Patxi Lopez gure
|
herriko
errealitate politiko eta sozialetik erabat aldendu eta bakarturik bizi dela, ezker abertzalearen ustez. Lehendakariak alde bakarreko irakurketa egin du ezker abertzalearentzat.
|
|
|
Horrenbestez, Euskal
|
Herriko
errealitate kulturalaren azterketa abiapuntutzathartu eta gaur egun mundu teorikoan eztabaidagai diren auzi garrantzitsuetan arretajarririk, hainbat gai jorratzeari ekin zaio ondoren datozen testuetan: estatuarenbotere sinbolikoaren nondik norakoak, globalizazioak, kultura merkatuen garapenaketa kultura jario transnazionalek estatuaren kultura subiranotasunean eragindakoondorioak, euskal kulturaren adierazpideen azterketa, euskal hezkuntza sistemariburuzko gogoeta eta euskararen egoeraren diagnostikoa, besteak beste, aztertudituzte Ane Larrinaga, Josu Amezaga, Patxi Juaristi, Fito Rodriguez eta IñakiMartinez de Luna irakasleek.
|
|
|
Berrikuntzahoriek ia bere osotasunean ETAk gauzatu zituen eta EAJ PNVren estrategia ezarierantzunez sortuko dira hasiera batean. Abertzaletasun berri hau, ia ezerezetik, bideberri bat eraikitzen hasiko da; lehenik abertzaletasun klasikotik edanez eta pixkanakaerreferentzia berriak bilatuz eta hauek Euskal
|
Herriko
errealitateari txertatuz.
|
|
|
Berrikuntzahoriek ia bere osotasunean ETAk gauzatu zituen eta EAJ PNVren estrategia ezarierantzunez sortuko dira hasiera batean. Abertzaletasun berri hau, ia ezerezetik, bideberri bat eraikitzen hasiko da; lehenik abertzaletasun klasikotik edanez eta pixkanakaerreferentzia berriak bilatuz eta hauek Euskal
|
Herriko
errealitateari txertatuz.
|
|
|
Babes sistema honek, noski, kanpoan uzten ditu herri indigenak eta mundu osoko nekazariek mendeetan zehar eta era kolektiboan egindakoa (Shahidullah, 2007). Esate baterako, OJ egunero erabiltzen duten
|
herrien
errealitatean jakintza eta haziak libreki trukatu egiten dira. Hobekuntza modu dinamiko eta etengabe horretan burutzen da (Shiva, 1993).
|
|
|
Gazteen eta helduen arteko harremana funtsezkoa da azken horiek integratuta senti daitezen, eta egungo gizarteak Imserso gogorarazten duelako, “inoiz baino multigenerazionalagoa da”.
|
Herrien
errealitatea 65 urtetik gorako herritar gehienen eta gazte gutxi batzuen bidez marrazten da, asko hirietara joan ondoren. Horrek esan nahi du landa eremuetako jaiotza tasa jaitsi egin dela, azterlanean ageri den bezala, eta adinekoekin harremanak galdu direla.
|
|
|
Hasteko, ez gaude Historia Sozialaren barruan koka daitekeen lan baten aurrean. Aitzitik, elite politikoen gaineko ikerketa bat egitea da helburua eta, ondorioz, ez du Euskal
|
Herriko
errealitate osoaren argazki bat eskaini nahi; areago, funtsean XIX. mende luzean() garatzen den gatazka politikoa xehe xehe arakatzen duelarik, elite politikoaren asmoak eta ekintzak dira aipatzen diren bakarrak, ia salbuespenik gabe. Gizartea bere osotasunean gutxitan aipatzen da, baina behin baino gehiagotan azpimarratzen da elite horiek gizartearen legezko ordezkariak zirela, orduko prozedura politikoen arabera hautatuak.
|
|
|
Zertaz hitz egin behar nuen idazlanetan. Nola ihes egin ia itotzeraino besoetan hartuta ninduen gure
|
herriko
errealitateari. Kaian murgil egitea bezalakoa izango zela esan huen?
|
|
2013
|
|
|
Dokumentala bidaia pertsonal bat da eta Javier Bardem da honen gidaria. Ikusleak munduko diplomaziaren bide bihurgunetsuetan barrena eramango ditu dokumentalak eta utzita dagoen
|
herriaren
errealitatea erakutsiko du, egoera horretara nola iritsi den ulertu eta Afrikan beste gerra bat nola saihestu bilatzeko asmoarekin. Gizarte Zerbitzuek saio berezi honetan parte hartzera animatzen ditu herritarrak.
|
|
|
Aireportutik atera bezain laster Euskal
|
Herriko
errealitatetik oso desberdina den gizarte batera iritsi dela konturatuko da bisitaria La Pazen. Taxi ilara luze bat dago irteeran, bidaiariak noiz aterako irrikan.
|
|
|
Abenduan aurkeztu genuen, baina lehenago alor askotatik interes berdintsu bat zegoen aniztasunari balio positiboan heltzeko. Ekimenaren helburua Euskal Herriak duen jatorri askotako mosaikoa onartzea, aitortzea eta bultzatzea da, jatorri guztiak Euskal
|
Herriko
errealitate direla aitortuz eta eskubide, betebehar eta aukera berdintasuna aldarrikatuz.
|
|
|
Nola bizi duzue Euskal
|
Herriko
errealitatea Txiletik. Beti era baikorrean.
|
|
|
Ildo beretik jarraituz, nahiz eta liburuxkan Aljeriako FLN edota Vietnameko gerrillaren ereduak goraipatuak izan, ETAk Euskal Herriko ezaugarri geografiko, politiko eta sozial berezietan aplikagarria litzatekeen estrategia iraultzaile baten eraikuntzaren beharraz arduratzen da. Logika horren ondorioz, ETAk bere gain hartu zuen Krutwigek gerrilla moten inguruan esandakoa, hau da, Euskal
|
Herriko
errealitatea ikusita, asfaltoko gerrillak izan behar zuela gerra iraultzailearen motorra6 Koadernoan aipatzen den beste elementu garrantzitsu bat instituzio edo hierarkia paraleloak dira. ETAren aburuz, behin behineko instituzio horiek hurrengo funtzioa hartu behar zuten bere gain:
|
|
|
Lur gune euskalduneko beste herriekin batera, Baztango Udalak euskararen aldeko apustu argia egin nahi du.
|
Herriko
errealitate soziolinguistikoari erantzungo dion hizkuntz politika aurrerakoia garatuz, Baztan herri euskalduna izan dadin bermatu eta euskararen arnas-gunea babesten jarraitzeko. Bide horretan, udalaren jarduna euskaldundu nahi da, honela herritarrei euskarazko zerbitzua eskaintzeko baliabideak eskuratuz.
|
|
|
Gipuzkoako diputatu nagusi Martin Garitano Eskoriatzan dago gaur.
|
Herriko
errealitatea gertutik ezagutzeko eta eragile ezberdinen nahiz herritarren ekarpenak jasotzeko asmoz etorri da gurera. Eskoriatzan etxean bezala sentitzen dela eta oso herri dinamikoa iruditzen zaiola azaldu digu.
|
|
|
" Bai, borroka asko ditugu oraindik irabazteko diote topaketen antolatzaileek. Horregatik,
|
herriko
errealitatera egokitu eta garai hauetan gure lehentasunezko borrokak zeintzuk izan behar duten erabaki behar dugula pentsatzen dugu. Inork ez digulako ezer oparituko.
|
|
|
Azpeitian, esaterako, 6.579 auto pribatu daude, eta 14.540 biztanle ditu herriak. Urola Kostako Hitza k Arkupean gehigarrian erreportajea egin du eskualdeko
|
herrietako
errealitatea kontuan hartuta.
|
|
|
Werten hezkuntza politika gaitzetsi, eta herriko ikastetxeek garbi dute zer nahi duten: " Euskal
|
Herriko
errealitatera egokitzen den hezkuntza sistema izatea". Ea ba, luze baino lehen, urek bide hori hartzen duten.
|
|
2014
|
|
|
Bi irakasleok hezkuntza sistema osoa aldatu behar dela uste dute. Espainiako Gobernuak iaz aurkeztu zuen LOMCE lege berria, baina euskal hezkuntza komunitatean hasieratik sortu ziren desadostasunak, Euskal
|
Herriko
errealitatetik eta ikasleen benetako beharretatik urrun dagoen legea delako. Horri erantzuteko, bihar manifestazioak egingo dira Hego Euskal Herriko hiriburuetan; Iruñean Antoniuttitik aterako da, 17:30ean.
|
|
|
Unai Igartua Ibarrako antolaketa taldeko kideak azaldu duenez, beste
|
herrietako
errealitatea gertutik ezagutzea da jai eta senidetze honen helburua: " Gure ingurua ongi ezagutzen dugu, baina beste herrietako egunerokoa, euskararen egoera, naziotasun ikuspegia, borroka… oso ezberdina izan daiteke".
|
|
|
Lurralde eta ikastetxe desberdinetako euskararen erabileraren datuen hausnarketa eta konparaketa – Beñat Urkiza eta %57, 14k, gaztelania. Beste
|
herriko
errealitatearekin alderatuz, dagoeneko desberdintasunak nabari dira. Begi bistako aldaketak ditugu euskal hiztunen paisaia linguistikoa zehazteko orduan.
|
|
|
Arestian esan bezala, bi herri aukeratu dira ikerlan hau aurrera eraman ahal izateko eta datu esanguratsuak lortzeko. Bi
|
herrietan
errealitate desberdinak aurkitzen dira, eta horrek euskararen abaniko zabala erakusteaz gain, testuinguru euskaldunean bizitzeko dauden bi ikusmolde erakusten ditu.
|
|
|
Portaera oldarkorra" ez dela erreala" esateak (egituratu gabeko elkarrizketetan) Euskal
|
Herriko
errealitate soziolinguistikoa isla dezake: nagusitasunezko jarrerak ez dira erakusten euren hizkuntza gaztelaniarekiko nagusitasun posizioan hautematen ez duten euskaldunen artean, eta elkarrizketatuek oso argi daukate 2 eszenan ikusten den gisako portaera oldarkorrak ez direla egunerokoan gertatzen.
|
|
|
Frantziako Iraultzaren garaitik aurrera oso desberdinak izan dira Ipar Euskal Herriko eta Hego Euskal
|
Herriko
errealitate instituzionalak. Bidasoaz haranzko lurraldeek ez dute aitortza ofizialik Frantziako estatuan, eta Pirinio Atlantikoko departamenduaren barruan sailkatu zituzten, bertako tradizio politikoak, administratiboak edo kulturalak aintzat hartu gabe.
|
|
|
Euskal
|
Herriko
errealitate sozioekonomikoa modu erabilerraz eta osatuan ezagutzeko doako baliabidea sareratu du Gaindegia Euskal Herriko ekonomia eta gizarte garapenerako behatokiak. Klik bakarrean, zazpi lurraldeei buruzko hainbat datu bistaratu, kontsultatu eta deskargatzeko aukera ematen du atariak, modu askotan: grafikoak, mapak, taulak...
|
|
|
Hizkuntza barne, euskal gizartean aldatu den guztia islatzen du Auzokok, Aretxabaletako aurreko dinamizatzaile Larraitz Arandok dioen moduan: " 10 urtean gure
|
herrietako
errealitatea asko aldatu da; esaterako, lehen elebidunak baginen, orain eleanitzak gara, gurera bizitzera etorri direnengatik".
|
|
|
Gurean sakabanaketa da presoen arazo nagusia, eta etxera itzuli ezina iheslari eta deportatuen kasuan. Indarrak presoen, iheslarien eta deportatuen etxeratzean metatzea da une honetan gure
|
herriko
errealitateak eskatzen duena.
|
|
2015
|
|
|
Baina bada garaia Madrilen esandakoetatik harago ideiak eta proposamenak tokian tokira egokitzeko. Eta orain artean Podemos Ahal Dugu ren behin behineko bozeramaileek beren diskurtsoa Euskal
|
Herriko
errealitate soziopolitikora egokitzeko egin dituzten ahaleginak etsigarriak izan dira. Ia ia zuzenketak egin behar izan dituzte hitz egin duten bakoitzean.Herritarrek aukeratu dituzte Podemos Ahal Dugu ren buruzagiak:
|
|
|
Hector Sanz (Seu d' Urgell, Herrialde Katalanak, 1993) eta Alvar Hervalejo (Palma, Herrialde Katalanak, 1990) Euskal Herrian bizi diren katalanak dira. Beste hainbat herrikiderekin batera sortu dute Aldarricatuz taldea, euren
|
herriko
errealitatea Euskal Herrian zabaltzeko. Noiz sortu duzue Aldarricatuz kolektiboa. HECTOR SANZ: Aldarricatuz duela hilabete batzuk sortu genuen, eta Kataluniako ezker independentistan kokatzen dugu gure burua.
|
|
|
–Haurrek badute eskola, publikoa baita hezkuntza, baina ume asko gosaldu gabe joaten dira eskolara gurasoek ez dutelako haiei esnea emateko adina diru. Horixe da nire
|
herriaren
errealitatea?. Gosaltzeko adina bazuten bere semeek,. Jainkoari eskerrak?
|
|
|
Euskal
|
Herriko
errealitatea kontuan harturik, beraz, zera litzateke euskal nazionalismoaren paper berria euskarari dagokionez (ik. ere Zabalo, 1994: 25):
|
|
|
Eta zer diosku Euskal
|
Herriko
errealitateak gai horri dagokionez. Batzuek Frantzia, besteek Euskal Herria, eta azkenek Espainia hartzen dutela naziotzat, denak lurralde marko berean bizi izanda.
|
|
|
Mota honetan hizkuntza euskal nazioaren ezaugarri nagusia da, goikoan bezala, baina hemen ez da determinatzailea (askotan horrelaxe iragarri arren), Euskal
|
Herriko
errealitate soziologikoak oso zaila egiten baitu jarrera horri oratzea, eta, orduan, ñabardurak ipintzen zaizkio, euskal herritar gehienek euskaraz ez egitea ulergarri eta justifikagarri egin dadin. Euskararen eta Euskal Herriaren subiranotasunaren aldeko jarrera erakustea bihurtzen da euskal nazionalistaren ezaugarri nagusia, eta euskaraz ez egitea aitzakia desberdinez saihestea lortzen da:
|
|
|
Eskualdez eskualde gorabeherak izan arren, ezin uka, beraz, sasoi hartan euskararen aldeko giroa eta dinamika izan bazirela. Datu hotzetara etorrita, berriz, esan dezagun Euskal
|
Herriko
errealitate soziolinguistikoari buruzko datu asko plazaratu zirela Gara jaio eta hilabete gutxira. IV, adibidez, Euskal Herriko II. Inkesta Soziolinguistikoa aurkeztu zuten, lurraldeka banaturik.
|
|
|
Ipar Euskal
|
Herriko
errealitate soziolinguistikoa ahotan hartuz gero, ezinbesteko lana da estreina bertako egoera demografiko bereziari erreferentzia egitea. Hortaz, lan horri lotuko gatzaizkio ezer baino lehen; Hemen kazetaren 80 zenbakian (2001eko azaroa) agerturiko. Ipar Euskal Herriko biztanlegoa?
|
|
|
Lapurdin 45.000 inguru; Behe Nafarroan 19.000 inguru; Zuberoan 8.000 inguru.? Garai horretan bertan, bestalde, Xipri Arbelbide ere Ipar Euskal
|
Herriko
errealitate soziolinguistikoaz mintzo zen (1996: 294):
|
|
|
Testuinguru horretan, Palestina edo Kurdistan moduko
|
herriak
errealitate gordin batez jabetuko dira: potentzia europarrek haientzat agindutako estatu berrien akordioak ezerezean geratuko ziren.
|
|
|
besteak beste, Valentziar Herrian, Balear Uharteetan, Sartaldeko Zerrendan eta Ipar Katalunian herri mugimendutik ematen ari diren borroka nagusiak; Katalan Ezker Independentistaren antolakuntzaren errealitatea, eta abar. Guzti hau aipatu ondoren, gogotsu abiatu berri den talde honen asmoa gure
|
herrien
errealitate politikoa apaltasunez ezagutaraztea da, baina posizio zintzo bezain argi batetik, noski.
|
|
|
Nazioaren kontzeptuan soziologia eta psikologia soziala, antropologia, filosofia, politika, etab., artekotzen dira; geu eta gure autokontzientzia; historia eta historiaren gure filosofia nahasten dira. Historiak, jendeen eta
|
herrien
errealitatea aldarazten badu, hura kontatu ahal izateko berben esanahia eta balioa ere aldarazten du. Esan dezagun, hautatzen den perspektibak, edo segitzen den teoriak, terminologia bat ala bestea esleitzea eragiten du.
|
|
|
Iparraldeko harremanetan jasotako pertzepzioek zalantza bat baino gehiago eragiten zioten ELAren zuzendaritzari sindikatua bere horretan mugaz bestaldean ezartzeko aukeraz; horregatik, urratsa huts egin baino lehen, Ipar Euskal
|
Herriko
errealitate sozial, ekonomiko eta politikoaren ezagutzan sakontzea erabaki zuen: Manu Robles Arangiz Institutuak hitzaldi eta mintegiak antolatu zituen sindikatuko koadroentzat; hainbat azterketa ere argitaratu zituen; 1064 jarduera hauen karietara, maiztu egin ziren ELAko arduradunen eta Iparraldeko pertsona esanguratsuen arteko harremanak, eta elkarlanerako aukerak mamitzen joan ziren.
|
|
|
Orai, ordutegi berri batean aireratuko dute, Laura Nobile buru dela. Ekainaren 3tik aitzina asteazken guzietan Argentinan 17:00ak direlarik, eguerdia Euskal Herrian, zuzenean irratiz, ala internetez Fmlatina981.com. ar helbidean segitzen ahal da, beti ere elkarrizketak, berriak, musika eta euskal kultura eta Argentina eta Euskal
|
Herriko
errealitatea islatzen. Lehenengo saioan, helduden asteazkenean, Mariana Domine euskal kantari arrecifestarra Maral taldeko ahotsa eta Maria Carmen Rodriguez izanen dira gobidatuak.
|
|
2016
|
|
|
Pirinioko
|
herrien
errealitatea" desitxuratzen" duen bertze elementu bat aipatu du Martinezek. Pirinioak erraten denean zer herri eta ibar aipatzen diren, hain zuzen ere.
|
|
|
Izan ere, Aitzolek zioen bezala ez baita deus ezerezetik sortzen. Haria aurkitzen saiatu gara eta Ipar Euskal
|
Herriko
errealitatera hurbiltzen. Zertan oinarritu zen antzerkigintzaren berpizkundea?
|