|
2001
|
|
|
Euskararen defentsaren alderdi ideologikoa indartu behar dugu, iruditzen baitzait zaharkitua gelditu zaigula hizkuntzaren eta gizartearen beste egoera bati oso lotuta dagoelako. " Euskara gure
|
herriko
berezko hizkuntza da" eta antzeko planteamenduetatik haratago joan behar dugu diskurtso berritzaile hori osatzeko. Kontrako diskurtsoa eboluzionatu egin da eta euskalgintzatik ez gara, oro har, oraintsu arte horretaz jabetu tamalez, gure jardunaren emaitzek liluratuta apika.
|
|
2003
|
|
|
Euskararen Erabilpena Arauzkotzeko Oinarrizko Legearen arabera, Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza gure herri honek duen izatearen adierazgarririk begi bistakoena eta objektiboena dela aitortu behar da. Era berean, gizabakanakoak euskara jakin eta erabiltzen duen neurrian, hizkuntza hori gizabanakoa bera Euskal Herrian oso osorik integratzeko tresna bihurtzen da.
|
|
2004
|
|
|
1 Euskara, hizkuntza europa rra, Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza da. Euskararen erabilera gizarteko maila guztietara hedatuko da.
|
|
2006
|
|
|
Euskara Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza dela.
|
|
2007
|
|
|
Euskara Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza izateaz gain, EAEko hizkuntza ofiziala1 da. Administrazio publikoei dagokie, beraz, eskubide hau, beste eskubide guztiak bezala, bermatzea, gizartean euskararen ezagutza eta erabilera areagotuz.
|
|
|
•" Euskara, Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza baita, Euskadiko hizkuntza ofiziala izango da, gaztelaniarekin batera, eta hiritar guztiek dute bi hizkuntzak ezagutu eta erabiltzeko eskubidea.
|
|
2009
|
|
|
Zer lortuko dugu horrekin? Euren
|
herriko
berezko hizkuntza ezagutzeko duten eskubidea urratzea! Kar, kar... ideia ederra!
|
|
|
Horretarako, euskara bere lurraldean lehentasunezko hizkuntza izatera bideratu behar dugu. Euskara delako Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza, eta ondorioz berak lukeelako gure herriaren bizi hizkuntza.
|
|
|
Horretarako, euskara bere lurraldean lehentasunezko hizkuntza izatera bideratu behar dugu. Euskara delako Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza, eta ondorioz berak lukeelako gure herriaren bizi hizkuntza.
|
|
|
Euskal Herri euskalduna, euskaraz biziko den herria berreraikitzea. Euskara Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza da, horregatik nahi dugu euskaraz bizitzeko egoerara berriz ere iristea. Euskaraz biziko den herria dugu helburu, beraz eta berau eraiki nahi dugu.
|
|
|
Inposizio, azpiratze horrekin bukatuko lukeen ofizialtasuna behar dugu euskal herritarrok euskararentzat. Batetik, ofizialtasun horrek Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza euskara dela jasoko luke. Bestetik, Euskal Herri osoan euskara lehentasunezko hizkuntza eta ezagutu beharrekoa izendatuko luke.
|
|
|
Kantaren hitzetan, muga sinboliko argia eraikitzen da hizkuntzaren bidez. Kanpotarraren edo atzerritarraren (katalanez," forà") kontzeptuaren erabilerak argi uzten du" Tio Canya" ren
|
herriak
berezko hizkuntza bakarra duela.
|
|
2010
|
|
|
Horretan oinarrituz, Euskal Autonomia Estatutuak zera dio bere seigarren artikuluan: 1.Euskara, Euskal
|
herriaren
berezko hizkuntza, gaztelaniarekin batean hizkuntza ofiziala izango da Euskadin. Bertako biztanle guztiek dute hizkuntza bata zein bestea jakiteko eta erabiltzeko eskubidea.
|
|
|
Leringoak helegiteajarri zuen, ziraukiarrek erdaraz bazekitela argudiatuz. Hauek, aldiz, batzuek ulertzen zutela, baina ez zekitela mintzatzen erantzun zuten, Euskara
|
herriko
berezko hizkuntza zelako:
|
|
2011
|
|
|
Izan ere, hizkuntzak ardazten du herria, eta urte luzeetan Estatuek aplikatu dituzten politikek herri honetako berezko hizkuntzaren berreskurapenari galga besterik ez diote jarri. Euskaldunak duintasunez bizi behar du bere herrian, norberaren
|
herrian
berezko hizkuntzan bizitzea oinarrizko eskubidea delako. Gainera, jorratu nahi den ibilbide politikoan Euskal Herriko gizarte osoak zer esan eta zer egin baduelakoan gaude.
|
|
2012
|
|
|
Jardunean aritu ostean, uste dut euskarak eta euskal hiztunen errespetuak ere nire politikagintzaren muinean egon behar duela, badakidalako euskaldunoi gure nazioaren eraikuntzan berez ez zaigula ezer oparituko. Euskara Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza dela onartzen du Euskal Autonomia Erkidegoko Estatutuak, eta euskara, gaztelaniarekin batera, ofiziala dela. Egia esan, urrutiegi geratzen zait Gernikako Estatutua, gure belaunaldikoek ez baikenuen hura bozkatzeko aukera izan.
|
|
|
Gatazken konponbidean hizkuntzari zentraltasuna edota erreferentzialtasuna emateak ondorio hobeak ekarriko ditu, eta hori egiaztatu ahal izan da nola antzinaroan hala historia garaikidean zehar. Hain zuzen ere, horrexegatik jarri behar eta nahi dugu euskararen, Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntzaren auzia agenda guztietan, garai berriari begira egoki koka dadin.
|
|
|
Euskara da Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza eta normalizatu beharrekoa.
|
|
|
Eta ezinbesteko jauzia da inposizio horiekin bukatuko lukeen ofizialtasuna lortzea. Ofizialtasun horrek Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza euskara dela jasoko luke. Euskara lehentasunezko hizkuntza, berezkoa eta ezagutu beharrekoa dela ezarriko luke.
|
|
|
Gatazken konponbidean hizkuntzari zentraltasuna edota erreferentzialtasuna emateak ondorio hobeak ekarriko ditu, eta hori egiaztatu ahal izan da nola antzinaroan hala historia garaikidean zehar. Hain zuzen ere, horrexegatik jarri behar eta nahi izan dugu euskararen, Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntzaren, auzia agenda guztietan, garai berriari begira egoki joka dadin.
|
|
2014
|
|
|
Eta nola ote liteke 1997ko LAGetan" funtsezko garrantzia" zeukan gai bat erabat desagertzea 2012ko LAG berrietatik? LAG berriek askotxo hitz egiten baitute" gure nortasuna sendotzeaz" (22 orrialdetan aipatzen da nortasuna4, alajaina), Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza — EAEko Autonomia Estatutuaren 6.1 artikulua gogorarazi behar da? — arraroki kontuan hartu gabe.
|
|
|
Euskadiko Autonomia Estatutuak 1979an ezartzen du 6 artikuluan ezen euskarak (Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntzak) izanen duela, gaztelaniak bezala, hizkuntza ofizialaren izaera Euskadiko Autonomia Erkidegoan, eta biztanle guziek dutela bi hizkuntzak ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea. Orobat adierazten da araudiak eta bitartekoak ezarriko direla euskararen jakitea ziurtatzeko (Jefatura del Estado Español, 1979).
|
|
2015
|
|
|
Areago, EAEko paisaiaren arautegi ezarri berriak, zehazki, aukera egokiak irekitzen dizkio lurraldea eta hiriak antolatzeko arau eta planetan euskara ikuspegia txertatzeari. Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza kultura ondarearen zati garrantzitsua delako, garrantzitsuena ez bada.
|
|
|
Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza kulturaondarearen zati garrantzitsua delako.
|
|
|
— Harrera plan bereziak erdaldunentzat,
|
herriko
berezko hizkuntza euskara dela erakusteko.
|
|
|
EAJk, Ezker Abertzaleak eta Ezker Anitzakeuskal lurraldean euskarari estatus berezia edo bereiztua eskaintzen dien bitartean, PSE EEk etaPPk euskara gaztelaniarekin parekatzen dute. Gainera, lehen hiru alderdiek euskararen estatusbereiztua Euskal Herrira zabaldu dute; alegia, euskara Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza, ondare kultural eta identitate zeinu moduan onartzen dute. PSE EEk eta PPk, ostera, EuskalHerria ez dute buruan hartzen eta PPk euskara eta euskal kultura Espainiar Estatuaren parte joizan ditu.
|
|
|
EAJren kasuan erro etniko kulturaleko nazionalismoa agerikoa da. Alderdiak euskararimodu esklusiboan Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza, ondare kultural bereizgarri eta funtsezkoidentitate zeinu estatusa atxikitzen dizkio eta horrek euskal hiztunen euskaraz jardutekoeskubidea aitortu eta egikaritzera darama, baita euskararen normalizazioarekin konpromisoerabatekoa agertzera ere, hizkuntza politika aktibo eta orobiltzailea proposatuz. EzkerAbertzalearen kasuan be, euskal nazionalismoa begi bistakoa da, baina EAJrenagandik erabatdesberdina.
|
|
|
Guzti horrek hizkuntza eskubideak ulertzeko moduan ere badueragina: euskara Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza nazionala izanik, euskal hiztun komunitateagorengo hizkuntza eskubideen jasotzailea da eta euskara ikastea gaztelania hiztun elebakarreiexijitu beharrekoa.
|
|
2016
|
|
|
Hona, esate baterako, hiru printzipio orokor: 1) euskara da Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza: inon erabiltzekotan hemen erabiliko da, eta guri dagokigu, ez beste inori?
|
|
|
Helduen euskalduntzean hamarkada luzeetako eztabaida da doakotasunarena. Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza ikasteagatik ordaindu egin behar ote den. Euskaltegiaren eta mailaren arabera desberdina da prezioa, baina 300 bat eurotik gora joaten da ikasturteko gastua.
|
|
2017
|
|
|
Euskara Euskal Herriaren berezko hizkuntzatzat aitortzen da; gaztelaniari bezala, euskarari ere ofizialtasuna aitortzen dio, eta herritar guztiei bi hizkuntzak ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea aitortzen die. estatutuak 6 artikuluan egiten dio erreferentzia lehenengo aldiz hizkuntzari. euskara bere horretan aipatzen da, eta euskara euskal
|
herriaren
berezko hizkuntzatzat aitortzen da. bestalde, estatutuak, gaztelaniari bezala, euskarari ere ofizialtasuna aitortzen dio, eta herritar guztiei bi hizkuntzak ezagutzeko eta erabiltzeko eskubidea aitortzen die.
|
|
2018
|
|
|
1. – Euskara Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza da eta, gaztelania bezala, Euskal Autonomia Erkidegoko toki erakundeen hizkuntza ofiziala, eta, alde horretatik, erakundeon jardueretan erabilera normal eta orokorreko zerbitzu hizkuntza eta lanhizkuntza izango da. Edonola ere, bermatu da herritarrek benetan egikaritu ahal izatea toki erakundeekin harremanak izateko orduan hizkuntza ofiziala hautatzeko duten eskubidea eta, hortaz toki erakundeek hizkuntza horretan artatzeko duten betebeharra, hartarako behar diren neurriak harturik.
|
|
|
Baina, ikerketarik egin beharrik gabe, aspalditik da horren jakitun Espainiako hizkuntza nazionalismoa baita Frantziakoa ere eta, horregatik, euskararen debeku, ukapen eta zapalkuntzan oinarritutako gaztelaniaren eta frantsesaren hizkuntzakeriatik bultzatutako helburu linguizida ezkutatuz, aldarrikapen hauxe egiten dute behin eta berriro gaztelania eta frantsesa euskararen maila berean jartzeko: euskara Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza da, baina gaztelania eta frantsesa ere bai. Gaztelania eta frantsesa euskararekin alboz albo, maila berean jarrita, euskarak Euskal Herrian bertako hizkuntza gisa duen berezkotasuna eta zilegitasuna lortzea da Espainiako eta Frantziako hizkuntza nazionalismoek Cervantes eta Moliereren hizkuntzak gurean bertakotzeko eta etxekotzeko darabilten estrategia.
|
|
|
Beraz, Estatus Berriak autodeterminazio eskubidea jaso lukeela uste dugu, eta baita eskubide hori egikaritu ahal izateko prozedura ere.3 Euskara: Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza denez, euskara Euskal Herriko hizkuntza nazionala dela argi utzi luke egitasmo politiko berriak. Hori dela eta, administrazioak behar besteko neurriak hartu behar ditu euskara funtsezko eta lehentasunezko hizkuntza bihurtzeko, eta hori agertu behar da estatus berrian.
|
|
2020
|
|
|
" 13 artikulua. Erabilera normala eta orokorra. Euskara Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntza da eta, gaztelaniarekin batera, ofiziala Euskal Autonomia Erkidegoan. Hortaz, modu normalean eta orokorrean erabiliko da Euskadiko toki entitateetan eta Euskadiko tokiko sektore publikoa osatzen duten gainerako entitateetan, baina beste hizkuntza ofiziala inolaz ere mugatu gabe.
|
|
|
Euskal mendizaleak lehenengo aldiz Everestera igo zirenean, munduko mendi altuenaren konkistari buruzko liburua idatzi zuen Felipe Uriartek, espedizio hartako kideak. Liburuaren jatorrizko bertsioa espainolez sortua zen, baina mendizaleek Joxean Artzerekin hitz egin zuten lana euskaratu eta Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntzan kaleratzeko lehendabizi. Esan eta egin.
|
|
|
Hortik ondorioa: kopeta handia behar da —eta lotsarik ez— Euskal
|
Herriko
berezko hizkuntzaz hitz egiten ez dakien politikari bat aurkezteko.
|
|
|
Euskara delako gure
|
herriko
berezko hizkuntza, gure izateko eraren parte delako, eta hori erakusteak berezi egiten gaituelako.
|
|
2021
|
|
|
«Les langues régionales appartiennent au patrimoine de la France». Frantziaren osagai apaingarri bitxi izango balira bezala; ez jatorrizko
|
herrien
berezko hizkuntzak.
|
|
2023
|
|
|
Gainera, galdegin dute hizkuntza eskubideak bermatzeko eta euskararen irakaskuntza eta erabilera sustatzeko. «Baina, batez ere, berdintasunean oinarritutako gure
|
herriko
berezko hizkuntzen bizikidetza eskatzen dugu». Halaber, iragarri dute urtarrilaren 27an ekitaldi bat egingo dutela, eta bertan parte hartzera deitu dute.
|