|
2009
|
|
|
beilatokia, hileta kaxa eta lore sorta, tokiko egunkarian dagoen eskelaraino. Baina, zenbakirik egiten ez den arren, egiaztatzen da 40 urteko pertsona batek hilean 6 euro ordaintzen baditu, batez beste, heriotza polizagatik, 80 urte betetzen dituenean (Espainian, gizonezkoen bizi itxaropena 83 urtekoa da) 2.880 euro ordaindu dituela, kopuru hori nahikoa da(
|
herri
askotan ez guztietan) gure erabileren araberako ehorzketa egokia egiteko. Kopuru horiek adierazten dute kuota horiekin ez dela beharrezkoa 40 urte bete baino lehen heriotza asegurua kontratatzea, nahiz eta erabakia ez den denbora askoan atzeratu behar:
|
|
|
boto horiek 11.600dik gora direla jakinarazi dute. Eta, horrez gain,
|
herri
askotan ez dela II HEren egon. Leon, Caceres, Alacant, Palma, Madril, Ciudad Real, Bartzelona, Vigo eta Coru, atik jaso dituzte, besteak beste, bere mahaietan ez dela egon ohartarazteko deiak.
|
|
2010
|
|
|
Herri euskalduna izatea da Leitzako herriaren bereizgarrietako bat. Beste
|
herri
askok ez duten ezaugarria. Euskal Herri erdaldundu samar batean, eta hizkuntzaren inguruko gatazka nahikoa modu esplizituan bizi duen herri batean, oharkabean pasatzen ez den ezaugarria da.
|
|
|
Egia da lanpeturik nenbilela. Buesak ikastolak publiko egiteko legea atera zuenean aukera egin behar izan genuen, eta, beste
|
herri
askotan ez bezala, geure buruaren jabe segitzearen alde egin genuen, makina bat irakaslek funtzionario bihurtzeko gogo ezkutaezinak zituen arren, baita gutarren artean ere. Ikastolen mugimendua, ordura arte ezagutu genuen bezala, txikitu egin zuen banaketa hark, baina handik aurrera garbiago egin genuen borroka hezkuntza proiektu on baten alde.
|
|
2011
|
|
|
Alderdi historikotik begiratuta, esan daiteke, Busturian be herri lurrak, Euskal Herriko beste herri askotako antzean, XIX. mendeko karlista gerrateen ondorik igaro zirala esku pribaduetara. Espainiako gobernuak zigor gogorrak ezarri eutsezan foruen alde jagi ziran euskal lurraldeei, eta zorren zama astuna arintzeko,
|
herri
askok ez eben beste biderik izan, herriko lurrak saltzea baino. Saleroste horren ondorioz, Sota, Arrotegi eta halango lur jaube handien esku geratu ziran, artean herriarenak izan ziran eremu zabalak.
|
|
|
Hala ere, Alemaniak goi bileraren itxaropenak txikitu ditu, izan ere,
|
herri
askok ez dute egoeraren larritasuna ulertu.
|
|
|
U. Ugalde: Nik uste dut beste
|
herri
askotan ez dutela gurean bezain jarrera agresiboa. Errausketa zentroak askoz errazago jarri dituzte Alemanian, adibidez.
|
|
2012
|
|
|
Orduan, zer dela eta arrain handiak tentuz jateko aholkua Espainian? Arrain asko jaten duten
|
herri
askotan ez dira berriak aholku horiek. Baina Espainian ez zen egoera ezagutzen.
|
|
2013
|
|
|
Enperadoreak Italiako hirien gain zuen botereari buruzko autuan, Bartolok zerbaitgehitu zien Azzoren iritziei. Zuzenbidearentzat enperadorea munduaren jabea bazen ere, Bartolok ikusi zuen praktikan
|
herri
askok ez ziotela obeditzen. Italiako estatu hirietan herriak ez zuen onartzen goiko aginterik, legeak nahi bezala egiten zituzten, eta, horretara, ondorioztatu zuen Bartolok, hiriok imperiuma zuten, enperadoreak orokorrean zuenaren parekoa, euren lurraldeen barruan.
|
|
2014
|
|
|
Eta hor gertatzen ari dena da behera datorrela euskara, gehienbat helduen artean, hots, pantallei begiratuz beren bizi zaputz edo eroriera esistentzialari ez ikusiarena egin nahi liokeen jende moduaren artean. Bigarren erako
|
herrietan
askok ez daukate garbi zer diren, ez dago garbi badiren edo ez diren, hizkuntzaren galera aspaldikoa baita, eta orduan, izanean sendotzeko, zer dago hoberik euskaraz ikasi eta egitea baino. Eta hor gora egiten ari da euskara; inongoa ez den eta ia edonorena izan daitekeen euskara hori, bai, baina euskara, azken buruan.
|
|
2016
|
|
|
Kalean ez naiz asko ibiltzen, eta egoten naizen gutxi hori tabernan egoten naiz. Horrez gain,
|
herriak
askorik ez du ikusteko, baina oinez ibiltzera irteteko ondo dago. Herritik irten eta bi aldeetan mendiak daude.
|
|
2017
|
|
|
Burlatako kasua azpimarragarria da, 2014an UPNk, PSNk eta PPk jarritako" Mozal ordenantza" atzera bota baitute Burlata Aldatuz eta EH Bilduk, Ezkerraren babesarekin. Beste
|
herri
askotan ez da halako ordenantzarik.
|
|
|
Sortu ahal dugu, adibidez, erabilgarritasun eta erabilera irudirik, inpresiorik, pertzepziorik..., eta, batez ere, balioetsi ahal ditugu erabilera ezkutuak, apalak, txikiak, eta horrela buelta eman baztertze eta desagertze prozesuari. horrenbestez, eta bourdieuren terminoak (1982) erabilita: hiztunek badakite zein den hizkuntza eremuan dauden joko eta lehiak eta zein diren hizkuntza merkatuan dauden balioak eta kapitalak. badakite edo, badute ideiaren bat, badute horri buruzko sentierarik. eta, halaber, jakin dezakete haiek balioesten dutena beste merkatu batean purtzileria dela, eta egoera horiek guztiak aldakorrak direla. euskal herriko
|
herri
askotan ez dugu galdetu behar zein den egoera edo errealitate soziolinguistikoa. herrira ailegatzerakoan iragartzen digute" hemen euskaraz bizi gara" edo" hemen euskaraz bizi nahi dugu". taberna, denda edo administrazio publikoen bulego askotan ere iragarriko digute zein den, gutxi asko, hango egoera soziolinguistikoa. deskripzioak eta preskripzioak dira, euskaraz egiteko auke... euskaraz egin ahalik eta gehiena, euskaraz egiteko aukera guztiak baliatu, eta hemen, egoera definitu dugu euskarak balio objektiboa, estrukturala eta predeterminatua izan dezan. askotan definitzen diren egoerak mikroak dira, pertsona artekoak edo truke azkar eta aldi batekoak. baina efektua berdina da. ikurrak eta halakoak erabiliz pertzepzioak aldatu eta bestelako errealitate soziolinguistikoa eraiki nahi dute. antzeko bidetik, hizkuntzaren bizitza soziala ikertzen dutenek metodo eta teknika berezien bidez bestelako errealitateak eraikitzen dituzte eta indartu eta sustatu ahal dituzte hiztunen errealitatea bera.
|
|
2022
|
|
|
Gure arazo nagusia da eredu aldaketa behar dugula. Arazoa ez da turistak falta zaizkigula, baizik eta ez daukagula garraio publikorik herrira joateko,
|
herri
askok ez daukatela ez eskolarik ez medikurik, espezialistak Lleidan edo Bartzelonan daudela, gazteek ikasteko kanpora joan behar dutela, abeltzaintza, historikoki basoen kudeaketan paper garrantzitsua izan duena, desagertzen ari dela, eta abar. Arazo horiek datoz azken hamarkadetan inbertsioak turismoa bultzatzera bideratu direlako.
|
|
|
Ez dut filmen historia bat egin, kultura zinematografikoaren historia baizik. Besteak beste, zinemaren inguruan eraiki diren diskurtsoak bildu ditut, euskaldunek zinemari egindako harrera, ikuslearen erreakzioa… “Auzia”, esan duzu, eta nik uste munduko
|
herri
askok ez bezala, euskaldunak ezin dituela filmak gure hizkuntzan ikusi, edo egunkariak irakurri, adibidez. Eta arrazoi nagusia da ehun eta hamar urte igaro zirela zinema sortu zenetik gure zinemagileak filmak euskaraz egiten hasi ziren arte.
|
|
2023
|
|
|
Eraikinak bai, baina espazio publikoan sortu duten ondarea ere bai. Hainbat adibide dauzkagu lurralde guztietan, eta
|
herriek
askotan ez dute hor ondarerik ikusten. Aprobetxatu ezin duten espazio huts gisa ikusten dute pilota plaza hori, eta ez da horrela».
|