|
2001
|
|
|
Euskal Pilota, Javier Ugarte adituaren esanetan, «lusus pilae cum palma» latindarraren eta «jeu de paume» frantziarraren eboluzioaren emaitza kontsideratzen da, baina hori baino lehen antzinako euskal artzainek (beste
|
herri
askok bezala, zerbait biribila hartu eta botatzea gauzarik naturalena baita) jadanik pilota baten antzeko zerbaitekin boleaz aritzen ziren, mendi edo zelaietan (zoruak, boleaz zenez, ez zuen garrantzirik) eta bata bestearen aurka.
|
|
2002
|
|
|
Lapurtar kutsu nabarmeneko plaza honetan arkupedun Herriko Etxea, frontoia, eliza eta baserri moduko etxe tipikoak. Banaka hartuta bat ere ez da gehiegi nabarmentzen, baina orokorrean, Lapurdiko beste
|
herri
askotan bezala, enparantza oso atsegina bihurtzen dute.
|
|
2003
|
|
|
Bilbon, beste
|
herri
askotan bezala, EAJ, EA eta Ezker Batuak lortutako gehiengo absolutuari esker, aukera zuten (dute, oraindik) udala osatzeko herritarrek emandako bozen arabera, hau da, EAJ EAko 12 zinegotzi, PPko 8, PSE EEko 5, IU EBko 3 eta Herria Aurrera plataformako 1 Oso erraza dute. Ez dute ezta Espainiako legedia urratu behar.
|
|
2004
|
|
|
Baionatik hain hurbil egoteak ibilbide osoko herrietan biztanle gehien dituena izatera eraman du, hiru mila, hain zuzen. Iparraldeko
|
herri
askok bezala, etxe txiki asko ditu muinoetan eta etxaldeetan barreiaturik.
|
|
2006
|
|
|
Euskal Herria herri txikia da. Nekazaritzarako leku gutxi izanik, beste jarduera batzuetara jo behar izan zuten bertakoek eta Europako kostaldeko beste
|
herri
askotan bezala garratzi handia izan zuten merkataritzak, arrantzak, burdin industriak eta egurraren esplotazioak. Horrek guztiak leku batera eramaten gaitu azkenean:
|
|
|
Lawrenceko irokarrak (ibai handia jaitsiz 1535ean Jacques Cartierrek deskubritu zuen herria eta esploratzaileari ongi etorria eman ziona bera), Cartier etorri eta hamarkada batzuetara desagertu ziren, seguruenera europar gaixotasunen guztiz mende egon zirelako. Mendebaldeko hemisferioko beste
|
herri
askok bezala, ez zuten inbasioaren kontrako inmunitaterik garatu. Ehun urte geroago, irokar konfederazioak gaur egun Ontario deneko populazio neutrala inbaditu zuen, arma berriz eta gorroto zaharrez horniturik.
|
|
2007
|
|
|
Idiazabalgo (Gipuzkoa) herritarren %80ak daki euskara.
|
Herri
askotan bezala, euskaraz aritu, gutxiago aritzen dira. Idiazabaldarrek ez dute ikusi nahi datozen urteetan euskararen erabilerak nola egiten duen behera.
|
|
|
Nire jatetxeak Etxanobe du izena, Urkiola mendiaren magalean dagoen baserri bat da, Anboton, Mañaritik hurbil. Nire birraitona artzaina izan zen; gure
|
herriko
asko bezala, artzaina edo marinela izaten baitzen jendea. Denok gatoz enbor beretik, ezta?
|
|
|
Euskal Herrian, beste
|
herri
askotan bezala, psikologia moderno introspektiboa gailendu aurretik, bestelako psikologiak zeuden (gaur ere bai, baina gaurkoakeredu introspektibo horren arabera taxutzen dira). Zeintzuk ziren etnopsikologiatradizional horien lantegiak?
|
|
2008
|
|
|
Galileako Al Birwa herrian jaio zen Mahmud Darwish, 1941ean, eta zazpi urte baino ez zituela, 1948an, bere familia osoa etxea utzi eta Libanora ihes egitera behartu zuten, Israelgo estatu sortu berriak ordura artean Palestinarenak ziren lurrak bereganatzeko borrokan Al Birwa, beste
|
herri
asko bezala, suntsituta utzi baitzuen.
|
|
2009
|
|
|
Eta Karlomagnorena Europako armadarik indartsuena zuan gero?!?; haien ohiturez: . Euskaldunok ez gaituk behin ere harrapakerietan ibili, beste
|
herri
asko bezala, baina, askatasuna maite dugun neurrian, geure mugak adoretsu defendatu izan ditiagu, eraso izan diguten bakoitzean. Jainkoa eta lege zaharra, horra gure goiburua, Jainkoaren legeen barruan mugitzera behartzen gaituena, eta eliza katolikoaren baitan, ondorioz.
|
|
|
Eta Karlomagnorena Europako armadarik indartsuena zuan gero...!"; haien ohiturez: " Euskaldunok ez gaituk behin ere harrapakerietan ibili, beste
|
herri
asko bezala, baina, askatasuna maite dugun neurrian, geure mugak adoretsu defendatu izan ditiagu, eraso izan diguten bakoitzean. Jainkoa eta lege zaharra, horra gure goiburua, Jainkoaren legeen barruan mugitzera behartzen gaituena, eta eliza katolikoaren baitan, ondorioz.
|
|
2010
|
|
|
XII. mendean, normandiarrek hartu zuten bikingoen lekua hiriburu berrian, batere santua ez zen gure jaioterriko gerrako jaun batek Irlandara gonbidaturik. Euskaldunak bezala, eta zuluak bezala, eta beste
|
herri
asko bezala, bekatuaren aurreko balizko irlandar haiek anaien arteko gatazken zaleak ziren, eta horrek ateak zabal zabal ireki zizkien gure auzokoen irrika kolonialei.
|
|
|
Beste
|
herri
askok bezala, pentsamendu aniztasunarena gaizki eraman dugu beti euskaldunok –nor bere etxean bai baina denok zerupe berean– eta kondenatu zintuztenak, erahil zintuzten ETAko bi morroi haiek bidali zituztenak, zoritxarrez, pentsamendu askatasunaren antipodatan dabiltza, baina gure artean bizi dira. Zure askatasunaren aldarria zure herrian bertan biziz, bizkarzainik gabe, egin nahi izan zenuen, eta hori hemen ezinezkoa da, nabarmenkeria eta atrebentzia ikaragarria...
|
|
|
Egia da. Beste
|
herri
askok bezala. Baina ez ere garai historikoetan bakarrik.
|
|
2012
|
|
|
Guk, ordea, identifikazio behar horretan jarri dugu arreta. Goizuetan, Euskal Herriko beste
|
herri
askotan bezala, ez dugu gazte hizkera nabaririk aurkitu, ez bada erdararekin zipriztindutakoa. Edozein moduz, Goizuetan gaztelania gutxi erabiltzen da, esamolde gutxi batzuetan (o sea, es que, tio,... madarikazioak) eta, gure ustez, hori gertatzeko arrazoi nagusia da Goizuetako gazteek behar duten identifikazioa, talde nortasuna, goizuetarra izateak ematen diela.
|
|
2014
|
|
|
Eskualdeko
|
herri
askotan bezala, Errezilen ere mantendu egingo dituzte hurrengo urteko udal tasak eta zergak. Maria Jesus Salsamendi Errezilgo alkateak jakinarazi duenez, ez da inolako aldaketarik izango 2015eko ordenantza fiskaletan, besteak beste krisi ekonomikoaren eraginez horiek igotzea baztertu egin baitu udalak.
|
|
2015
|
|
|
Dantzaren nazioarte mailako hilabetea da maiatza. Zumaian, beste
|
herri
askotan bezala, dantzaren inguruko ikuskizunak antolatzen dira hilabete honetan.Urte batzuetatik hona Astindu dantza taldeak antolatzen du ekimen hau Zumaian. Ikuskizunak maiatzeko...
|
|
|
Dantzaren nazioarte mailako hilabetea da maiatza. Zumaian, beste
|
herri
askotan bezala, dantzaren inguruko ikuskizunak antolatzen dira hilabete honetan.Urte batzuetatik hona Astindu dantza taldeak antolatzen du ekimen hau Zumaian. Ikuskizunak maiatzeko azken bi asteburuetarako utzi dituzte.
|
|
|
Abartzuzan, Lezaunen nahiz Zudairin, inguruko
|
herri
askotan bezala, urteetako nahia eta eskakizuna da ereduarena. Hiru eskoletan eman den borrokak antzekotasunak ditu, baina herri bakoitzean esperientzia ezberdinak bizi dituzte aldaketara bidean.
|
|
|
Gabadi, beste
|
herri
asko bezala, errealitate horren adierazpen tragikoa zen. Inguruan bizi ziren gazte bakanak larunbatean baizik ez ziren biltzen, afaldu eta mozkortzeko; Pernod botila zuten dibertsio bakarra.
|
|
|
Baina ez pentsa Kotxoko, Urrutineko eta Otxoloko paretak bakarrik egiten zutenik esku pilotarako frontis funtzioa. Beste
|
herri
askotan bezala, Goizuetan ere elizako pareta zen bestea, pilotarako maiz baliatzen zena. Begira, bestela, honako pasarte honi (GUA, akta, 127 or.):
|
|
|
Hego Euskal Herriko beste
|
herri
askotan bezala, II. Errepublikak iraun zuen bost urteak oso biziak izan ziren ikuspuntu politikotik. Bozketa pila, Estatutuaren auzia, ideologien arteko talkak, botere borrokak, mitinak, jai politikoak?
|
|
|
Asteasun, beste
|
herri
askotan bezala, autoak gaizki aparkatzen dira sarritan eta horrek mugikortasun aldetik arazoak sortzen ditu. Udalak arazo hori berbideratu egin nahi du eta helburu horretan buru belarri ari da lanean.
|
|
2016
|
|
|
Odile de Coral auzapezak aipatu ditu jazko gora-beherak eta erran nolako obrak nahi luzketen akulatu aurten. Entseatuko direla gehiagoren egiterat gutiagorekin, horra hor ere nolako kantua entzun den, beste
|
herri
askotan bezala. Auzapezak azpimarratu du gobernuak bere laguntzak azkarki ttipitu dituela behar orduak emendatzen ari diren keinka huntan!
|
|
2017
|
|
|
Eduardo Apodaka eta Jordi Morales – Hiztun kategorietatik hizkuntza praktiken erregistroetara: ...ahal diete euskarazko praktikei. bestetik, getxoko udal kontuak hautatu genituen. getxon, zuberogoitia anaien iritziz," elkarlana ipar" izan dute udalak eta euskalgintzako elkarte eta taldeek, alegia, aspaldi hasi zen getxon euskara biziberritzeko ahalegina eta gehienetan elkarlanean aritu dira udala eta herriko euskalgintza antolatua, egonkortasunez garatu den ekimen ildo batean27 beste
|
herri
askotan bezala getxon ere euskararen ezagutza maila erabilera mailaren gainetik agertzen da datu soziolinguistiko ofizialetan28, eta beste herri askotan bezala getxon ere euskaltzaleek elkartzera eta antolatzera jo dute euskara erabiltzeko aukerak eta guneak sortu eta hedatu asmotan. baina, ikerketan ez dugu euskalgintza antolatuaren lana neurtu, baizik eta udalaren zerbitzu baten aurrean jendeak...
|
|
|
Eduardo Apodaka eta Jordi Morales – Hiztun kategorietatik hizkuntza praktiken erregistroetara: ...izan dute udalak eta euskalgintzako elkarte eta taldeek, alegia, aspaldi hasi zen getxon euskara biziberritzeko ahalegina eta gehienetan elkarlanean aritu dira udala eta herriko euskalgintza antolatua, egonkortasunez garatu den ekimen ildo batean27 beste herri askotan bezala getxon ere euskararen ezagutza maila erabilera mailaren gainetik agertzen da datu soziolinguistiko ofizialetan28, eta beste
|
herri
askotan bezala getxon ere euskaltzaleek elkartzera eta antolatzera jo dute euskara erabiltzeko aukerak eta guneak sortu eta hedatu asmotan. baina, ikerketan ez dugu euskalgintza antolatuaren lana neurtu, baizik eta udalaren zerbitzu baten aurrean jendeak dituen erantzunak, zein nolako erabilera egiten duen zerbitzu hartaz eta, zehazkiago, zein diren udalak euskara erabiltzen duenean jendeak ditue...
|
|
|
Baina ez pentsa Kotxoko, Urrutineko, eta Otxoloko paretak bakarrik egiten zutenik esku pilotarako frontis funtzioa, beste
|
herri
askotan bezala, Goizuetan ere elizako pareta baitzen bestea, pilotarako maiz baliatzen zena. Begira bestela, honako pasarte honi (GUA, akta, 127 or):
|
|
|
“Bizkaiko
|
herri
askotan bezala, Zornotzan ere antolatuko den herri galdeketarekin bat gatozela adierazten dugu”, jasotzen du atzo publiko egin zuten adierazpenak.
|
|
|
“Bizkaiko
|
herri
askotan bezala, Zornotzan ere antolatuko den herri galdeketarekin bat gatozela adierazten dugu”, jasotzen du adierazpenak. “Aldi berean, dei egiten dizuegu herritar guztiei, Zornotzan erabakitzeko eskubidea praktikara eramateko izango dugun hitzordu horretan parte har dezagun askatasun osoz bakoitzak geure botoa emanez”.
|
|
2018
|
|
|
Egunero, urtean 365 egunez Trebiñun bizi garenak, lo egiten dugunak, lan egiten dugunak, jolasten dugunak, ikasten dugunak eta gozatzen dugunak asko gara. Eta Euskal Herriko
|
herri
askotan bezala euskaraz egin nahi ditugu guzti horiek.
|
|
|
Bagoaz zabaltzen bidea. Egun honen harira, beste
|
herri
askotan bezala, Arbizun ekitaldi pila antolatu dira, eta horietako bat herriko emakume artisten erakusketa izan da. Herrian Bilgune feminista taldean lanean dabiltzan emakumeek, herriko emakume sortzaile ezberdinei erakusketan parte hartzeko gonbita luzatu ziguten.
|
|
|
Oiartzunen, beste
|
herri
askotan bezala, rapa zabaltzen ari da. Oiartzunen dago Soinuenea, Herri Musikaren Txokoa, eta urtero bezala martxoaren amaieran jardunaldia antolatu dute.
|
|
|
Gauez zergatik?
|
Herri
askotan bezala, hemengoan gauez baita deabruaren eremua zabaltzen.
|
|
2019
|
|
|
gabiarotz, apaiz, barbero, alkate... Eta honatx esandakoaren lekuko, beste
|
herri
askotan bezala, endogamia arazoak tarteko dituen 1667ko ezkontratua (LUA, 33/ 59):
|
|
2021
|
|
|
Egiazko Gurutze Santuaren Kofradia da gaur egun herrian geratzen den bakarra. " Lehen gehiago ziren, beste
|
herri
askotan bezala, baina gurea da bizirautea lortu duena", azaldu du Urko Arostegi kofradiako presidenteordeak. 1550ean sortu zen, hiribilduko agintarien ekimenez, frantziskotarren komentuan.
|
|
2022
|
|
|
Azpeitian, beste
|
herri
askotan bezala, udal berria hauteskunde prozesurik gabe osatu zen baina kargua hartu zuten agintariek euskal errepublika aldarrikatzea eskatzen zuen mozioa berretsi zuten aho batez
|
|
|
Lau egun lehenago Espainiako Estatuan udal hauteskundeak egin ziren, eta Eibarren apirilaren 14an Bigarren Errepublika aldarrikatu ostean, monarka deserriratzea ekarri zuen lurrikara politikoa sortu zen. Azpeitian, beste
|
herri
askotan bezala, udal berria hauteskunde prozesurik gabe osatu zen, 1907ko lege bat aplikatuz, baina kargua hartu zuten agintariek tartean ziren abertzaleak eta karlistak euskal errepublika aldarrikatzea eskatzen zuen mozioa berretsi zuten aho batez biharamunean, apirilaren 17an. Gauza bera egin zuten beste hamaika herritako udalbatzek ere.
|
|
2023
|
|
|
Bereizketa administratibo hori, ordea, XIX. mendean gertatu zen. Ordura arte, eta borroka handien ostean, inka herriaren asmo konkistatzaileak gelditu eta Espainiako inperio kolonizatzailearen aldetik naziotasuna aitortzea eta muga batzuk finkatzea lortu eta gero, estaturik gabeko
|
herri
asko bezala bizitzea lortu zuten luzaroan mendilerroaren alde bietan. XIX. mendean, ordea, Andeen alde batean eta bestean estatu independente bana sortu ziren, Txile eta Argentina, eta orduan, mendebaldean maputxe gatazka gisa bataiatu zuten konkista gerrari ekin zioten bitartean, ekialdean, ofizialki 1879an," Basamortuko Kanpainari" ekin zioten argentinarrek.
|
|
|
Haizea azaldu delarik, aro bidaiariak sakondu nahi du izendapenetan, Zegama oso leku berezian kokaturik dago-eta. Azaldu diote ezen hego mendebalari harraizea deitzen diotela, beste
|
herri
askotan bezala, tokiko orografiaren eraginez; Zegaman ospe handikoa da harraizea, eta parean daukan Aizkorriko harri latzetatik piko piko eta zalapartatsu sartu ohi den hego haize harroari dagokio. Hego ekialdeko haizeari Jaka haizea esaten diote zegamarrek.
|
|
|
Ondarroa, kostaldeko beste
|
herri
asko bezala, oso malkartsua da. Artibai errekaren ibai ahoan kokatuta, eremu estu estuan hedatzen da.
|