|
2011
|
|
|
izan ginenetik beste zerbait edo ezberdinak izaten hasiak ginen". 70 Diskoaren kaieran luze jotzen bada indio amerikar cherokeen historia kontatzen eta euren Oinatz tinkoen dantza esplikatzen, piezak irauten duen zortzi minutuetatik erdiko bi minutu eskas hartzen ditu indioen dantzak. Aurretik eta ondoren datorrena euskal
|
herriko
mendebalde eta ekialde muturretako mintzoekin dago girotua, Bizkaia eta Zuberoako hizkera bizien grabaketekin. Mikelen ahotsa," Itsasoa eta lehorra" ren kasuen antzera, gora eta behera dabil, oraingoan beste kontsonante batzuk erabiliz(" N" soil batek eman dezakeen jokoa!).
|
|
|
Kokalekua: Alkasoaldea auzoan,
|
herriaren
mendebaldean. Plaza aiekatik Zubiaundia igaro eta eskuinetara joanez, kanposantua eta Olaberria igaro ondoren, goiti doan moldatutako bidea hartu.
|
|
|
Oinez joateko:
|
Herritik
mendebaldera jo. Plazatik Zubiaundia igaro eta eskuinetara hartuz Olaberrian moldatutako pista alde batera utzi eta goiti doan bide xenda hartu behar da (Aranoko bidea); Igurtziko gurutzea igarota, moldatutako pistara iristen da —hortxe dago Arrandari baserria— Ezkerretara jarraituz, Petxi azpiko aldean utzi eta Bidezabaletako bidegurutzera iristen da; bertan, ezkerrera eta goiti doan bide moldatua hartuz baserrira iristen da.
|
|
|
Kokalekua: Alkasoaldea auzoan dago,
|
herritik
mendebaldera. Plaza aldetik Zubiaundia igaro eta eskuinetara joz, kanposantua eta Olaberri igaro ondoren, goiti doan bide moldatua hartu.
|
|
|
Alkasoaldea auzoan.
|
Herritik
mendebaldera jo, Zubiaundia pasatu ondoren eskuinetara hartu eta Olaberritik Alkaso aldeko bide moldatua behetik goiti igoz, lehenbiziko bidegurutzean eskuinera, herri aldera, jarraitu behar da; Atabaleroaren borda igaro eta Bidezabaletako bidegurutzean ez ezkerrera eta ez eskuinera, baizik eta aurrera jarraitu; hurrengo bidegurutzean eskuinera eta beheiti doan pistak baserrira eramango gaitu zuz...
|
|
|
Alkasoaldea auzoan.
|
Herritik
mendebaldera joz, Zubiaundia igaro eta eskuinera hartu; kanposantuaren ondoan barrena Olaberria igaro eta goiti doan bide moldatua hartu; lehenbiziko bidegurutzean (Juanaren txokoan) eskuinera, herri aldera hartu behar da. Atabaleroaren borda igaro eta hurrengo bidegurutzean moldatutako pista jarraitu aurrera (ez ezkerrera eta ez eskuinera), eta Kalekoborda baserrira iritsi baino lehen, bidegurutzean (Irripako malda deitzen den dermioan), eskuinera joz Txakurtxo baserrira iristen da.
|
|
|
Alkasoaldea auzoan.
|
Herritik
mendebaldera atera Zubiaundia igaroz eta eskuinera hartu, Kanposantua eta Olaberria igaro eta moldatutako bidea goiti jarraitu; lehenbiziko bidegurutzean (Juanaren txokoa deitzen den dermioan) eskuinera, atzera herri aldera, hartu behar da.
|
|
2018
|
|
|
Espainiaren menpeko lau probintzien arteko proiektu bakarra sortzearen ideia maiz itzuli zen, XIX. mendean. Nafarroako Diputazioak berak ere egin zituen proposamenak, adibidez unibertsitate baskonabarro bat sortzekoa, Euskal
|
Herri
mendebaldean salduko ziren nafar arnoei zerga kentzekoa edota mendebaldeko eremua Iruñeko auzitegiarekin lotzekoa.227 Unibertsitate batu bat sortzeari buruzko gogoeta hasi zuten, baina ez zen deus obratu.
|
|
|
Morazaren ustez, Araba, Bizkaia eta Gipuzkoa Espainiako nazioaren parte ziren eta espainiar Aberria eraikitzen parte hartu zuten; foruak berak ere Espainiako zuzenbidearen osagaiak zirela zioen. Diputatu haren iritziz, Euskal
|
Herri
mendebaldeak Espainiarekiko atxikimendua izaten jarraitzeko, ezinbestekoa zen foruei eustea eta 1876ko uztaileko 21eko legea indargabetzea.249
|
|
|
Francisco Javier Arbizuk salatu zuen Nafarroa Garaian guztiz baztertu zela" gure historia" ezagutzeko eginbidea, eta horrek eragin zuela orduko egoera jasatea. Egoki iruditzen zitzaien Euskal
|
Herri
mendebaldearekin bat egitea, autonomiaren eta eskubideen defentsa gisa.286
|
|
|
" Nabarristek" lortu zuten Nafarroa Garaiak jarraitzea 1841eko legeen menpe. Sozialistak ere urrundu ziren Euskal
|
Herriko
mendebaldearekin batzearen aldeko jarreratik. Gisa hartan, 1979ko irailean ez zen aurrera atera Laugarren Xedapen Iragankorra aplikatzeko aukera, eta Nafarroa Garaia mendebaldearekin batzeko bidea bide itsu bihurtu zen.329
|
|
|
" Periferia" dira Nafarroa Garaia, Euskal Herri kontinentala eta baita Araba ere. " Periferia" deitzen dituzte Euskal
|
Herri
mendebaldekoek. Edo" anaia txikia".
|
|
|
El Diario Vasco k Lapurdiko zinema geletako egitaraua ere agertzen zuen, 80ko hamarkadan. Pixkanaka hasi ziren eremua murrizten eta Euskal
|
Herri
mendebaldera mugatzen.
|
|
|
Frankismo denboran debekatua zen haren antolatzea; 1969an hasi ziren berriz antolatzen. Haatik, 1980tik landa, ibilbidea gero eta gehiago mugatzen zuten Euskal
|
Herri
mendebaldera.
|
|
|
Foru Aldundiek zergak bildu ondoren, kupoa ordaintzen diote Espainiari, transferitu gabeko eskumenengatik. Gainerakoaren %70 ematen diote EAEri,% 15 banatzen diete udalei eta beste% 15 atxikitzen duten berentzat.354 Antolaketa eredu horren oinarria Bigarren gerra karlistaren bukaeran dago, Euskal
|
Herri
mendebaldeak foruak galdu ondoko hondarra izan baitzen Kontzertu Ekonomikoa.
|
|
|
Sortuk 2026rako aurreikusten du independentzia; Juan Joxe Ibarretxek 2030erako. Bistan da, independentzia hori, bi kasuetan, Euskal
|
Herri
mendebaldearentzat soilik ikusten dute. Lehen aldia da Ezker Abertzaleak onartzen duena herriaren zatiketa administratiboaren araberako independentzia eskema bat, baita ere zilegitasuna ematen diona EAEren eta Nafarroa Garaiaren arteko zatiketa administratiboari.
|
|
|
Zuberoak eta Erriberak zer probetxu aterako lukete Euskal
|
Herri
mendebaldearen balizko independentziatik. Lurraldearen zatiketa onartzen duen diskurtso independentista batek, hasteko, ez luke eraginik eremu horietan," hobeki bizitze" solas ari bagara.
|
|
|
Beti dago" aukera historikoa" independentzia epe motzean eskuragarri ikusteko (eta independentzia ez bada, autonomia). Gutxitan Euskal Herri osoarentzat, batzuetan Euskal Herri penintsular osoarentzat eta, maiz, Euskal
|
Herri
mendebaldearentzat. Europako egoeran edo Espainiakoan ikusten da beti zerbait erdiesteko itxaropena.
|
|
2020
|
|
|
Euskal
|
Herriko
mendebaldean ere erabiltzen zen hitza, Diego Lorenzo Urkizu Durangoko alkate eta artxibozainak baliatu zuen 1740an egin zituen zortzikoetan:
|
|
2021
|
|
|
Dirudienez, omen, antza denez. partikulen parekoa dugu. Euskal
|
Herriko
mendebaldean Bai, itxura! Ez, itxura!
|