|
2009
|
|
|
ACXTk 42 postua lortu egin du, munduan gehien eraikitzen dutenen artean kokatuz. Noski, zerrenda honetan ez dugu Pritzker sari askorik topatuko,
|
hauek
enpresak, arkitekturitzak baitira. Agian ez dira kritikak gehien goraipatzen dituen arkitekturak, baina azken finean gure bizitza eta lurraldea moldeatzen dituztenak dira, portzentaje oso handi batetan.
|
|
|
Finean, hausnartu daitekeen aldaketa nagusia azkeneko 40 urte
|
hauetan
, arkitektura ikasketarako izan diren erraztasunak erakarrita, lanbide liberalaren izaera galtzea izan daiteke, eta arkitektoa organigrama batzuetan lan egitera bideratu dela esan daiteke.
|
|
|
Sakon errotutako ideia
|
hauen
antzekoek partzialki azal dezakete nola eratu zen, higiezinen burbuila?. Zailagoa da, baina, azaltzea zergatik egin duen eztanda, nola horrek gaur eguneko krisia ekarri duen eta nola horren ostean ideia horiek, haiei azaldu bezala oinarrizko egia parte handi bat aintzatetsi arren?
|
|
|
Sortze lana,. Oslo, etan* eta, odol paktuetan? oinarritutako lan-taldean datza,
|
hauen bitartez
, beranduago eraikiko dugun ideia bakar eta hutsera iritsiko garelarik. Bezero ona bere konfiantza eta ondo egiten jakite horrengatik idealizatu eta defendatzen dugu, horrek, proiektu nahiz obretan, positiboki eragingo baitu, kantitatean zein kalitatean.
|
|
|
Aipagarria iruditzen zait zuen obran diseinuaren aspektu desberdinak ebazteko duzuen gaitasuna. Kolorearen edo tipografien erabilera menperatzen duzue, normalean
|
hauek
diseinatzaile grafikoen ohiko tresnak direlarik. Baita produktuaren diseinua:
|
|
|
Beste ikuspuntu batetik,, erabateko proiektua, ren gaia, Loos ek esango lukeen moduan, eguneroko erabilera duen objektua arte aplikatuarenaren ondoan jartzen duena, fatxadako zulaketen erabileran agertzen zaigu. Zulaketa
|
hauek
, fatxada poroz beteriko epidermis bihurtzen dute, ingeniariek proposatzen zituzten aireztatze tximinien kalkuluei kontrajarriaz, hauek, arketa, ikonoaren osotasuna distortsionatuko bailukete.
|
|
|
Beste ikuspuntu batetik,, erabateko proiektua, ren gaia, Loos ek esango lukeen moduan, eguneroko erabilera duen objektua arte aplikatuarenaren ondoan jartzen duena, fatxadako zulaketen erabileran agertzen zaigu. Zulaketa hauek, fatxada poroz beteriko epidermis bihurtzen dute, ingeniariek proposatzen zituzten aireztatze tximinien kalkuluei kontrajarriaz,
|
hauek
–arketa, ikonoaren osotasuna distortsionatuko bailukete.
|
|
|
Valentzian pasatutako egun
|
hauetan
, gure antzeko jendea, eta ez horren antzekoa, topatu dugu. Izendatzaile komuna profesio batean hasten ari diren pertsonak izatea da, nahiz eta batzuek jadanik 7 edo 8 urte daramatzagun.
|
|
2010
|
|
|
VISESAk sustatzen dituen promozioetan, orubea oso faktore garrantzitsua izaten da, dituen ezaugarriengatik. Normalean, orube hutsak izaten dira, auzo edo hirigune zaharkitu eta degradatuetan daudenak, forma eta topografia zailekoak.Orube horiei ahalik eta etekin handiena ateratzen zaien bitartean, auzoaren birsorkuntzan eta zaharberritzean parte hartzen dute promozio
|
hauek
. Horrela da aztertzen ari garen kasuan, bai eta IMBk Sestaoko La Bariega auzoan amaitu berri duen beste BOE promozio batean ere.
|
|
|
Eraikin berrien arteko tartea ere handiagoa da, bai eta eraikin berrien eta aurretik lekuan daudenen artekoa ere, eguzkiztapen baldintza hobeak eskainiz. VISESAk eskatzen dituen eguzkiztapen baldintzak betetzeko (neguko solstizioan etxebizitza guztiek gutxienez ordubeteko eguzkiztapena izatea), nahitaezkoa izan zen erabaki
|
hauek
proiektuaren fase honetan hartzea.
|
|
|
Eraikuntza diseinuari dagokionez, tratamendu berezia dute fatxaden eta estalkien itxituraren ebazpen geometrikoak eta xehetasunek. . Estaldura termiko jarraitua, ren printzipioari zorrotz jarraitzen zaio etxebizitza
|
hauetan
,, zubi termikoak, ekidinez.
|
|
|
Arotziaren eta fatxadaren arteko eraikuntza xehetasunaren ebazpena oso ondo hausnartutakoa da. Beti ondo ebazten ez diren puntuak dira
|
hauek
. –Sekulako fatxada ona izan dezakezu, eta puntu honen ebazpena ondo egiten ez baduzu, ez du ezertarako balio?, diote.
|
|
|
Etxebizitzaren Institutu Nazionalak (4), 1957ko otsailaren 22ko Dekretua baliatuta, honako
|
hauek
agindu zizkion Urbanizazio Gerentziari 1961eko apirilaren 15ean: Bidebieta auzoan poligono bat eratzeko desjabetze proiektua, desjabetze espedientearen kudeaketa eta plan partzialaren idazketa.
|
|
|
Nukleo tekniko zurrun eta trinkoak+ nortasun gabeko espazioa (OHPHQWX ÀQNR HWD] XUUXQDN PLQLPRHWDUD PXUUL] WHQ GLUD, HUD ireki eta eraginkorrez diseinatuta.
|
Hauek
normalki ur edota keen hornikuntzak eta hustuketek baldintzatuak dauden ele mentu eta espazioak dira. Geratzen den etxe guztia espeziali
|
|
|
Historian zehar eskema
|
hauei
jarraituz pentsatu eta eraiki egin den arren, hemen era erradikal batean hitz egiten da: ebaketa
|
|
|
(Nukleo familiartzat kasu
|
hauek
hartu dira: seme alabarik ez duen bikotea, bere nukleoa eratu ez duen seme alabak dituen
|
|
|
2006an familia
|
hauen
banaketa hauxe izan zen:
|
|
|
Etxe mailan barne harreman mota asko daude. Etxebizitza ren behar eta erabilera berriak
|
hauek
izan daitezke: etxean lan egiteko bateragarritasuna, intimitaterako betebehar ezberdinak, eta, batez ere, epe ertain laburrean etorkizunerako dagoen ezjakintasuna lan esparruan eta norberaren eremuan.
|
|
|
da) hiritarren osotasunaren interesen araberakoa izango da, eta ez ahituta diren diru kutxa publiko edo nolabaiteko enpresa pribatuetako interesen araberakoa (azken
|
hauek
interes bidez NRDN, EDLQD SULEDWXDN D] NHQ ÀQHDQ). %DOLDW] H XUEDQLVWLNRDUL H [post eta ez ex ante eman genioke balioa, hots, behin orubea urbanizatu, eraiki eta saldu/ ustiatu ostean.
|
|
|
Neurri
|
hauek
(kreditu sistemaren mugapena, etxebizitzaren
|
|
|
Hamaika beste hainbeste erkidegotan erditu dira. Batzuk aipatzearren, honako
|
hauek
goraipatuko nituzke: agente urba nizatzailea, etxebizitza hutsaren eta eginkizun sozialaren arteko lotura (behar bezala ez erabiltzekotan desjabetzera helduz), udalen partetik alokairu soziala derrigortzea, adibide txiki bezala.
|
|
|
Oraintsu eraikitze lanak geldirik izan dira eta sustatzaileen aurkako manifestaldiak antolatu dira,
|
hauek
, hitzartutako
|
|
|
Dudarik ez, izan ere, lortu den hitzarmenak ez luke gaur egun inolako bideragarritasunik. Azpeitian ez dago etxebizitza publikoa egiteko beste aukerarik, eta egoera ekonomikoa ikusirik, ez dira baldintza
|
hauek
errepikatuko. Hitzarmenarekin eraikitako hiri zati berriak loteria irabazteak adinako eragina du Azpeitiarentzat.
|
|
|
Bestalde, Espainiako Gobernuak Eusko Jaurlaritzari etxebizitzaren gaineko boterea eman zion, lurzoruen jabegoa gurea eginez. Sustapen publikoko etxebizitzak aurrera eraman genituen lurzoru
|
hauetan
: Intxaurrondon, Abanto Zierbenako El Casalen edo Bilboko Txurdinagan, besteak beste.
|
|
2012
|
|
|
Eguzki indar pasiboaren bilketa potentziala egiaztatzeko, EKTren arabera (Espainiako Código Técnico de la Edi, cación delakoa), Bilbo C1 zonalde klimatikoan kokatzen dela kontuan harturik, hurrengo gra, koetan argitzen da egunen proportzioa, non jasotze sistema
|
hauen
eraginez berokuntza beharrak beteko diren:
|
|
|
Hasierako datuak honako
|
hauek
dira:
|
|
|
Aztertutako 192 kasu
|
hauekin
ezin dira proiektu erreal batean izan ohi diren konplexutasun eta berezitasun guztiak sinplifikatu, hori ez da lan honen egitasmoa, horretarako analisi zehatzago bat bailitzateke. Helburu nagusia da azaltzea, batetik, zer nolako eragina duten parametro ohikoenek Espainiako bulego eraikinen eskakizun energetikoan, eta, bestetik, onurak izan ditzaken FAAren erabilerak horien artean.
|
|
|
Zona klimatiko desberdinei begiratuz gero, zona hotzenen (D2, D1 eta E1) eta epelen artean (A3, A4 eta B4) alde handia dagoela nabari geratzen da, 79,62 kWh/ m2a ko maximoa eta 0,17 kWh/ m2a ko minimoa erregistratuz hurrenez hurren. Gogoratu beharra dago, datu
|
hauek
erreferentzia eraikinetarako jasotakoak direla, hau da, CTEko minimoak betetzen dituzten kasuetakoak.
|
|
|
Hegoaldera orientatuko erreferentzia eraikinen fatxada atal opakoak FAA bat gehituta aldatu izan dira kalkulu berriak egiteko. Eraikin berri
|
hauen
energia eskakizunak LIDER programa erabiliz kalkulatu dira ondoren. Era horretan, aztertutako kasu bakoitzean FAAren erabilerak eskaintzen duen aurrezpen energetikoa ezartzea posible izan da.
|
|
|
Eraikuntza berrietan kontsumoaren kontrola eta, ondorioz, emisioen kontrola hobetzeko sistemak inplementatu daitezke, baina berria ez den eraikin parkea mespretxatu nahi ez badugu,
|
hauetaz
arduratu behar gara, hauek baitira iraganean kontsumitu dutenak, gaur egun kontsumitzen ari direnak eta konfort estandarrak handitzen diren heinean gero eta kontsumo eta emisio handiagoak izango dituztenak.
|
|
|
Eraikuntza berrietan kontsumoaren kontrola eta, ondorioz, emisioen kontrola hobetzeko sistemak inplementatu daitezke, baina berria ez den eraikin parkea mespretxatu nahi ez badugu, hauetaz arduratu behar gara,
|
hauek
baitira iraganean kontsumitu dutenak, gaur egun kontsumitzen ari direnak eta konfort estandarrak handitzen diren heinean gero eta kontsumo eta emisio handiagoak izango dituztenak.
|
|
|
Esan beharrik ere ez dago, energia morroi
|
hauek
ez zeuden (egun ere ez dauden bezala) modu homogeneoan banandurik munduan zehar. Estatubatuar bakoitza 347 energia morroi ingururen jabe bazen ere, europarrak 27 zituen bere gain, eta 2 baino ez asiarrak.
|
|
|
1 Gaur egun eraikuntzaren sektorean erabiltzen diren material asko mineral inorganiko, organiko (gehienetan petrolioa) edo konpositeen deribatuak dira, eta
|
hauek
zailak izaten dira birziklatzeko, duten konplexutasun kimikoa dela-eta.
|
|
|
Eraikuntzak gizakiaren oinarrizko beharrizanak betetzen dituen arren (edo horrela izan litzateke behintzat), errekurtso natural gehien kontsumitzen duen sektorea ere bada, lur eremu zabalak hipotekatzeaz gainera. Kalte
|
hauek
ekiditea edo gutxienez gutxitzea beharrezkoa izango da, errekurtsoen agortzeak etorkizuneko hazkundea kolokan jar baitezake. Beste era batera esanda, ez dakigu noiz arte jarraitu dugun orain arteko etengabeko hazkundea.
|
|
|
Ohitura
|
hauek
aldatzea garrantzitsua da, eta eraikinaren energia kontsumoa, birziklagarritasuna edo/ eta etorkizunean beste erabilera bat izateko aukerarik baduen baloratu genuke, ikuspuntu ekonomiko batetik erabateko garrantzia izan baitezake. Horretarako ordea, beharrezkoa izango da eraikinak proiektatzeko eta eraikitzeko orduan ere aspektu horiek kontuan hartzea eraispenerako unean aukera desberdinak emanez, bestela eraikinak hondakin bihurtuko baitira haien bizitza erabilgarria bukatzen den momentu berean.
|
|
|
Norbanako bakoitzak bere erantzukizuna hartzea guztiz beharrezkoa da emaitza ahalik eta eraginkorrena izan dadin. Eraikinen instalazioak aldatzeko errazak izatea ere garrantzitsua da, normalean
|
hauek
izaten baitira eraikin batean azkarren zaharkitzen diren elementuak, beste elementu batzuek bizitza luzeagoa izan dezaketen bitartean (egitura edo itxiturak, esaterako...).
|
|
|
Balio ez duten material eta elementuak birziklatuz eta interbentzio berrietan material birziklatuak erabiliz, askoz ere lehengai gutxiago ustiatu dira naturatik. Material bakoitzak birziklapen maila ezberdinak ditu (aurrerago altzairuaren, hormigoiaren, zuraren eta beiraren kasuak aztertuko dira), baina komenigarria izango da faktore
|
hauek
proiektatze fasetik kontuan izatea. Erabiltzen diren materialen arabera ere energia kontsumoa eta ingurumenari egiten zaion kaltea murriztu daitezke, betiere birziklatutako materialei lehentasuna emanez.
|
|
|
Zura, jakina den bezala, zuhaitzen enborretatik lortzen da, eta tratatze eta sikatze prozesu baten ostean (modu desberdinetara egin daiteke hau, zur motaren eta lortu nahi den emaitzaren arabera) eraikuntzako material bezala erabil daiteke. Haren ezaugarri nagusiak flexio esfortzuari erresistentzia, zurruntasuna, moldagarritasuna eta isolatzaile termiko ona izatea dira, ezaugarri
|
hauek
aldaketak jasan ditzaketen arren zur batetik bestera.
|
|
|
eraikinen birgaitzea, birziklapena eta elementuen desmuntatzea eta berrerabiltzea. Estrategia desberdinak erabilita, prozesu
|
hauetako
bakoitzari bultzada bat eman diezaiokegu, prozesu hauek egoki aurrera eramateko beharrezkoa baita hasieratik pauso egokiak ematea.
|
|
|
eraikinen birgaitzea, birziklapena eta elementuen desmuntatzea eta berrerabiltzea. Estrategia desberdinak erabilita, prozesu hauetako bakoitzari bultzada bat eman diezaiokegu, prozesu
|
hauek
egoki aurrera eramateko beharrezkoa baita hasieratik pauso egokiak ematea.
|
|
|
Hortaz, eraikinen birziklagarritasuna aztertzeko dagoen gai bat da inolako dudarik gabe, zer aldagai baloratu, zer proportziotan, nola baloratu eta zer eratara edo zer formatotan jaso informazio hori. Gero eta gehiago berrerabiltzen, birziklatzen edo desmuntatzen da eraikuntzaren sektorean, eta prozesu
|
hauek
modu arduratsuagoan kudeatu behar dira, e, zientzia eta energia aurreztea helburutzat hartzen baditugu behintzat.
|
|
|
Erronbo formako metal zabaldua definitzen duten 5 parametroak
|
hauek
dira:
|
|
|
Lotunea (lerro bateko zartaduren arteko distantzia) Lehenengo bi neurri
|
hauetatik
zartaduraren luzera ondorioztatu daiteke (diagonal luzea ez da zartaduraren luzera baizik eta bi lotuneren artekoa).
|
|
|
Ordura arte urria zen material isolatzaileen erabilera arrunt bilakatu zen, askotan aire ganberan kokatuak. Eskakizun eta kalkulu termikoak ahalbidetze aldera, araudi
|
hauek
itxituren erresistentzia eta transmitantzia termikoaren kontzeptuak garatu zituzten. Transmitantzia termikoak (U) beroa norabide bakarrean transmititzen dela suposatzen du; balio txikiek isolamendu hobea adierazten dute.
|
|
|
Zubi termiko gehienak proiektatze fasean mugatu daitezke, aurrerapen handiak erdietsiz energia efizientziaren bidean. Ordenagailuek asko lagundu dute zubi termikoen fenomenoa ulertzen eta
|
hauen
eragina kalkulatzen.
|
|
|
Passivhaus estandarraren isolamendu estrategia nabarmen sinpleago eta erabilgarriagoa da araudi
|
hauen aldean
, eta ematen dituen argibideak edozein eraikinetan aplikatu daitezke. Gakoa isolamenduaren jarraitutasuna lortzea da itxitura osoaren inguruan, oinplano eta sekzio guztietan egiaztatu daitekeelarik.
|
|
|
fatxadarenak baino handiagoak izatera iritsiko dira (6). Hain zuzen ere, zubi termiko
|
hauek
dira hainbat proiektu eta eraberritze, efizienteen, ahulgunea.
|
|
|
Hala, hiriaren azterketa sakona darabilte, haren kartografia pertsonal zein alternatiboa osatzen dutelarik. Ordea, espazio publikoaren araugile zein kudeatzaileek umeen jolasarekin parekatzen dituzte kirol eta espresiobide
|
hauek
, eta, hortaz, mespretxuz hartzen dituzte. Aplikatuko den ondoriozko errezeta, kontrolarena da, eta kirola hiriko erabilera bat gehiago dela ulertzen denez, harentzat propio diren tokietan jardutera mugatuko du.
|
|
|
Aplikatuko den ondoriozko errezeta, kontrolarena da, eta kirola hiriko erabilera bat gehiago dela ulertzen denez, harentzat propio diren tokietan jardutera mugatuko du. Horrela, batzuen ustez, azpikultura
|
hauek
adierazteko eragozpenak baino ez dira sortzen, hala ere, erabilera zehatzeko kirolgune hauek teknika eta modalitateen garapenerako erabilgarriak direla dioenik ere badago.
|
|
|
Aplikatuko den ondoriozko errezeta, kontrolarena da, eta kirola hiriko erabilera bat gehiago dela ulertzen denez, harentzat propio diren tokietan jardutera mugatuko du. Horrela, batzuen ustez, azpikultura hauek adierazteko eragozpenak baino ez dira sortzen, hala ere, erabilera zehatzeko kirolgune
|
hauek
teknika eta modalitateen garapenerako erabilgarriak direla dioenik ere badago.
|
|
|
Asmatuko duzue zein den hurrengo pausoa, noski. Tentsiogatazka
|
hauek
hirigunean gertatzen zirenez gero, autoritateek esku hartu zuten eta horrekin batera etorri ziren zentsura eta debekuak. Hiria arautzen duten botereek, zenbaitek kapitalista eta kontrolatzailea izendatzen dituztenak?
|
|
|
Ondoriozta dezakegu, beraz, ukimena izan daitekeela kirolari
|
hauen
zentzumen garatuena, bai azaleko fenomenoak?, zakarra, suabea, itsaskorra, irristakorra, bai materialaren barne fenomenoak, dentsitatea, malgutasuna, zurruntasuna, gogortasuna?
|
|
|
|
Hauek
eta beste hainbat adibidek, eta pilota joko zaharraren jarraitzaileen lanari esker, antzina Europa osoan ezaguna zen pilota joko zuzena berreskuratu nahi dute, zeina kaleetan, harresi azpian, plazetan eta futbol zelaietan jokatzen den.
|
|
|
Kontzeptu
|
hauek
dira Gasteizko mugikortasun planean kontuan hartu dituzuenak? (2)
|
|
|
Kontzeptu
|
hauek
gehiago erabiltzen dira Estatu Batuetan, baina noski, han espazioa oso modu ezberdinean okupatzen dute. Gu haiek baino askoz sedentarioagoak gara, oso erraz aldatzen dira haiek bizitokiz.
|
|
|
Udalerria Duero eta Tormes ibaien arroetan kokatuta dago eta ur masak koltxoi termiko legez funtzionatzen du, mahastientzat egokia den klima eskainiz.
|
Hauek
ere lehengo bi mailetan markatu ziren:
|
|
|
airearen eta uraren kalitate ona, mugikortasunean lortutako emaitzak, hondakinen trataera, berdegune kopurua, eta, duda barik, Gasteizko ingurumen politiken ikur bilakatu den eraztun berdea kontuan hartu dira, ingurumenari dagokionez hiria ondo kokatuta dagoela azpimarratzeko. Egia da, Gasteiz inguratzen duten Salburua, Armentia, Olarizu eta Zabalganako basoak eta Zadorra ingurunea babesteari eta
|
hauen inguruan
korridore bat sortzeari esker indartu dela naturarekiko lotura eta hobetu dela hiriaren bizi kalitatea. Esan dezagun ere, hiritik gertu dugun ingurune natural hau gaur arte iritsi izana, batez ere, mendeetan zehar babesten jakin duten gure arbasoei zor diegula.
|
|
|
Ingurumenean jauzi kualitatiboa emateko aukera, hain zuzen ere, bai hiritarren kontzientziazioa eta inplikazioa areagotzeko, bai koherentzia eta zeharlerrotasun handiagoz jokatuz hiri ekologikoagoa bilakatzeko, bai proposamen eta ekintza berriak aurrera eramateko. Aitzitik, apenas ikusi dugu proposamen berririk hilabete
|
hauetan
. Hiritarrekin ez da benetako saiakerarik egin debatea sortu eta inplikazioa lortzeko, ez da beroketarik egin.
|
|
|
Azkenik, gogor kritikatu beharra dago, Arkaiaten, Larrainen edo oraintxe Aretxabaletan gertatzen ari dena. Auzoko muturrean dauden sektore
|
hauetan
, hiritik urrutien egon arren, etxebizitzen multzo handiak eraiki dira, eta bitartean hurbilago dauden beste sektore batzuk, krisiaren ondorioz eraiki gabe gelditu dira. Egun, beraz, auzo irlak dira, eta zabor bilketa eta garbiketarekin gero eta arazo eta gastu gehiago sortu dira.
|
|
|
Adjektibazioaren jokoan sartu da hirigintzako diziplina, hirigintza iraunkorra, hirigintza ekologikoa edota berdea definitu dira.
|
Hauek
oximoron hitz jokoak ez ote diren galdetzen dute askok, edo ez ote duten ezkutatzen, bekatu egin ostean eginkizun on bat burutzeko beharra duenaren jarrera. XXI. mendeko gizarteak onartu du gizakiaren biziraupena bermatzeko arazo global eta larri bati aurre egin behar diola, horregatik berdea adjektiboaren zaletasuna nonahi?, nahiz eta aldaketarako formularekin oraindik eman ez duen.
|
|
|
Lantalde guztien artean proposatutako ideia desberdinen ezaugarri nagusiak, honako puntu
|
hauetan
laburbildu daitezke:
|
|
|
Errealitate
|
hauek
agerian jartzearren, 2002 urteko eta 2012 urteko ortoargazkiak konparatu dira:
|
|
|
Irudiaren eskuineko beheko partean, ordea, Masustegi eta Monte Karamelo auzoak agertzen dira.
|
Hauek
dentsitate txikiko auzoak dira eta eremu naturalarekiko harreman atseginagoa daukate. Agian hori izan daiteke hiriaren ertza ebazteko eredu zuzenena, hiriaren eta naturaren arteko jarraitutasuna benetan bermatzen duen konponbidea.
|
|
|
Nekazaritza bizimodu mantentzearen aldeko elkarteen bidez, nekazari eta kontsumitzaileen arteko konpromisoa bultzatu da. Horrela, ekoizleek beren zailtasunak erosleekin banatzen dituzte, eta,
|
hauek
, horren ordez, elikagai ekologikoak, osasuntsuak eta sasoikoak jaso ahal dituzte. Emaitza tokian tokiko ekonomia indartsua eta integrala da; nekazaritza, landaguneak eta elikadura sektorea babestuta daudelarik (7).
|
|
|
Landa arloei dagozkien irizpideak
|
hauek
dauzkagu: baliabideak eta lurzorua erabiltzeko sistema tradizionalak sustatzea, nekazaritzako jarduerak trantsizio zonara mugatzea eta abeltzaintza estentsiboa landaguneetan eta larreeta artzain sistema dehesatuak iraunaraztea.
|
|
|
Egitasmo
|
hauek
gauzatzeak, berriz, lurzoru emankorraren galera izugarria ekarri du. Horren ordez, diru publikoa irensten duten aisialdi eta jolasguneak eraiki dira.
|
|
|
Adibide
|
hauetan
oinarrituta, berezko kudeaketa eredu bat eraiki genezake Bilborako. Hiri nekazaritza nortasun elementutzat eta hiriaren ingurumena hobetzeko, hiri metabolismoa eraldatzeko eta lekuan lekuko ekonomia bultzatzeko tresnatzat jotzen duen egitasmoa.
|
|
|
Lorategi mahaia inguratu eta barneratu daiteke, ikusleak landarez inguraturiko txokoak aurki ditzake, landareak ikertuz zutik edo jesarrita. Eragiketa sinple
|
hauekin
–landareak lurretik altxatuz eta espazio inguratzaileak sortuz, mahai lorategiaren ikuspegiak biderkatzen dira, landarea ez ezik, ikuslea ere eszenaren protagonista bihurtuz.
|
|
|
Landareek, gainera, landare bikoteen informazioa jasotzen duten zurezko xaflez egindako landare artifizialekin lur espazioa banatzen dute, ikastolaren didaktikotasun helburua erdiesteko. Sinergia harreman
|
hauen
laguntza trukaketaren bidez, natura zati artifizial honek ez du ekarpen kimikoen beharrik bizirik irauteko eta elkarbizitza orekatua baimentzen da. Biziraupenean hazitako bizikidetzarako arau hauek baliagarriak gerta dakizkiguke esku artean dugun ekologia artifizialaren eraikuntzan.
|
|
|
Sinergia harreman hauen laguntza trukaketaren bidez, natura zati artifizial honek ez du ekarpen kimikoen beharrik bizirik irauteko eta elkarbizitza orekatua baimentzen da. Biziraupenean hazitako bizikidetzarako arau
|
hauek
baliagarriak gerta dakizkiguke esku artean dugun ekologia artifizialaren eraikuntzan.
|
|
|
Arrosa* Perexila Arrosak tipulinaren zaporea eta hazkuntza hobetzen ditu. Perexilak arrosa kakalardotik babesten du marigorringo eta zimitz harrapakariak erakartzen ditu,
|
hauek
perexilaren polenaz elikatzen direlako.
|
|
2013
|
|
|
Design Kabi gunean armairuak kontraxaflatutako ohol batzuekin pilatu eta loturiko birzikaturiko tiradera batzuk dira. Armairu
|
hauek
eserlekuaren bizkarraldea osatzen dute eta eserlekuaren gurpilak tiraderetakoak dira. Gune zabal honen barnean eserleku/ armairu hauek gune goxoagoagoak sortzen dituzte, bertan telefonoz hitz egiteko edo elkarrizketa pribatuagoak egin ahal izateko.
|
|
|
Armairu hauek eserlekuaren bizkarraldea osatzen dute eta eserlekuaren gurpilak tiraderetakoak dira. Gune zabal honen barnean eserleku/ armairu
|
hauek
gune goxoagoagoak sortzen dituzte, bertan telefonoz hitz egiteko edo elkarrizketa pribatuagoak egin ahal izateko. Erabilera aniztasuna eta aldakortasuna gure lanean gai nahiko erabiliak dira:
|
|
|
(Do It Yourself) ideiarekin bat dator. Kasu askotan altzari arkitektoniko
|
hauek
ez dute jakintza handia eskatzen. Erabiltzen diren materialak maiz eraikuntzatik eratorriak dira:
|
|
|
Lehorrean lan egitea ahalbidetzen du, hau lan baldintza eta garbitasunerako oso garrantzitsua izanik. Arrazoi
|
hauengatik
sukaldeko gainaldea, komuneko konketaren armairua eta sukaldeko mahaia material horrekin diseinatuak izan dira. Hiri aterpeko eskaileretan ere erabili izan da material hori.
|
|
|
Material
|
hauek
erabiltzearen arrazoia ekoizpenean dugun kontrolean dago. Zurgin talde propioa dugu eta diseinatzeko orduan ekoizpenaren ezagutzak asko laguntzen digu, kostuak eta materialaren galera murrizteko diseinua sinplifikatuz.
|
|
|
Azken urteotan lokalen irudia lantzeko orduan Iruñean apustu harrigarria egin da bertako arkitektoen alde. Apustuak ona dirudi, baldin aurrerago aipatuko diren proiektu gehienek FAD eta Euskal Herriko Arkitektoen Elkargoaren sarietan izan duten arrakasta kontuan izaten badugu, tamalez, enpresen bideragarritasuna
|
hauen
lokalen diseinu kalitatearekin bakarrik ez dela hobetzen argi ikusten da, proiektu sarituak bisitatzen baditugu. Dendari batzuk kexu dira:
|
|
|
Erronka
|
hauek
zehatuko dute proiektuaren norabidea. Posible izango ote da zaporea eta forma lotzea, eta bi ezaugarriak monitorizatu ahal izatea, demagun, norberaren sukaldean?
|
|
|
Lagin sorta adierazgarria osatzen dutelakoan eta ordezkari egokiak direlakoan izan dira hautatuak, hala eraikuntza dataren ikuspegitik nola kokapenarenetik. Etxe
|
hauen
funtsean, 60ko hamarkadan Gipuzkoak bizi izandako populazio hazkundea eta hazkunde horrekin batera hirigintzak eskuratu kudeaketa tresna berriak daude. Are nabarmenagoa da erlazio hori 60etako bigarren erdialdetik aurrera altxatutakoetan, orduan egin baitzuen goren Gipuzkoako biztanleriak; berdin lurraldean nola etxeok kokatu herrietan.
|
|
|
Eskegita doazen moduluak 60 x 40 x 70 cm-koak dira. Bistan da, modulu
|
hauen
zabalera malgua izan daitekeela egoera konkretu batera egokitu ahal izateko. Neurri moldaketa hori ez da lan eskerga.
|
|
|
LABURPENA: Gaur egun turismo produktu «berdintsua» saltzen badute ere, turismoak jatorri ezberdina du aztergai ditugun kostaldeko bi herri
|
hauen
kasuan. Patua, ordea, antzekoa.
|
|
|
Bata eta bestea, Bizkaiko eta Gipuzkoako luzeenak hurrenez hurren. Herri
|
hauek
turismo «produktu» berdintsua eskaintzen dute.
|
|
|
Mediterraneo aldeko herriek saltzen duten eguzki+ hondartza tandemetik haratago, beste osagarri batzuk eskaintzen dituen «kalitatezko» turismoa da
|
hauena
, edo hori irakurri dezakegu edozein panfleto turistikotan: alde batetik surfa dugu, eta haren inguruan sortutako turismo modua eta aisia estiloa, eta bestetik kostako herriek ere izan baduten nekazari jatorriarekiko lotura eta landa produktuen eskaintza, txakolina, adibide garbia kasu bietan.
|
|
|
Etxe berriak bete dira hein batean, baina aurretik neguan hutsik zeuden etxeek hutsik diraute oraindik ere. Antzeko lekutik abiatu ziren bi herriak, Kantauri ertzetik, hondartza luze baten atzetik, babesetik; bide ezberdinak garatu dituzte urteetan, garai
|
hauetara
antzeko egoerara iristeko: hondartza bati begira nekazaritza eta abeltzaintzarako lurzoru aberatsak hormigoi pean itoz.
|
|
|
Amaiera adierazgarria du ipuinak, nahi beste lur eskuratzeko aukera duen jaunak, aseezintasunak jota, direnak eta ez direnak galtzen ditu azkenean (Jacobs, 2007). Kostako bi herri
|
hauek
mugaraino eramandakoa, ordea, oso orokortuta dagoen fenomenoa denik ezin uka; itxuraz, halabeharrak jota, balaztatzen ari den fenomenoa.
|
|
|
Hirien bizitzaz, eta heriotzaz, jardutean Jane Jacobs-ek erabilera, erabiltzaile, eta erabiltze garaien aniztasuna aldarrikatzen du hiriguneak bizi bizi izan eta ahanzturan ez galtzeko. Eredu
|
hauek
, ordea, aurkako noranzkoan egin dute aurrera, urrunegi beharbada; erabilerak kontzentratu dira, erabiltzaileak xede berdin eta bakar batekin hurbiltzen dira, eta, gainera, guztiak une berean bertaratzen dira. Tokian tokiko burujabetzaren bidetik datorren etorkizunaren baitan, horretarako helduleku ezberdinak izateak duen garrantzia ikusita, badirudi esnatzen goazela, bide berrietan barna abiatuz.
|
|
|
Urteetan zehar, bainuetxeak uraren bitartezko sendaketak egiteko erabili dira. Hori dela-eta, bainuetxeen inguruko ikerketa lan gehienak osasun eta zientziaren ikuspuntutik egin dira, eraikin
|
hauen
arkitekturari arreta handirik jarri gabe.
|
|
|
Ezer gutxi dakigu eraikin
|
hauek
diseinatu zituzten arkitektoei buruz edo bainuetxeen inguruan aurkitu dezakegun paisaiari buruz, hiria sortzeko duten gaitasunari edo inguruko arkitekturan izan duten eraginari buruz.
|
|
|
«Bainuetxeen arkitektura» hitza, gero eta hedatuago dago eta bainuetxea osatzen duten eraikinen multzoa eta inguruko lorategi eta paisaia deskribatzeko erabiltzen da modu orokor batean, elementu horien garaia, erabilerak, tamaina edo kokapena kontuan hartu gabe. Eraikin
|
hauek
, oro har eta kanpotik ikusita, oso eraikin sinpleak izan ohi dira, bolumen errazak, oso trinkoak. Baina oinplanoari arreta jarriz gero, erabiltzaileen beharretara egokitutako askotariko espazioak eta aberastasun espazial bat aurkituko ditugu.
|
|
|
Turismoa aktibitate erakargarri eta ederren inguruan sortzen bada, paisaia ustiapen euskarri ezin hobea da. Zer da natura zuentzat eta zein iritzi duzue paisaiaren definizio
|
hauetaz
–
|
|
|
Beste era batera egin zitekeen? Galdera
|
hauei
erantzutea ez da erraza. Agian, turisten heziketa mailan egon daiteke gakoa.
|
|
|
Oreka mantentzea erraza ez den garai
|
hauetan
, erresilientzia kontzeptuaz arituko naiz idatzi honetan. C.S.
|
|
|
Industriak ere aparteko atentzioa merezi du erresilientzia ekonomikoa lortzea nahi badugu, bera izango baita erresilientzia lortzeko giltzetako bat. Ez da erraza industriaren erresilientzia modu independente batean aztertzea, baina bizitzen ari garen krisi garai
|
hauetan
, industriaren oreka apurtzen ari den eta industriari lotutako lanpostu kopurua urrituz doan garai hauetan, egoera berrietara moldatzeko gaitasuna eta transformazioak jasateko abilezia dira ezaugarririk garrantzitsuenak. Baina industriak badauzka arlo ekonomikotik begiratuta ahaztu ezin daitezkeen ezaugarri propioak.
|
|
|
Industriak ere aparteko atentzioa merezi du erresilientzia ekonomikoa lortzea nahi badugu, bera izango baita erresilientzia lortzeko giltzetako bat. Ez da erraza industriaren erresilientzia modu independente batean aztertzea, baina bizitzen ari garen krisi garai hauetan, industriaren oreka apurtzen ari den eta industriari lotutako lanpostu kopurua urrituz doan garai
|
hauetan
, egoera berrietara moldatzeko gaitasuna eta transformazioak jasateko abilezia dira ezaugarririk garrantzitsuenak. Baina industriak badauzka arlo ekonomikotik begiratuta ahaztu ezin daitezkeen ezaugarri propioak.
|
|
|
Hiri eta eskualde gehienetan arazo
|
hauei
eman nahi izaten zaien soluzioa hirugarren sektorea indartzea da. Kasu paradigmatikoena Bilbok azken urteetan izan duen eraldaketa da (Guggenheim efektua bezala ezagutzen dena, alegia), baina kasu batzuetan funtzionatu duen arren, beste batzuetan epe luzera ekonomia gehiago makaltzea ekarriko du hirugarren sektorearen indartze horrek, zeren eraldaketa prozesu hauek ez baitituzte batzuetan ustezko ondorioak ekartzen.
|
|
|
Hiri eta eskualde gehienetan arazo hauei eman nahi izaten zaien soluzioa hirugarren sektorea indartzea da. Kasu paradigmatikoena Bilbok azken urteetan izan duen eraldaketa da (Guggenheim efektua bezala ezagutzen dena, alegia), baina kasu batzuetan funtzionatu duen arren, beste batzuetan epe luzera ekonomia gehiago makaltzea ekarriko du hirugarren sektorearen indartze horrek, zeren eraldaketa prozesu
|
hauek
ez baitituzte batzuetan ustezko ondorioak ekartzen. Industria eta beronek jasan ditzakeen eraldaketak testuinguru ekonomiko globalago batean aztertu behar dira beraz, horrek emango baitigu egoeraren benetako argazkia eta etorkizuneko erronkei erantzun egokiak emateko aukera.
|
|
|
Zabaltze lan
|
hauek
produkzioaren beharretara egokituz egin ziren beti, proiektu bateratzailerik gabe. Horren ondorioz, garai ezberdinetan eraikitako nabeak aurkitu ditzakegu, eraikuntza sistema ezberdinekin, baina bere osotasunean nabe guztiek proiektu originalaren estetikari jarraitzen diote eta horrek industria eraikin multzo osoari batasun handia ematen dio.
|
|
|
Beraz ezaugarri
|
hauek
zituen inguru hartan XIX. mendearen erdialdean. Kataluniako Manchester hiria, izenarekin ezagutuko zen auzoari forma emango zioten lehen eraikin industrialak eraikitzen hasi ziren.
|
|
|
Industriaren kokaleku estrategikoek, azpiegitura handien uztearekin batera, industriaguneen potentzial sinboliko eta ekonomikoa agerian utzi dute. Egun batez industriak betetako hiriaren bihotz
|
hauetan
erabilera berriak txertatu dira. Usadiozko artisten kontzentrazioa hiriko alde batean modu espontaneoan gertatu bada ere, azken hamarkadan eraikin zahar eta utzitako guneak berreskuratzeko helburuz espresuki bultzatutako aktibitatea izan da.
|
|
|
Montgomery-k definitutako evening economy aktibitatean oinarritzen da auzo kulturala, altibitate ekonomiko honen goreneko ordutegia, eguneko lan ordutegitik kanpokoa baita. Industria kulturala eta sortzailea da auzo kultural
|
hauen
garapen ekonomikoaren giltza, unibertsitatearen laguntzaz askotan, hezkuntzaren esparrua ere tartean sartuta izaten delarik.
|