|
2023
|
|
|
Erregistro
|
hauek
bereizten dira formaltasun mailaren arabera:
|
|
|
Egoera hau euskal hiztunen tipologiaren ezaugarrien ondorioa da: gehienetan ez da euskara etxetik jaso, kalean ez da ohikoa euskaraz bizitzeko aukerak erraz topatzea eta eskolak ez du erregistro
|
hauek
lantzeko baliabiderik.
|
|
|
Alde batetik, hezitzaileak bertakoak izatea, horrek erreferentzialtasuna sustatuko du. Garai
|
hauetan
beharrezkoa da euskarazko erreferenteak bilatu eta sortzea, erdarazko erreferentez beteta baititugu sareak eta gizartea, eta jarraitzeko eredu euskaldunak sortze honek hizkuntza ereduak errepikatzeko nahia sor dezake, baita erreferente horiekin egonen den hizkuntza ohitura euskarazkoa izateko ere. Hezitzailea bertakoa baldin bada, ohitura hori jarduerak irauten duen denboran ez ezik, beste espazio informal batzuetan ere mantentzeko aukera emanen du, dinamika hori denboran eta espazioan zabaltzeko aukerak handituz.
|
|
|
Euskararen erabilera eta momentu atsegin
|
hauek
batzen eta lotzen dituen arloa da aisialdia. Bertan topa ditzakegun gertaerak, beraz, momentu pribilegiatuak dira erabilera sustatzerako orduan.
|
|
|
Proposatzen diren ekintzak erabat ludikoak eta sortzaileak dira. Proposamen
|
hauen bidez
ongi pasatzea eta gozatzea da helburua.
|
|
|
Bi urte
|
hauetan
aritu ondoren, Euskaraz Kilika aisialdi digitalerako proposamen interesgarria dela deritzogu.
|
|
|
Baina horrez gain, euskara tresna da, ikasketa baliabidea, eta ezin da gertatu euskara geuk bakarrik zuzentzea, euskararen zuzentasunari ematen zaion arreta euskara irakasleena baino ez izatea. Eta horrekin lotuta, euskara ikasgaiaren nolakotasuna erabat eta errotik aldatzeko aldarri ozena, lerro
|
hauetatik
. Ezin dugu jarraitu euskara irakasten espainola, frantsesa edo ingelesa erakusten dugun modu berean.
|
|
|
Prozesu
|
hauek
nahiko automatikoak direnez, kontrako norabidean joan ahal izateko, prozesuok ikusarazi behar dira, egiten dugunaz kontziente izan gaitezen eta automatismoaren kontra egiteko motibazioa bil dezagun7 Izan ere, harrera eta ekoizpenaren arteko komunikazio ekonomia unibertsala dela kontuan hartu behar da (Mackey, 1994: 87):
|
|
|
Beraz, erabilera areagotu nahi badugu, lortu behar dugu hiztun elebidunen gaitasun erlatiboek (pertsonala eta pertsonen artekoa) euskararen alde egin dezaten eta, hori posible ez den bitartean, hiztunek prozesu
|
hauen
kontzientzia izan dezaten, joeren kontra joateko indarra (motibazioa) bildu eta eraldaketan eragile izan daitezen.
|
|
|
Beraz, euskaraz komunikatzeko baliabide nahikorik ez duen hiztunak bi bide
|
hauetako
bat aukeratu behar du: euskarari eutsi, komunikazioa (eta, ez ahaztu, gizarte harremanak) kaltetzeko arriskua onartuta, edo komunikazioaren eraginkortasunari lehentasuna eman, ongi menperatzen duen hizkuntza erabiliz eta euskara bazterrean utziz.
|
|
|
Denok izan behar dugu hizkuntza irakasle
|
hauen artean
, ahozko gaitasunak egin du behera nabarmen. Familia tipologia ere aldatu zaigu azken urteotan.
|
|
|
Europako Kontseilua jabetuta dago aspalditxoan eskolatze hizkuntza eta ikasleen lehenengo hizkuntza sarritan ez datozela bat, eta egoera hori eskolatze hizkuntza bigarren edo hirugarren hizkuntza duen ikaslearentzat zailtasun iturri izan liteke. Hala, 2017an Europako Kontseiluak Developing language awareness in subject classes2 ikerketaren barruan egindako galdetegi baten arabera, bigarren hizkuntza batean ikasten ari diren ikasleek zailtasunik handienak honako trebetasun
|
hauetan
dituzte:
|
|
|
Arestian aipatutako hizkera akademikoaren muinean koka ditzakegu eragiketa
|
hauek
. Ikaslearen hezkuntza ibilbidean zenbat eta aurrerago egin, orduan eta konplexuagoak izango dira jorratu beharreko edukiak, eta, ondorioz, baita eduki horiekin erabili beharreko hizkuntza ere.
|
|
|
Erlazio berri
|
hauek
euskaraz sortzeak berebiziko garrantzia dauka, hizkuntza ohiturek eguneroko erabileran duten eragina dela eta. Egunerokoan ikus dezakegu, nola ingurune erdaldun batean, euskaraz sortu den erlazio bat erdaldun bilakatu daitekeen erraztasun handiz, gizartetik jasotzen ditugun estimulu gehienak erdaraz jasotzen baititugu gaur egun, are gehiago sare sozial eta medio elektronikoen zabalpen geldiezinarekin, non eskaintza zabal eta dinamikoa eskuragarri dugun eta duten haur eta gazteek, eskaintza honen gehiengoa erdalduna izanik.
|
|
|
Egunerokoan ikus dezakegu, nola ingurune erdaldun batean, euskaraz sortu den erlazio bat erdaldun bilakatu daitekeen erraztasun handiz, gizartetik jasotzen ditugun estimulu gehienak erdaraz jasotzen baititugu gaur egun, are gehiago sare sozial eta medio elektronikoen zabalpen geldiezinarekin, non eskaintza zabal eta dinamikoa eskuragarri dugun eta duten haur eta gazteek, eskaintza honen gehiengoa erdalduna izanik. Haur eta gazteen arteko erlazio
|
hauek
gaztelaniaz sortzen badira, zaila izaten da euskaldun bilakatzea, testuinguru euskalduna eman arren, ohiturek garrantzi handia izaten baitute dinamika naturaletan. Harremanak euskaraz sortzeak aukera ematen digu sare euskaldun bat sortu ahal izateko, eta pixkanaka bada ere, haurren eta gazteen hizkuntza ohituretan aldaketa txikiak sartzeko eta aukerak eskaintzeko.
|
|
|
Zer hizkuntza erabiliko dute talde lanean hiruren artean hizketan ari direnean? Mackeyren5 hizkuntz gaitasun erlatiboaren kontzeptuari jarraituz, ikasle
|
hauen
maila gaztelaniaz hurrenez hurren PAOKTen honakoa bada (B1, B2, B2), gaztelaniaz6 arituko direla erantzunen genuke aurki, ñabardurak ñabardura.
|
|
|
Nafarroako ikastetxeetan, modu esperimentalean, sekuentzia didaktiko ugari gelaratu ditugu, gure laguntza eta gidaritzapean irakasleek sortuak, egingarriak, beraz, nahiz eta, zenbait kasutan operatiboagoak izateko moldaketak egitea beharrezkoa izan. Bronckartek (2007) aitortzen duen moduan, esperientzia
|
hauei esker
gaur egungo sekuentzien diseinua hobea eta erabilgarriagoa da, eta, besteak beste, horregatik iritsi ahal izan gara elkarreragina lantzeko sekuentziak diseinatzera, oraindik ere hastapenetan gauden arren.
|
|
|
Jarraian aurkezten diren sekuentzia didaktiko
|
hauen
egileak Nafarroako ikastetxeetako irakasleak dira, eta" Ahozko Hizkuntza Irakastea" webgunean ikus daitezke. Sekuentzia didaktiko16 gehienak ikasleekin gelaratu dira, alegia, burutuak daude, ikasleen ekoizpenak dituzte, eta balorazioak.
|
|
|
Orduen banaketa taula
|
hauek
agerian uzten duten bezala, eskola orduez kanpoko ekintzak eskolako curriculum eremuak hartzen duen adina denbora behintzat suposatzen du. Horri oporraldi eta asteburuak gehitu behar dizkiogu.
|
|
|
Denok izan behar dugu hizkuntza irakasle 48 baizik eta curriculumeko ikasgai guztietan duen eragina kontuan hartuta. Gomendio horrek jasota dakarrenaren arabera, hizkuntzaren dimentsioa aintzat hartu litzateke honako alor
|
hauetan
: ikasmaterialetan, irakasleen prestakuntzan, irakaskuntzan hizkuntzaren dimentsioak duen garrantzia azpimarratzen duten dokumentuen sorkuntzan eta alderdi hauek guztiek ebaluazioan izan behar duten trataeran.
|