|
2001
|
|
|
Pinuek ez dute, hala ere, bertakoentzat baliabide ekonomiko nahikoa ekarri, eta nekazal zonalde askotan gertatu bezala Lea ibarrak XX. mendean bere biztanleriaren erdia baino gehiago galdu zuen (3.960 biztanle 1900ean, 1.900 biztanle 1999an), nahiz eta azken urteetan kopurua bere horretan mantentzea lortu duten. Garai berean ondoko Lekeitioren bilakaera ikusiz gero (3.944 biztanle 1900ean, 7.466 biztanle 1999an) argi dago joandako asko lan aukera gehiago eskaintzen zituzten inguruko herrietara mugitu zirela, baina herri
|
hauen
eragile nagusietako bat izan den emigrazioa ez da soilik horretan geratu. 1970 artekoak urte beltzak izan ziren leatarrentzat:
|
|
2004
|
|
|
Publikoan behintzat hori da agertu dena, bakoitza bere ohikoan. Beste kontu bat da pribatuan nola baloratzen diren ETAren agerpen eta proposamen
|
hauek
eragile politikoekin pribatuan hitz egiten duen edonork baitaki ETAri benetako protagonismo eta garrantzi politikoa ematen zaiola. ETAren doinua eta hizkuntza kontuan hartu dute askok, eta Batasunak azaroaren 14an egingo omen duen proposamen entzutetsuaren atarian datorrela ere ezin da oharkabean iragan.
|
|
|
Zertarako? Zoritxarrez, gezur horrek ez dauka fitsik egiatik, eta beharrezkoa ez den hizkuntza menderatu batek bere muinean itsatsiak dituen gabezia eta hutsuneak dira gogoeta
|
hauen
eragile.
|
|
2007
|
|
|
Identifikazioak, azken finean, egoeran egoerako izaten dira. Dena den, Tajfel i jarraituz, nortasun positiboa lortzea omen da prozesu
|
hauen
eragile nagusia.
|
|
2009
|
|
|
Beste kolektibitate nazionalen eredua gertutik hartzen badugu, eta ziur aski euskal etxe
|
hauen
eragileek ere kontuan hartu zuten?, hiru dira elkarri laguntzeko jardueren artean errepikatuen eta hedatuenak: fortunak ukitu ez dituenen babesa (zahar pobreentzako egokiak, Euskal Herrira itzuli nahi baina diru nahikorik ez zutenei doaneko txartelak ordaintzea, eta abar); gaixotasunaren aurreko babesa (esaterako, Argentinan hain usuak diren «eritetxe nazionalak»), eta azkenean ume eta gazteentzako hezkuntza (Frid de Silberstein, 1988:
|
|
2010
|
|
|
ETNen hedapen garaikide bizkorraazpimarratu dugu ziklo ekonomikoarekin parekatuta doana, hein batean. Hedapenarendimentsioa hain da erraldoia ezen produkzioaren internazionalizazioaren fenomenoa, batetik, enpresa handienetara ez ezik enpresa txiki eta ertainenetara ere iritsi dendagoeneko, eta, bestetik, enpresa
|
hauek
eragile ekonomiko global gisa itxuratu dituen.Nolanahi ere, kapitalaren kontzentraziorako joerak zuzeneko isla du ETNen jokabidean; izan ere, enpresa handi gutxi batzuek gero eta atzerriko kapital kopuru absolutu etaerlatibo gehiago dute beren esku artean. Errealitate hau lotuta dago azkenekohamarkadetan enpresen arteko bat egite eta erosketa prozesuek duten garrantziarekin.Aipatzekoa da ere kontzentraziorako joera hau ETNen sektore berrietan hedatzeko duenjokabidearekin batera gertatzen ari dela.
|
|
2011
|
|
|
Bere eraiketan gaitasun eraldatzaile (Zunino, 2000) ezberdina duten zenbait eragile saiatzen dira politiketan eta planetan islatzen beren banakako edo taldeko interesak, administrazio tramitazioetan zehar negoziazio edo prozesu irekien bidez, eta horretarako ekintza bide formalak edo ez formalak erabiltzen dituzte. Aktore
|
hauei
eragile egituratuak (Giddens, 1984; Zunino, 2001) izena eman zaie, hau da, testuinguru jakin batek ahalbidetzen dituen muga eta aukeren pean diharduten banakakoak edo taldeak.
|
|
|
Azkenean, behar horiek asetzeko asmoz garatzen diren baliabideak lortzeko gaitze edo trebakuntza prozesuak sustatzea ahalbidetuko dute berrikuntza sozialeko prozedurek. Ildo horretan prozedura
|
hauek
eragileen arteko lankidetza sustatzen dute. Beraz, berrikuntza sozialeko prozesuek kidetasun eta kolaborazio dimentsioa bereganatzen dute.
|
|
2012
|
|
|
Hala ere, gaixotasun hauek pairatzeko hainbat arrisku faktore antzeman dituzte psikiatrek. Orokorrean kausa biopsiko sozialak dira gaitz
|
hauen
eragile baina badira, gaixotasun guztietan bezala, arrisku faktore batzuk eta adituek diote pertsona batzuek badutela joera gaixotasun mentalak garatzeko.Adituek argi dute badirela gaixotasun mentalak azaleratzea bultzatzen dutenak, alegia, pertsona krisi bat izatera bultzatzen dutenak adibidez, toxikoen kontsumoa drogak zein alkohola bezalakoak, gertuko pertsona baten heriotza, banaketa afektibo... Ez da berdina 20 urterekin gaixotasun mental bat izatea edota 40 urterekin.
|
|
|
–Eguraldia da, dudarik gabe, zioen leiarrei bekozkodun begiratuz?, gaitzaldi
|
hauen
eragilea! Neu ere, ez naiz nire onean sentitzen; egun hauetariko batean etorri beharrean izango naiz Monsieur kontsultatzera, bizkarrean dudan oinaze batengatik.
|
|
2015
|
|
|
Datu honi begira, pentsa genezake emaitza
|
hauen
eragileak ere izan daitezkeela beste batzuk: irakasleak material didaktikoa baliatzeko modua, irakasleak hizkuntzarekiko duen ikuspegia edo ikasgela eta ikasleak kudeatzeko duen egiteko modua, esate baterako (Zabala 2013; Mielgo al. 2012: 106).
|
|
2017
|
|
|
Galdera egiteko era honek hurrengo pausoan lagunduko digu, bilaketa estrategia burutzen, hain zuzen ere. PICO txantiloiaren bidez, gako hitzak antzemango ditugu eta haien arteko konbinazioak errazago ikusiko ditugu (konbinazio
|
hauetarako
eragile boolearrak deiturikoak erabiliko ditugu). Ondoren bilaketa estrategia hau erabiliko dugu datu baseetan erreferentzia egokiak topatzeko (http://www.cebm.net/finding the evidence using pico to formulate a search question/).
|
|
2019
|
|
|
[2] Caroline Heldman doktore andrearen arabera, self objectification deritzona, prozesu klabe bat da, zeinaren bidez emakumeek eta neskatoek beren gorputzak besteen desiraren objektu gisa tratatzen ikasten duten. Self objectification da besteak beste, honako ondorio
|
hauen
eragilea: depresioak jasateko arrisku handiagoa, elikapen neurrigabekeriak, sexu disfuntzioa, autoestimu baxua, batez besteko nota txarragoak eta body monitoring arazoa.
|
|
2021
|
|
|
Elkartasun sare
|
hauek
eragile politiko ere badira. Harrera sistemaren gabeziak eta migratzaileek jasandako gehiegikeriak salatzeaz gain, jarrera arrazistei aurre egiteko diskurtso politikoa garatu eta zabaldu dute.
|
|
2022
|
|
|
Baina 2014an, oraindik krisialdi ekonomiko bortitzak burua zanpaturik zigula, ikasketak amaitu berri langabezia gogorrak jota, lan bila atzerrira, iparrera alde egin beharra zuten ikasle ohi gazteak zituzten buruan orduan nire solaskide nerabeek. Krisia eta langabezia ikusten zituzten Odisea berri
|
hauen
eragile. Open Arms itsasontziaren hemeretzi eguneko odisea albiste gogor izan genuen 2019ko udan berriz entzun nituen bost urte lehenagoko ikasleen iritziak.
|
|
|
Susmoa dut Interneten hizkuntza horren komunitatearentzat edukiak sortzeak, horrek bakarrik, hezkuntza arautuak adina pisu izango duela, hamarraldi hauetan, hizkuntza hauen bizi kinkan. Gerrilla horiek sortzen eta antolatzen egingo nuke lana, herri
|
hauetako
eragileen lekuan banengo. Azken urteotan hori iradoki nahian ari naiz gure lagun indigena amerikarrei.
|
|
|
Alabaina, EAEn, gaur gaurkoz, salbuespen konkretu eta txiki batzuk kenduta, ez dago ESSa oinarritzat hartzen duen tokiko garapen eredurik. Bi mundu
|
hauetako
eragileak pixkanaka ezagutzen ari diren arren eta etorkizunean pixkanaka pausoak ematen jarraituko dela pentsa dezakegun arren, oraindik ere ESSak hesi asko gainditu behar ditu tokiko garapenerako agentzien egitasmoetan indarrez barneratzeko.
|