|
2006
|
|
|
gai
|
honek
beste zenbait alderdi interesgarri ere baditu: literatur alderdia, musikaalderdia, etaantzekobertso saioekinegindaitekeen konparaketa.(...).
|
|
2008
|
|
|
Baina gorago esan dudan beza la, seguru al gaude, esaterako, iberieraz nahiko hedatua den adin> izen osagaiak aki tanierazko Dannadinnis> izeneko bigarren zatiarekin eta, batez ere, euskarazko adin> hitzarekin zer ikusia duenik? Baliteke izen propioen kasuan elkarren ondoan hitz egi ten ziren hizkuntzetan erabil zitezkeen osagai jakin eta konkretuz osaturiko sare oro kor moduko bat egotea, baina ez da ahaztu behar izen osagai horien esanahia ez eza gutzeak uzten gaituela batez ere kontu
|
honetan
besteetan baino eskuzabalagoak izaten.
|
|
|
14 Errepara hitz
|
hau
besteak ez bezalakoa dela: gauzaina ez da gaua zaintzen duena, gauez zaintze lanak egiten ditue
|
|
|
Bi hitz hauek lotsa>(, beldur?) eta ahalke ez dute banaketa diatopiko berdina, beldur hitza hedatuagoa dagoelako lotsa> baino gauza bera adierazteko. Esaterako, Ip (GN) n Ultzamako eta Baztango azpieuskalkietan beldur>, ez, lotsa, eta alke> biak erabiltzen dira, eta hori egiaztatzen du Izeta-k ere bere hiztegian30, non bizitasun haundiz ageri den egun ere, alke?, baina euskalki
|
honetako
beste azpieuskalkietan: Bortzirietakoan, Araizkoan, Uharte Arakilgoan eta Gipuzkoakoan ez darabilte a (hal) ke, > lotsa> baizik.
|
|
|
kondatzaile ona eta idazle paregabea, liburuak eta oro eginak zituena, euskaraz bixtan dena, eta kasetalari bikaina ere bai. Doala hemen, xoilki, HERRIA> kasetan bilatu haren artikulutxo
|
hau
beste askoren artean hautatua, hain zuzen pilota solas ari zelakotz Bidarrai Artetxeko trinketaren Ganix nausi zenaz: aise ezagutuko duzu zuk, irakurlea, bera zela, Jean Pierre gaztea, Otto Piarre, horgo bi gazte horietarik bat.
|
|
|
21 Kasu honetan, egutegi munduan jardundakoa zen Aita Santiago Onaindia.
|
Honen
beste zeregin askoren artean gogoratzekoa da berorrek kaleratutako Karmen, go> Amaren> Egutegia>(), gerora Karmel> aldizkari izatera iritsi zena. Hau ez zen egutegi takoa, baina bai liburu urtekari atsegina, eduki erlijioso batekin gerra-aurreko Argia-ren Egutegiaren ildoan zetorrena.
|
|
|
13 BAINO ren estatusa dela eta, gure hiztegietan juntagailutzat hartu izan da inoiz. Juntagailuak juntadura bideratzen duten morfemak badira, kasu
|
honetan
beste zerbait dau kagula ematen du. Uste dut postposiziotzat hartzea zilegi dela, perpausa gobernatzen duen postposizio bat.
|
|
|
17
|
Hau
beste modu honetara emanez gero, arazorik ez:
|
|
|
Honenbestez, lehen zati batean gai jakin batzuk jorratzeko tramankulu du kodea, aldiz, bigarrenean, kodea bera bihurtzen du gai. Bereizkuntza
|
honek
beste atalkatze modu baterako nora bidea erakusten du; izan ere, Roman Jakobsonek komunikazio ekintzan bereizten dituen osagaiek erabakitzen dituzten funtzioak abiapuntu2, honako funtzio banaketa egin daiteke: aurreko hiru gaietan ez bezala, laugarrenean, funtzio metalinguistikoa da nagusi, kodearen norabidean idatzitako koplak baitira.
|
|
|
Laugarrenetik hamabigarrenera doazen koplek zerbait erakusten badute zera da, maitasun mundutarrak dakartzan doloreak. Pentsamendu
|
honi
beste bat gehitzen dio hirugarren koplan,. Emazten fabore, n?, gizonek utzi balitzate, elaidite fal tarik? (III, 2)?.
|
|
|
Aurreko lerroetan erakutsia izan da Echepareren erdi arokotasuna baiez tatzeko ekarri argumentuak franko ahulak zirela, eta Frantziako literaturaren testuinguruan kokaturik bederen, ez zela literatura anakronismoren beharrik lehen euskal liburuaren edukien ulertzeko. Hondar hitz
|
honetan
beste kontu bat oraino aipatu nahi nuke, bazterretik bederen orain arte erranak hunkitzen dituena. Echepare herri> poeta> gisa aurkeztu baitzuen Altunak (1981), ikus molde hori auzitan jarri nahi nuke hemen, zeren baitirudi nekez uztar daite keela aurreko lerroetan, Echepare garai hartako frantses literaturaren argipean emanik, hartaz erran dugunarekin.
|
|
|
Izan ere, proposamenak Azkuek asmaturiko hainbat elementu zituen, ustez jatorrizko euskarari zegozkionak (adibidezdaiz, gaiz eta gisako adizkiak). Eredua herri eta literatur tradiziotik urruntzen zuten osagai horiez gain, proposamen
|
honen
beste muga bat, soilik Bizkairako diseinatu izana zen. Ez zuen, beraz, Euskal Herri osoan baliatua izateko hizkuntza estandarrik eskaintzen.
|
|
2009
|
|
|
Honen hurrengo erantzun behar duenak irakurriko du berea. Bukatu ondoren, denak zutik direlarik, euskaltzainburuak gaia euskaltzain aitortuko du, eta euskaltzainak aginduko du Euskaltzaindiaren xede eta helburuei, eta euskaltzain oso izateari dagozkien eginkizunak zintzo eta leialki beteko dituela, eta agiria eta ezaugarria emanez, eskua hertsiko dio; anaitasunezko erakuspen
|
hau
beste euskaltzain guztiek ere egingo diote.
|
|
2010
|
|
|
Egia da hori. Alde horretatik, EEN legeak begiz jotako harremanak (gure herri
|
honetako
beste hainbat esparrutan bezala) normaldu gabe daudela esan liteke. Besterik da, jakina, normaltasun falta horren iturburuei buruzko pertzepzioa, batzuen eta besteen artean.
|
|
|
Denborarekin, beraz, bideogintza eta ikus entzunezkoak ere ikastola hezkuntza proiektuaren parte eta ikur bihurtu ziren. Ekoizturiko produktuen zerrenda luzea osatzeaz gain, arlo
|
honetako
beste eragileekin elkarlanean ere lan ugari sortu ziren.
|
|
|
titulartasun sozio publikoa, soziala eta publikoa, biak batera. Eta, noski,
|
honek
beste esanahi bat hartzen zuen: gizartea eta administrazioa ulertzeko beste modu bat, alegia?.
|
|
2012
|
|
|
C tipoan, ordea, ezaugarri pertinentea ez da kohesio mekanismoak agertzea/ ez agertzea izango. Mota
|
hau
beste bietatik bereiztera garamatzana honako hau da: E1 oinarrizko enuntziatuaren eta E2 enuntziatu parentetikoaren artean harreman sintaktikorik egon ez arren, perpaus mailako marka sintaktikorik ager daiteke.
|
|
|
Datuek erakusten digutenez ez da kasualitatea edo birformulatzaile bezala bataiatu dugun antolatzaile
|
hau
beste kohesio emaile batekin doanean murriztaile batekin (7 adibide), modalizatzaile batekin (1) edo birformulatzaile zuzentzaile batekin joatea (1).
|
|
|
Bere eskuko izate honek adierazten digu gai direla enuntziatua beren bakarrean osatzeko ere, eta enuntziatu parentetikoez dihardugunean horixe da, hain zuzen ere, adierazi nahi duguna. Beren bakarrean enuntziatua osatzen duen egituraz dihardugu, gero enuntziatu
|
hau
beste enuntziatu baten barrenean tartekatzen bada ere. Baina beti elkarrekin gurutzatzen diren bi enuntziatuz ari gara, nahiz eta batak bestearen egitura sintaktikoa hausten duen.
|
|
|
Ez düe hortan beren bizipidea.
|
Hau
beste düe edo zoin lanetan; beren ogüz ari dira; orokorki berrogei, lautanogei... dirate. Ikasteko, hilabete zonbaitez algarretaratüko dira, gaüaz, beren lanetik landa.
|
|
|
Günearen aldetik: esküin exkergora beherabarnen kanpoanelkitze sartzezelü infernümündü
|
hau
beste mündüa
|
|
2014
|
|
|
Eta sail
|
honetako
beste bat, reivindicaciones forales ¿ para quién?, da, Laudioko Maderas reunidas lantegian dihar duenean idatzia:
|
|
2015
|
|
|
Batak zioen,. Ba al da? Ba al da??, eta
|
honi
besteak erantzuten,. Bada hemen bere hi lako bat al da?. Eta odolez janzten ziren zelai eta mendiak.
|
|
2016
|
|
|
Debate
|
honetara
beste zerbaiten ekartzera interesgarria iruditu zaigu. Alegia, hirurogeiko hamarkadan, Xabier Letek egin zuen gogoeta bat antzerkigintzari buruz non garaiko obrak aipatzen zituen eta epaitzen.
|
|
|
Izan ere, Lafittek eta Larzabalek aipatutako aitzineko antzerkiari buruzko beste xehetasunak ekartzen dizkigu Oihenarten paperetan aipatutako antzerki mota bati buruz.
|
Honek
beste antzerki mota bat ere bazegoela frogatzen baitu:
|
|
|
Kanpotik polizia euskaldun bat etortzen da hilketa horren aztertzera. Antzerki
|
honek
beste izen bat izan ere badu, latza, eta Hegoaldean emana izan delarik Damu Latza. Berriz ere, apaiza dugu epaile, sekretu guzien biltzaile, baina sekretu horiek ez ditu behin ere salatzen, hori baita apaizaren eginbeharra.
|
|
|
Egunkari
|
hau
beste bat izan balitz ez zitekeen harrigarri gertatuko horrelako deialdiren bat irakurtzea, baina publiko zabalaren egunkari arrunt bat izanik kazetariaren engaiamendua usaiaz kanpokoa da.
|
|
|
Ikuspuntu
|
honek
beste elementu bat ezartzen du aitzinean. Egoera diglosikoak euskal letrak adituen mailatik nolazpait baztertu zituzkeela.
|
|
|
Garaiko autore nagusietako bat izan zen. Donostiako zinegotzi
|
honek
beste antzerki batzuk ere utzi zizkigun, Meza berrya (1909), Zulo madarikatuak (1911), Zori gaiztoko eguna (1911), Gai dagoenaren indarra (1934), Maitasunak (1923) eta Goiz Argi (1935).
|
|
|
Hizkuntza nagusietan sortzen ziren parekoak ote ziren lan horiek?
|
Hau
beste galdera bat da! Toribio Altzagaren helburuetariko bat euskal antzerkigintza goi mailara igotzea zen.
|
|
2021
|
|
|
Argi dago hor ‘zeharka bada ere’ eta ‘trakeski bada ere’ esan nahi duela. Ezin dugu multzo
|
honetako
beste DM batez ordezkatu hor.
|
|
|
42.20.2d Badu, dena den, bestela markatzaile
|
honek
beste esanahi bat ere, baldintzazko perpausaren kutsua guztiz galtzen ez duen arren: " gainerakoan"," delakoa alde batera utzita"," hori bazter utziz" eta antzeko esapideen baliokide izango litzateke bigarren esanahi honekin.
|
|
|
4) Eratorpena (eta baita hitz elkarketa ere) errekurtsiboa da; hau da, eratorpen morfema baten bidez kategoria lexiko bat sortu, eta kategoria
|
honi
beste eratorpen morfema bat erants diezaiokegu beste kategoria bat sortzeko: ikus (i)> ikusgarri> ikusgarritasun.
|
|
|
Adibide horietako batek baino gehiagok adjektibo kategoriako mugatzailea du (bihurri, dotore, epel, gordin, harro, tonto, txotxolo...). Hori da azpiatal
|
honen
beste ezaugarrietako bat. Bestalde, zenbait mugakizunek (fama, itxura, kolore, usain...) sintaxi egiturako mugatzaileak onartzen dituzte:
|
|
|
Hori guztia izen sintagma dugu, baina izen sintagma horren osagai den gizon horren gurasoen lagunen ere izen sintagma bat da, eta honek, halaber, beste izen sintagma bat du osagai: gizon horren gurasoen, eta
|
honek
beste bat: gizon horren1 Betiere izen sintagma bat aurkitzen dugu beste goragoko izen sintagma baten osagai gisa.
|
|
|
43.11.3c Baditu esapide
|
honek
beste balio batzuk ere. Atal zuzentzailearen bidez, birformulakizunean zer eman nahi izan den aditzera azaltzen da:
|
|
|
Adibide horretan, liburu multzo batetik, multzo honen erdia edo irakurri duela adierazi nahi da. Ideia
|
hau
beste modu batzuetara ere eman daiteke: Liburuetatik erdiak irakurri zituen; Liburuetarik erdiak irakurri zituen; Libururik erdiak irakurri zituen.
|
|
|
18.6.2g Genitiboaren marka
|
hau
beste postposizio batzuen morfologian ere ageri da: haurrarengatik; adiskideentzat; gizonarengan; zuregana; Andonirengandik...
|
|
|
Bigarren adibidean, aldiz, bi dira eta bi horien arteko erabateko antza, berdintasuna predikatzen dugu. Bigarren perpaus
|
hau
beste modu batera esan nahi bagenu, honela egin genezake: Zure alabaren soinekoa, nire alabarena bezalakoa da.
|
|
|
gorago aipatu dugun gisan, euskara hizkuntza ergatiboa dela esaten dugu (ikus § 1.5). Arau orokor gisa(
|
honek
beste zehaztasun batzuk behar ditu, hala ere) esan dezagun, hortaz, euskarak ergatibo absolutibo sistema segitzen duela, eta ez inguruko hizkuntzen nominatibo akusatiboarena. Euskaraz perpaus intrantsitiboen subjektuak eta perpaus trantsitiboen objektuak kasu bera dute, absolutiboa (Miren etorri da, Miren ikusi dute), eta perpaus trantsitiboen subjektuak, aldiz, ergatiboa hartzen du (Mirenek egin du).
|
|
|
Ergatiboaren atalean (§ 18.3), dena den,
|
honen gaineko
beste zehaztapen batzuk egiten dira.
|
|
|
Horretarako, ordea, ko postposizioaren laguntza behar dute: etxe (ra) ko bidea; Erromarainoko bidaia; goranzko abiadura...; ko
|
hau
beste PS askori ere eransten zaie, leku/ denborazko nahiz bestelako izan: Erromaraino iritsi da diogunean Erromaraino PSa nolabait adberbiozkoa edo da eta aditz bati atxikia ematen dugu.
|
|
|
*. Bi lapurtzat hartu zituzten aski badaezpadakoa da. Beraz,
|
honen ordez
beste bideren bat hartu da. Adibidez:
|
|
|
n zehar, n gora... Bada PS bat n inesiboa buru duena, eta PS
|
honi
beste postposizio bat erantsirik, n zehar moduko beste postposizio bat osatu dela pentsa genezake. Hots:
|
|
|
20.1.5d Inesiboak ‘kokagunea’ adieraziko luke soil soilik, oinarrizko kokagunea alegia. Inesiboaren oinarrizko adiera
|
honi
beste postposizio batzuk erantsi ahala, adiera ere osatuz eta zehaztuz doa: mendian> menditik/ mendira...
|
|
|
Auto berria erosi dut; Auto berrian abiada bizian ibiltzen da Miren; Hondartzara joan naiz; Porru patatak egin ditut; Oinetakoak lokatzetan zikindu zaizkit. Horrelakoak izan ohi dira adibide gehienak, eta mota honetako aditzez eta har ditzaketen osagarriez gramatika
|
honetako
beste atal batzuetan ematen da informazioa. Hala ere, predikatu nagusia aditza denean, batzuetan bigarren mailako predikazio bat ere azal daiteke:
|
|
|
22.6.2a Baditu adberbio
|
honek
beste erabilera batzuk ere. Batzuetan perpaus osagarrietan erabiltzen dugu:
|
|
|
Juntadura mota
|
hau
beste morfema korrelatu batzuekin ere eratzen du hala parekatzaileak: Zu bakarrik zauzkat beti gogoan, minutu batean ere faltatu gabe, hala egunaz non gauean (Bilintx); Nahiz gizonok hala abereak ezkutuan igarotzeko (A.
|
|
|
32.3.1.2g Kapituluaren sarreran esan den bezala, mailaren gutxiagotasuna adierazteko ez du berariazko morfemarik euskarak. Horren lekuan antonimoaren areagotasuna seinalatzen da zenbaitetan; etxe bat beste bat baino ‘garestitasun’ maila apalagokoa dela esateko, adibidez, Etxe
|
hau
bestea baino merkeagoa da esaten da zenbaitetan, aukera hori beti egokia ez bada ere. Berdintasuna ukatuz adierazten da beste zenbaitetan gutxiagotasuna:
|
|
|
Baino... gehiago formaren pareko esanahia izan dezake adina... eta gehiago formak, baiezko perpausetan: Botila
|
honetan
beste horretan baino ardo gehiago dago — Botila honetan beste horretan adina ardo eta gehiago dago.
|
|
|
Baino... gehiago formaren pareko esanahia izan dezake adina... eta gehiago formak, baiezko perpausetan: Botila honetan beste horretan baino ardo gehiago dago — Botila
|
honetan
beste horretan adina ardo eta gehiago dago.
|
|
|
Gutxiagotasun hau adierazteko berdintasuna ukatzen da zenbaitetan eta antonimoaren areagotasuna seinalatzen beste batzuetan. Hala, etxe bat beste bat baino ‘gutxiago garestia’ dela adierazteko, Etxe hau ez da bestea bezain garestia edo Etxe
|
hau
bestea baino merkeagoa da esan daiteke. Bigarren aukera hau ez da, ordea, beti egokia:
|
|
|
Baina hauetatik aparte, badirudi izenordain
|
honek
beste esanahi bat hartzen duela: Nehork bidegabe bat egiten dizunean (Axular).
|
|
|
Horrela, hiruretan edo lauretatik esango dugu. Kontuan izan, dena dela, zenbait hiztunek hedatu egiten dutela r
|
hau
beste zenbakietara ere, baina hori euskara idatzian ez da egokia. Hortaz, bada,* seiretan,* zazpiretan eta antzekoak ez dira ontzat ematen.
|
|
|
Era honetako egiturak arruntean predikatuan agertzen zaizkigu: Telebista
|
hau
beste hori bezain garestia da. Baina izen sintagmaren barruan ere ager daiteke era honetako konparazio perpaus bat (laburtua nahiz laburtu gabea):
|
|
|
Bestetik, adjektiboek gradu maila hartzen ahal dute: Etxe
|
hau
beste hura baino politagoa da esaten dugu, adjektiboari gradua emanez (§ 14.10), baina izenek gradurik hartzen ez dutenez, nekez esango dugu* gazte hau beste hura baino kaputxadunagoa da, edo* zezen hori arras adarduna da. Horrek erakusten du dun hitz horiek izenak direla.
|
|
|
Bestetik, adjektiboek gradu maila hartzen ahal dute: Etxe hau beste hura baino politagoa da esaten dugu, adjektiboari gradua emanez (§ 14.10), baina izenek gradurik hartzen ez dutenez, nekez esango dugu* gazte
|
hau
beste hura baino kaputxadunagoa da, edo* zezen hori arras adarduna da. Horrek erakusten du dun hitz horiek izenak direla.
|
|
|
Hor, zazpi zenbatzailea ez bezala, bi zenbatzailea izen berezi batekin asimila daiteke, baina izen arruntarekin, ordea, honako honetan: Zazpi
|
honi
beste bi gehituz gero bederatzi ateratzen zaigu. Zero ere etxe hau zero euro kostatu zaio adibidean zenbatzailea da, baina zerotik hasi, zeroan bukatu... bezalako esapideetan izen arruntekin asimilatzen da.
|
|
|
kontsonanteetan zenbat ezaugarri fonetiko indartzea, nolabait esateko. Puntu
|
hau
beste biei lotua agertzen zaigu anitzetan. Gisa denez, frikarietan nabarituko da hobekienik, txistukarietan (assssko, hasssserre...) nahiz —hasperena bizi den tokietan— soinu hasperenduetan (hhhandia, hhhitsa, zikhhina..., zeinetan hasperentzea indar handiagoz gertatzen baita).
|
|
|
14.10.5.3b Konparazioek berek ere maila bat baino gehiago izan dezakete, ondoko adibide hauek erakusten dutenez: Etxe
|
hau
beste hura baino ederragoa da; Etxe hau beste hura baino askoz ere ederragoa da. Holako diferentziak markatzeko, askoz, aise, dexente, biziki, pixka bat, apur bat eta antzekoak erabiltzen ditugu:
|
|
|
14.10.5.3b Konparazioek berek ere maila bat baino gehiago izan dezakete, ondoko adibide hauek erakusten dutenez: Etxe hau beste hura baino ederragoa da; Etxe
|
hau
beste hura baino askoz ere ederragoa da. Holako diferentziak markatzeko, askoz, aise, dexente, biziki, pixka bat, apur bat eta antzekoak erabiltzen ditugu:
|
|
|
badira atal oso osoak guztiz berriak, aurrekoan ageri ere ez zirenak; badira han ukitu ere egin ez ziren gramatika gaiak, hemen nahiko sakonki landuak; badira orduan esandakoarekin erkaturik errozko zuzenketak egin eta guztiz berrituak aurkezten direnak; badira orduan esandako zenbait gauza azaletik bakarrik aldatuak eta berriz ere hemen bildu direnak; badira, segur aski, ikerketa gehiago behar luketen atalak ere. Baina EGLUrekin konparatuz, lan
|
hau
beste zerbait da. Bai formaz, eta bai edukiaz.
|
|
|
1.8h Aipa dezagun, pasiboen multzo
|
honetan
beste egitura bat ere aski deigarria gerta daitekeena: Etxe hau deabruak egina da.
|
|
2023
|
|
|
Haatik, beste elementu batzuk ere kontuan hartu behar dira, alegia, Pizkun dearen hastapen
|
honetan
beste lerro batzuk irekitzen hasi zirela antzerki munduan. Mendearen erdialdera, jendearen gustua aldatuz joan zen pixkanaka, eta ikusleak La Confrérie de la Passion elkarteko emanaldiak uzten joan ziren, edo elkarteak bestelako ikusgarriak ere eskaintzen hasi zen.
|
|
|
Hauek sineskeriak baizik ez dira, baina andrearen sinesmenetan sartzen dira, honek debozioak praktikatzen baititu, Elizak erraten duena jarraitzen du. Ez du
|
honek
beste argirik ikusten, itsutua da, Eli zaren alderdi txarrak ez ditu ikusten. Medikuak, jakintsu, ez du onartzen botikarik gabe senda daitekeenik, berak daki zer sendabide egoki behar duen eriak.
|