|
2008
|
|
|
14 Errepara hitz
|
hau
besteak ez bezalakoa dela: gauzaina ez da gaua zaintzen duena, gauez zaintze lanak egiten ditue
|
|
|
kondatzaile ona eta idazle paregabea, liburuak eta oro eginak zituena, euskaraz bixtan dena, eta kasetalari bikaina ere bai. Doala hemen, xoilki, HERRIA> kasetan bilatu haren artikulutxo
|
hau
beste askoren artean hautatua, hain zuzen pilota solas ari zelakotz Bidarrai Artetxeko trinketaren Ganix nausi zenaz: aise ezagutuko duzu zuk, irakurlea, bera zela, Jean Pierre gaztea, Otto Piarre, horgo bi gazte horietarik bat.
|
|
2009
|
|
|
Honen hurrengo erantzun behar duenak irakurriko du berea. Bukatu ondoren, denak zutik direlarik, euskaltzainburuak gaia euskaltzain aitortuko du, eta euskaltzainak aginduko du Euskaltzaindiaren xede eta helburuei, eta euskaltzain oso izateari dagozkien eginkizunak zintzo eta leialki beteko dituela, eta agiria eta ezaugarria emanez, eskua hertsiko dio; anaitasunezko erakuspen
|
hau
beste euskaltzain guztiek ere egingo diote.
|
|
2012
|
|
|
C tipoan, ordea, ezaugarri pertinentea ez da kohesio mekanismoak agertzea/ ez agertzea izango. Mota
|
hau
beste bietatik bereiztera garamatzana honako hau da: E1 oinarrizko enuntziatuaren eta E2 enuntziatu parentetikoaren artean harreman sintaktikorik egon ez arren, perpaus mailako marka sintaktikorik ager daiteke.
|
|
|
Datuek erakusten digutenez ez da kasualitatea edo birformulatzaile bezala bataiatu dugun antolatzaile
|
hau
beste kohesio emaile batekin doanean murriztaile batekin (7 adibide), modalizatzaile batekin (1) edo birformulatzaile zuzentzaile batekin joatea (1).
|
|
|
Bere eskuko izate honek adierazten digu gai direla enuntziatua beren bakarrean osatzeko ere, eta enuntziatu parentetikoez dihardugunean horixe da, hain zuzen ere, adierazi nahi duguna. Beren bakarrean enuntziatua osatzen duen egituraz dihardugu, gero enuntziatu
|
hau
beste enuntziatu baten barrenean tartekatzen bada ere. Baina beti elkarrekin gurutzatzen diren bi enuntziatuz ari gara, nahiz eta batak bestearen egitura sintaktikoa hausten duen.
|
|
|
Günearen aldetik: esküin exkergora beherabarnen kanpoanelkitze sartzezelü infernümündü
|
hau
beste mündüa
|
|
2016
|
|
|
Egunkari
|
hau
beste bat izan balitz ez zitekeen harrigarri gertatuko horrelako deialdiren bat irakurtzea, baina publiko zabalaren egunkari arrunt bat izanik kazetariaren engaiamendua usaiaz kanpokoa da.
|
|
2021
|
|
|
Adibide horretan, liburu multzo batetik, multzo honen erdia edo irakurri duela adierazi nahi da. Ideia
|
hau
beste modu batzuetara ere eman daiteke: Liburuetatik erdiak irakurri zituen; Liburuetarik erdiak irakurri zituen; Libururik erdiak irakurri zituen.
|
|
|
18.6.2g Genitiboaren marka
|
hau
beste postposizio batzuen morfologian ere ageri da: haurrarengatik; adiskideentzat; gizonarengan; zuregana; Andonirengandik...
|
|
|
Bigarren adibidean, aldiz, bi dira eta bi horien arteko erabateko antza, berdintasuna predikatzen dugu. Bigarren perpaus
|
hau
beste modu batera esan nahi bagenu, honela egin genezake: Zure alabaren soinekoa, nire alabarena bezalakoa da.
|
|
|
Horretarako, ordea, ko postposizioaren laguntza behar dute: etxe (ra) ko bidea; Erromarainoko bidaia; goranzko abiadura...; ko
|
hau
beste PS askori ere eransten zaie, leku/ denborazko nahiz bestelako izan: Erromaraino iritsi da diogunean Erromaraino PSa nolabait adberbiozkoa edo da eta aditz bati atxikia ematen dugu.
|
|
|
Juntadura mota
|
hau
beste morfema korrelatu batzuekin ere eratzen du hala parekatzaileak: Zu bakarrik zauzkat beti gogoan, minutu batean ere faltatu gabe, hala egunaz non gauean (Bilintx); Nahiz gizonok hala abereak ezkutuan igarotzeko (A.
|
|
|
32.3.1.2g Kapituluaren sarreran esan den bezala, mailaren gutxiagotasuna adierazteko ez du berariazko morfemarik euskarak. Horren lekuan antonimoaren areagotasuna seinalatzen da zenbaitetan; etxe bat beste bat baino ‘garestitasun’ maila apalagokoa dela esateko, adibidez, Etxe
|
hau
bestea baino merkeagoa da esaten da zenbaitetan, aukera hori beti egokia ez bada ere. Berdintasuna ukatuz adierazten da beste zenbaitetan gutxiagotasuna:
|
|
|
Gutxiagotasun hau adierazteko berdintasuna ukatzen da zenbaitetan eta antonimoaren areagotasuna seinalatzen beste batzuetan. Hala, etxe bat beste bat baino ‘gutxiago garestia’ dela adierazteko, Etxe hau ez da bestea bezain garestia edo Etxe
|
hau
bestea baino merkeagoa da esan daiteke. Bigarren aukera hau ez da, ordea, beti egokia:
|
|
|
ez [alaba jaiki da] baizik [ama jaiki da]. Azken
|
hau
beste era honetara ere irudika daiteke: jaiki dena [ez alaba, baizik ama] da.
|
|
|
Horrela, hiruretan edo lauretatik esango dugu. Kontuan izan, dena dela, zenbait hiztunek hedatu egiten dutela r
|
hau
beste zenbakietara ere, baina hori euskara idatzian ez da egokia. Hortaz, bada,* seiretan,* zazpiretan eta antzekoak ez dira ontzat ematen.
|
|
|
Era honetako egiturak arruntean predikatuan agertzen zaizkigu: Telebista
|
hau
beste hori bezain garestia da. Baina izen sintagmaren barruan ere ager daiteke era honetako konparazio perpaus bat (laburtua nahiz laburtu gabea):
|
|
|
Bestetik, adjektiboek gradu maila hartzen ahal dute: Etxe
|
hau
beste hura baino politagoa da esaten dugu, adjektiboari gradua emanez (§ 14.10), baina izenek gradurik hartzen ez dutenez, nekez esango dugu* gazte hau beste hura baino kaputxadunagoa da, edo* zezen hori arras adarduna da. Horrek erakusten du dun hitz horiek izenak direla.
|
|
|
Bestetik, adjektiboek gradu maila hartzen ahal dute: Etxe hau beste hura baino politagoa da esaten dugu, adjektiboari gradua emanez (§ 14.10), baina izenek gradurik hartzen ez dutenez, nekez esango dugu* gazte
|
hau
beste hura baino kaputxadunagoa da, edo* zezen hori arras adarduna da. Horrek erakusten du dun hitz horiek izenak direla.
|
|
|
kontsonanteetan zenbat ezaugarri fonetiko indartzea, nolabait esateko. Puntu
|
hau
beste biei lotua agertzen zaigu anitzetan. Gisa denez, frikarietan nabarituko da hobekienik, txistukarietan (assssko, hasssserre...) nahiz —hasperena bizi den tokietan— soinu hasperenduetan (hhhandia, hhhitsa, zikhhina..., zeinetan hasperentzea indar handiagoz gertatzen baita).
|
|
|
14.10.5.3b Konparazioek berek ere maila bat baino gehiago izan dezakete, ondoko adibide hauek erakusten dutenez: Etxe
|
hau
beste hura baino ederragoa da; Etxe hau beste hura baino askoz ere ederragoa da. Holako diferentziak markatzeko, askoz, aise, dexente, biziki, pixka bat, apur bat eta antzekoak erabiltzen ditugu:
|
|
|
14.10.5.3b Konparazioek berek ere maila bat baino gehiago izan dezakete, ondoko adibide hauek erakusten dutenez: Etxe hau beste hura baino ederragoa da; Etxe
|
hau
beste hura baino askoz ere ederragoa da. Holako diferentziak markatzeko, askoz, aise, dexente, biziki, pixka bat, apur bat eta antzekoak erabiltzen ditugu:
|
|
|
badira atal oso osoak guztiz berriak, aurrekoan ageri ere ez zirenak; badira han ukitu ere egin ez ziren gramatika gaiak, hemen nahiko sakonki landuak; badira orduan esandakoarekin erkaturik errozko zuzenketak egin eta guztiz berrituak aurkezten direnak; badira orduan esandako zenbait gauza azaletik bakarrik aldatuak eta berriz ere hemen bildu direnak; badira, segur aski, ikerketa gehiago behar luketen atalak ere. Baina EGLUrekin konparatuz, lan
|
hau
beste zerbait da. Bai formaz, eta bai edukiaz.
|