|
2007
|
|
|
Lehenengo zati honi bukaera emateko, ezin aipatu gabe utzi Alfabetatze Batzorde
|
honek
bere ibilbidean euskararen irakaskuntzan arlo pedagogikoan egindako ekarpena; hor daude besteak beste" Lehen urratsak" liburuxka," Euskalduntzen" metodoa eta Eusebio Osaren" Pedagogia eta Gizartea".
|
|
2009
|
|
|
Artikulu honetan hizkuntzen historia soziala aztertzea zer den azaltzen saiatuko gara eta iker eremu berri
|
hau
bere nazioarteko testuinguruan kokatzen. Lan honen bigarren zatian euskararen kasuari helduko diogu eta, bereziki, euskararen historia soziala aztertzeko Euskaltzaindiak garatu duen Etxeberri egitasmoa aurkeztuko dugu.
|
|
|
Batetik, ikastola honek Ikastolen Elkartearen bidez, Hizkuntza Proiektua garatzen ari da. Bestetik, ikastola
|
hau
bere bidea egiten ari da eskola komunitatea eraikitzeko orduan. Guraso Eskolaren bidetik batez ere, baina bestelako bitartekoak erabiliz (tutore guraso arteko harremana sendotuz, ekintza ezberdinen dinamizazioa, gurasoen euskara batzordea...) gurasook heziketa kultura berean txertatzeko konpromisoari heldu dio ikastetxe kooperatibo honek.
|
|
|
EraLan ikerketa proiektua Nekane Goikoetxeak (Soziolinguistika Klusterra) azaldu zigun. Proiektu
|
hau
bere 2 fasean da eta ekintza ikerketa metodologiaren bidez, lan munduan euskararen erabileran eragiten duten faktoreen azterketa egiten du. 2 fase honetan lidergoak euskara planetan duen eragina da aztergai.
|
|
2010
|
|
|
Eta inplikazio handiak ditu, bai hezkuntza eleaniztunerako, baita gizarte eleanitz osorako ere. Hala ere, lan
|
honek
bere mugak ere badituela esaten du egileak berak, eta beste zenbait gai aztertu beharra dagoela aipatzen du, besteak beste honakoak:
|
|
|
Mendean azkartu egin baita, eta erritmo bizian gainera. ...ethnologue" (14.edizioa). uneSCoren Endangered Languages izeneko txostenaren arabera, hizkuntza ugari dira galtzeko arriskuan edo mehatxupean aurkitzen diren munduko hizkuntzak, eta zerrenda gorri horretan agertzen da euskara (euromosaic). euskarak hiztun gutxi ditu, milioi bat azpitik eta hezkuntza sisteman irakasten bada ere, eskoletan ikasten duten gazte denek, ez dute erabiltzen hizkuntza
|
hau
bere giza harremanetan. euskararen ezagutza eta erabileraren arteko errealitate hau agertzen dute, eusko Jaurlaritzak, nahiz beste zenbait erakundek, egin izan dituzten hainbat ikerketek, horien artean iV Mapa Soziolingüistikoak, 2006ko erroldako datuetan oinarritzen denak. arazo honen inguruan kokatu nuen neure tesi lana ere (larrañaga n. 1996) eta hartarako, 13 urteko gaztetxoen artean eginda...
|
|
2011
|
|
|
Baina, konpaktazioaren kontzeptzio
|
hau
bere praktikan hutsuneak
|
|
2012
|
|
|
euskaltasuna hiritik. donostia 2016 aitzakia hartuta, baina hona idatzizko testu eginda heldu da. hiria eta euskaltasuna izan zen hitzaldi haren gaia; eta horixe bera dut hemen gogoeta gai. hala ere, artikuluaren mamia euskara hipermodernitatea deitzen den hiri bizimoduan bizitzeko nik behar dudan aparatua da. Bestela esan, euskaldun kaletarra naizen
|
honek
bereak eta bi egiten ditu teoria nekagarrietan barna eta noizbait euskaltasunarentzako bizigarririk topatzen dudala uste dut, hala ote den seguru egon gabe. horiek bilduta, euskaltasunak behar duen paradigma hipermodernoa antolatze aldera ekarpen apala egin nahiko nuke, besterik ez. • Hitz gakoak:
|
|
|
Taldeen funtzionamenduan pisu handia duen beste faktoreetako bat liderrarena da, zalantzarik gabe. ...erritzeko, prestigiatzeko eta balioan jartzeko daukaten potentzialitateari buruzko kontzientziarik. ez da, aipatutako taldeetan izan ezik, euskara eta euskal kultura jardueraren erdigunean jartzeari buruzko hausnarketarik egin, kontzienteki erdigunean jartzeak, premia desberdinei erantzutea baitakar. zentzu horretan garrantzitsua deritzogu taldeak euskalgintzaren parametro hauetan ere jartzea; lan
|
hau
bera kontzientzia hartzen joateko lehen urratsa izan daitekeela uste dugu. Ikusi dugunez, euskal hiztun komunitatearen elikagai izan daitezen, beharrezkoa dute taldeek kultura eta hiztun komunitatearekiko hausnarketa egitea. kulturgintzaren eraginaren inguruko diskurtso berriak lantzea ezinbestekoa dela esango genuke eta, bide horretan, baliagarriak izan daitezke, nik uste, ekologiak edo genero berdintasunak, parekidetasunak, eskaintzen dizkiguten euskarri eta argumentuak. kaletar, herri mugimendu, erakunde publiko zein merkatuan mugitzen diren enpresen artean diskurtso horiek zabaldu eta bere egin ditzaten saiatzea behar beharrezkoa dela iruditzen zaigu.
|
|
2013
|
|
|
Gure gazteetan ematen dena: "... euskaradun gazteak" bakarrik" eta kontraesanetan" galduak" sentitzen dira", edo"... gehiengoak gutxiengoa irensten du berdintasuna aldarrikatuz" (48 or.).
|
Hau
bera, zuzenean edo zeharka, askotan gurean komunikabideetan ere ikusten den zerbait da.
|
|
|
Euskararen alde egiten zirenaren, eta direnaren, lortutako emaitzak eskasak zirela eta direla, eta zerbait egin beharra genuela egoera hobetzeko, nahiko aspalditik jakitun gara. Adibidez, gertukoenetik hasita, BAT aldizkari
|
hau
bera horren transmisio+ azterketa+ eztabaida+... egiteko tresna egokia izan zaigu, aurreko zenbakiak kontutan hartzen baditugu; alderdi honetatik ikusita, estimagarria da oraingo zenbaki honetan modu orokorragoan, esplizituagoan eta argiagoan behar honi erantzun bat eman nahi izatea, Framing Berria eredua proposatuz.
|
|
2015
|
|
|
Horrenbestez, hedabideek komunitatearen aniztasun soziogeografiko horri erantzun diote, leku bakoitzean euskaldunen kopuruaren araberako helburuak planteatuz eta edukiak tokian tokiko egoeraren arabera moldatuz. Hots, Moring ek (2007) asymmetric tasks deitu zuen hori bete behako dute euskarazko hedabideek, eta horren lekuko Goienako Iban Arantzabalek aldizkari
|
honetan
bertan idatzitakoa:
|
|
|
Euskara eta Eukal Kulturako irakurletzen mapa sakon aztertuta, ikusi dugu Etxepare Institutuak 2011n programa
|
hau
bere gain hartu zuenetik, irakurletza kopuruak %36ko igoera izan duela. 25 unibertsitatetan irakasten zen Euskara eta Euskal Kultura 2010ean, eta 2014/ 15 ikasturtean, berriz, mundu osoko 34 unibertsitatetan eskaintzen da:
|
|
|
Euskara eta Eukal Kulturako irakurletzen mapa sakon aztertuta, ikusi dugu Etxepare Institutuak 2011an programa
|
hau
bere gain hartu zuenetik, irakurletza kopuruak %36ko igoera izan duela. Ikasle kopuruaren bilakaerari erreparatuz, 2010 urtean Euskara eta Euskal Kultura ikasten zuten 1.105 unibertsitariotik, 2014 urteko 1802etara, %63ko igoera egon da.
|
|
2016
|
|
|
Hasieran, hizpide," Eta hemendik aurrera zer?" dokumentua hartzea pentsatu nuen. Hizkuntza Politikarako Sailburuordetzaren ekimen eta bultzadari jarraikiz, askotarikoen ekarpenez ondu eta hitzaldi
|
hau
bera baino egun gutxi lehenago Euskararen Aholku Batzordeak aho batez onarturiko dokumentua urregorria baita, nire ustez, jardunaldian gogoetagai dugunari buruz aritzeko erreferentzia gisa. Baina hitzalditxoaren denbora mugetara errenditzen zaila da dokumentua.
|
|
|
1 Ondoren datorrena" Euskarararen biziberritzea euskal herriko hiriburuetan", Euskaltzaindiaren JAGON XIX. Jardunaldietarako (2014ko azaroak 14) prestatu nuen testuaren laburpen bat da. Testu
|
hau
bere osotasunean EUSKERA aldizkarian argitaratu zen" Hizkuntza praktikak hiri mundu eta mundu hirietan: Anbibalentziaren presentzia" tituluarekin, Euskera, 59, 2, Euskaltzaindia, Bilbo 2014, 503 orri.
|
|
2017
|
|
|
Kasu
|
hau
bera aztertzen da O’Rourke eta Walsh en (2015) lanean, irlandera bigarren hizkuntza duen hiztun batek berak aitortzen baitu beretzat ‘hiztun ona’ izatea espazio fisiko bati loturik dagoela, baita atzean gelditu den antzinako belaunaldi bati ere, zeina kalitate handiagoko irlandera baten hiztuna zen.
|
|
|
Beraz, eremu euskaldunetako hiztunak dira hauek, euskalkia ere ikasi dutenak. Ondorioz, talde
|
hau
bera egoteak iradokitzen du, euskara ikasi dutenen artean behintzat, dikotomia ez dagoela" euskaldun berri" eta" euskaldun zahar" definizioen artean," euskaldun" eta" euskaldun berri" artean baizik.
|
|
|
Botere hau ekonomikoki, sozialki edota kulturalki emana izan daiteke eta beraz hauei, boterea dutenez, desberdin hitz egin behar zitzaien. Egoera
|
honetan
beraz boterearen aldagaiak erlazio asimetrikoak bultzatu izan dituela esan daiteke hizkuntz tratamenduei begira baina aldi berean berdinen artean elkartasunezko tratamendu simetrikoa egon da. Beste hitz batzuetan:
|
|
2019
|
|
|
Agirre Lehendakaria Centerren (ALC) prozesu
|
hau
bere osotasunean aztertzen ari gara diziplina anitzeko ikuspegitik, hots, dimentsio soziala, ekonomikoa eta giza eskubideak integratuz. honi esker, euskal esperientziaren elementu giltzarriak identifikatu eta kontrastatu ahal izan ditugu nazioarte mailako pentsamendu zentro nagusiekin, eta konturatu gara Euskadiko berrikuntzaren faktore bereizleak, nagusiki, dimentsio soziala eta kulturala duela....
|
|
|
— Izaera zabala tarteko, zaila delako IKT guztiak zehaztasunez aztertzea. Lan
|
honetan
bertan twitterreko euskal komunitatea aztertu dugu, baina beste hamaika sare sozial daude. eta hain zabala da internet ezen zaila den sareko euskararen presentzia totala aztertzea.
|
|
|
— Gaia ikertu duten autoreen artean ere ez dagoelako ahobateko erantzunik. Lanaren 3 puntuan argi geratu da Ikt garapenak baliabideak beharrezkoak dituela, eta baliabiderik izan ezean, Iktek hizkuntza gutxituen kontra egin dezaketela. eta, hortaz, lan
|
honek
bere ikergaia aztertzeko zailtasuna onartzen du, eta ahalik eta hurbilpen zehatzena bilatu da ikerketan. horregatik, internet bereziki izan dugu aztergai, eta, interneten barnean, hizkuntza egoeraren adierazgarritzat ditudan zenbait alderdi. Alderdi horiek aukeratu izan dira, lehenik, aipatu bezala, adierazgarritzat ditudalako, eta, bestetik, hizkuntza gutxituen datuak dituztelako.
|
|
2020
|
|
|
Espainiar Estatuan zabalkundea izan duen eredu
|
honek
bere oinarri teorikoan hizkuntzaren erabileraren normalizazioa behetik gorakoa izan behar duela proposatzen du, hau da, herritarren parte hartzea eta hizkuntzaren kudeaketarekin harremana duten eragileen ekarpena ditu abiapuntu. EAE ko herri administrazioek ere eredu horri heldu zioten eta ildo horri jarraiki dagoeneko VI. plangintzaldian daude murgilduta, baita GU ere.
|
|
|
Komunikazio egintza oro aztertu eta ulertzeko unean, parte hartzaileei eta mezuari berari erreparatzeaz gain,
|
hau
bera osatu eta egituratzen duten beste hainbat alderdi extra linguistiko aztertu behar dira.
|
|
|
Gauzak honela, gure azterketan
|
hau
bera ikusten saiatuko gara komunikabideetako ahozko testuak oinarri izanda. Solasa oro har lagunarteko eta informalak diren egoerei lotuta irudikatzen den arren, kazetaritzako generoetan, publikoak izanik, formaltasun maila gutxieneko bat mantenduko da beti.
|
|
2022
|
|
|
Diskurtsoaren atalean aztertu den azken aldagaiari erreparatuta, hizkuntza zapalkuntza edota hizkuntza menderakuntzari9 alegia, hizkuntza zapalkuntza
|
hau
bere horretan, eta modu esplizituan, ez da azaltzen. Hala ere, gatazka, tentsioa, korapiloa, hegan egin nahi bat, euskara leku ezberdinetara sartzeko eskari bat eta berau" askatzeko" nahi bat... egon badago.
|