2003
|
|
3 Lege honen artikuluetan adierazitako adinak beti ulertu behar dira egintzak noiz gauzatu eta une horri begira; hartara, prozedura
|
hasi aurretik
edo horren izapidetza bitartean adin hori betetzeak ez du eraginik izango lege honek adingabeen epaile eta fiskalei emandako eskumenean.
|
|
5*) Salbuespenez, aurreko erregelan ezarritako kasuak oso oso larriak badira, eta epaiak beren beregi hori adierazten badu, epaileak erregimen itxiko barneratze neurria ezarri du urtebetetik bost urte arte; horren osagarri gisa, ondoz ondo, zaintzapeko askatasunaren beste neurri bat ezarriko du, hezkuntza laguntza eta guzti, askoz jota, beste bost urterako. Lege honen 14 eta 51.1 artikuluetan xedatutakoaz baliatu ahal izateko, nahitaezkoa da barneratze neurria benetan betetzen
|
hasi
denetik lehenengo urtea igarotzea. Hori guztia, laugarren xedapen gehigarrian ezarritakoari kalterik egin gabe.
|
|
16 artikulua. Espedientea
|
hastea
|
|
Adingabea Fiskaltzaren esku utziz gero, horrek ebazpena eman du atxiloketa noiz gertatu eta hurrengo berrogeita zortzi orduetan; ebazpena izango da adingabeari askatasuna emateari buruz, hurrengo artikuluan aipatutako uko egiteari buruz edo espedientea
|
hasteari
buruz. Fiskaltzak adingabeen epaile eskudunaren esku utziko du adingabea, eta horri kautela neurri egokiak hartzeko eskatuko dio 28 artikuluan ezarritakoaren arabera.
|
|
18 artikulua. Espedientea
|
hasteari
uko egitea, hezkuntza nahiz familiaeremuan adingabea zuzentzeagatik
|
|
Fiskaltzak espedientea
|
hasteari
uko egin diezaioke, baldin eta salatutako egitateak delitu ez hain astunak badira eta pertsonen aurka indarkeriarik edo larderiarik erabili gabe burutu badira, edota faltak besterik ez badira, Zigor Kodean nahiz zigor lege berezietan egindako tipifikazioaren arabera. Kasu horretan, Fiskaltzak ordu arteko jarduna igorriko dio adingabeak babesteko erakunde publikoari, lege honen 3 artikuluan ezarritakoa aplika dadin.
|
|
Delitu egitate bakoitzeko, Fiskaltzak prozedura bat
|
hasiko
du, delitu egitateak elkarri lotuta daudenean izan ezik.
|
|
22 artikulua. Espedientea
|
hastea
|
|
Espedientea
|
hasi
eta batera, hori jakinarazi behar zaio adingabeari, 24 artikuluan xedatutakoari kalterik egin gabe. Helburu hori erdiesteko, adingabeen epaitegiko idazkariak, behin Fiskaltzaren eskutik espedientearen hasieraren berri jaso eta gero, adingabeari eta horren legezko ordezkariei eskatuko die hiru eguneko epean letradua izendatzeko; ohartarazi egingo die hala egin ezean adingabeari ofiziozko letradua izendatuko zaiola, abokatuen elkargo egokian espezialisten txanda osatzen dutenen artean.
|
|
Hauxe izango da, gainera, formato horretan erabili ahal izango diren kodeetatik lehendabizikoa. Aurrenekoa da, orobat, Justizia Sailak eta Deustuko Unibertsitateko Euskal Gaien Institutuak
|
hasitako
lankidetza prozesuaren emaitzen artean. Epe laburrean, honen lorratzetik etorriko da Prozedura Zibilaren Legea, eta bi biok jauzi kaulitatiboa ekarriko dute, justiziaren munduan eta zuzenbide arau-emailean euskara integratzeko bide luzean.
|
|
Bere kabuz egitea adingabearen letraduak proposatu, eta fiskalak instrukzioan zehar eta lege honen 26.1 artikuluak xedatutakoaren arabera ezetsi dituen frogak, baldin eta frogok ezin badira entzunaldian zehar egin eta epailearen ustez erabakigarri izan badaitezke prozesuaren ondoreetarako. Behin frogak egin eta gero, horren emaitzak bidaliko dizkie Fiskaltzari eta adingabearen letraduari, entzunaldiko bilerak
|
hasi
baino lehenago.
|
|
Adingabearen letraduak alegazio idazkia aurkeztu duenetik bost eguneko epean, edo, aurkezpenik izan ez bada, behin aurkezpenerako epea bukatzeaz geroztik, adingabeen epaileak, entzunaldia irekitzeko autoaren bidez, kasuan kasuan egokia dena erabakiko du proposatutako frogen egokitasunari buruz; eta entzunaldi hori, hurrengo hamar egunen barruan, zein egunetan eta zein ordutan
|
hasiko
den adieraziko du.
|
|
Behin epaia irmoa izan eta ezarritako neurriaren betearazpen programa onetsi eta gero, epaia zein epaitegik eman eta epaitegi horretako idazkariak neurri horren likidazioa gauzatuko du, hori zein datatan
|
hasten
den eta zein datatan bukatzen den adieraziz; interesdunari, hala denean, kautela neurriak ezarri bazaizkio, horien ondorioz betetako denbora zenbatuko da 28.5 artikuluan xedatutakoa kontuan hartuta. Aldi berean ere, betearazpen espedientea irekiko da, eta, espediente horretan, berabeherak agerraraziko dira, lege honetan ezarritakoarekin bat etorriz.tearazpenean zehar gertatzen diren go
|
|
7 Ebazpen zehatzaileak betetzen
|
hasi aurretik
, horien aurka errekurtsoa jar dakioke adingabeen epaileari. Horretarako, adingabe zehatuak errekurtsoa aurkez diezaioke, idatziz nahiz berbaz, establezimenduko zuzendariari; zuzendariak, hogeita lau orduko epean, idazki hori edo berbazko kexaren lekukotza, bere alegazioekin batera, bidaliko dio adingabeen epaileari.
|
|
4 Lege testu honek Espainiako Zigor Kodearekin 1995 urtean
|
hasitako
bideari eutsi nahi dio. Kasu hartan gertatu zen bezala, oraingo honetan ere, oreka egokia lortu nahi izan da terminologia eta diskurtsoaren artean, oreka hori lege testu ororen helburua baita, maiz sarri halakorik erdietsi ez arren.
|
|
5 Halako testu baten euskarazko bertsioa egiteko, beste behin, Zigor Kodearen testu elebidunarekin
|
hasitako
lankidetza eta adostasun bidea jorratu da. Orduan bezala, oraingoan ere, euskaraz ondu beharreko testua Euskal Gaien Institutuan eta Zuzenbide Fakultateko Euskara Juridikoaren Mintegian prestatu da, Esther Urrutia eta Andres Urrutia irakasleen eskutik.
|
|
Bigarrenez, Zigor Kodeak hemezortzi urteko adin muga ezarri du adingabeen erantzukizun penala zehazteko, eta horrek gutxieneko beste muga bat behar du. Hortik
|
hasi
behar da erantzukizuna eskatzeko aukera, eta hori hamalau urtean finkatu da. Horretarako oinarria da haurrak adin hori baino gazteagoak izan eta egiten dituzten arau hausteak ondoriorik gabekoak izatea, eta, gizarte asaldura sor dezaketen kasuetan ere, egoki dira horiei erantzuna emateko familiarteko eta laguntza zibilen esparruak, estatuko epai antolakuntza zehatzailearen parte hartzerik gabe.
|
|
Halako egoeretan, gutxieneko esku hartzearen printzipioa aplikatu behar da, eta talde teknikoak bitartekaritza eginkizuna burutu behar du. Horren guztiaren ondorioz, gerta daiteke espedientea ez
|
hastea
, espediente hori largestea edo ezarritako neurria bukatzea. Berriro ere, nabariro hobetsi dira hezkuntza irizpideak eta birgizarteratze irizpideak, gizarte defentsaren gainetik, defentsa hori, aurrezaintza orokorrean oinarritzen den neurrian, beharbada etorkizunerako kaltegarri gerta baitaiteke.
|
2004
|
|
Horrela, zentzuz arindu da jurisdikzio organoen lana, eta, batez ere, jurisdikzio izaerarik gabeko langileen lana; egia esan, lan hori alferrekoa da, ez dator bat jurisdikzio organoen eta jurisdikzio izaerarik gabeko langileen eginkizunekin, eta oztopo galanta da horiek beste lan batzuk egiteko. Gainera, gorago esan bezala, sistema berriak «hutsarteak» ezabatzea ahalbidetuko du, behin idazkiak eta agiriak aurkeztu eta horiek helarazi direla egiaztatuta, zenbatzen
|
hasiko
baitira gerogarrenean prozesuko edozein jardun gauzatzeko epeak.
|
|
|
Hasteko
, egokitasun eta erabilgarritasun irizpideen arabera zehaztu dira frogaren objektua, froga jarduera hasteko ekimenari buruzko erregelak eta horren onargarritasunaren ingurukoak. Gainera, kontuan izan behar da, orain arte prozesu tratamendurik izan ez arren, legeak manu errazekin arautu duen zilegitasun irizpidea.
|
|
Hasteko, egokitasun eta erabilgarritasun irizpideen arabera zehaztu dira frogaren objektua, froga jarduera
|
hasteko
ekimenari buruzko erregelak eta horren onargarritasunaren ingurukoak. Gainera, kontuan izan behar da, orain arte prozesu tratamendurik izan ez arren, legeak manu errazekin arautu duen zilegitasun irizpidea.
|
|
3) Demandari erantzuteko demandatuak duen epea eten egingo da, 1 erregelak xedatutako eskabidea egin denetik. Epea berriz
|
hasiko
da, demandatuari jakinarazi zaionean bere eskaerari gaitz iritzi zaiola, edo, oniritzia bada, hirugarrenak aurkeztutako erantzun idazkia helarazi zaionean, eta, edozein kasutan ere, hirugarrenari demanda erantzuteko emandako epea amaitu denean.
|
|
1 Kontsumitzaile eta erabiltzaileen eskubide eta interesen babeserako eratutako elkarte nahiz erakundeek edota kaltedunen taldeek eragindako prozesuetan, epaiketara deituko zaie prozesua
|
hasteko
arrazoi den produktuaren kontsumitzaile edo zerbitzuaren erabiltzaile izateagatik kaltedun gertatu direnei, euren banakako interesa edo eskubidea erabil dezaten. Deialdi hori egiteko, eskubide edo interes horien lesioa zein lurralde esparrutan gertatu eta bertako komunikabideetan demanda onartu dela argitaratuko da.
|
|
4 Aurreko paragrafoetan xedatutako horretatik salbuetsiko dira, kontsumitzaile eta erabiltzaileen interes kolektibo eta zehaztugabeak babesteko, bukarazte akzioaren egikaritzarekin
|
hasitako
prozesuak.
|
|
Errentariak zorretan dituen errentak edo kopuruak ordaindu ez eta hiri finkatik maizterra botatzeko
|
hasitako
prozesuak amaituko dira, baldin eta ikustaldia egin baino lehen errentariak auzi jartzaileari ordaintzen badio, edo auzitegian nahiz notarioarenean auzi jartzailearen esku uzten baditu demandan erreklamaturiko kopuruak, bai eta maizter botatzea ezerezean utziko duen ordainketaren unean zorretan dituen gainerakoak ere.
|
|
2 Behin prozesua
|
hasi
eta gero, ahalorde emaileak behar besteko funtsak eskuratzen ez badizkio prokuradoreari, horrek prozesua segi dezan, prokuradoreak premiamendu bidez eska dezake ahalorde emaileak funtsak jartzea.
|
|
1) 900 eurotik gorako munta ez duten hitzezko epaiketetan, eta prozedura monitorioa
|
hasteko
eskaera egitean, lege honetan ezarritakoarekin bat etorriz.
|
|
2) Zigor auzitegiaren erabakiak, auzi kriminalean prozedura
|
hasteko
egitateari buruzkoa izanik, auzi zibilaren ebazpenean eragin erabakigarria izan badezake.
|
|
Nolanahi ere, etendura aginduko da, prozesura ekarritako agirietatik bati begira faltsutze delitua egon daitekeenean, baldin eta auzitegiaren ustez agiri hori erabakigarria bada auziaren funtsaminala
|
hasi
dela egiaztatu bezain laster. ebazteko. Kasu horretan, prozeduraren amaiera arte itxaron gabe etendura aginduko da, delitu horren aurka auzi kri
|
|
Epaileak, lehen auzialdian, prozedura zibilaren gaineko ardura duen bitartean, jakin badaki indarkeria egintzaren bat burutu dela, Genero Indarkeriaren aurka Oso osoko Babesa emateko Neurrien Lege Organikoak bere 1 artikuluan definitzen dituen horietarikoa, eta, egintza horren ondorioz, zigor prozesua
|
hasi
edo babes agindua eman bada, orduan, Botere Judizialaren Legeko 87 ter artikuluko hirugarren paragrafoan ezarritako baldintzak betetzen direla egiaztatu eta gero, eskumenari utziko dio, eta auzi paperak dauden daudenean igorriko dizkio emakumearen aurkako indarkeria epaile eskudunari, salbu eta ahozko epaiketaren fasea jadanik hasita dagoenean.
|
|
...dituen horietarikoa, eta, egintza horren ondorioz, zigor prozesua hasi edo babes agindua eman bada, orduan, Botere Judizialaren Legeko 87 ter artikuluko hirugarren paragrafoan ezarritako baldintzak betetzen direla egiaztatu eta gero, eskumenari utziko dio, eta auzi paperak dauden daudenean igorriko dizkio emakumearen aurkako indarkeria epaile eskudunari, salbu eta ahozko epaiketaren fasea jadanik
|
hasita
dagoenean.
|
|
Epaileak, prozedurazibilarengainekoardura duen bitartean, jakin badaki indarkeriaegintzaren bat burutu ahal izan dela, eta, egintza horren ondorioz, ez bada zigor prozesurik
|
hasi
, ezta babes agindurik eman ere, orduan, Botere Judizialaren Legeko 87 ter artikuluko hirugarren paragrafoan ezarritako baldintzak betetzen direla egiaztatu eta gero, alderdiei zitazioa egingo die, Fiskaltzarekin batera agerraldia egin dezaten; agerraldi hori hurrengo 24 orduetan egingo da, epaileak bil ditzan gertatutako egitateei buruz erabakigarri izan daitezkeen datuak. Agerraldiaren ondoren, Fiskaltzak berehala erabaki du ea hurrengo 24 orduetan genero indarkeriaren inguruko egintzak salatuko dituen, edo emakumearen aurkako indarkeria epaitegi eskudunari babesagindua ematea eskatuko dion.
|
|
Aurreko lerrokadaren ondoreetarako, eskumenari uzteko agindeiarekin batera aurkeztuko da aurretiazko eginbideak
|
hasi
direlako lekukotza edo falta epaiketari buruzkoa, kereila onartzen duen autoarena, edo emandako babes aginduarena.
|
|
Demandatzailearen egoitza izango da demandan edo prozesua
|
hasteko
eskaera nahiz eskabidean agerrarazi dena. Halaber, demandatzaileak zehaztuko ditu demandatuaren egoitza gisa, artikulu honen hurrengo paragrafoak aipatu tokietatik bat edo batzuk, haren lehen epatze edo zitazio ondoreetarako.
|
|
Komunikazio egintzok, gehienez jota, hogei egunetako epean beteko dira, egintzok jaso direnetik zenbatzen
|
hasita
. Aurrekoa egiten ez bada zehaztu epean, auzitegiari hori bete dezan agindeia eginda, azaldu dira, hala denean, luzapenaren arrazoiak.
|
|
2 Aribideko prozedura eten daiteke, lege honen 19 artikuluko 4 paragrafoan xedatutakoaren arabera, eta prozedura hori berriro
|
hasiko
da, alderdietatik edozeinek hala eskatzen badu. Etendura zein epetarako erabaki eta hori igaro bada, eta hurrengo bost egunetan inork ez badu eskatzen prozesua berriro hastea, orduan auzi paperak behin behinean artxibatuko dira, eta horrela egongo dira, prozesua berriro hastea eskatzen ez den bitartean edo auzialdia iraungi arte.
|
|
2 Aribideko prozedura eten daiteke, lege honen 19 artikuluko 4 paragrafoan xedatutakoaren arabera, eta prozedura hori berriro hasiko da, alderdietatik edozeinek hala eskatzen badu. Etendura zein epetarako erabaki eta hori igaro bada, eta hurrengo bost egunetan inork ez badu eskatzen prozesua berriro
|
hastea
, orduan auzi paperak behin behinean artxibatuko dira, eta horrela egongo dira, prozesua berriro hastea eskatzen ez den bitartean edo auzialdia iraungi arte.
|
|
2 Aribideko prozedura eten daiteke, lege honen 19 artikuluko 4 paragrafoan xedatutakoaren arabera, eta prozedura hori berriro hasiko da, alderdietatik edozeinek hala eskatzen badu. Etendura zein epetarako erabaki eta hori igaro bada, eta hurrengo bost egunetan inork ez badu eskatzen prozesua berriro hastea, orduan auzi paperak behin behinean artxibatuko dira, eta horrela egongo dira, prozesua berriro
|
hastea
eskatzen ez den bitartean edo auzialdia iraungi arte.
|
|
1 Lege honetan xedatu moduan auzitegia eratu ondoren, epaile edo buruak adieraziko du jendaurreko ikustaldia egingo dela, ekitaldia ateak itxita gauzatu behar denean izan ezik. Behin ikustaldia
|
hasita
, idazkari judizialak kasuan kasuko aurrekariak edo jorratu beharreko arazoak aipatuko ditu laburki.
|
|
Ez da aginduko ikustaldiaren etendurarik, baldin eta berori eskatzeko komunikazioa, hiru egun baino gehiagoko atzerapenarekin, bigarrenez gertatu bada jaso den data zehaztearen jakinarazpenetik zenbatzen
|
hasita
. Ondore horietarako, eskabidearekin batera aurkeztuko da aipatu data zehaztearen jakinarazpenaren kopia.
|
|
1 Epaileren bat edo auzitegiko kide den magistraturen bat aldatua izan bada, ikustaldirako data zehaztu ondoren baina hori egin baino lehenago, orduan aldaketa horiek alderdiei ezagutaraziko zaizkie, aldaketok gertatu bezain laster, eta, beti, ikustaldia
|
hasi aurretik
. Horrek ez dio kalterik egingo ikustaldia egiteari, salbu eta aldaketaren ondorioz auzitegiko kide nor egin eta epaile edo magistratu hori ezetsi denean, ezespen hori ahoz gertatu arren.
|
|
Salbuespenez, zenbaki honetan aipatutako metaketa ez da aginduko, prozesuak betearazpenekoak badira eta horietan ondasun hipotekatuak edo bahituak soilik pertsegitzen badira. Horrez gain, ondasun horiek ez dira inoiz oinordetza prozesuan barruratuko, betearazpena
|
hasteko
data edozein izanik ere.
|
|
6) Lehen auzialdiko epailea ezetsia bada, horren ebazpenen aurkako errekurtsoen gain ardura duen probintziako audientziaren atalak, eta, zenbait atal badira, lehen ataletik
|
hasiko
den txanda ezarriko da.
|
|
Aurreko paragrafoko presa jarduna gauzatzeko, baliodun dira abuztuko hilaren egunak, eta ez da beharrezkoa beren beregi horiek baliodun bihurtzea. Ordu baliodunetan
|
hasitako
presa jarduna ordu baliogabeetan jarrai daiteke, behar beharrezkoa den bitartean, eta horretarako azken horrek baliodun bihurtu beharrik gabe.
|
|
1 Epeak zenbatzen
|
hasiko
dira, legeak epearen hasiera zein komunikazio egintzaren mende jarri, hori egin eta egun horren biharamunean; eta epeotan muga eguna ere zenbatuko da, hori hogeita lau ordutan amaituko dela.
|
|
Dena den, legeak epea zehazten badu, eta epe hori beste epe bat noiz amaitu eta orduantxe
|
hasten
bada zenbatzen, hura zenbatzen hasiko da, beste epe horren muga egunetik biharamunean, bestelako jakinarazpenik egin gabe.
|
|
Dena den, legeak epea zehazten badu, eta epe hori beste epe bat noiz amaitu eta orduantxe hasten bada zenbatzen, hura zenbatzen
|
hasiko
da, beste epe horren muga egunetik biharamunean, bestelako jakinarazpenik egin gabe.
|
|
Dena den, epeak geldiaraz eta epe-mugak atzera daitezke, horien betetzea eragozten duen ezinbesteko kasua gertatzen bada. Horren zenbaketa berriro
|
hasiko
da, geldiarazpena edo atzerapena eragin duen arrazoia desagertzen denean. Auzitegiak zehaztuko du, ofizioz edo berori jasan duen alderdiak hala eskaturik, eta gainerako alderdiek esan beharrekoa entzun eta gero, ezinbesteko kasua dagoen ala ez.
|
|
Idazkari judizialek edo horiek izendatutako funtzionarioek eginbideak gauzatuko dituzte aurkezpen eguna eta ordua agerrarazteko, demandetan nahiz prozedura
|
hasteko
idazkietan, edota bestelako idazkietan ere, horien aurkeztea epe luzaezinaren mende dagoenean.
|
|
1 Deklinatoriaren idazkiarekin batera aurkeztuko dira deklinatoriaren oinarri diren agiriak edo froga hastapenak, betiere gainerako auzilarien besteko kopia kopuruarekin. Auzilari horiek auzitegiaren jurisdikzio edo eskumenari eusteko egokitzat jotzen dutena alega eta ekar dezakete; horretarako, bost egunetako epea izango dute, deklinatoriaren jakinarazpenetik
|
hasita
. Auzitegiak hurrengo bost egunetan erabakiko du arazoa.
|
|
Banaketari buruzko erabakien aurka, deklinatoria ez da bidezkoa izango. Hala ere, auzilarietatik edozeinek aurkara dezake indarreko banaketa arauak haustea, jarduna
|
hasteko
idazkia edo eskabidea aurkezten den unean.
|
|
Auziak banatu eta epaitegi nahiz atal egokira igorriko dira, jarduna
|
hasteko
idazkia edo eskabidea aurkeztu denetik hurrengo bi egunetan.
|
|
2 Aurreko paragrafoan aipatu epean ezetsi ahal izango dira data zehaztu ondoren auzitegiko kide egin diren epaile eta magistratuak, eta alderdiek eskubide hori baliatzen ez badute, ordutik aurrera
|
hasiko
da ebazpena emateko epea.
|
|
3 Artikulu honek aipatu kasuari dagokionez, ezespenak onartuko dira bakarrik ikustaldia
|
hasi
baino lehen jakin ezin izan ziren arrazoietan oinarritzen badira.
|
|
Ezespena bidezkoa ez dela adierazten bada, ebazpena emango dute ikustaldian egon diren epaile edo magistratuek; halakoetan, ebazpen hori emateko epea
|
hasiko
da, ezespenari buruzko erabakiaren dataren biharamunean.
|
|
1 Ikustaldia
|
hasi ondoren
, hori geldiarazi ahal izango da honako kasu hauetan bakarrik:
|
|
4) Ikustaldia
|
hasi ondoren
, berau etetea eragingo zuen inguruabarretatik bat gertatu bada.
|
|
Ikustaldia berriro
|
hasiko
da, geldiarazpena eragin duen arrazoia desagertu ondoren.
|
|
Ikustaldia ezin bada berriro
|
hasi
geldiarazpenetik hurrengo hogei egunetan, orduan beste ikustaldi bat egingo da, eta, horretarako, beste data bat zehaztuko da ahalik eta egunik gertuenerako.
|
|
Aipatu epea igaro ez bada ere, gauza bera egingo da, geldiarazitako ikustaldia zein epaileren aurrean egiten
|
hasi
eta hori ordeztu behar denean. Kide anitzeko auzitegiei dagokienez, hori gertatuko da, ikustaldia ezin bada berriro hasi, ikustaldian jardun duten magistratuetatik ebazpena emateko nahikorik ez delako.
|
|
Aipatu epea igaro ez bada ere, gauza bera egingo da, geldiarazitako ikustaldia zein epaileren aurrean egiten hasi eta hori ordeztu behar denean. Kide anitzeko auzitegiei dagokienez, hori gertatuko da, ikustaldia ezin bada berriro
|
hasi
, ikustaldian jardun duten magistratuetatik ebazpena emateko nahikorik ez delako.
|
|
3) Jurisdikzio eginkizunarekin bateraezina den kargu publiko edo lanbidean
|
hasi
badira, edo borondatezko eszedentzia egoeran badira, herri hautaketa bidezko karguetarako hautagai izateko.
|
|
Kautela neurriak eska daitezke, prozesua
|
hasi
baino lehen, demandarekin batera edo auzia ebazteke dagoenean. Erregela orokor gisa, kautela neurriak ez dira aurkakotasunik gabe hartzen.
|
|
Laburbilduz, prozedura hori zordunaren egoitzako lehen auzialdiko epaitegiari zuzendutako eskabidearen bidez
|
hasiko
da, prokuradoreak edo abokatuak parte hartzeko beharrizanik gabe. Eskabide horretarako, inprimakiak nahiz formularioak erabil daitezke.
|
|
Prozedura bide desberdinetan eratxiki beharreko auzi motei ostera ere helduz, hitzezko epaiketa
|
hasten
da demanda laburrez eta ikustaldirako zitazioa berehala eginez. Legeak epaiketa horrentzat erreserbatu ditu honako auzi hauek:
|
|
1 Epaiketa
|
hasiko
da, onartu frogak gauzatuz, 299 artikulu eta ondorengoetan xedatutakoaren arabera; hala ere, frogaren bat lortzean edo horren jatorrian, oinarrizko eskubideak hautsi direlako zalantza sortu bada edo sortzen bada, orduan lehenengo arazo hori ebatziko da.
|
|
Frogen emaitzari buruz eta presuntzioei edo froga zamari buruz, alderdi bakoitza
|
hasiko
da beraren uzien alde alegatu egitateekin, eta berak jarraituko du, aurkako alderdiak alegatu egitateekin zerikusia duenarekin.
|
|
2 Epaia emateko hogei eguneko epea berriz zenbatzen
|
hasiko
da, aurreko paragrafoan aipatu idazkia alderdiek aurkezteko duten epea igaro ondoren.
|
|
1 Hitzezko epaiketa demanda laburraren bidez
|
hasiko
da; demanda horretan jasoko dira auzi jartzailearen eta demandatuaren identifikazio datu eta ezaugarriak, eta horiek zitatzeko egoitza edo egoitzak, eta eskatutakoa argi eta zehatz adieraziko da.
|
|
Halaber, demandatuari ohartaraziko zaio, ikustaldian agertzen ez bada, maizter botatzea besterik gabe adieraziko dela. Era berean, auzitegiak, onartze autoan, botatzea gauzatzeko eguna eta ordua zehaztuko ditu, hori guztia ikustaldiaren datatik zenbatzen
|
hasita
hilabetedatuari ohartaraziko zaio, epaia konde baino lehenago egin daitekeela. Demannatzailea bada eta horren aurka errekurtsorik aurkezten ez bada, botatzea zehaztu epean gauzatuko dela, demandatzaileak hori eskatzen badu 549 artikuluan zehaztutakoaren arabera.
|
|
Ikustaldia
|
hasiko
da, demandatzaileak eskatutakoaren oinarriak azalduz, edo, demanda aurkeztu bada epaiketa arrunterako xedatutakoaren arabera, hark demandan azaldutako oinarriak berretsiz.
|
|
Jarraian, demandatuak aurkez ditzake bere eskubideei dagozkien alegazioak. Kasu horretan, hala denean, alegazioak
|
hasiko
dira, onargarri ez diren akzioen metatzearekin, eta beste edozein egitate edo inguruabarrekin, baldin eta egitate edo inguruabar horrek eragotz badezake prozesuak jarraitzea eta prozesu hori edukiari buruzko epaiarekin amaitzea.
|
|
1 Gora jotzeko errekurtsoa prestatuko da aurkaratutako ebazpena eman duen auzitegian, bost egunetako epean, ebazpen hori noiz jakinarazi eta egun horren biharamunean zenbatzen
|
hasita
.
|
|
1 Auzitegiak gora jotzeko errekurtsoaren inguruan ebazpena emango du, ikustaldia noiz amaitu eta hurrengo hamar egunetan. Ikustaldia egin ez bada, epaia eman behar da hilabeteko epean, auzitegi eskudunak auzi paperak noiz jaso eta egun horren biharamunetik zenbatzen
|
hasita
.
|
|
1 Galdera orokorrak erantzun ondoren, lekukoa zein alderdik proposatu eta alderdi hori
|
hasiko
da lekukoa aztertzen; eta alderdi biek proposatu badute lekukoa, azterketa hasiko da demandatzaileak egindako galderekin.
|
|
1 Galdera orokorrak erantzun ondoren, lekukoa zein alderdik proposatu eta alderdi hori hasiko da lekukoa aztertzen; eta alderdi biek proposatu badute lekukoa, azterketa
|
hasiko
da demandatzaileak egindako galderekin.
|
|
Narrioak aurkeztu dira, lekuko froga onartu denetik epaiketa edozein narrio arrazoi aitortzeko duten be ikustaldia
|
hasi arte
. Horrek ez dio kalterik egingo lekukoek galdeketan edotebeharrari, lege honen 367 artikuluan xedatutakoaren arabera; halakoetan, artikulu horren 2 paragrafoan xedatutakoari helduta jardun daiteke.
|
|
1 Prozedura arruntean ez da intzidente arazoen planteamendurik onartuko, epaiketa
|
hasi
bada, eta, hitzezkoan, proposatutako froga onartu bada.
|
|
Epaiketa demandaren bitartez
|
hasiko
da; demanda horretan, 155 artikuluaren arabera jasotako datuak, eta auzi jartzailea eta demandatua identifikatzeko datu eta inguruabarrak, eta horiek epatzeko egoitza edo bizilekua agertuko dira. Demandan era banandu eta zenbakituan azalduko dira egitateak eta zuzenbideko oinarriak, eta argi eta zehatz finkatuko da eskatzen den hori.
|
|
2 Erantzun baino lehenago demanda zabal daiteke, dela egikaritutako akzioei beste akzio batzuk metatzeko, dela egikaritutako akzioak beste demandatu batzuen aurka zuzentzeko. Kasu horretan, demandari erantzuteko epea berriro zenbatzen
|
hasiko
da, demandaren zabaltzea helarazi denetik.
|
|
Auzi jartzaile errekonbentzio hartzaileak eta aurreko paragrafoan aipatu subjektuek errekonbentzioari erantzun diezaiokete, errekonbentzio demandaren jakinarazpenetik
|
hasita
hogei egunetako epean. Erantzun hori 405 artikuluan xedatutakoaren araberakoa izango da.
|
|
Prozesua
|
hasi ondoren
gertatu aldaketak alderdien egoitzari, auzigaiaren egoerari eta epaiketaren objektuari buruzkoak badira, aldaketa horiek ez dituzte jurisdikzioa eta eskumena aldatuko; jurisdikzioa eta eskumena zehaztuko dira, auzibitartearen hasierako unean zer egiaztatu eta horren arabera.
|
|
1 Ez dira epaian kontuan izango epaiketa
|
hasi
eta gero alderdiek edo hirugarrenek sartu berrikuntzak, horiek demandaren, eta, hala denean, errekonbentzioaren jatorrian izandako gauza edo pertsonen egoerari buruzkoak badira. Salbuespen gisa hartu behar da berrikuntzak behin betiko desagerraraztea demandan edo errekonbentzioan eskatu uzien interes legitimoa, uziok prozesutik kanpo edo beste edozein arrazoirengatik bete izan direlako.
|
|
Arazo hori auzitegiak ere eragin dezake ofizioz, eta berori epaiketa ekitaldian ebatziko da, edo, hitzezko epaiketa bada, ikustaldiaren hasieran, frogaldia
|
hasi aurretik
. Horretarako, alderdiek esan beharrekoa entzungo da, eta, hala denean, ekitaldian gauzatuko dira ez zilegitasunari buruzko froga egoki eta erabilgarriak.
|
|
1 Edozein prozesu
|
hasi aurretik
, hori hasi nahi duenak, edo alderdietatik edozeinek, prozesuan zehar, auzitegiari eska diezaioke froga jardunaren aurreratzea, baldin eta, pertsona edo gauzen egoera dela eta, beldur oinarriduna badago, jardun hori ezin izango delako gauzatu orokorrean berarentzat zehaztu prozesu unean.
|
|
1 Edozein prozesu hasi aurretik, hori
|
hasi
nahi duenak, edo alderdietatik edozeinek, prozesuan zehar, auzitegiari eska diezaioke froga jardunaren aurreratzea, baldin eta, pertsona edo gauzen egoera dela eta, beldur oinarriduna badago, jardun hori ezin izango delako gauzatu orokorrean berarentzat zehaztu prozesu unean.
|
|
2 Froga jarduna aurreratzeko eskaera aurkezten bada prozesua
|
hasi aurretik
, eskaera hori zuzenduko zaio auzigai nagusian bere burua eskudun jo duen auzitegiari. Auzitegi horrek ofizioz bere jurisdikzioa eta eskumen objektiboa zainduko ditu, baita aginduzko arauetan oinarritutako lurralde eskumena ere, eta deklinatoria ez da onargarria izango.
|
|
Prozesua
|
hasi ondoren
, froga aurreratzeko eskaera zuzenduko zaio auziaren gaineko ardura duen auzitegiari.
|
|
1 Prozesua
|
hasi
baino lehen, froga aurreratzeko eskatu eta hori gauzatzea agintzen bada, froga eskatu duenak zehaztuko du sasoia denean nortzuk demandatuko dituen. Horiek zitazioa jasoko dute, bost egun lehenago gutxienez, froga jarduna gauzatzean parte har dezaten, lege honek kasuko frogabideari buruz baimentzen duenaren arabera.
|
|
Artikulu honen 1 paragrafoaren arabera froga gauzatu denean, jardunak ez du froga baliorik izango, demanda aurkezten ez bada froga aurreratua gauzatu zenetik bi hilabeteko epean, epe horretan egiaztatu ezean prozesua ezin izan zela
|
hasi
ezinbesteko kasuarengatik edo garrantzi bereko arrazoietatik beste edozeinengatik.
|
|
Edozein prozesu
|
hasi aurretik
, berori hasi nahi duenak, edo auzilarietatik edozeinek prozesuan zehar, froga ziurtatzeko neurriak hartzea eska diezaioke auzitegiari. Auzitegiak aseguramendu neurri erabilgarriak hartu ahal izango ditu probidentzia bidez, froga garrantzitsu baten aurkezpena edo proposamena ezinezkoa edo alferrekoa izatea saihets dezaten, betiere objektu materialak edo gauzen egoerak alda edo suntsi ditzaketen giza jokaeren edota izadiko gertaeren ondorioz.
|
|
Edozein prozesu hasi aurretik, berori
|
hasi
nahi duenak, edo auzilarietatik edozeinek prozesuan zehar, froga ziurtatzeko neurriak hartzea eska diezaioke auzitegiari. Auzitegiak aseguramendu neurri erabilgarriak hartu ahal izango ditu probidentzia bidez, froga garrantzitsu baten aurkezpena edo proposamena ezinezkoa edo alferrekoa izatea saihets dezaten, betiere objektu materialak edo gauzen egoerak alda edo suntsi ditzaketen giza jokaeren edota izadiko gertaeren ondorioz.
|
|
Alderdiek demanda edo erantzunarekin batera ezin badituzte ekarri eurek izendatu adituek egindako irizpenak, haztuko dituzte eurek kasuan kasuan ba orduan demandan edo erantzunean zeliatu nahi dituzten irizpenak. Irizpenok lortu bezain laster ekarri behar dituzte, aurkako alderdiari helarazteko, betiere epaiketa arrunta baino lehenagoko entzunaldia
|
hasi
baino lehen edo hitzezko epaiketako ikustaldiaren aurretik.
|
|
Egintzaren helarazpena egin bada 276 artikuluan ezarri moduan, eta egintza horrek, legearen arabera, prozesuko jardun zehatzaren epea
|
hastea
eragiten badu, orduan epe horrek bere bidea hasiko du, auzitegiaren esku hartzerik gabe; demandako kopietan zein data agerrarazi eta data horren biharamunean zenbatzen hasiko da epe hori.
|
|
Egintzaren helarazpena egin bada 276 artikuluan ezarri moduan, eta egintza horrek, legearen arabera, prozesuko jardun zehatzaren epea hastea eragiten badu, orduan epe horrek bere bidea
|
hasiko
du, auzitegiaren esku hartzerik gabe; demandako kopietan zein data agerrarazi eta data horren biharamunean zenbatzen hasiko da epe hori.
|
|
Egintzaren helarazpena egin bada 276 artikuluan ezarri moduan, eta egintza horrek, legearen arabera, prozesuko jardun zehatzaren epea hastea eragiten badu, orduan epe horrek bere bidea hasiko du, auzitegiaren esku hartzerik gabe; demandako kopietan zein data agerrarazi eta data horren biharamunean zenbatzen
|
hasiko
da epe hori.
|
|
1 Lege honetan ezarri alegazio egintzen preklusioa gertatu ondoren eta epaia emateko epea
|
hasi aurretik
, auzia erabakitzeko garrantzitsu izan daitekeen egitateren bat gertatu edo ezagutzen bada, alderdiek berori balia dezakete. Halakoetan, alderdiek berehala alegatu behar dute egitate hori, idazki baten bitartez, idazki horrek egitateen zabaltze izena duela, alegazioa epaiketa edo ikustaldi ekitaldian egin daitekeenean izan ezik; azken kasu horretan, hurrengo paragrafoetan ezarritakoa egingo da ekitaldiotan.
|
|
1 Urtero urtero, urtarrilean, lanbide elkargoei, edo, horiek ezean, antzeko erakundeei, eta aurreko artikuluko bigarren paragrafoan aipatu akademia eta kultura nahiz zientzia erakundeei eskatuko zaie aditu gisa jarduteko prest dauden elkargokide edo elkarkideen zerrenda. Zerrenda bakoitzaren lehen izendapena zozketa bidez egingo da, berori idazkari judizialaren aurrean egingo dela, eta, izendapen horretatik
|
hasita
hurrenez hurren, ondorengo izendapenak egingo dira.
|
|
Euskal Gaien Institutuko legelari hizkuntzalariek eta Zuzenbide Fakultateko Euskara Juridikoaren Mintegiko kideek egindako lan laudagarria aitortu nahi diet, azken urte hauetan, besteak beste, Prozedura Zibilaren Legeak izan dituen aldaketak txertatu baitituzte. Lan honek, gainera, aurrerantzean jarraipena izango du dagoeneko
|
hasita
dauden proiektuen bidez, bai Prozedura Kriminalaren Legeari, bai merkataritza legeriari dagozkionak.
|
|
Auzitegiak erabakiko du justizia hobeto emateko ikustaldia egiteari buruz egokiena dena. Ikustaldi hori, edozein kasutan, egin behar da, alderdi guztiek hori eskatzen badute, eta berori errekurtsogilearen txostenarekin
|
hasiko
da, ondoren errekurtsoa jasan behar duen alderdiarenarekin jarraituz. Alderdi errekurtsogile batzuk badaude, errekurtsoak zein hurrenkeratan jarri eta hori kontuan izango da, eta errekurtsoa jasan behar duten alderdiak batzuk badira, agertze hurrenkera izango da kontuan.
|