|
2000
|
|
|
Halaber, efektu higigarri batzuk higiezin moduan har daitezke, norberak ere efektu horiek
|
har
ditzakeelako funts eta beste objektu zibilen gauza erantsi eta menekotzat.
|
|
|
Lege korrituaren finkatzea ez dugu aztertu. Finkatze hori gobernuari dagokio; eta gobernuak gai honetan
|
har
ditzakeen neurriak ezin lasterkeriaz ondu.
|
|
|
Lege zibil egokiak dira gizakiek eman eta
|
har
dezaketen onik handiena; eurak dira ohituren iturburua, jabetzaren palladiuma, eta bake publiko eta partikular ororen bermea; eurok ere, gobernua bera sortu ez arren, fermuki sostengatzen dute hura; orobat, boterea mugatu eta aldi berean, berorri begirunea gordetzera behartzen dute, Justizia bera balitz bezala. Norbanako guztiak ukitzen dituzte, horien bizitzaren egitate garrantzitsuetan nahasten dira, noranahi jarraitzen diete haiei:
|
|
|
Sasirrazionalismoaren arriskua, zientzi praktikan erabakia enuntziatu multzo batek ordezka dezakeela —zientziaren logikari esker, nolabait esatearren— posible dela uste denean agertzen da baita ere. Hau, adibidez, ondorioztatze logiko eta matematiko hutsen loturen esparruan da posible; esparru honetan, kontraesanak bilatu eta ondorioak ateratzen dituzten automatatzat
|
har
ditzakegu ikertzaileak.129
|
|
|
Asko jota, sentimendu edo bizi jarrera bat adieraziko lukete, baina beti sinesmen justifikagaitzen gainean. Hau hobe ulertzeko,
|
har
dezagun Carnapen ‘babiga’ hitzaren adibidea:
|
|
|
Autore hau —Avenariusekin batera— enpiriokritizistatzat hartzen da oro har, baina enpirista edo positibistatzat ere lasai
|
har
genezake, bere hausnarketa zientziaren betebeharraren eta jatorriaren inguruan mugitzen baitzen. Horretarako ezagutzaren teoria psikologikoa eta filosofia esperimentalaren programa bat landu zituen XIX. mendeko azken laurdenean, Humeren enpirismoan gauzatuak eta ez horrenbeste, haatik, Comteren positibismo klasikoan.
|
|
|
Argi dago honekin ez dugula errealitate berririk aurkitzen; baina hain begi bistakoa ez zen egia bat azaldu dugu. Eta adibidea leloa badirudi, zientzia edo matematikako argudio konplexuagoak
|
har
genitzake, tesi ezkutuak ez direla beti aurkitzeko hain errazak ikustearren. Eluzidazioak, diskurtsoaren argitze erak, balio du, hortaz, gauzak hobeto ikusteko eta falaziak alde batera uzteko.
|
|
|
Partaide guztiak batzen zituen lokarria, ‘munduaren ikusmolde zientifikoa’ adierazpena lantzeko balio zuten ikuspegi teoriko, interes zehatz eta ideal batzuek osatzen zuten. Adierazpen hark, bere hitzek erakutsi bezala, zientziaren ingurukoa ez ezik, ezagutza orokorraren arazoen aurrean izan behar dugun jarrerari eta munduko edozein egoeratan
|
har
ditzakegun sinesmenei buruzko hausnarketa ere islatzen zuen.
|
|
|
" Haurrek hain gogoko duten imajinazioaren printzipio berberak eraman ditu beste herri batzuk jaiotzaren antzezpena norbait seme edo alabatzat hartzeko bide gisa erabiltzera, are hildakotzat jotzen dena berpizteko prozedura gisa ere. (...) Horregatik, Diodorok dioskunez, Zeusek bere emazte jeloskor Hera konbentzitu zuenean Herkules semetzat
|
har
zezan, jainkosa oheratu egin zen eta, heroi handia bere bularraren kontra estutuz, bere jantzien azpitik bultzatu eta lurrera erortzen utzi omen zuen, hartaz benetan erditu izan balitz bezala; historialari horretxek eransten du behiala barbaroek gauza bera egiten zutela umeak seme alabatzat hartzeko. Gaur egun hala egiten omen da oraindik ere Bosnia eta Bulgariako turkiarren artean.
|
|
2001
|
|
|
Gerra bukatu ondoren botere hutsune asko izango dira, eta urte gutxiren bueltan botere aldaketa ugari izango da (demokrazia, oligarkia, berriro demokrazia...), garai ezegonkor eta gizarte egoera nahaspilatu batean sartuz. Aurreko mendeko egoeran ez bezala, boterea lortzeko borrokak eta konspirazioak ugariak izango dira gerra bukatu ondorengo lehen urteetan (azkenik Periklesen garaiko demokraziaren antzeko bat ezarriko da); eta giro horren adibidetzat
|
har
dezakegu Sokratesi egindako epaiketaren salaketak (K.a. 399):
|
|
|
Jainkoren batek
|
har
dezan arte, gizon emakume oro konposatzeko ahalge da. Beraz, ez dute arteari esker konposatzen, jainkoren baten parte hartzearen bidez baizik.
|
|
|
Jainkoren batek
|
har
dezan arte, gizon emakume oro konposatzeko ahalge da. Beraz, ez dute arteari esker konposatzen, jainkoren baten parte hartzearen bidez baizik.
|
|
|
Baina Platonek antropologia eta politika bat garatzearekin batera pertsonaren irudi arkaiko honen bertsio filosofiko bat landu zuen. Zail litzateke politika eta antropologia horiek bereiztea; eta honexegatik bietako edozein
|
har
dezakegu gure analisiaren abiapuntu gisa, bietako inor ez baita bestearentzako baldintza, eta bata abiapuntutzat hartuz ezinbestean bestearengana ailegatuko gara. Honela, nire analisiaren ordenak ez du oinarritze funtzio edo garrantzi lehentasunik adierazten.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, Kantek ez du etsi nahi eta egoera hori ondoren etorriko den eraldaketa eta argipen baten zeinu bezala ulertzen du. Hori lortzeko, dei bat egiten dio arrazoimenari" geratzen den bide bakarra"
|
har
dezan eta bere zeregin zailenari ekin diezaion, hots, etsipena gainditu eta espekulazio hutsalak alde batera utziz bere buruaren ezagutzari ekin diezaion. Eta arrazoimen hutsaren kritika izango da arrazoimenaren legezko asmoak bermatu eta oinarririk gabeko harrokeriak baztertuko dituen epaimahaia.
|
|
2002
|
|
|
Garaiko ideia liberalekin, kartzelen erreformarako bere nahiak industria iraultzarekin eta Frantziakoarekin bat egingo du. Utilitatea berak asmatu ez bazuen ere (aurretiaz Beccariak edota Humek ere hitz egiten digute Estatu bateko zoriontasun kopururik handiena lortzearen helburuari buruz), utilitatea interpretatu eta moral eta legearen printzipio unibertsal bezala aplikatzeagatik utilitatearen aitatzat
|
har
dezakegu. Utilitarismoak eraginda, gizatasuna, liberalismo ekonomikoa eta kontrol eta diziplinaren bidezko botere antolaketa oinarri dituen proiektua luzatuko digu Benthamek2.
|
|
2003
|
|
|
Baina demokrazia hau itxurazkoa zen, hasieran hein handi batean herritar gehienek ezin baitzuten beren lana utzi eta batzarrera joan, eta gainera beharrezko prestakuntza falta zitzaien arazo politikoez aritzeko. Horregatik, aberatsek eta aristokratek bakarrik
|
har
zezaketen parte batzarrean, eta agintean zeuden.
|
|
|
Horrek suposatzen du, batetik, zolitasun eta ulermen zintzotasun handiak behar direla, eta, bestetik, erregelen printzipio eta xehetasunak zehatz mehatz ezagutu behar direla, kontrako iritziak eta zailtasunak ekarri dituzten legeen arteko aurkakotasuna epaitzeko, eta erregela horien espirituaren bidez, legeon mugak, hedadura nahiz ondorioak zehaztu ahal izateko. Hori guztia kontuan izanda, eta legeen interpretazioari buruz aipatu beste printzipioei ekinez (geroago ere aipatuko direnak), bakoitzak
|
har
dezake legeok zuzen aplikatzeko konpromisoa.
|
|
|
10, 11 Azkenez ere, esandako horretatik azaltzen da badirela lege batzuk, modu berezkoan interpretatu behar direnak,
|
har
dezaketen zabalerarik handiena izan dezaten, justizia eta ekitateari eraso gabe. Beste batzuk, aldiz, hitzez hitzezko esanahiaren barruan mugatu behar dira, beste ondorioetara joan gabe.
|
|
|
Anarkismoak indarrean dagoen ordenari egiten dio aurre, ordena hori desegin nahi du, edo hartatik ihes egin. Anarkista politikoak erakunde politikoei egiten die aurre, anarkista erlijiosoak mundu fisiko osoari egin diezaioke aurre, izatearen behe mailako esparru gisa
|
har
dezake, eta esparru horrek bere bizitzan duen eragina ezabatu nahi izan dezake. Batak zein besteak iritzi dogmatikoei eusten diete gizakiarentzat egiazkoa, ona edo baliotsua zer denari buruz.
|
|
|
Zientzi dogmaren izaera eta ondorioak zabalago aztertu aurretik,
|
har
dezagun aintzat dogma hori profesionalen belaunaldi batetik hurrengora igortzen duen hezkuntza eredua. Zientzialariak ez dira, jakina, ondoren bere lan sortzailean bertan zabaltzeko arau, lanabes eta teknika multzo bat hezkuntzaren bidez jasotzen duen komunitate profesional bakarra.
|
|
|
Garapen aurreeta post paradigmatikoaren arteko desberdintasuna atzemateko,
|
har
dezagun adibide soil bat. XVIII. mende hastapenean, eta baita XVII. mendean eta lehenago ere, ia esperimentatzaile elektriko garrantzitsu adina teoria zeuden elektrizitatearen izaerari buruz, Hauksbee, Gray, Desaguliers, Du Fay, Nollet, Watson eta Franklin, kasu.
|
|
|
|
Har
dezagun adibide gisa Charles Darwin, Espezieen Jatorria4 argitaratu baino lehen. Liburu hau argitaratu eta gero ere, Darwin ‘bere gogoz bestera, iraultzaile’ modura deskriba daitekeena zen, Pearce Williams irakasleak Max Plancki egindako deskribapen ederra erabiliz; aldez aurretik nekez izan zen iraultzailea inola ere.
|
|
|
Gainera, beti dago lan erakargarririk egiteko akordio mugatu batzuk bederen dagoeneko frogatu diren eremu batean paradigmaren eta naturaren arteko egokitzapena hobetze aldera. Horien antzeko arazoen inguruko lan teorikoa adibidetzeko, XVIII. mendean planetak beren keplertar orbitetatik desbideratzea eragiten duten perturbazioen inguruko ikerketak
|
har
ditzakegu, eta baita XX. mendean landutako atomo eta molekula konplexuen espektroen teoria ere. Eta arazo horiekin guztiekin eta beste askorekin batera, zailtasun instrumentalen multzoa ere maiz errepikatzen da.
|
|
|
Eskemaren edozein aldetan murgilduz gero, berehala zientziaren filosofiaren ikerketarako esparru propioaren eta erakargarriaren existentziaz ohartu gaitezke, zientzia enpirikoek hain zuzen besarkatzen ez dutena —ezta zentzu zabalenean ulertuta ere, hau da, gizarte zientziak kontuan harturik— Horrez gain, filosofiak arauemailea izan behar ote duen, hots, zientziari arauak eman behar ote dizkion, ez da a priori dakigun zerbait, filosofiaren izaera arauemailea eta deskribatzailea nahasten diren osagaiak direlako eta jite kontingentea dutelako. Zientziaren filosofia, horrela, enpiristatzat
|
har
genezake, ezagutzaren aurrerapausoez arduratu eta horiekin batera lan egiten duen bitartean.
|
|
2004
|
|
|
Baina
|
har
dezagun argudioa modu zabalago batean eta begira diezaiogun Jainkoaren sorkuntza lanari bere osotasunean. Hemen, zer esanik ez, naturaren adigaia etorriko zaigu berehala burura, ideia horretan biltzen baitu Descartesek ez Jainkoa bera, baina bai Jainkoaren sorkuntza lanaren osotasuna.
|
|
|
Irudi guztiak alde batera utzirik, ametsaren, hautematearen, oroimenaren oinarrian egitura logiko bat aurkituko genuke giza adimenezko ekintza ororen zuztarretan egongo litzatekeena, ezinbestekoa ametsean ere bera ulergarria izan ahal izateko.
|
Har
dezagun inoiz izan dugun ametsik xelebreena, zentzugabekoena; hala ere, bera kontatu ahal izango dugu, gure hitzetara itzuli ahal izango dugu, dugu amestu kontatu dugun historia, egitura logikoa izango ez duena. Horrela, bada, egia matematikoa iratzarrita gaudeneko bizipen guztien nola ametsaren aurrebaldintza izango da.
|
|
|
perpausaren funtsa (Wesen) argitzean". Horrela laburbiltzen du Wittgensteinek bere ikerketa osoaren mamia Tractatus aren zirriborrotzat
|
har
dezakegun bere Egunkari pertsonalean, 1915ean. Perpausaren funtsa, muina atzeman nahi du Wittgensteinek, etsi etsia baitago perpausaren funtsa argituz gero hizkuntzaren funtsa ere aurkituko duela.
|
|
|
Kasu honetan balio judizio erlatiboa dugu, hala auziaren muntari begiraturik nola irtenbide posibleei dagokienez. Izan ere, jolaskideak bere lagunaren jokabidea ontzat (edo onargarritzat bederen)
|
har
baitezake, edo jolasa bertan behera utz. Demagun, baina, lagunari txantxetakoa ez den gezur bat esaten diodala edo jukutria bat egiten.
|
|
|
Hemen badirudi antagonismoa saihestezina dela, sinesmenak eta konbikzioek berebiziko pisua dutelako, batetik, eta etika baten eta bestearen arteko muga argiago datekeelako, bestetik. Diogun, auzia hobeki kokatzearren, etika transzendenteak direla Jainko pertsonal baten errealitatean edota jainkozko edo transzendentziazko errealitate batean etikotasuna oinarritzen eta zimendatzen dutenak, errealitate transzendente horren ezaugarrikerak era eta forma ezberdinak
|
har
ditzakeela. Antzinateko jakinduriek, lehen filosofo grekoek, Platonek, Plotinok..., filosofo kristauek, eta, oro har, filosofia teistak eta transzendenteak mundutik eta subjektutik kanpoko errealitate bati erreferentzia eginez funtsatu dute moraltasuna, errealitate horren definizioa eta atributuak desberdinak izan direlarik.
|
|
|
Ez zegokeen oker Levi Strauss intzestuaren debekuan ikusi zuenean kulturaren ezaugarri lehena, edo, zehatzago esateko, natura egoeratik kultura egoerara igarotzeko ezinbesteko eta noraezeko baldintza. Izan ere, intzestuaren debekuak
|
har
ditzakeen formak oso ezberdinak izan arren kulturen arabera, intzestua fenomeno unibertsala dugu, kultura orotan egiaztatzen dena. " Endogamia forma batzuk unibertsalki debekatuak dira.
|
|
2006
|
|
|
Izan ere, judizio moralaren egia baldintza moralki juzgatzen dugun objektuaren propietate bigarrenei lotzen zaie.
|
Har
dezagun aintzat honako judizio morala: ‘pertsona bat nahita hiltzea moralki gaizki dago’ (T 3.1.1.26).
|
|
|
Bai Shaftesbury bai Hutcheson zentzumen moralaren teoriaren sortzailetzat
|
har
ditzakegu. Teoria horrek Humerengan eragin zuzena dauka, eta Humeren filosofia morala eta estetika hein handi batean haren oinordekotzat har daitezke.
|
|
|
Garbiago, gure tresneria mental osoa zenbait inpresiotatik abiatuta garatzen da.
|
Har
dezagun adibide sinple bat Humeren planteamendua uler dezagun. Egun batean X objektua ukitu nuelako erre nintzen, hau da, beroaren (jatorrizko) inpresioa izan nuen.
|
|
|
|
Har
ditzagun orain ispilu bi, eta bereiz ditzagun, baina ez paraleloki. Koka dezagun ondoren bien artean, argiz beteriko tartean, bakarra eta trinkoa den zerbait.
|
|
2007
|
|
|
Euskal hizkuntzak bete izan duen, betetzen duen edota bete lukeen lurraldeari buruzko hausnarketak, bestela, haren inguruko politika linguistikoa aztertzeko beharra erakusten digu.
|
Har
ditzagun, abiapuntu moduan, Mendigurenen honako hitzak:
|
|
2009
|
|
|
Nietzscheren obran datzan diskurtso pleguan, ene iritziz, subjektuaren prestakuntzaren analisi historikoa, nolabaiteko jakitearen sorreraren analisi historikoa egiten da, horren aurretiaz ezagutza subjekturik existitzen zela inondik ere onartu gabe. Horrenbestez, xede hartu ditugun analisien eredu izan daitezkeen ildoak Nietzscheren obratik
|
har
ditzakegu.
|
|
|
|
Har
dezagun, adibidez," egia": egia, arkeologian, enuntziatuak ekoitzi, arautu, banatu, zirkulatu eta funtzionatzeko antolatutako prozedura diskurtsiboen sistematzat jo litzateke.
|
|
2013
|
|
|
Zein da bizitza batek bete behar duen ezaugarria zentzuduntzat
|
har
dezagun. Nire irudipena da ez dagoela horrelako ezaugarri komunik.
|
|
|
Funtzionalistak konputagailuaren analogia erabiltzen du.
|
Har
dezagun kontuan ordenagailuan eskuarki erabiltzen dugun programa bat, esaterako, Word testu prozesadorea. Pareka dezagun Word testu prozesadorea gogamenarekin.
|
|
|
Hala eta guztiz ere, ikuspegi mistikoa ez da Lukreziok kritikatzen duen bakarra. Izan ere, kritikatzen du (100dik aurrera) HA edo, agian egokiago, ikuspegi aristotelikotik gertukotzat
|
har
genezakeen teoria bat, hain zuzen ere, arima harmoniatzat hartzen duen teoria. Zizeronek dioenez, Aristotelesen eskolakoa den Aristoxenok aldarrikatu zuen teoria hori:
|
|
|
Dena dela, ez da erraza zehaztea eta kokatzea aipatu aldeak. Adibide gisa,
|
har
dezagun gogo egoera zehatz bat: uste izatearen gogo egoera.
|
|
|
Labur esanda: zerbaitek elkarrizketa jokaera normalak baldin baditu, orduan pentsamendudun izakitzat
|
har
dezakegu. Eta pentsamendua baldin bada gizakiaren ezaugarririk funtsezkoena, gizakitzat har genezakeela ondoriozta liteke.
|
|
|
zerbaitek elkarrizketa jokaera normalak baldin baditu, orduan pentsamendudun izakitzat har dezakegu. Eta pentsamendua baldin bada gizakiaren ezaugarririk funtsezkoena, gizakitzat
|
har
genezakeela ondoriozta liteke.
|
|
2014
|
|
|
berarengana doazenen paperak asumitzen ditu, bonbardatzen duten eskaera piloak ordezkatzen ditu; gero bonbardaketarekiko erreakzio baten itxurak egiten ditu, bete ezin dituen egundoko eskakizunek satisfakzio egoera sakona sortzen diote.
|
Har
dezagun Cenerentola ko aita: bere alabetako bat printzearekin ezkontzen denean imajinatzen du jendea eroskeriak eskaintzera joango zaiola gortean zerbitzu bat lortu ahal izateko, hasieran deliberazio argiarekin jokatuko du, gero itxurazko desesperazioarekin eskakizun gehiegik bonbardatu dutelako...
|
|
|
frakaso formala dago eta hori antagonismo sozialak jarraitzen duenaren zantzu bat da.
|
Har
dezagun denetan nagusia dena, amaiera guztien ama dena, Jainkoen ilunabarra koa. Ezaguna da opera horren azken minutuetan orkestrak gai ezberdinak exekutatzen dituela korapilatuegia dagoen amaraun batean, funtsean Eraztun guztiko gaien errekapitulazio bat egiten du:
|
|
|
Zailagoa da ezpata, ordea. Wotanek zuhaitz baten enborrera jaurtitzen du, hasieran botata dago, ezin da hartu, pertsona bakarrak
|
har
dezake Siegmundek, berari baitago zuzendua, lantzaren kontrako noranzkoa jarraitzen du. Lantzak ezpata hausten du lehenbizi, gero berriz forjatzen dute eta orduan ezpatak hausten du lantza.
|
|
2016
|
|
|
Hautespen naturalak, ene eritziz, nola egiten duen lan argiago gera dadin, irudipenezko bizpahiru adibide emateko baimena eskatu behar dizuet.
|
Har
dezagun animalia diferenteak ehizatzen dituen otso baten kasua, batzuk maltzurtasunez, beste batzuk indarrez, eta beste batzuk bizkortasunez baliaturik harrapatuz; eta demagun ehizirik lasterrena, oreina adibidez, otsoak jateko premiarik biziena duen urtaroan herrialdean izaniko aldaketaren batengatik, asko ugaldu dela, edo beste animalia bat urritu egin dela. Inguruabar hauetan, otsorik bizkorren eta argalenek izanen lituzkete bizirauteko eta horrela kontserbatu edo hautetsiak izateko aukerarik onenak, beti ere, urtaro honetan edo beste batean beste animalia batzuk harrapatu beharra dutenean, beren ehiziak menderatzeko indarra daukatela jorik.
|
|
|
Baina, zoritxarrez, zerbait asko gaitzetsiagatik, ez dio egia izateari uzten. Liburu honen helburu nagusia interesgarria izatea da, baina, hemendik ondorio moralik atera nahi izanez gero,
|
har
ezazu ohar gisa. Kontuan hartu:
|
|
2017
|
|
|
" Nire infernua hautatu nahi dut; begiak zabalik begiratu nahi zaituztet eta borrokatu aurpegia ageri"; 97" Neri so ari zitzaidan, nik ere aurpegia altxatu eta begiratu nion"; 98" Errenditu egin zara, amore eman duzu. Hitz egiten zizun artean, bere gorbatari begiratu diozu". 99 Gainera, begiradaren aspektu erasotzaileak kutsu lizuna
|
har
dezake: " Hankartera begiratu diot eta arnasotsa atera dut[...] txundituta begiratu dit, gero zeharo lotsatu da eta hankak itxi ditu"; 100" Baina berak ez zuen ezer ikusi, ez dio nire aurpegiari begiratzen, nire titiei begiratzen zien"; 101" Uste dut aitzakia dela emakumeak komunetan sartzen ikusteko; irteten direnean, begietara begiratzen die lotsarazteko". 102
|
|
|
Giza errealitatea da objektuetara leku bat datorreneko izatea. Eta giza errealitatea da, bera baita bere posibilitateak, jatorriz leku bat
|
har
dezakeen bakarra. Baina ez nuke esango, haatik, apartamentu horretan absente direnik Aga Khan eta Marokoko Sultana, eta bai, ordea, bertan egon ohi den Pierre ordu laurdenez absente dagoela.
|
|
|
Beste subjektuaren niganako presentzia horren ildotik, eta aitortzen dudan nire objektutasun horretan eta horrengatik, Bestearen objektibatzea
|
har
dezakegu Bestearekiko nire erlazioaren bigarren unetzat. Bestearen presentzia nire muga ez agerikoaz harago, izan ere, eragile izan daiteke nire burua berriro ipseitate aske modura hartzeko.
|
|
|
Halatan, lehenik eta bakarrik erreparatzen diot bi ezeztapenetatik ni erantzule ez naizen horri, nigandik nigana ez datorren horri. Baina ezeztapen horren atzemate berean sortzen da ni (re) kontzientzia ni neu bezala, alegia, ni (re) kontzientzia esplizitu bat
|
har
dezaket non eta ni ere banaizen Bestearen ezeztapen baten erantzule, nire posibilitate propioa ere badena. Hori bigarren ezeztapenaren azalpena da, nigandik Bestearengana doana.
|
|
|
Besteak' leudeke’ porrot erreflexiboaren kontrako porrot batengatik. Azken batean, erreflexioan, ezin badut nire burua objektutzat hartu eta kuasi objektutzat bakarrik
|
har
badezaket, horrek esan nahi du atzeman nahi dudan objektua neroni naizela; nigandik bereizten nauen ezereza izateko dut. Nik ezin diot ihes egin nire ipseitateari eta ezin dut nitaz ikuspunturik hartu (horrela ezin dut nire burua izatetzat hartu), ezta nire burua ‘dago’ moduko formatzat hartu ere (izatearen atzemateak huts egiten du, atzemailea aldi berean atzemana delako).
|
|
|
Galderak ez du zentzurik. Horrek esan nahiko luke osotasunaren ikuspuntu bat
|
har
genezakeela, alegia, kanpotik kontsideratu. Baina hori ezinezkoa da, ezen ni, hain zuzen, osotasun horren funtsaren arabera existitzen bainaiz, eta horretan engaiatua naizen heinean.
|
|
|
Baina ezeztasun horiek ez dira bakarrak. Gizakiak bere buruarekiko jarrera negatiboak
|
har
ditzake. Hain zuzen ere, orduan hartzen du gizakiak Ezereza bere izateari dagokion kontzientzia.
|
|
|
Norbere buruarekiko jarrera negatibo edo gezurretakoari Sartrek asmo txarreko jarrera esaten dio, alegia," ez izatea naizena" esapideak labur dezakeena. Ordea, gizakiak asmo txarreko jarrera
|
har
badezake, ezin du esentzia finko bukatua izan; baldintza zera da," giza errealitatea, bere izate berehalakoenean, hots, erreflexio aurreko cogitoaren sakoneko egituran, bera ez dena izatea eta bera badena ez izatea". 37
|
|
2021
|
|
|
Ni guztiz nirea ez banaiz, baina, nola
|
har
nezake erantzukizun eta konpromiso hori nire gain. Hasteko, gu zeharkatzen gaituen dimentsio komun, anonimo eta prekarioa aintzat hartzeak gu egiten gaituzten aitortzarako egia erregimenaz eta berori zeharkatzen duten botere harreman zein bazterketa formez kritikoki galdetzeko aukera eskaintzen digu:
|