|
2006
|
|
|
Eskua luzatu zidan agur esateko. Keinu
|
hartan
ez zegoen inolako destainarik ez kontu hartzerik. Neu ere eskua ematekotan nintzela, Müller jaunari begiratu nion.
|
|
2008
|
|
|
Hirurogei urte inguruko emakume jubilatu bat zen jabea, eta Yolandak itzuli zizkigun haren hitzak. Etxe
|
hartan
ez zegoen luxuzko ezer, baina, era berean ez zitzaion ezer falta. Ordubete inguru egongo ginen emakumearekin hizketan eta handik ateratzean, leku turistiko orok izan ohi duen saltzaile andana oldartu zitzaigun zer edo zer eros geniezaien.
|
|
2009
|
|
|
Emakume biek, belaunikaturik baitzeuden haren aurrean, eskuetan musu eta musu ari zitzaizkion Dariori. Dariok zabaldu egin zituen leihoaren bi orriak; gela itxi
|
hartan
ez zegoen arnasa hartzerik.
|
|
|
Grand Placen honela deskribatzen du igande haietako bat: " Egun guztian bakardaderik larrienean, goizean elizan ezkutatu eta hiruzpalau meza entzutera beharturik, eta arratsaldean bi pelikula ikusi behar, garai
|
hartan
ez zegoelako inongo etxerik eta ez militanterik, eta nonbait ezkutatu behar nuelako". Gero, pixkanaka pixkanaka, hiria eta jendea ezagutu ahala, hobeto moldatu zen; batik bat, handik gutxira, etxebizitza egokiago batera aldatu zenean, Pintoreria kalean.
|
|
|
Elizaren itzal luzea zoko eta bazter guztietara iristen zen garaiak ditut hizpide. Giro
|
hartan
ez zegoen bizitzaren zoko txikienik ere erlijioaren itzalak bereganatzen ez zuenik, baina guk arnasa hartzea bezain natural bizi genuen giro hura. Bazegoen besterik?
|
|
2010
|
|
|
Orduan, oldar une batean, jaiki, jantzi eta autoa hartzera joan nintzen etxera itzultzeko. Garai
|
hartan
ez zegoen autobiderik, eta ez zen erosoa izan ia lo egin gabe errepide bihurgunetsu hartatik joatea, baina noizbait ere iritsi nintzen Donostiara, ez ordea bide erdian gelditu eta afarian jandako piper txarrak botaka aritu gabe.
|
|
|
Denboratxoa behar izan nuen zer bihotz oneko gizona zen konturatzeko, zer eskuzabala eta leiala. Behin Anjel Zelaietaren Gabriel Arestiri buruzko biografian irakurri nuen poeta bilbotarra oso gaixorik Basurtoko ospitalean zegoenean egunero joaten zitzaiola Saizarbitoria bisitatzera, eta garai
|
hartan
ez zegoen autopistarik (honelaxe dio Ramonek bere hirugarren eleberriko epilogotxoan: " Pare bat urte edo hiru joan dira Ene Jesus hau eskribitzen hasi nintzenetik.
|
|
|
Erdaraz egin nahi izan zidaten elkarrizketa, baina euskaraz ateratzea lortu nuen (galderak gaztelaniaz egin zizkidaten arren, oker ez banago). Hogeita bi urte nituen eta erabat galaktikoa iruditu zitzaidan dena (garai
|
hartan
ez zegoen oraino euskal telebistarik).
|
|
|
Nahiko lasai egon nintzen poliziak etxean egon ziren bitartean, baina bakarrik geratu nintzenean hasi zitzaizkidan nerbioak dantzan. Etxe hartan ez geneukan telefonorik, eta garai
|
hartan
ez zegoen sakelakorik. Ordua bete baino lehen Eva Forest agertu zen.
|
|
|
izenburua jarriko niona. Garai
|
hartan
ez zegoen titulu kolokial askorik helduentzako literaturan. Gorago esan bezala, urte haiek oso odoltsuak izan ziren Euskal Herriaren historian.
|
|
|
Danielak ondo ezagutzen zuen gizonezkoentzat erakargarri izateak zer esan nahi zuen oso gaztetatik. Ohituta zegoen gizonen aldetik tratu berezia jasotzen eta ez zuen inoiz honetaz baliatu nahi izan ezer lortzeko, baina kasu
|
hartan
ez zegoen gaizki ergel haren lerdearen jarioa pixka bat areagotzea asmo on eta leial baten alde. Azken finean, koketeo sotil batengatik ez zion bere buruari kontzientzia karga handirik sortuko eta eskaintzen ziona ez zen beste munduko ezer.
|
|
|
jesuita batzuk zientzia berri horiek ikastera bidali, gero besteen maisu bihur zitezen. Garai
|
hartan
ez zegoen, gerora sortu diren kazetaritza fakultaterik eta gutxi ziren atzerrian ere horretarako zabalik zeuden ikastetxeak. Bilatu ondoren, jakin genuen Italian, Milanen Elizaren Unibertsitate katolikoak bazeukala horretarako zentro bat eta hara joan nintzen bi urterako, tartean hain zuzen.
|
|
2011
|
|
|
Handik, haizearen abistua besterik ez zen sartzen, eta ilunabar batzuetan, baita urrutiko urubiren bat edo beste. Ordu gehienak erabateko iluntasunean egiten zituzten, leotz
|
hartan
ez baitzegoen argirik, eta leihoa estuegia baitzen egun goibel hartako errainu apurrei handik pasatzen uzteko.
|
|
|
Batean etxe bat ikustea iruditzen zitzaien, beste batean elur lera bat, edo eliza bat, baina azkenean beti konturatzen ziren lilura bat besterik ez zela izan, basamortuan gertatu ohi diren ispilatzeen antzekoa. Inguru
|
hartan
ez zegoen ezer, elurra besterik; aurrez aurre ibai izoztua zeukaten; ibaia baino gehiago itsasoa ematen zuen, izugarria eta inon mugarik ageri ez zuena. Hainbat ordu zeramatzaten ibili eta ibili, elurrez estaliriko etxola bat zirudiena begiztatu zutenean, txabolaren bat, seguru.
|
|
|
Aurrera jarraitu zuen denborak, baldin eta egia bada behintzat denborak lerro zuzenari jarraitzen diola. Maiatz amaierara iritsita, egun politak izan genituen Bilbon, eta egun horietako batean Eñaut eta biok Mariaren Bihotzaren plazara joan ginen, ea motxaileak gitarrak aterata kantuan ote zebiltzan ikustera, beste urte batzuetan sasoi horretan egin ohi zuten moduan, baina ez, egun
|
hartan
ez zegoen gitarrarik, bai ordea motxaileak, nagusi eta gazte, eta umeak ere bai, eta ume ijitoak Eñautengana hurreratu ziren eta ea besoetan har zezaketen itaundu zidaten; baietz erantzun nien, baina, eurak txikiak izaki (eta Eñaut goitik beherako harri jasotzailea), ezinean zebiltzan eta barrez hasi ziren; eres un gordo, esan zioten, eta batek galdetu zidan ea zenbat denbora zeukan; 13 mes...
|
|
2012
|
|
|
Udazkenak argi antzean iragartzen zuen nolakoa izango zen 1937 negua; urteetako hotzena izan zen eta are erasangarriagoa gertatuko zitzaien Ezkaba mendiaren tontorrean, ia mila metroko altueran, gaizki janda eta hala moduzko jantziekin zeuden gizon haiei, bereziki lehenengo brigadakoei, beren egoitzaren baldintza makurrengatik; egun gutxi joango zen, bada, baten bat hil gabe. Hilotzak uzteko erabili ohi zen erizaindegiaren ondoko gela ilunean une
|
hartan
ez zegoela sartzerik eta, toki batetik bestera eraman zuten gorpua, agintzen zietenek ez baitzekiten zehazki non utzi; agindu bat bestearen atzetik jaso zuten eta kontua ere galdu egin zuen Galok zenbat gelatatik sartu eta aterarazi zituzten. Denborak aurrera egin ahala pentsatzen hasia zen hala jarraituz gero goiz osoa emango zutela gorpuarekin hara eta hona prozesioan.
|
|
|
–Hilabeteak aurrera doaz, eta Juanjok askotan izango du bere buruaz beste egiteko tentaldia. Baina soto heze
|
hartan
ez dago suizidioa ahalbidetzen duen ezer.
|
|
2018
|
|
|
Diskrezio hori eskertzen dio, arreta bereziz zaintzea, baina aldi berean uretatik ateratako beste edozein narrasti umezurtz zainduko lukeen prestutasun arruntarekin. Sufriarazi egiten dio bere ondoko emakume ezindua ikusi beharrak, baina ziur asko etxe
|
hartan
ez dagoela beste gelarik pentsatu du. Ez da oroitzen etorri zen egunean korridorerik igaro zuen, beste aterik ba ote zegoen bidean.
|
|
2019
|
|
|
Beste aukera bat erregutu behar zuen? Bazekien bikote harreman
|
hartan
ez zegoela hirugarren batentzako tokirik. Argi eta garbi utzi zion hori Lexak hasieratik.
|
|
2022
|
|
|
Jantokiko eta ikasgeletako leihoek hara ematen zuten, espero baitzuten naturaren kontenplazioak on egingo ziela arima galdu haiei. Zoritxarrez, baratze
|
hartan
ez zegoen gaztainondo bat besterik, preso bere burdinazko itxituran; eguzkiak gehiegi jotzen zion: abuztua amaitzerako hostoak galtzen zituen, eta agerian uzten zuen harresi gris handi bat.
|
|
2023
|
|
|
Sukalde handia zeukan, baina Real kalekoaren aldean, txikiagoa zen, ilunagoa eta koipetsuagoa. Eta, batik bat, etxe
|
hartan
ez zegoen Paquita bezalako inor, eta berak hura ikusi nahi. Baina Juana MarÃa andereak, geroago jakingo zuenez, hamabost urtetik goragoko neskak baino ez zituen kontratatzen.
|
|
|
Han oro urregorrizkoa balitz bezala. Eta nik hire hitzak sinetsi nahi nitian, nola sinetsi nahi dituen hil hurren denak hil ondoren berpizteko promesak, baina Endarlatsako paraje beltz
|
hartan
ez zegoan ez Parisko argien distirarik, ez pasatzailearen linterna zaharren argi margulik esperantza printzaren baten arrastoan jarriko gintuenik.
|
|
|
Harrezkero, zenbat aldiz ez ote dut aditu, psikologo jauna, Txingudiko paraje honi ederresten ez dionak ez du hemen bizitzea merezi. Baina badiako balkoi bipil
|
hartan
ez zegoen kolorerik nire arima eriaren barne patio hitsa alaituko zuenik. Sorterriko basoetako zuhaitz hostotsu, ipurtargi, katalingorri eta tximeleta nabarren ordez, industrialdeetako garabi eta gabarra grisak ziren nagusi.
|