|
2000
|
|
|
Iraultza garaitikcitoyennete kontzeptuak,, hiritartasunak? alegia, bere
|
hartan
ez zuen bakarrik adierazten eskubide eta betebeharrei zegokien atala, frantziar estatutarekiko atxikimendu argi eta nabarmena ere baizik. Errepublikako hiritarrak ziren frantziarrak, etahorretan ez zegoen zalantzarik.
|
|
|
Ikusi zuen azken egunaz oroitu zen. Tabernatik joan zen egun
|
hartatik
ez zuen gehiago ikusi, ezta haragizko arroila sortzen zuen eskote hura ere, begien zoritxarrerako.
|
|
|
Zezen zangarra eta gartsua zen, gorria, gainerakoak bezala. Toreatzaile zaldizko haien artean, kondea omen zen onena, eta erakutsi ere zigun bere erakustaldi ezin bikainago
|
hartan
ezen ez zuela idurikorik eta ez parekorik. Bazihoan zezenarenganat zaldi gainean lasterka, bazetorkion zezena eta, uste genuenean ezen zezenak betean eta ezinbertzean harrapatuko zuela, aitzitik, toreatzaileak zezenari burtzia sartu, eta zaldiak, bizpahiru jauzi bizkorretan, zezena saihesten zuen eta harenganik alde egiten eta urruntzen.
|
|
|
Baina osabak hura nahi zuen, eta Pedrok ez zuen
|
hartarako
ez indarrik ez kemenik aski... ez eta gogorik ere, zeren bizitzak maiz kolpatu eta zaurtu baitzuen, eta zeren, zokorik zokoeneko azken epela bilatzen duen or zigortuaren eredurat, ez baitzuen gutiziatzen eta amesten zoko epel hura baizen, non eman baitzitzakeen bere hondar urteak, bizitzako azken plazer apurren gozoan.
|
|
|
Harritzekorik ez, sala izan baitzen egun horretan Klararen bizitegian urratu gabe utzi nuen atal bakarra. Nire gogoak portretako ur hotz sakonera igorri zituen polizia eta bulegaria, eta
|
hartan
ezari ezarian murgilarazten, ezari ezarian murgilarazten...
|
|
|
|
Hartaraino
ez nintzen sobera axolatu nire sudurraren taxuaz. Oinazeagatik ere, betaurrekoen okerdura nabarmenagoa egin zitzaidan, jaiki eta berehala ganberako ispilu arrailduan neure burua ikustean.
|
|
|
|
Hartaraino
ez nintzen ohartu, nitaz landa, laugarrenik bazela Ximurraren eta Kristinaren arteko ustezko aferak joa. Laguna ezagututa —beti esku azpikoak maiteago, agerikoak baino— ni baino ezjakinagoa behar zuen emakumeak.
|
|
|
Kasu hartan inpartzialtasuna motu proprioz aukeratua nahiz beldurraren legepean ezarria justifikaezina zen, bere ankerkeriagatik eta bere ondorio sumaezinengatik. Zehazki, niri zuzenduriko konplot bat zen, bada,
|
hartan
ez nuen ordurako zalantzarik egiten. Zergatik, ordea?
|
|
|
...zuen niregana hurbil zedin, baina Rubenek ez zuen halako laguntasunaren beharrik (Las Vegasen, azkenik, aitortu zidan Luisek aspirina bat eta kondoi bat eman zizkiola ni benefiziatzeko; baina haren harropuzkeriaz aspertua, Mesa Verdeko kanpinean afaltzen ari ginela, Luisek coca cola bat edaten ari zela ikusirik, ezkutuka berari bota zion, berez, ni ble ble jarri behar ninduen aspirina Mesa Verdeko
|
hartan
ez al nuen bada Estherrekin ipurtargiak biltzen harrapatu..., eta, zera, kondoia, geroko jostaldi batean erabili genuen.
|
|
|
Hernanikoa zela azaldu zigun mutilak, eta izebari josteko makina bat ekartzera etorria zela handik Goizuetara. Izebaren etxetik irtetean autoa abian jartzerik ez zuela jabetuta, Goizuetara heltzean Hernani aldera auto stop egiten ikusi gintuela gogoratu eta guregana jotzea erabaki omen zuen, herrian ordu
|
hartan
ez baitzegoen lagun ziezaiokeen inor.
|
|
|
Paraje ederren ikusmira eskaintzen zuen eta horretarako zurezko banku egokiak zeuden errepide ertzean txukun apailatuak, baina nik horretaz ohartu gabe egin nuen bidea, inguruko errealitatetik urruntzen ninduen lilura itsugarri batek bereganatua banindu bezala. Normalean horrelako xehetasunetan erreparatzea maite banuen ere, orduko
|
hartan
ez nintzen, haren ondotik pasatzearakoan, errepide ertzeko San Kristobal –belarriko minaren kontrako santua eta txoferren zaindaria– han zegoenik ohartu ere egin.
|
|
|
Xanek berriz, apenas jartzea egin zuen eta, piezara tipo batzuk sartu zirela aditu zuen. Garik zigarroa lurrean itzali zuen, biek arnasari eutsi; zeuden
|
hartatik
ez zitzaketen sartu zirenak ikusi. Nonbait piezaren fondorantza joan, aulki batzuk lekuz aldatu zituzten.
|
|
2001
|
|
|
Baina, ustez hitz neurrikoa izan zuenean, beldurrez beterik ohartu zen egoera hura, zirraragarria izateaz gainera, guztiz absurdoa zela, eta, beraz, sinestezina; eta jabetu zen, era berean, larrialdi
|
hartatik
ez zuela libratuko izenlagun baten gorabeherak, plangintza burutsu ongi taxuturiko batek baizik, zeinak, gauzak zuzen joanez gero, emango baitzion egoera bideratzen hasteko aukera, edo, txarrenera jota, larrialdi neurriak hartzeko beta.
|
|
2002
|
|
|
Par. Gauza askoren artean izanik hekien atal bat ba litz, berberaren atal lizateke ezina dena, alegia eta bertze gauzetaz batbederaren, hekietariko baldin balitz. Gauza hekietarikoren baten atal ezpalitz, bertze guztietariko atal lizateke,
|
hartaz
ezik; eta hunela, batbederaren atal ezlizateke; eta batbederaren atal izan ezik, baterena era ezlizateke. Une hortatik bertatik, bertze gauza guztiotarik ezer izaitea ere ezina lizateke, hekietariko bataz ere nehola zerikhusirik ezpailuke, ez atal bezala ez eta bertze eraz ere.
|
|
|
2000/ 01 ikasturtearen bukaeran NUPeko errektoretza taldeak euskararen irakaskuntzaren aurka hartutako erabakien aurka eta Nafar Gobernuko HizkuntzaPolitikako Zuzendariak egunkari, telebista eta irratien aurrean egindako euskararenaurkako adierazpen erasokorren aurrean, non Irakasletza ikasketen bi euskallerroetatik bat kendu nahi zutela ulertzen baitzen?, protesta ugariak, handiak, lasaiak eta baketsuak egin ziren, bai NUPen bamean, bai eta NUPetik kanpo ere.Duela 10 urte gertatu bezala, ikasle, irakasle eta langileen itxialdiak antolatu beharizan ziren unibertsitateko gelategian. Oraingoan, aurrekoan bezala, 150. 1agun bilduziren, baina orduko
|
hartan
ez bezala, polizia deitu zen, eta ordena publikoko indarrak unibertsitateko esparma bortxatu, eta itxialdian zeuden 77 ikasle, irakasle etalangile atxilo hartuak izan ziren, polizia etxera eramanak, ziegetara bilduak, etahor bertan fitxatuak, euskararendako duintasuna eskatzeagatik.
|
|
|
2000/ 01 ikasturtearen bukaeran NUPeko errektoretza taldeak euskararen irakaskuntzaren aurka hartutako erabakien aurka eta Nafar Gobernuko HizkuntzaPolitikako Zuzendariak egunkari, telebista eta irratien aurrean egindako euskararenaurkako adierazpen erasokorren aurrean, non Irakasletza ikasketen bi euskallerroetatik bat kendu nahi zutela ulertzen baitzen?, protesta ugariak, handiak, lasaiak eta baketsuak egin ziren, bai NUPen bamean, bai eta NUPetik kanpo ere.Duela 10 urte gertatu bezala, ikasle, irakasle eta langileen itxialdiak antolatu beharizan ziren unibertsitateko gelategian. Oraingoan, aurrekoan bezala, 150. 1agun bilduziren, baina orduko
|
hartan
ez bezala, polizia deitu zen, eta ordena publikoko indarrak unibertsitateko esparma bortxatu, eta itxialdian zeuden 77 ikasle, irakasle etalangile atxilo hartuak izan ziren, polizia etxera eramanak, ziegetara bilduak, etahor bertan fitxatuak, euskararendako duintasuna eskatzeagatik.
|
|
|
Bi burdinen artetik eguzkia jeikitzen eta urrunean desagertzen ikusi arren, izpiak ez ziren haren begietaraino heltzen; ez zituen lau pareta hertsien artean preso zeudenen bihotzak berotzen. Kartzelako ataria iragan zuenean bere izaite eta arima kanpoan gelditu ziren, egun
|
hartatik
ez zen gehiago bere buruaren jabe, agindu edota mehatxu bidez mugiarazten zuten txontxongiloa zeukaten beien menpe. Hitzek nigar egin ahala, malkoak mintzatzen ziren; isiltasunean idortutako malkoak, oihartzunik gabeko hitzak Begiak itxiz gero, segundo batzuez zorigaitzetik at eskapatzen zen, beste mundu batera, bihoztunen mundura.
|
|
|
Ez nuen gogorik klasera itzuli eta denak niri begira sentitzeko berriro. Liburutegi aldera jo nuen, nengoen lekutik justu beste muturrera, ordu
|
hartan
ez baitzen han inor ibiltzen. Irakurketa gela zabalik zegoen, eta bertara sartu nintzen bakarrik egoteko.
|
|
|
Etsi antzean erretiratu zen tabernako ataria zen eszenategi hartatik, eta Kristoaren plazatxoko aulkian jesartzera abiatu zen, handixe ederto ikusten baitzen Pello Txikireneko kanpoaldea. Ezin zuen burutik kendu aurreko astean Joseluk aipatutako zurrumurruarena, alegia, Santos bere txotxongilo hutsa zelako istorioarena, eta hura entzun baino lehenagoko egunetan taberna barruko lagunartera dei egingo ziokeen arren, orduko
|
hartan
ez zuen horrelakorik egin, eta hogei metrora patxadan itxarotea deliberatu zuen. Irribarrea ezpainetaratu zitzaion Joseluren gizontzeaz isilean ironizatuz, dagoeneko mutikoa ez zela hain ume eta beregan eragindako portaera aldaketa zuela haren froga zuzena.
|
|
|
– Begira, Luis –lagunarte
|
hartan
ez zitzaion Luigi izena ateratzen–, Rafa gu baino askoz ere ganoratsuagoa duzu, eta seguru aski ez zaio gizalegezkoa irudituko arrazionamenduaren kontura txantxetan ibiltzea. Areago, gu hementxe bapo afalduta egonda.
|
|
2003
|
|
|
Ez nuen defentsa intelektualik Oteizari aurre egiteko. Bisita
|
hartatik
ez zen pertsona bera atera, tximistak jota bezala irten nintzen». Pertsonalki oriotarra ezagutu dutenak bat datoz Oteizak liluratu egiten zintuela esatean.
|
|
|
" Tira egiten dik neskatoak, ezta?" esan zion enegarrenez Mikelek, irribarretsu, alde egin zuen egunean. Orduko
|
hartan
ez zion korromioz esan. Aldartea egoerari egokitua zeukan.
|
|
|
Bada, maiatzaren 7ko
|
hartan
ez nintzen Elenaren zain geratu. Ohar bat utzi nion, iluntzean Plentziako Kasinoan izango nintzela esanez.
|
|
2004
|
|
|
Romanek kamino bazterrera begiratu zuen, baina aldats gora
|
hartan
ez zen eguzki lorerik. Jendea ikusi zuen, saldoka ikusi ere.
|
|
|
Ahoa zabaldu nuen, ostalersaren hitz jario etengabean prezioari buruzko galderaren bat tartekatzen saiatzeko. Alferrik, Frau Streicherrek ia bultzaka atera baininduen korridorera, txikikeria
|
hartaz
ez kezkatzeko aginduz. Orain zera egin behar omen nuen, bidaiako arropak erantzi eta, Bettinak gela prestatzen zidan bitartean, bainu eder bat hartu.
|
|
|
Nire lan bidaietako batera abiatuko banintz bezala agurtu zintudan. Baina nik banekien bidaia
|
hartatik
ez nintzela sekula itzuliko. Alemanian kokatu nintzelarik, eskutitz bat idatzi nion zure amari, gauzak apur bat baretzearren.
|
|
|
aberats berrien eta kontsumo gizartearen eredua, azken finean. Baina kontsumo gizarte
|
hartatik
ez zegoen irteterik, ez hari aurre egiterik, on Kixotek bezala printzipioen lantza eskuan hartuta, urte luzeetan egonkortutako gizartearen haize errotak –multinazionalak eta komunikabideak nagusiki– inoiz baino erraldoiagoak eta garaitezinagoak zirenean, armadurak material elektroniko sofistifikatuenaz eginak; eta orduan, ereduaren kontra borrokatu beharrean, hura erabiltzea erabaki nue... Bai, Montsek erabili ninduen bezala erabili behar nituen bizitzan edo bizitzako bidean agertzen zitzaizkidàn emakume guztiak.
|
|
|
Kontua da, orduan, Euskalmediak, bere asmoak izango zirenak izango zirela, ez zuela asmatu ildo argi bat finkatzen Euskal Herriko zinemagintzaren garapenean. Alderantziz, nahaste borraste
|
hartatik
ez zen inongo eragin positiborik atera Euskal Herriko zinemagintzarentzat, ez enpresa egitura aldetik, ez finantzaketa ereduaren aldetik ere. Izan ere, nahiz eta asmoak bestelakoak izan, nazioarteko koprodukzioen esperientzia negargarrien ostean, porrot izugarriak guztiak, lehenagoko eredu berberera itzuli behar izan baitzuen Euskalmediak koprodukzioak aurrera ateratzeko, alegia, bere ekarpenak ICAAren proiektuen gaineko aurreratutako diru laguntzekin bat egitera.
|
|
2005
|
|
|
Saltzaileak ahoz agindu zigun
|
hartatik
ez dute ia ezertxo ere bete: esan zigunez, mundu zabalean 3.500 udaleku dauzkan enpresa handi batek, 45 egun lehenago ohartarazita, aste haren ordez gure gustuko beste bat eskainiko zigula eta, era berean, enpresa harexek, batez beste 20.000 pezeta ordainduta, beste hamaika aste ere emango zizkigula esan zigun.
|
|
|
Kasu honetan, Lacalleren testuan bezala, emakumeei lanbide berrietarako ateak ireki gura zaizkie, baina
|
hartan
ez bezala, altruismoa baino gehiago lan merkatuen eskaria da Alzolaren ideietan eragile. Edozein kasutan, dela idealizazio baserrizalearen ikuspegitik, dela perspektiba ilustratutik, edo dela utilitarismo kapitalistatik, Revista n emakumeaz irudi nahiko berdinzalea agertu zen.
|
|
|
Lehendabiziko urtean ezin izan genuen bisitari gehiago hartu.
|
Hartaz
ez daukagu daturik, ezin izan baikenuen alderdi hura kontrolatu. Baina hirugarren urteaz geroztik, eraikin honetan jarri ginen.
|
|
|
Joder! Gertatu zenean ez zidan inpresio handirik egin, ziurrenik txarrenerako prest joan nintzelako, baina egia zen noizbehinka autopsiaz oroitzen nintzela eta nahiago nuen
|
hartaz
ez hitz egin, are gutxiago arrebarekin.
|
|
|
Gorritu egin nintzela sentitu nuen. Gertakizun
|
hartaz
ez nintzen sekula harro sentitu. Simoni egindako bihurrikeria gehienak dibertigarriak iruditzen zitzaizkidan, baina ez preseski armairuarena...
|
|
|
Asto edo mando gainean, izatekotan. Zoko
|
hartatik
ez zegoela irin zaku handirik ateratzerik.
|
|
|
Eta handik abiatu ziren hirurak buruzagia atoian zeramatela berriz halakorik ez egiteko erreguka, lehen egun
|
hartakoagatik
ez ziela kargu hartuko eta mesedez ez zezatela huts egin biharamuneko ikastaroa, salbamenduzko lehen jakitekoak emanen zizkiela aditu batek.
|
|
2006
|
|
|
50 eta 60ko hamarkadetako hazkundea basatia gertatu zen Bilbon zein Ibaizabalen ertz bietako hirietan, eta Uhagonen bonbak ez ziren aski izan. «Garai
|
hartan
ez zen saneamendua egokitu; hala, etxe zein fabriketako hondakin guztiak itsasadarrera zihoazen zuzen zuzenean». Urak oxigeno guztia galdu zuen, eta harekin batera bizia.
|
|
|
Esna nengoela ikusi zuenean, beste eskua mozten hasi zitzaidan. Orduko
|
hartan
ez nuen konortea galdu. Zerraren hotsa entzun nuen, hezurra ebakitzen zuelarik.
|
|
|
Hori ez zen gauza berria, haatik; haietariko gehienek gauza bera eginen zuten, sos baten truke ez bazen, biren.
|
Hartaz
ez fidatzeko bertze arrazoi bat: aitatxiren bigarren Piarres Arburuak begiko zuen.
|
|
|
Larunbata gaueko bederatzietarako egin zuten hitzordua; lasagna afaldu zuten, zantzu guztien arabera S k berak prestatua, eta hamabietarako etxean zen berriro Karlos, ziurtasun baten jabe: gau
|
hartakoa
ez zela azkeneko aldia izango. Pare bat txosten gehiago berrikusteko astia izan zuen lotara joan aurretik.
|
|
|
Bi arkatz hartu hortz moduan, eta bilaketan hasi zen hostoez estalitako lurrean. Orduko
|
hartan
ez nuen honela pentsatzen, baina zoruko harramazka horiek balio erantsia ematen diote egongelari, basoetako gure elefante txikiaren arrastoak baitira.
|
|
|
Zerbait banekien Bonanza arrantxoaz, baina ez nengoen egonda. Bai ostera, haitzeko irudien
|
hartan
ez ezik legendako beste leku batzuetan. Hala nola, Bodie izenekoan; meatzarien herrixka bertan behera abandonatuan.
|
|
2007
|
|
|
Txirrindularitza ez da beti Ibonek Obako gainera barra gainean eserita eraman ninduen afalondo hartan bezain ederra izaten. Izan ere, afalondo
|
hartakoa
ez zen benetan txirrindularitza, nahiz eta nik oroitzapen hori txirrindularitzari diodan maitasunaren sinbolo kutuntzat hartua dudan.
|
|
|
1902ko kongresu gatazkatsu
|
hartan
ez zuten euskal ortogra, az jardun. Federazio literarioa sortu bai zuten, ostera, Eskualzaleen Biltzarra deituko zutena.
|
|
|
Eguerdi aspaldixkan pasatua zen, elizako erloiuak jo zuenez bainakien, aita beste bi gizonekin, eni keinu ahin bat eginik, joana zen ostaturat, noiz ere izitzeko harridura batek hartu ninduen, batbatean, platana abarrari lotua zen aitaren zakua igitzen eta goiti joaiten ikusi nuelarik — jes, zer mirakuilu da hau — eta lasterka abiatzekotan nintzen aita abisatu beharrez norbaitek zakua ebasten ziola, orhoitu nintzalarik berak errana, ixilik egoiteko edozer gertaturik ere, eta zozo baten gisa, begiak borobil zapartaturik, lotsati eta ez hainbat adore, gure zakua arbolaren hostotzan desagertu zen, bizi bizia, nehork ikusi gabean, salbu nik, bainan sekretu baten jabe nintzan eta ez nuen nihon ez nehori deus erraiten ahal. Eta, orduan galdezka nindagon nihauri, zer da ixtorio hau, ez jakin nun zer begira, hostotza sasitu
|
hartan
ez baitzen deus antzemaiten, zer erranen nion aitari ikusiko zuelarik bere zakuaren falta, noiz ere — bena, bena, zer da berriz hori? — begiak fretatuz ikusten nuena segurtatzeko egia zenez, suge baten antza gizon gazte bat jautsi zen platana barnetik, tiroaren hixtuan karrosan sartu eta, erhi bat ezpain muturretan emanez, ixiltzeko agindua eman apalapala.
|
|
2008
|
|
|
Egun,
|
hartatik
ez dago arrastorik, Mortadelo izan ezik.
|
|
|
Baina kontsul jauna beste talaia batean zegoen, antza, eta talaia
|
hartatik
ez zuen mundua hain pisu handikoa ikusten. Lurra globo bat ere bada, espazioan zehar dabilena?, ez hain biribila, formarik zehatzenak ere beste forma batekoak izan ohi dira, absentaren eraginpean?, halako eran, non bere ikuspuntuaren defentsa egin baitzuen:
|
|
|
Baina inork ez zion jaramonik egin; ez zen beste tirorik izan, eta azken abordatzaileak alde egitea lortu zuen, eta basoan ezkutatu zen besteekin batera. Hiru segundo barru talde erasotzaile
|
hartatik
ez zen ezer geratzen eroritako bostak izan ezik, lau oholesiaren barruan, eta bat kanpoan.
|
|
|
Ibiltaria berehala Rua do Benformoso luze eta estuan sartu zen. Egunez dendatxo mordoa topa zitekeen han, sekulako mugimendua egoten zen, baina iluntzerako jabe guztiek, gehienak atzerritarrak, itxi egiten zuten, mesfidantzaz, eta gaueko ordu
|
hartan
ez zen arimarik ageri bazterretan.
|
|
|
Emakumeak sekulako hotzikara sentitu zuen keinu hura lehenengoz ikusi zuen egunean, baina orduko
|
hartan
ez. Harrezkero ondo ezagutzen zuen arlote zoro hura, egunero topatzen baitzuen parketxo hartan eta maiz egiten baitzion keinu zatarren bat.
|
|
|
Orduan esku huska zen bakarrik, pilota joko guzien ama eta erroa.
|
Hartan
ez zuen jada nehori zorrik urruñar hunek ordukotz, ez eta beste edo zein kiroletan ere halaber. Haatik, Urruñatik Donibane Lohizune ez urrun, ohartua zen ere goizik gure Pierre xixterari:
|
|
|
KEVIN: Bai, gau madarikatu
|
hartatik
ez dinat lo naturalik egin.
|
|
|
Baina kontsul jauna beste talaia batean zegoen, antza, eta talaia
|
hartatik
ez zuen mundua hain pisu handikoa ikusten –Lurra globo bat ere bada, espazioan zehar dabilena–, ez hain biribila –formarik zehatzenak ere beste forma batekoak izan ohi dira, absentaren eraginpean–, halako eran, non bere ikuspuntuaren defentsa egin baitzuen:
|
|
|
Biharamunean izan zuen hitzordua, eta biharamunean lurrikara, zeinek beste hitzordu eta beste lurrikara batera eraman baitzuten markes jauna, beste batera eta beste batera. Honen portaera ikusita –egunero oparitzen zion zerbait cantaorari, gaur urrezko eraztun bat eta bihar koralezko lepoko bat–, edonork esango zuen aspaldi igarotako nerabezaroak menderatu zuela berriro, berrogeita hamaika urte –garai
|
hartan
ez ziren gutxi herritarrak, bizitzak aitonduak adin horretan– zituen arren... neskatxaren gorputz gaztea –haren begietako esmeraldak, azal beltxaranaren kontrastean, eta haren bular txiki sendoak jainkoen jostailu! – bizipozaren zurrunbiloa balitz bezala, markes jauna erakartzen eta irensten zuena, baita gaztetzen ere, era ia ezinbesteko batean; esan nahi baita, markes jauna hilabe... Markes jaunak gutunak idazten zituen Madrilera:
|
|
|
Ateak itxi dira, ateak zabaldu dira eta txinatarrak badoaz igogailutik kanpora, eta Garazi eta biok, jakina, haien atzetik. Metro batzuk aurrera egin dut, ezkerretara begiratu, eskuinera begiratu... eta... nasa ikaragarri
|
hartan
ez dut ezagunik topatu. Non dago taldea?
|
|
2009
|
|
|
Hara iritsi ginenean, ikustea mundu hori, guk hemen ezagutzen ez genuena, hau da, karrikan jendeak, gazteak, zaharrak, denbora guztian euskaraz... ni harriturik nintzen!
|
Hartan
ez nuen halakorik ezagutzen, eta anitz markatu ninduen, biziki oroitzen naiz. Pentsatu genuen guk ere berdin egin genukeela, eta horrela ere euskaraz egitera animatu ginen.
|
|
|
Jainkoa gizon emakumearen antzera irudikatuz. Jainkoaz esanek, orduan, esaniko
|
hartaz
ez dute asko esan nahi, baina ez gutxi esaleaz, eta guretzat. Gandiagaren irakurleentzat, hori da esanahitsua.
|
|
|
Ezustekoak eragindako dardara erabat baretu ezinik, Ugarteri begiratu nion atzera. Larunbat gaueko parranda malapartatu
|
hartatik
ez genuen elkarrekin hitz egin. Serio zegoen, inoiz baino zurbilago aurpegia.
|
|
|
hura zen kontua, beraz, bai baitzirudien ezen Jainkoak mesede hura ukatu ziola, bai, baina mesede handiago baten truke; Domingori, baina, ez zitzaion otu ere egiten zer beste mesede izan zitekeen hura, hegan egitea mesederik eta miraririk handientzat zuenez gero;?, otoitza bera ere hegaldia baita, nondik begiratzen den??: hantxe zegoen koxka, beharbada, berak bere ikuspegia baitzuen, eta ikuspegi
|
hartatik
ez baitzen esaldi harekin konformatzen, hegaldi fisikora eramango zuèn otoitza nahi baitzuen, ez hegaldi metaforiko bat, hegan egin nahi baitzuen, zinez, hegan eta hegan, fraide hegalariak bezala.
|
|
|
Baina zalaparta handia zegoen etxe hartan, Nazario Orbe, egongelan periodikoa irakurtzen ari zena?
|
hartaz
ez ohartzeko, eta halaxe heldu zitzaien haren oihu ozena atondoan zeudenei:
|
|
|
edo itsasontzi batean zeharkatuko zuen mundua, airez egin ezin izan zuena urez egin zezakeelakoan, etxeko beste ardi beltzak utzitako arrastoaren bidetik, edo Albertorengana joango zen, lurra zeru bihurtzeko esperantzan, iraultzaren bidez; eta, hala eta guztiz ere, mutilak bere aukera egina zuen ordurako, bertatik bertara jakin baitzuen, fabrikan lehentxeago bizi izandako esperientziaren ondotik, bera nekez izan zitekeela proletario bat: haien alde zegoen?
|
hartan
ez zuen jada zalantzarik?, haiekin bat egiteko moduan ere egon zitekeen une jakin batzuetan, halaxe erakutsi zuen, istripua izan zuèn langilearen alde lerratu zenean?, baina bazekien, halaber, ezin zitekeela haiek bezalako langile bat izan, langile haiek, oro har, fabrikaren errealitatea hartzen baitzuten abiapuntutzat?, gehienak familia baten erantzukizunaren pean!?, nondik beren solidaritatea eta beren borrokak planteatzen baitzituzten, fabrikatik ihes egin gabe; Domingok, aldiz, familia baten erantzukizunik ezean, behin egin zuen ihes fabrikatik eta mila aldiz egingo zuen, solidaritatea eta borroka baino lehenagokotzat jotzen baitzuen arnasa, eta fabrikak, bere giro ezin arnastuzkoarekin, arnasarik gabe uzten baitzuen:
|
|
|
Ilunpe zikin
|
hartan
ez nuen ikusten ahal. Sumatu nuen, alabaina, Armagnac izutua buruarekin baietz egiten:
|
|
|
Puntu
|
hartaraino
ez nintzen jabetu anaia erraten zidana erresumaren goien gradura goititua zela sastakoan. Albisteak jakina behar zuen; niri halako zirrara bat eragin zidan barrenean.
|
|
|
Baina garai loriatsu hura aspaldi joan zen. Orduko
|
hartan
ez zen ohikoa italiarrik gabeko final handi bat jokatzea, baina gaur egun, Milanen salbuespenak salbuespen, ohiko bilakatu da. Azken urteetan, Calcioa falta zaio futbolari.
|
|
|
Rezaeik kontserbadoreen sektorerik kritikoenaren babesa lortu du, Ahmadinejaden politikari esker; bakarrik geratu da, ordea, gobernu bateratu baten aldeko ahaleginean. Karrubik, berriz, irekitasunaren aldekoentzat jotzen baitute analistek, 2005eko bozetan lortu zuen adinako partaidetzarekin hasi du kanpaina ordu
|
hartan
ez zen bigarren itzulira iritsi: iruzurraren zalantza erein du.
|
|
|
Hala filmatu zuen John Cassavetes() zinemagileak Shadows (Itzalak) estreinako filma duela 50 urte. 1959
|
hartan
ez zen oraindik zinema independente deitu izan denaren aztarnarik. Frantzian, nouvelle vague mugimenduaren loraldi betean ziren.
|
|
|
Baina zalaparta handia zegoen etxe hartan, Nazario Orbe –egongelan periodikoa irakurtzen ari zena–
|
hartaz
ez ohartzeko, eta halaxe heldu zitzaien haren oihu ozena atondoan zeudenei:
|
|
|
hura zen kontua, beraz, bai baitzirudien ezen Jainkoak mesede hura ukatu ziola, bai, baina mesede handiago baten truke; Domingori, baina, ez zitzaion otu ere egiten zer beste mesede izan zitekeen hura, hegan egitea mesederik eta miraririk handientzat zuenez gero;"... otoitza bera ere hegaldia baita, nondik begiratzen den...": hantxe zegoen koxka, beharbada, berak bere ikuspegia baitzuen, eta ikuspegi
|
hartatik
ez baitzen esaldi harekin konformatzen, hegaldi fisikora eramango zuèn otoitza nahi baitzuen, ez hegaldi metaforiko bat... hegan egin nahi baitzuen, zinez, hegan eta hegan, fraide hegalariak bezala.
|
|
|
Mario Onaindiak hala dio Grand Placen: " Bagenekien uda
|
hartatik
ez ginela ongi aterako, norbait hilko zutela segurki eta beste anitzek bere bizi guztirako kartzelara joan zuela... Argi genuen ez ginela geu izango iraultza egingo zutenak, gu lehen martirien odola eskaintzera besterik ez baikinen etorri, gero gure odolaren eta exenpluaren gainean eliza eta alderdia sor dadin".
|
|
|
Haren elurrezko gorputza besarkatzen ikusi nahi zuen Ananda, eta berak ere parte hartu maite jolasean; aldi berean, ordea, Lidiarekiko irrits edo morborik ez zuen sentitzen, erakarmen" garbia" baizik, ia deboziozkoa. Ez zuten beste emakumeek erakartzen, ez zuen joera lesbiarrik sumatzen, ohartuki behintzat, Lidiaz sentitzen zuen
|
hartan
ez zen behintzat halakorik, ustez, ez baitzuen sentitzen inolako irritsik haren alua ukitzeko, ez baitzuen bere burua irudikatzen hari titimuturrak edo klitoria miazkatzen; baina, nolabait, ukitu egin nahi zuen, ondoan sentitu, haren larruazala laztandu, eta Anandarengan gorritasun xaloa nola pizten zen ikusi, berak ezagutzen ez zuen gaztetxo nerabe bihurtzen baitzen Ananda Lidiaren aurrean, best... Agian hirurak batera saiatu izan balira, iritsiko ziren elurrak betseinetan marrazten zien herrialdera, Anandak esan ohi zuen bezala.
|
|
|
Gauza batek eman zidan atentzioa etxeko atarian azaldu zinenean... Orduko
|
hartan
ez nintzen zuri itxarotera joan geltokira. Etxean hartuko zintudan galdetzeko deitu zenidanean, nire baiezkoa jaso ostean esan zenidan ez zenekiela zein ordutako autobus edo trenean etorriko zinen eta ni lasai egoteko, ailegatuko zinela-eta zu zeu etxera.
|
|
|
Errekaldera zuregana joan nintzen bigarren
|
hartan
ez nizun marrubirik eraman, ez ahaztu zitzaidalako, ez, marrubien sasoia ez zelako baino. Esaten ari nintzen moduan, ba, pilaz zebilen irrati txiki bat apalategitik hartu, eta kutxara joan nintzen ordaintzera.
|
|
|
Nolanahi ere, komeni da ez nahastea Euskal Autonomia Erkidegoan gurasoek aitortua duten irakas hizkuntza aukeratzeko eskubidearen ondorioz zilegitasun osoz A edo B edo D ikastereduak aukeratu ahal izatea, batetik, eta haurrak etxean jasotako hizkuntzan eskolatzearen egokitasuna, bestetik. Izan ere, mundu zabalean aspaldidanik kolokan baitago nahitaez" ama hizkuntzan" edo etxeko hizkuntzan eskolatzearen egokitasunaren balioa edo, hobeto esanda, ama hizkuntza deitu izan zaion
|
hartan
ez eskolatzearen desegokitasuna.
|
|
|
–Hasieran hori zen nire argudio estrategia. Baina hori ideologia demokratikoa muturreraino eramatea baina
|
hartatik
ez askatzea zela konturatu nintzen. Neuk ere nazio estatu demokratikoaren jatorrizko birjintasunean sinesten nuen, nolabait ere.
|
|
|
Beti, gertakizunaren zori singularrean agertzen dira. Armiarma jainkotiarrak unibertsalki ehoriko mundu kristauan ez bezala, basakeria kosmiko handiaren eta borondatearen erreinuaren artean zatituriko mundu grekoan ez bezala, benetako historiaren munduak ez du erreinu bat baizik ezagutzen, eta
|
hartan
ez probidentziarik ez kausa finalik ez dugu aurkituko," zoriaren turuta astintzen duen beharraren burdinazko eskua" baizik soilik39 Hala eta guztiz ere, ez da zori hori zozketa huts gisa ulertu behar, botere borondatearen arrisku beti berritu gisa baizik: zoriaren irtenbide orori kontrajartzen baitio, menpean hartzeko asmoz, zori are handiago baten arriskua40 Eta horrela, mundua, ezagutzen dugun moduan, ez da figura hori, guztiz sinplea, non ezaugarri esentzialak, azken zentzua, lehen eta azken balioa gutxinaka gutxinaka nabarmenduak izan daitezen, gertakari guziak ezabatuak izaten diren; aitzitik, mundua gertakizun nahasien miriada bat da; gaur egun" harrigarriro nabarkara, sakona, zentzuez betea" iruditzen zaigu; izan ere" errakuntza eta fantasma andana batek eman baitio jaiotza eta, oraindik, sekretuan, betetzen du" 41 Gure oraina intentzio sakonetan, behar egonkorretan oinarritzen dela uste dugu; historialariei horretaz konbentzi gaitzaten eskatzen diegu.
|
|
|
Maiz hola bat bertzeari konplimenduetan aritzen gara, Mayi eta ni, eta egun
|
hartakoek
ez dute deus partikularik.
|
|
2010
|
|
|
Ondorengo urteen garrantzia azpimarratu du, hain justu, Jose Luis Sukiak. 1993ko prozesu
|
hartatik
ez zuela ezer positiborik atera dio Sukiak, bai ordea ondorengo urteetako prozesutik. –Azken finean, horrek erakutsi zuen talde lanaren eta talde ikuspegiaren garrantzia ikastolen mugimenduan.
|
|
|
Xehetasunez kontatu zidan nola ezagutu zuen Esmeralda. Ez zidan ukatu ezagutu orduko sentitu zuela isla
|
hartatik
ez zela aterako emakume harekin eginahalak egin gabe. Eta ondo atera, gainera.
|
|
|
Lehen ikusi dugu, bere dote ederra ekarri zuela Isabelak Lezotik Berdabiora, baina,
|
hartaz
ez da tutik esaten kontratu berritze honek. Horra non azaltzen zaigun, ordea, lehen inon ez bezala, Berdabioko nagusi zaharraren alaba bastart bat.
|
|
|
" Baina konprenitu nuen, ez pentsa. Zaldia paradisu
|
hartatik
ez ateratzeagatik egin zenuen." Baietz esan nion, eta Angel eta biak Ubanbe kazetariekin zegoen aldera abiatu ziren. Soinua kaxan sartu eta alde egin nuen.
|
|
|
Kafe makinaren aurrean nintzela bururatu zitzaidan egunerako estratejia, egun erabakigarri
|
hartan
ez zitzaidalako nahikoa iruditzen estrategia gez baliatzea.
|
|
|
Euskarak mugak al ditu? honetarako erabili daiteke eta beste gauza
|
hartarako
ez. Ez, ez dugu zuek bezala pentsatzen.
|
|
|
Zer gerta ere, ispilua lehenbailehen eskuratu eta atxiki behar zuela erabaki zuen Fatimak. Aldamenean zuen bere haur txikia, zorionez lo lasaian, eta urruti gabe bere neskame leiala; dena dela, esku artean zuen egiteko
|
hartan
ez zuen behar inoren laguntzarik; hortaz, isilean jaiki, goitik beherako atorra luze bat jantzi, ohe ondoan utzi ohi zuen kriseilua irazeki, eta, haren argipean, kanpora egin zuen. Zoragarria zen lorategiaren ikusmira ilargipean, baina Fatima ez zegoen kontenplazio horietarako.
|
|
|
Sultanak, abegi eginagatik ere, legarrak meneko guztiek pagatu behar zituztela erran bide zion agure sainduari,
|
hartaz
ez zegoela ahalkerik, zeren pagamendua mahometzaleen aitari egiten zitzaion, umma* osoa bidatzeko eta artatzeko eginkizuna zuen Profetaren ondokoari.
|
|
|
Zentzu batean, ideala. Ordu
|
hartan
ez nuen ulertu zergatik zetorkidan bat batean halako opari jasa eta tonto aurpegia geratu zitzaidalakoan nago. Erretrospektiboki badakit, haatik, Luciak hala jokatu bazuen berak gauzak garbi zeuzkalako izan zela.
|
|
|
Buztinezko ontzia lehenago moldatu huena orain hutsa dun; barnean, ez din gehiago indarrik.
|
Hartaz
ez ezanala beldur izan!
|
|
2011
|
|
|
Modu aski sinplistan bereizi nuen aurreko Ttakunean egiaren eta edertasunaren artekoa. Platonen
|
hartakotik
ez da alferrik urte mordoa igaro. Literatura/ fikzioa eta zientzia/ egia bikote eskematikoak kritika ugari izan ditu urtetan alde guztietatik.
|
|
|
Aski izan zuen Sarajevo ezagutu eta hiri horretan gerra setioak nolakoak izan ziren ikastearekin, sumatzearekin, han berritu zizkiotenek sentiarazi zioten ahalkea, gizaki zein mendebaleko europar gisa? sobra izan baitzuen lotsaizunezko hilerri erraldoi
|
hartarantz
ez abiatzeko.
|
|
|
buruan jantzi, trena hartu, eta nola Euskal Herriratu ziren kontatzen zuten, elkartzen ziren bakoitzean; urteetan aurrera joan ahala sarriago, gainera. Berrogeita hamarreko hamarkada izango zen, eta Palentziako herri hotz eta lur koloreko
|
hartan
ez ei zegoen bestela etorkizunik. Lastima ematen zidan haien bizibideak, herria utzi eta Portura etorkin heldu zirenetik hasi, eta, behin erretiratuta, atzera hango giro lehorrerako itzuli saihestezina osatu zuten arte.
|
|
|
san Pedro eta san Pablori, san Gulfo eta san Ataulfori? , eta, bere letania akabaezin
|
hartan
ez dakit zenbat saindu aipatzen zituela, azkenean erran zuen?: –san Pinto eta san Jazintori!
|
|
|
Harkaitz izugarri baten azpian, itsasorainoko aldapa handian, huntzak igotzen duen elizaren inguruan dago etxe zahar multzoa, porturainoko karrika estuekin. Itsaslapurren gordeleku
|
hartaraino
ez dago ez trenbiderik ez autoentzako errepiderik. Mandoz eta oinez ibili ohi dira hango kontrabandistak, eta nik ere hankez joan behar izan dut haraino nagusien aginduz.
|
|
|
beste talde bati pasatzen utzi behar genion. Baina orduko
|
hartan
ez ginen potrojorran gelditu, ez horixe. Muga pasatu behar zuten gauean mendian itxaron genien.
|
|
|
Marmar artean, autoa bide bazterrera eraman, triangelu seinaleak ipini eta hori dena egin genuen, gidari arretatsuen gisan. Alfer alferrik, seguru asko, errepide galdu
|
hartan
ez baitzebilen inor. Telefonoz deitzen saiatu nintzen, baina estaldurarik ez.
|
|
|
Izarak ere latzak, eta haiek ere ez guztiz garbiak. Ibilaldi luze
|
hartan
ez genuen loaldi atsegin askorik egin. Bestela, ondo hartu gintuen jendeak eta ez genuen aparteko buruhausterik eduki.
|
|
|
Gehiago ez goldatzea ere pentsatu nuen eta udazkenean erdia saltzea, baina patata ereiteko garaia iritsi zenean aitari aipatu nion pentsatu nuena eta esan zidan ereiten ez banuen ez nuela jango. Azkenean 50 kilo erein genituen etxe ondoan eta orduantxe esan zidan mutilak berak patata
|
hartatik
ez zuela jango, urtea betetzean joango zela. Eta horrelaxe egin zuen.
|
|
|
Ezagun da zertako: lur ito
|
hartan
ez da sartzen airerik, edo guti. Haiek aldiz, erran bezala, airea nahi.
|
|
|
Mikelen Xoriek 17 entzun orduko testamentu baten aurrean nengoela argi sentitu nuen. Bera hil ondoren, sarritan entzun dut disko hori, eta Donostiako Zurriola hondartzako
|
hartan
ez bezala, heriotza paisaia argitsu bat balitz bezala antzeman ditut hara begira dagoenaren ahotsa eta hitzak, irudia eta gogoetak.
|
|
|
Ohartu ziren arrotza zela beraien zortea arerio baten aginduak zapaltzen zituelarik. Haiek, desziurrean galduek babesik gabe iragan zituzten egun eta lanorduak esparru gizakorretatik herbesteratuak, eta nehork ez zuen jakin zergatia esaten nondik, norengandik hainbeste irain, izan zirela dakigu, ez besterik eta espantu mugagabe
|
hartatik
ez zela itxaropenaren lits bakar bat ere salbatu. Karriketan galtzen ziren itzal iheslariekin joan ziren egoitza ilunetara izenik gabe, hilarririk gabe ketan, hautsetan galdu ziren betirako, betirako, betirako.
|
|
|
Hamar metrora ere ez zen deus ikusten. Ordu
|
hartan
ez zebilen inor portuan, baina inor ibili balitz ere, ez ginatekeen konturatuko.
|
|
2012
|
|
|
«Lehen hiru administrari zeuden, batek erretiroa hartu zuen, eta orain bik egin behar dute lehen hiruk egiten zutena». Eginbehar gehiago, diru gutxiagoren truke, 2010eko dekretu
|
hartatik
ez baitute igoerarik izan soldatetan.
|
|
|
Duela hamabi urte jada bere lanekin izan ginen ARCOn. Orduko
|
hartan
ez genuen batere saldu. Duela 10 urte, berriz, gurean erakusketa egin zuen, galeria batean egindako azkena», zehaztu du Garcia Velillak.
|