|
2001
|
|
|
Sakanan, euskararen egoera hobetzeko Bierrik izeneko elkartea sortu zenetik urte luzeak pasa dira, eta ez alferrik, horrez geroztik hamaika harpidetzari, publizitateri nahiz udal, mankomunitate edota nafar gobernuaren laguntzei esker inguru
|
hartako
euskal komunikabideak ugaldu baitira. Izan ere, aspaldi" Guaixe" hilabetekari euskalduna martxan jarri eta, hilero, milaka ale sakanar etxeetan dohainik banatu ohi da.
|
|
|
Bera historialaria ez delarik, Campion hartu du eredu eta, honen antzera, aztertu ditu Erdi Aroaren azken aldeko istilu eta gatazka larrietan aztertu behar zirenak. Goragarria da, batez ere, garai
|
hartako
euskal giroa, erdal paperen bitartez guregana den giroa, berpizteko egin dituen ahaleginak.
|
|
2002
|
|
|
Eleberriaren estilo literarioa nahiko tradizionala izan arren, deskribatzen diren sentimenduen intentsitateak eta pasarteen plastizitate deskribatzaileak istorioaren irakurketa iradokitzaile eta bizia bideratzen dute, garai
|
hartako
euskal eleberrigintzan ohi ez zen bizitasun batez beteriko irakurketa.
|
|
|
Emaitza, azkenik, garaiaren ikuspen fresko eta iradokitzailea da. Liburua osatzen duten hamasei ipuinak askotarikoak dira, bai gaiari bai formari dagokionez, nabarmena izan arren narratzaileak literaturaz eta idazketaz egiten duen gogoeta, baita garai
|
hartako
euskal kulturaren problematikaren inguruko hausnarketa ere (alfabetatzea, kultur zapalkuntza edo hizkuntzaren batasuna aipatzen dira ipuinotan, besteak beste). Baina, gainera, bilduma honetan agertu zen estreinako aldiz Urturi herria, Ajea du Urturik bere eleberriaren muinean egongo zen topos narratiboa.
|
|
2004
|
|
|
Maria Jose Olaziregik, UNEDerako idatzi zuen" Un siglo de novela en euskera" artikuluan finkatu zuenez (Madril, 2000), 70eko hamarkadan, batzuek egiten zuten nobela sozialaren eta Saizarbitoria eta beste batzuek egiten zuten nobela esperimentalagoaren artean, alegorikoa dei genezakeen beste nobela molde bat ere sortu zen. Garai
|
hartako
euskal egoera larria islatu nahi zuen, baina, era berean, sasoiko zentsura gainditzeko ihesbide bat zen alegoriarena. Ahalegin horretan jartzen ditu Haurgintza minetan (1973) eta Anjel Lertxundiren lehen nobela, Ajea du Urturik (1971).
|
|
2005
|
|
|
Artikulu honetan garai
|
hartako
euskal aldizkari bat aztertu dugu: Gasteizen 1878an abiaturiko Revista de las Provincias Euskaras.
|
|
2007
|
|
|
Mendebaldeko klasekideekin kultur sistema bat dugu erkide.
|
Hartan
euskal kulturaalderdi bat baino ez da, bereziki adierazkorra omen: gutasuna eraikitzekoeta elkargo sozio-politikoa irudikatzeko behar dugulako.
|
|
|
Berako organoaren ezaugarriei dagokienez, 1895 urtean eraiki zuen garai
|
hartako
euskal organista nagusienak, Aquilino Amezuak. 56 notetako 3 teklatu, 30 notetako pedala eta 23 erregistro dauzka.
|
|
|
Jakin 1956ko udazkenean jaio zen, eta urte modu
|
hartako
euskal bizitza kulturalari begiratu bat ematea dagokit.
|
|
2008
|
|
|
Gerraostean agertuko da indarrez hiriaren problematika euskal literaturan, Mirande, Txillardegi, Aresti eta Saizarbitoriarekin, batik bat. Hiriaren agerpena, paisaia edo ekintza erromaneskoaren kokagune gisa, gauza paradoxikoa da garai
|
hartako
euskal idazleentzat: hiria eremu ez euskaldun gisa onartzea beste erremediorik ez zaie gelditzen eta hortaz euskal literaturaren periferikotasunaren aitortza da egiten dena.
|
|
|
Nolanahi ere, une
|
hartako
euskal erakundeek ez zuten Azkueren guraria bete, eta bilbotar apaizak oinarrizko euskal irakaskuntza bultzatzeko ekimen pribatuan bilatu zituen alternatibak. Era horretara 1896/ 97 kurtsoan Bilboko Jardines kalean umeentzako Euskal Ikastet, se partikular bat ireki zuen.
|
|
2009
|
|
|
Judithekin batera, Kirmen Uribek garai
|
hartako
euskal idazleen poema lanak irakurriko ditu. Horien artean euskaraz idatzi zuten egileak nabarmenduko dira, garai horretan hainbat euskal idazlek euskarazko literatura idatzia ordu arte miatu gabe zeuden eremuetara eraman baitzuten, Gerra Zibilak zorrozki eten zuen kultura berpiztuz.
|
|
|
Izaera kosmopolita zuen, eta haize berriaren bila joan zen, ikusmolde berritzaileak eskuratzeko asmoz. Garai
|
hartako
euskal artistek akademiak lehenetsi zituzten.
|
|
|
Garai
|
hartako
euskal hiztunen kopurua, hau da arbasoen edota oroipenen hizkuntza erabiltzen zutenen kopurua, biztanleria osoaren %22 [19] zen.
|
|
2010
|
|
|
Esan daiteke ikastola kaleko eskolaren izaeraz abiatu zenean, etxe eskolen aroa bukatu zela. Garai
|
hartako
euskal gizarteak etxe eskola hazi eta handitu nahi zuen, ume gehiagotara zabaldu, adin handiagotara luzatu eta udalerri guztietara hedatu. Etxe baten muga fisikoak txikiak gelditu zitzaizkion.
|
|
|
Aitak pasatu zizkidan bereak, eta ariketa gisa hasi nintzen bertso haientzat doinuak sortzen. Garai
|
hartako
euskal kantutegi gehienak zeuzkan, gainera, Bordarik etxean Resurrecion Maria Azkuerena, Aita Donostiarena..., eta haiek ere lagungarri izan zitzaizkion semeari kantagintzan lehen urratsak egin zituen garaian.
|
|
|
" Enbaxada linguistiko" bakoitzak kritiko bat eraman behar zuen bere literaturaz hitz egiteko, eta gero idazleok ipuin bana irakurri behar genuen. Jon Juaristik aukeratu zituen urte
|
hartako
euskal idazleak, eta nitaz gain Bernardo Atxaga, Jimu Iturralde, Mario Onaindia eta Eukene Martin Sanpedro eraman zituen, hau da, bere lagun batzuk eta bi lorontzi, emakume idazlea eta gazte idazlea. Garai hartan literatura aski abandonatuta neukan arren, nire fase pop rockeroan nengoelako, joatea erabaki nuen, zer edo zer interesgarri ikusi edo ikasiko nuelakoan.
|
|
|
Ez dut uste, alabaina, Lotsati halakotzat har dezakegunik, ildo horretan zenbait printza azaltzen badu ere. Amodio gaia ez darabilten bestelako olerkiek garai
|
hartako
euskal olerkigintzaren gakoetan kokatzen dute bete betean.
|
|
|
Areago, hona hemen nire ustetan Lotsatiren lanaren benetako balioa, Lertxundik aipatzen zuen literaturarekiko" ekarria". Lotsatiren lanak garai
|
hartako
euskal olerkigintzaren nondik norakoak hobeto ezagutzen lagun diezaguke, hogeita hamarreko urteen Euskal Pizkundea deituriko garai oparoko olerkigintzaren ingurukoak argituz. Lotsatiren lana, izatez, ez da ez kantitatez ez kalitatez nabarmentzen den lana, baina bai bada ahalegin orokor baten emaitza, saio txiki bat nahi izanez gero, euskal literatura gorengo mailara eramateko ahaleginaren artean, Euskal Herria nazio gisa eraikitzeko helburua zeukan olerkigintzaren alorrean.
|
|
2012
|
|
|
Gainera, filmeek erakusten dituzten ikuspegi ederrez gain, euskal kulturari buruzko jakituria ere erakutsi zuen. Aberria (1961) filmean Balentin Enbeita eta Jon Lopategi bertsolariak eta Víctor Olaeta dantzaria azaltzen dira, garai
|
hartako
euskal kulturaren erakusle ziren zenbait artista.
|
|
|
Dena den, garai
|
hartako
euskal itzultzaileek zubi hizkuntzen eta zubi testuen erabilera ez aitortzeko edo are ezkutatzeko zuten joerak itzulpena hautemateko moduaren inguruko hainbat pista eman ditzake. –Zeharkako itzulpen kamuflatuak?, izan ere, gizarte eta garai batean zeharkako itzulpenen inguruan nagusi den gaitzespen edo gutxiespenaren isla izan daitezke:
|
|
|
a) GARAI
|
HARTAKO
EUSKAL IRAKURLE KOPURUAZ, OHAR BATZUK
|
|
|
Horrelako aipuak ugariak dira eta erakusten digute, oro har, euskal liburuen zabalkundean lan handia egin beharra dagoela, garai
|
hartako
euskal irakurleen kopurua ez baita nahiko litzatekeen bezainbestekoa. Eta euskal aldizkarien irakurle kopuruari buruz ere beste horrenbeste esan ote dezakegu?
|
|
|
Euzko Gogoak eskaintzen zuen plaza egokia gertatu zaigu euskal irakurzaletasunaren, indarra? neurtzeko, idazleak garai
|
hartako
euskal irakurlearen eskasiaz mintzo baitziren (ikus Intxausti 1980).
|
|
|
–Gai batzuentzat sail bereziak ditugu?, esango digu Mitxelenak eta dirudienez, sail horiek batek ala besteak bete ohi zituen; irekiak ziren alegia. Sail horietatik at, ordea, garai
|
hartako
euskal giroa, zentsura politikoa eta morala zela bide, zenbait gai ezin uki zitzakeen Eganek.
|
|
|
Mitxelenaren testuetan han eta hemen esandakoari erreparatuz, garai
|
hartako
euskal irakurlea hiru multzotan sailkatu dugu:
|
|
|
Hortaz, kontsumoko arbitraje sistemari atxikitzea erabakitzen duten enpresaburuek esanbidez adierazi behar dute beren borondatea, dagokien arbitraje batzordeari atxikitzeko eskaintza publiko baten bitartez. Hurrengo orrialdean,
|
hartarako
Euskal Autonomia Erkidegoan erabiltzen den eredua txertatu dugu:
|
|
2013
|
|
|
Aldizkari literarioa zen, eta euskarak %40eko presentzia zeukan, Javier Diaz Nocirenarabera. Aldizkari hartan garai
|
hartako
euskal idazle ezagunenek parte hartu zuten, hala nola Jean Baptiste Elizanburuk, Gratien Adéma Zaldubi-k, Arturo Campionek, Antton Abadiak eta abarrek.
|
|
|
eta bere bidea aurkitzen asmatu ez zuena. Bere artelanak modernitatearen alorrean sartzen dira eta garai
|
hartako
euskal artegintzan eragin handia izan zuen. Oso gogoko zuen sinbolismoa.
|
|
|
Lemoan jaio zen eta urte luzetan Lekeition bizi() bertan irakaslea izan zela Latinitate Katedran, Uribarren Abaroa fundazioan. Euskaltzalea eta abadea, ekimen zabalekoa izan zen garai
|
hartako
euskal kulturan, erlijio argitalpenetan eta euskara gaietan, hitzez zein idazlumaz, parte hartuz hainbat komunikabidetan, hala nola Euzkadi, Jaungoiko Zale eta Ekin.
|
|
|
Mapan K.o. II. mendea irudikatzen da. Garai
|
hartako
euskal lurraldeak eta inguruko lurraldeak
|
|
|
Existentzialismoak garai
|
hartako
euskal gaztediari, Txillardegiri barne, euskaldun gisa bizi ahal izateko azken aukera bat eman zion. Kendu zieten kultura, hizkuntza, izaera berreskuratzeko lan tresnak izan ziren ideia haiek.
|
|
2015
|
|
|
Kosta egiten zitzaion erabiltzea.Propaganda politiko gisa, aldiz, maiz erabili zuen. Noiz egin zuen jauzia egunerokotik politikara. Sasoi
|
hartako
euskal eliteek ohitura zeukaten euskara jakinda ere gaztelaniaz hitz egiteko, dotoreagoa eta finagoa zelakoan. Euskara herritar apalekin besterik ez zuen praktikan ipintzen Aranak:
|
|
|
Enbatari buruzkoak aztertzen hasi aurretik, hura sortu baino lehen Ipar Euskal Herrian bizi zen giroari eta garai
|
hartako
euskal kazetei ere gainbegiratua ematea komeni da, orduko kontuak hobeto ulertze aldera. Jada ikusia dugunez, euskal prentsak inon izatekotan Ipar Euskal Herrian dauka tradizioa, bertan kokatu behar baita euskal prentsaren protohistoria eta lehen kazeten agerpena.
|
|
|
Garai
|
hartako
euskal kazetarien kezkei erreparatuz gero, bestalde, kezka nagusia kazetariak profesionalizatzeko premia gorria zela antzeman daiteke. Torrealdairen berbok aski argigarriak ditugu (1977):
|
|
|
Mitinean oso hari mutur diferenteei heldu zieten ELAko eta LABeko arduradun nagusiek. Rafa Diezek garrantzia handiko ataka politiko
|
hartan
euskal sindikalismoari zegokion ardura nabarmendu zuen: unean uneko kolaborazio partzialak gainditu eta bere kapital sozial eta politikoa lanean jarri behar zuen" gatazkaren konponbide demokratikoaren, burujabetza eta bakearen, eta Lan Harremanen euskal esparruaren alde".
|
|
2016
|
|
|
Poema nazionala sortzeko asmoz zebiltzan garai
|
hartako
euskal idazleak; asmo hori igartzen da Zarauzkoaren
|
|
|
Erran dezakegu bere antzerkia ezagutua eta preziatua zela, Larzabal pertsonalitatea zela garai
|
hartako
euskal kultura munduan, baina zituen jardun politikoek hoztasun zerbait sortu zutela. Ezagutza bazeukan garai hartako aitzindaritzarengandik.
|
|
|
1960an plazaratu Gure Herria astekarian «Eskuarazko teatroa» izenburutzat zuen artikulu batean, Piarres Larzabalek euskal antzerkiaren historia egiten zuen. Lan horretan, bigarren gerla baino lehenagoko giroa aipatu zuen, xehetasun franko eskainiz, garai
|
hartako
euskal gizartean antzerkiak zuen tokia azaltzeko. Oso gauza gutxi dakigu Ipar Euskal Herriko gerla aitzineko antzerki giro eta lanei buruz.
|
|
|
Agur, ama Marie. Familiaren barneko istorio anitz dago orrialde horietan, eta ongi islatzen du garai
|
hartako
euskal artzainen bizimodu gogorra.
|
|
|
Ikusgai hunek gogoratu nahi du faxismoaren kontra eta aliatuen alde borroka egin zuen euskal talde militarra. Garai
|
hartako
euskal eta frantses gudari batzuen lekukotasuna ere ikusten dugu 70 urteren buruan. Eusko Ikaskuntza antolatzaile gisa dugu eta gomita deneri zabaldua da, gainerat sarrerak urririk dira.
|
|
2017
|
|
|
duen eragina. Poema nazionala sortzeko asmoz zebiltzan garai
|
hartako
euskal idazleak; asmo hori igartzen da
|
|
|
Auñamendi Entziklopedia nargitaratutako hainbat euskal herrien bisten argazki erreprodukzioak biltzen dira. Mendizabalijarraiki, Estornes Lasa familiak 1969an hasitako Auñamendi Entziklopedia edota Jose MariaMartin Retanak argitaratutako La Gran Enciclopedia Vasca() moduko ekimenentziklopediko handi hauek, testuinguru historiko
|
hartako
euskal gaien hutsune bibliografikoabetetzeaz gain, imajinario kolektibo batekin lotutako halako hizkuntza formal berezi batsortzeko nahiaren isla ere izanen dira (Mendizabal, 2011) 2 Hala, Mendizabal, bere Auñamendinpaisaia modelo bisual batzuen errepikapenean, gainaldetik eta mendi goienek enmarkatutakoherri argazkien errepikapenean, halako, komunitate imajinatu, baten (Anderson, 1983; Aguirre, 2012) auto irudikapena eta proiekzioa da azalerazten saiatzen dena.
|
|
|
Horregatik, kultura bihurtu zen politika egiteko bide. Euskaltzaleak erakundeko kide lehenik, EAJren Gipuzkoa Buru Batzarreko idazkari nagusi ondoren, nabarmena da abertzaletasunak Lizardirengan duen eragina. Poema nazionala sortzeko asmoz zebiltzan garai
|
hartako
euskal idazleak; asmo hori igartzen da Zarauzkoaren testuetan ere. Nolabait, aberria ere goratzen du Lizardik, mendiak goratzen dituenean.
|
|
2018
|
|
|
Luis Laorgak eta Javier Saenz de Oizak irabazi zuten lehiaketa, eta berehala, azken hori Oteizarekin harremanetan jarri zen, eskultura lanak egin zitzan. Azkenean, Oteizak Ibarrolaren eta Basterretxearen lankidetza bilatu zuen pintura lanak egiteko, eta hala, lanek iraun bitartean, Arantzazuk garai
|
hartako
euskal artista berritzaileenak bildu zituen, Oteiza, Basterretxea eta Ibarrola ez ezik hantxe baitzen Txillida ere, elizako ateak egiteko enkargua bere gain hartuta.
|
|
2019
|
|
|
abestu ahala abisua ematen zieten txapelokerrei. (Garai
|
hartan Gora
Euskal Herria (k)! esateak ez zekarren isunik; karlistentzat EH espainiar lurralde kristaua zelako, baina Euzkadi ez; erlatibitatearen legearen ondorioak gurean).
|
|
|
Garai
|
hartako
euskal jainko jainkosak biziki loturik ziren naturarekin, eta euskal jentilek dibinitate haiek (In edo Inko, Egu, Eki. Ilargi...) aipatu festetan gurtzen zituzten. Badirudi Eguberri hitza bera zahar zaharra dela, Egu dibinitatearen kultuarekin erlazionaturik dena.
|
|
|
" Dena den, garai
|
hartako
euskal itzultzaileek zubi Â
|
|
2020
|
|
|
" Inork tentazioa izan dezake zaldibiarraren ibilbide poetiko sendo eta oparoaz ahazteko, baina gogoan hartu behar da 1980ko Gabeziak
|
hartatik
euskal poesiako erreferenteetako bat dela". Beñat Sarasolak dio, eta 2011tik.
|
|
|
Gerra aurreko nabarrismoa euskaltzalea zen. Ikusi besterik ez dago Nafarroako hainbat herritan, euskarari dagokionez, zeinen alde eskasa zuen euskaldun euskaldunak ziren nabarristen eguneroko bizimoduak eta haien aldamenean bizi ziren abertzaleenak –gaur egun ere ageriko errealitatea da hori Nafarroako zenbait herritan– Garai
|
hartako
euskal abertzaletasunak bezala, nabarrismoak ere landa munduaren gaineko ikuspegi esentzialista eta idealizatua zuen, eta euskara jatorrizko Arkadia zoriontsu horren osagaitzat. Horren erakusgarri, Euskaltzaindia eta Eusko Ikaskuntza erakundeak:
|
|
|
Nire ustez, garai
|
hartako
euskal poesian, bi ikur handi daude. Bata, aski onartua, Bernardo Atxagaren Etiopia (1978).
|
|
|
Euskaraz lantzea, jakina. Eta garai
|
hartako
euskal intelligentsia ez du ikusten bide estrategiko horretan, ez baitu euskara erabiltzen gai gorenak jorratzen dituenean. Ondorioz, gai arruntekin lotuko da euskara, ezinbestean.
|
|
|
Eta, patuaren ironia, ikasketak burutu nituenerako kendu egin zuten titulu ofizialaren obligazioa. Lizentziaturako tesina ere egin nuen 1985ean, fakultatean euskaraz egin zen lehena, une
|
hartako
euskal kulturako gai eztabaidatuenetako batekin, eta gero argitara eman: ETB eta euskara.
|
|
|
Pixkanaka, langileria ere esnatzen hasi zen, ordea. 1947ko eta 1951ko lan-uzteak eta manifestazioak garai
|
hartako
euskal lurraldeko bi mobilizazio handienak izan ziren, eta Tolosan, industriagune garrantzitsua zenez, eragin handia eduki zuten. 1956ko otsailean, Estatu mailako lehenengo salbuespen egoera ezarri zen, eta apirilean protestak hasi ziren euskal lurralde osoan, industria nagusi zen herrialdeetan greba orokor bat ere egin zen.
|
|
|
Hara, urte hauetan guztietan biek izan dute nirekin kontaktuan jartzeko aukera. Telefonoz hitz egin genuen
|
hartan
Euskal Herrira bueltatzeko aukera ere eman nion Chusori. Esan nion liburuarena, esan nion prest nengoela haien emanaldiak antolatzeko... eta abar.
|
|
|
Doktoretzako ikastaroak eman zituen Euskal Herriko Unibertsitatean eta Deustukoan, eta Mondragon Unibertsitatean irakaslea izan zen ikasturtean. Irakasle jardunak ez zion oztoporik jarri liburu eder bezain baliotsua kaleratzeko, hots, Euskal idazleak gaur (1977), antologia ilustratua une
|
hartako
euskal idazleen berri adierazteko, Euskal Idazleen Elkarteko (EIE) idazkaria izan zelako orduan.
|
|
|
“Urte batzuetako lanaren emaitza da 700 orrialde dituen antologia mardul hau, eta bertan XVII eta XVIII. mendeetako euskal idazleen testu hoberenak sartu nahi izan ditugu. Testuak ondo aztertu ditugu, garai
|
hartako
euskal idazleek utzi zigutena denen eskura uzteko gisa. Axular, Oihenart, Frai Bartolome… Asko eta asko Ipar Euskal Herrikoak dira“.
|
|
2021
|
|
|
Garai hauetan, Euskadi 2021, jada 145 urte bete dira Euskal Pizkundearen fenomenoa sortu zela Euskal Herrian. Garai haietan, 1876ko Euskal foruen galeren ondoren hain zuzen, gerrate karlisten porrot eta triskantzen ondoren, baina garaiko etsipenari eta tristeziari gaindi egin nahian, euskal kultura, euskara, euskal ohitura, euskal historia eta abar aldarrikatzeko eta erreibindikatzeko mekanismo kulturalak martxan jarri ziren ordu
|
hartako
euskal gizartearen baitan, zeren kontzientzia berri bat ernatu eta errotu zen askorengan. Aro berri bati ekin beharra sumatzen zen.
|
|
2022
|
|
|
Bigarren zatian, Mila/ Kandi binomioaren bitartez, garai
|
hartako
euskal gizartean jazotako gertaerak aurkezten dizkigu: Burgosko prozesua, Meliton Manzanas hil zutenekoa, haur lapurtuen auzia..., baina ez da horretan geratzen, eta kontakizuna gaurko gizartearen arazo edota problematika berrietara hurbiltzen du, inolako hausturarik sortu gabe.
|
|
|
Hala ere, erabilera publikoa izan zen adierazpenaren alderdi nagusia. Tontor garaiena izateak eta igotzeko zailtasunek garai
|
hartako
euskal alpinisten erreferentziazko mendia bihurtu zuten Gorbeia. Bilboko mugimendu txangozalearen buruzagiek aterpe bat eraikitzeko beharra azaldu zieten Bizkaiko agintariei.
|
|
|
" Arima Galduak 2016 urtean sortu zen. Taldeko kapitain Jessica Otsek erakustaldia ikusi zuen urte
|
hartako
Euskal Encounterrean, eta ostean bildu zituen lagun eta senitarteko batzuk taldea sortzeko", dio klubeko presidente eta entrenatzaile Rouse Garciak. Hamabost lagun dauden taldean, baina bosnaka jokatzen dute, eta helburu nagusia da zelai erdian dagoen pilota kontrarioaren basean sartzen.
|
|
2023
|
|
|
Nafarroak izan duen hedadurarik handiena zor diogu Antso III.ari edo Antso Nagusiari, (990). Nafarroako erresumari eta garai
|
hartako
euskal kulturari hedadura zabala eman zion. Inguruko herrialde zenbait ere lotu zizkion Nafarroari.
|
|
|
orduan liburua bahitzen zuten, edo isun bat jarri. Garai
|
hartako
euskal argitaletxe batentzat hori izugarrizko sarraskia zen», azaldu du Elizaldek.
|
|
|
Gogoan izan behar baita, ikasturtean, hezkuntza eragile ugarik4 Derrigorrezko eskolaldirako Euskal Curriculuma diseinatzeko eta adosteko prozesu kolektiboa abian jarri zutela, eta horien artean jardun zuela Eusko Jaurlaritzako Hezkuntza Sailak. Prozesu kolektibo eta kolaboratibo
|
hartan
Euskal Curriculuma hitzartu zen, eta, hain zuzen ere, curriculum hark euskal kulturaren transmisioa bermatzea zuen ardatzetariko bat, espezifikotasuna euskarazko jardunean kokatuz. Hezkuntza hitzarmen sozial hark curriculumean ere izan zuen eraginik, 2014tik aurrera egituratzen hasi zen Heziberri 2020 egitasmoan ondorio zuzen bat izan zuelako:
|
|
|
Begi biziak zituen, txinpartadunak, aurpegiaren tonu orokorra serioa izan arren. Une
|
hartako
euskal kultura klasikoaren irudirik garrantzizkoenetakotzat zeukan batek baino gehiagok, nahiz Aita Etxaniz bera ez izan izendapen horren oso zalea, uste baitzuen gehiegizko famak lekartzakeen ondorioek elkarrizketak, kongresuak, konferentziak... lanerako denbora ostuko lioketela. Esaten zen ber arrazoiengatik uko egin ziola Euskaltzaindian aulki bat izateari, nahiz eta ikerketen eta argitalpenen munduan zeharo murgilduta bizi, zeinen azken emaitza Subjuntibozko baldintzaren erabilera Laphitzen “Bi saindu euskaldunen bizia”n baitzen, momentuz.
|
|
|
444). Izan ere, Euskal Erriaren orrialdeetan garai
|
hartako
euskal kulturgile, pentsalari eta eragile garrantzitsu gehienak ageri dira, Euskal Herri osokoak gainera. Kolaboratzaileen artean ageri dira, beste askoren artean, Arturo Campión, Julien Vinson, Anton Abadia, Serafin Baroja, Ramon Artola, Louis Lucien Bonaparte, Joan Piarres Duvoisin, Joan Batista Elizanburu, Felipe Arrese, Frantzisko Lopez eta Alen, Txomin Agirre, Fidel Sagarminaga, Antonio Trueba eta Miguel Unamuno.
|
|
|
Joxe Azurmendik mende horretan Euskadin argitaratu zen guztia ezagutzearen interesa nabarmendu zuen (Pentsamenduaren historia Euskal Herrian, 2020), humanitate digitalen proiektu baten eta ikerlan labur honen abiaburu. Bada, artikuluan, XVIII. mendea izango dugu aztergai, eta ikuspegi kuantitatibo batetik abiatuta garai
|
hartako
euskal lurraldeetako inprimategien bilakabidea deskribatuko da, orduko gizarte testuinguruan eta garaian kokatuta. Hizkuntza zein genero gaiak zeharka baino ez dira aipatuko, eta beste artikulu batean dira aztertzekoak xeheago.
|