|
2010
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, 24 ordu Euskaraz emanaldia antolatu eta egin zen arrakasta handiz.
|
|
|
Philippe Petainek ere jaso zuen medaila bat 1926ko otsailean Toledon, diktadorea bertan zela, Alfonso Xlllren eskuetatik, eskuin tradizionalista eta filofaxista espainolaren eskerrak erakusteko.590
|
Handik
urte batzuetara Francisco Francok, Espainiako Caudillo bihurturik, Frantziako enbaxadore hartuko du Petain Madrilen. Baina ez gara aurreratuko.
|
|
|
|
Handik
urte batera karabana eskerga berriz heldu zen Mosul era, esklabo beltzek berriz zamatu zituzten gameluak bi mila oin oihalez, eta, itzuli bidaian abiatzeko puntuan, Mustafa-ren seme Sahid ere juntatu zitzaion karabanari.
|
|
2011
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, Joseba Zulaika Renora etorri zen liburutegiko ikerketa zuzentzera, Itziar bere jaioterrian ETAk izan zuen sorrerari eta rolari buruzko landa lanaren emaitzak osatzeko asmoz. Lagun min bihurtu ginen eta tesia editatu eta gure Basque Book Series bilduman liburu gisa argitaratzeko berridazketan lagundu nion.
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, Emilioren gonbidatu izan nintzen beste behin, eta Estatu Batuetatik iritsi berria nintzen arrats hartan. Nire izaera amerikarra —hegaldiondoak joa— oheratzera nindoanean, Alberto eta Xabier sartu ziren eta jakinarazi ziguten gose greba bati ekin behar ziotela biharamunean apezpikuaren egoitzaren atarian, erregimenaren eta elizbarrutiaren arteko elkar hartzea ez zela bukatu salatzeko.
|
|
|
Hemendik aurrera, berriz, istorioak ez lukeen segida: kontzentrazio eremutik bizirik atera zenez geroztik, Levik ez du lagunaren berririk izan,
|
handik
urte batzuetara berriro elkartzen diren arte.
|
|
|
Badira gutxienik Zamoraren bi poema lehen bertsio batean grabatu eta
|
handik
urte batzuetara bigarren bat merezi izan dutenak, kantuaren —eta esandakoaren— zentzua nolabait aldatu direlarik. Denborak eta interpretazioek errebelazio bat eraginda bezala, bigarren bertsioetan beren mamia azalerazi arte.
|
|
2012
|
|
|
Izan ere, gerora gure mutil hau, paper eskolako ikasketak alde batera utzita, idazle bilakatuko baita. Eta
|
handik
urtetara, Donostiara iritsiko denean hitzaldi bat egitera (gure idazlea orain idazle oso famatu egin baita) bereziki neska horrekin (jada emakume heldua) hitz egin nahiko du beste inorekin baino. Gaur egun idazle hori mundu osoan da ezaguna.
|
|
|
Beraz beste anekdota batekin jarraituko dut. Beste batean, behin
|
handik
urte batzuetara Kaliforniatik itzuli zenean, errieta txikia egin zidan nik" j" kontsonantea ahoskatzeko neukan eragatik. Hemy Bengoa, Inventarium ikuskizuna ari ginen Atxagak, Ordorikak eta hirurok ematen jende aurrean eta obra amaitu bezain agudo etorri zen zoriontzera eta aldi berean Andolinek linguista japoniar txiki bat zeukan bere barnean gau eta egun instalaturikerrieta egitera" jan"," jakin"," joateko" espainierazko" jotaz" ahoskatzen genuelako.
|
|
2013
|
|
|
Erretratatzeko makinarekin azaldu zenak ustekabean harrapatu zituela esaten zuen, eta surtara botako zuela egun batean. Baina ez zuen esandakoa bete, eta, argazkia egin eta
|
handik
urte batzuetara Ramon elektrokutatuta hil zenean, gordetzea beste aukerarik ez zitzaion geratu. Ez zeukan senarraren beste irudirik.
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara aitortu zuenez, aurreko gauean, ametsetan, bere alaba dotore dotore jantzita ikusi zuen, eta horregatik onartu zuen erretorearen proposamena halako ziurtasunez.
|
|
|
Eibar da!".
|
Handik
urte batzuetara, aurreneko aldiz Eibarrera joan zenean, anaia harrituta gelditu zen benetako herria ikustean, hain trinkoa eta hain obreroa, eta bere buruko irudia amaren kontatzeko moduari zor zitzaiola ohartu zen. Halako pozarekin kontatzen zituen amak bere gaztetako kontuak, non hiri ideal batean gertatuak ziruditen.
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara Indalecio Ojanguren argazkilariaren katalogoa aurkitu nuenean, Maria Angela kalearen gerra garaiko irudi bat ikusi nuen. Kalea bera garbi, baina bi aldeetako etxe guztiak txikituta.
|
|
|
Heriotza gertatu eta
|
handik
urte batzuetara, Emilianak, Linoren emazteak, eta Maria Tatak, Antonino sukaldariaren emazteak, jeloskortasuna izan zuten elkarrengana. Jostunak ziren, eta beren lanean ari ziren.
|
|
|
|
Handik
urte askora, bere bizitzako azken urteetan, antzeko arazo baten aurrean gertatu zen Lasuen, eta ardura berberaz erantzun zuen. 1797an, Diego de Borica gobernadorearen arrebak ohar bat bidali zuen Gasteiztik, Lasuenen arreba Clara premia larrian zegoela-eta harentzako laguntza eskatzeko.
|
|
|
* Eskumikuarena, hain zigor larria garai hartan, laster konpondu zen, baina Rivera laguntza espiritualik gabe hil zen
|
handik
urte gutxitara, Colorado ibaiko Yumen 1781eko matxinadan.
|
|
|
Neurri handi batean, espainiar gobernuaren sekretismoagatik gertatu zen hori; ministro eta burokrata espainolek, bidaia haietako egunerokoak Europan zabaldu ordez, isilpean gorde izan zituztelako.146 Era horretan jokatuta, lurralde haien gaineko eskubideak erreklamatzeko aukera galdu zuten. Eta
|
handik
urte batzuetara, 1784an, James Cooken hirugarren bidaiaren egunerokoa argitaratu zenean, Ingalaterrak Amerikaren iparraldeko kostaldearen gainean Espainiak baino eskubide gehiago zuelako ustea sendotuta geratu zen Europako mundu ilustratuan.
|
|
|
Gainera, Kaliforniako lehenengo misio gunea ezarri zen.
|
Handik
urte gutxira, hantxe, San Bruno egondako tokian, fundatu zuen Aita Juan Maria de Salvatierrak Loretoko misioa, Baja eta Alta Californiako misio guztien burua eta ama izango zena. Izan ere, zibilek Kalifornia abandonatzea erabaki bazuten ere, San Brunon utzitako katekumenoen oroitzapenak lehenbailehen hara itzultzera bultzatu zituen jesuitak.
|
|
|
Arrazoi batengatik edo besteagatik, harrigarriro, Andres de Aguirreren eskutitz xume hura eragin handikoa izan zen, eta Kaliforniako historiaren norabidea aldatu zuen. Izan ere,
|
handik
urte batzuetara, 1602an, Sebastian Vizcainok Monterreyko portua aurkitu zuenean, Montesclaros erregeordeak benetako portu hura baztertu —Manilako Galeoiarentzat Monterreyk eskaini zezakeen benetako pausalekua baztertu, eta balizko Rica de Oro eta Rica de Plata haien bila bidali zituen garaiko nabigatzailerik onenak.
|
|
|
|
Handik
urte askora, Aita Juan de Ugarte San Gregorio Kolegioko errektore zela, Mexiko Hirian, Zavalarekin gertatu zen Oculmako etxaldetik pasatu zen batean, eta haren beraren ahotik entzun zuen gertatutakoa. Aita Salvatierrak jakin, eta eskutitz batean kontatu zuen 1716ko urriaren 10eko data daraman gutun batean, gertaeretatik hogeita hamar urte baino gehiago pasatu eta gero.
|
|
|
|
Handik
urte gutxira," euskararen unibertsoa" izeneko mugimenduaren inguruan talde zabal bat euskalgintzaren estrategiez ari ginela, denen arteko erakunde artikulatzaile bat sortzeko ideia garatu zen, eta une batean txosten bat egitea tokatu zitzaidalarik ‘Euskararen Gizarte Erakundeen Kontseilua’ izena papereratu zen. Guatemalako maiak, gonbidatuta gure erakundeak bisitatzen dituztenean, txundituta geratzen dira euskalgintzako erakundeen gaitasunaz.
|
|
2014
|
|
|
Beharbada Donostiako San Inazio ikastetxean elkartuko ginen. Artean ez nekien berak Xamuio ezagutu zuela,
|
handik
urte batzuetara jakingo nuen.
|
|
|
Uste dut haurtzaro osoan ez nuela beste erlijioko inor ezagutu, ezta nabarmenean erlijioaren kontra zegoenik ere.
|
Handik
urte batzuetara jakin nuen goiko pisuko anarkista ez zela mezetara joaten, baina haurtzaroan ez zigun sekula inork horrelakorik adierazi.
|
|
|
Etxean eramaten zituen mantalak, adibidez, berak eginak ziren, beti neurri eta forma berarekin, guztia milimetratua, beti zuri beltz eta gris.
|
Handik
urte batzuetara, etxeko mantalak eginak erosi genituenean, esaten zuen besoak motzegia zituztela eta berak hotza sumatzen zuela ukalondotik gorako hamar zentimetro horietan.
|
|
|
|
Handik
urte askotara Manzanas hil zutenean, etorri zitzaidan gelara eta esan zidan etxean paper konprometituren bat banuen, eta edozer gauza zen konprometigarria sasoi hartan, garbitu egin behar nuela berehala, seguru aski polizia bere bila etorriko zelako. Gizagaixoari sei hilabetetako bizitza gelditzen zitzaion, orduan hori jakiterik ez bazegoen ere.
|
|
|
Era berean, iruditzen zitzaidan euskaldun guztiak zirela abertzaleak, edo gutarrak orduko hizkeran. Ez ziren egia ez bata ez bestea, baina
|
handik
urte askotara ikasiko nuen hori. Gaztaroan ikasi nuen, era berean, inguruko bi ikasle ingeniariengandik, neska bat, zenbat eta euskaldunago, orduan eta itsusiago, zenbat eta erdaldunago, orduan eta ederrago.
|
|
|
Marmolariak atseginak ziren, uzten ziguten marmol pusketak hartzen.
|
Handik
urte batzuetara, ama eta biok aitaren hilarria enkargatzera joan ginenean, arduradunak esan zigun," ah, el hijo del karrogile". Horixe zen gure aita gizon harentzat, karrogilearen semea.
|
|
|
Gainerako lehengusuen etorkizuna, gurea bezalaxe, ofizio bat ikastea zen, gero kalean lan egin ahal izateko.
|
Handik
urte batzuetara hil zen sekula mutil sendoa izan ez zen Pablito, eta azkenean baserria hutsik gelditu zen, gainerako anaia guztiak eta Manolita bera kaletar bihurtu zirelako.
|
|
|
Memoriak esaten dit bi aldiz, bizitza osoan, eman zidala protokolotik kanpoko musu bana. Bata, Erromara eraman nuenean eta Woytila metro pare batera ikusi genuenean, eta bigarrena,
|
handik
urte mordoxkara, hildakoan hiletak eta ehorzketa nola nahi zituen adierazten utzi nionean.
|
|
|
Abiatu ziren, bada, bi adiskideak, ilundu ondoren debekatuak zituzten kaleetan. Ez ziren tabernetara sartu, hori
|
handik
urtetara ere kosta egiten zitzaion. Baina paseo txiki hura kontatzen zuenean, gizonentzat zen esparruan nola ausartu ziren kontatzen zuenean, begiak piztu egiten zitzaizkion, munduari bira eman izan balio bezala.
|
|
|
Biak bete zituzten, Arantzazukoa
|
handik
urte mordoxkara gauzatu bazuten ere. Gauza da gure orduko etxea kartzelatik oso hurbil zegoela eta kartzelako monja bat amaz urrikaldu zela.
|
|
|
Ez zuten seme alabarik, baina hiru iloba izan zituzten etxean. Zaharrena, osaba bezala soinujolea, Anbroxi,
|
handik
urte gutxitara etorkizunean Segoviako ihesean parte hartu zuen argiketariarekin ezkonduko zena. Gero, gu baino pittin bat gazteago zen Izaskun eta ondoren Izaskunen anaia, Joakintxo.
|
|
|
|
Handik
urte gutxira, ilunabar batean amarekin izeba Mariaren etxetik gurera gindoazela, ikusi genuen prozesio bat ari zela irteten katedraletik. Amak esan zigun eskuan zuzi piztuak zeramatzaten gizonak errezatzen ari zirela, komunistak jende zintzoa hiltzen ari zirelako.
|
|
|
Uda horretan antolatu zen ere Victoria Eugenia antzokian Francori eskainitako antzezlan bat. Bertan egon ziren, zerrendaren arabera, Carmen Francoren festan egondako asko eta, egunkariaren esanetan, antzokirako bidean, antzokian bertan eta handik etxerakoan, sekulako biba eta txaloak jaso zituen Francok, seguruenik
|
handik
urte gutxitara hiriko kaleetan entzungo genituen biba eta txalo bertsuak.
|
|
2015
|
|
|
" Idiota zelako —erantzun zidan erretoreak buruarekin etsipen keinua eginez— Gaztetan anaiarekin haserretu, oinordetza zela eta, eta etxetik bota zian.
|
Handik
urte batzuetara, anaia hura, Venezuelara joanda zegoena, hil egin huen. Hortxe hasi huen dena.
|
|
|
|
Handik
urte askotara, igande goiz batean pinu haien artean arreba eta biok aita zenaren errautsak haizatzen ari ginelarik, loalditxo hartan aitaren itxitako begiak oroitu nituen; haren zurrunga arina burua enborrean bermatua. Lurrean, pinu orratzen gainean, nire liburu lodia oroitu nuen.
|
|
|
Karadzicek amorru bereziaz bonbardatzea agindu omen zuen Sarajevoko editore baten etxea, berorrek poetaren argitalpenen kritika kaltegarririk egina baitzuen.
|
Handik
urte batzuetara, editorearen etxea bonbardatu, esanez bezala alde okerrean jarri zinen. Idatzia dut nonbait:
|
|
|
Errukigabetasuna eta ardoa.
|
Handik
urte banaka batzuetara, goitizen hura zeraman gazteak etxetik dakusadan ibaiak bezain supituki bigarren izen hura utzi zuen atzean, antzinekora itzultzeko. Baztan eta Bidasoa.
|
|
|
Ez gertakari horretaz ez gizon hartaz. Gure aita, seme bakarra zena, amona hil ondoren gaixotu eta
|
handik
urte gutxira zendu zen. Inoiz ez nuen galdetu; inoiz ez nukeen galdetuko.
|
|
|
Arreba eta biok agur egin genion elkarri han berean, batek zekien noiz arte. Honorioren errautsak Arga ibaira bota genituen eguna,
|
handik
urte betera, izanen zen hurrengoa, pentsatzen dut. Aurkezpenaren egunaren arratsean aparkalekurantz segitu nuen nire bidea, bi liburu besazpian neramatzalarik, gizon haren memoriak eta nire poemarioa, alegia.
|
|
|
1030. Aznarrekin sinatutako" bake fiskala" hutsean geratu zen
|
handik
urte betera Kontzertua berritzeko ordua iritsi zenean, Estatuak bere irizpidea inposatu baitzuen. Horrela zioen Astekariak (59,)" Kontzertuaren mitoa" goiburupean:
|
|
|
1994ko otsailaren 19ko manifestazioa lan harremanen esparruari bazetxekion ere, suma zitekeen, baldin eta hasitako hurbilketak jarraitzen bazuen, lan arlotik haragoko gaietan ere batuko zituztela ahotsak sindikatu abertzaleek. Hori ikusiko zen
|
handik
urte batera, Aberri Egunaren karira beraz, ardura" sektorialen" zurigarririk gabe—, ELAk eta LABek agiri bateratua kaleratu zutenean.
|
|
|
Bizkaiko Erregionalekoak izandako kide bakarren batzuk ere izan ziren Leioan, Primi Abad tartean.
|
Handik
urte pare batera EAJren baitan izandako gatazkan ere tarteko izango zen Juantxu Beitia.
|
|
|
Izan ere, 2003ko azaroaren 1ean Iruñeko Anaitasunan907 eta, are argiago, abenduaren 16an Bergaran, 908 Ezker Abertzalearen mezua autodeterminazioaren aldeko indarren kolaborazioan ardaztu bazen, ardatz hori zeharo aldatuko zen
|
handik
urte betera, 2004ko azaroaren 14an, Ezker Abertzaleak Anoetako belodromoan" Orain herria, orain bakea" proposamena aurkeztu zuenean: Anoetan, 15.000 jarraitzaileren aurrean," abertzaleen indar metaketaren estrategia aldatu eta alderdi guztien arteko akordioaren aldeko apustua egin zuen Batasunak". 909
|
|
|
Duela hamabost urteko lehen truke hartan Idurre izan zen ikasle antolatzaile motorretako bat, eta bere mutila zen Ander.
|
Handik
urte gutxira atxilotu zituzten biak, eta Idurre hurrengo egunetan atera bazen ere, urte batzuk barruan egin zituen Anderrek. Hiru umeren guraso dira orain.
|
|
|
Euskararen aldeko mugimenduak alferrik galdutako energiaren eta denboraren kontabilitate liburuaren atal hori amaitutzat eman zen. Hala ere, erantsi behar da, zeingehiagoka gogorrean ari zirenez aparte, botere boteretsuagoa ere bazegoela botere borroka hari begira, ez baitzen ez bat batekoa ez ustekabekoa izan
|
handik
urte batzuetara Estatuak AEK erakundeko arduradunak ‘terrorismoagatik’ auziperatzea.27
|
|
|
Gerora BBV bankuari saldu zitzaion BIM eta ondoren horrek Banco Espiritu Santori.
|
Handik
urte batzuetara, Ribok kontrolatutako enpresa horietako batean, Vilarrassa Sicran, Valentziako epaitegi batek Ribori eta BIMeko beste bi buruzagiri langileen Gizarte Segurantzako kuotak bidegabeki bereganatzea leporatu zien. Onik atera zen.
|
|
|
|
Handik
urte anitzetara, Lezkano zenaren gorpu aztarnak eta haren paperak ediren zituztenek jakin zuten ezen, Jururu hartako indioak karibe izugarriak zirela, taino anitz erho eta besteak ohilduz, beraien lurretan ostatu harturik zeudenak; alta, taino haienak ziren espainolek suntsitu zituzten eidol eta tenpluak.
|
|
2016
|
|
|
Horrela izanda, bere lanari sendo lotu zitzaion, 1839 urtearen abuztuaren 31n Bergarako besarkada sonatua jazo arte. Hiru hilabete beranduxeago, eginiko ekintza guzien oroigarria eskaini zion erreginari, baina bere ahaleginak oso eskertuegiak izan ez baitziren edo,
|
handik
urte gutxira liburu bat osatu zuen denaren berri emateko asmoz: Memoria dirigida al gobierno español sobre los planes y operaciones puestos en tjecucion para aniquilar la rebelion en lasprovincias del norte de España, Okzitaniako Tolosan agerrarazi zuena Henaulten moldiztegian 1841 urtean, eta hiru urte beranduxeago bigarren agerraldi batean Madrilgo Narciso Sanchizen etxean.
|
|
|
Lan eskasa zukeen, nonbait, halako toki txairo baino txiroan, eta 1596 urtean Orreagara jo zuen, bi urte beranduxeago bertaniko anaidegoan profesioa eginez.
|
Handik
urte gutxira, hau da, 1609 urtean hain zuzen ere, lic. subprior bezala agertzen zaigu agirietan. Bederatzi urte beranduago, Felipe III.a erregeari Orreagako prioretza edo La Olivako abade titulua eskatu zion; alabaina bere eskakizunak oso adituak ez omen ziren izan, hala iduri nonbait, eta 1625 urtean betetzen zuen kargu berean zendu zen.
|
|
|
Erantzunen kopurua hondarribiarren ehuneko hiru izan zen eta ez zuen aurreikusten
|
handik
urte betera gertatuko zena. Halere, bertute handi bat izan zuen galdetegiak:
|
|
|
Ixabelena bai, hasieratik antzeman nuelako harengan aurrendarien jokaera. Beste norbaitena ere bai, Maite Arizagarena,
|
handik
urte gutxira minbiziak jota hil zenarena.
|
|
2017
|
|
|
Baina
|
handik
urte batera edo, Elizabeth Tupper anderea Gipuzkoako Diputazioko Julio de Urquijo liburutegian agertu zen, Douglas Gifforden gomendiozko gutun batekin. Nik, aitaren bila joanik, han ezagutu nuen.
|
|
|
Haiekiko lotura bakarra oraindik ere urteoro eguberrikari elkarri igortzen genion gutuna izan zen. Aita eta,
|
handik
urte batzuetara, Elizabeth Tupper anderea zendu zirenetik aitzina, ezta hori ere.
|
|
|
Horiek guztiak Minarekin lerratu ziren eta denak hil ziren askatasunaren borrokan Mexikok independentzia lortu aurretik. Lizeagak ihes egitea lortu zuen Mina Venaditon atxilotu zutenean, baina
|
handik
urte betera diru zorrak zirela eta beste gerrillari batek atzetik hil zuen. Ortiz de Zarate insurjentea errealistek hil zuten Remedios gotorlekuaren defentsan.
|
|
|
Han ezagutu zituen Soto la Marinatik bizirik irten ziren Minaren soldadu apurrak.
|
Handik
urte gutxira, Espainiako morrontzatik Mexiko askatu ondoren, Bustamantek berak17 bizi izandako iraultzari buruzko historia idatzi zuen eskutitzen bidez 1821etik 1832ra bitartean. Bustamantek bere Cuadro Historico an jaso zituen Xabier Minari buruz herriak kantatzen zituen bertso batzuen hasiera:
|
|
|
Agian, horregatik, beti eraman zuen hiri hura gogoan. Eta, agian, horregatik ere,
|
handik
urte batzuetara, Sombroko gotorlekua defendatzen ari zela, haizeak harrotutako banderak erakusten zituen Iruñeko lehoia eta Nafarroako kateak. Haren azpian ezpata gorria eskuan, suhar bihotz ematen zien insurjenteei Xabierrek:
|
|
|
Including a Narrative of the Expedition of GeneralXavier Mina.
|
Handik
urte betera Londresen berrargitaratu zuten liburua, eta 1821eko edizio horretan lehenbizikoz txertatu zuten Xabier Minaren erretratu famatua, ezpata zorrotik ateratzeko zorian erakusten duena. Ingalaterran erbesteratua zegoela, Jose Joaquin de Mora liberalak 1824an gaztelaniazko bertsio hankamotza egin zuen, berak zioenez, espainolei mingarriak izan ahal zitzaizkien pasarteak kendu baitzituen.
|
|
|
Egunak joan, egunak etorri eta
|
handik
urte askotara, Herioak gazte hura aspaldian ahantzia zuenean, hara non ikusi zuen, urrunean, giza irudi bat, dirdai, mutiri, lotsagabe hari so egiten ziona, eta, ikuskizun izugarri hark eraginda, aspaldiko oroitzapenak gogora ekarri zituen. Herioa ikaratu egin zen, zirrara zahar batek goitik behera astindu zuen.
|
|
|
|
Handik
urte gutxira, gazte hura berekin eramateko beste aukera bat ageri zitzaion Herioari. Espainiako erregearengandik ihes egin ondoren, hura bezalako beste gazte batzuekin preso zegoela Donapaleun, Fernando erregeak hiltzaile aldra bat bidali zuen haren bila, hilik edo bizirik Espainia aldera eramateko.
|
|
|
Eskaintza bakarra Migel Lardizabal Indietarako ministroak Xabier Minari egin zion, Ameriketara bidali nahi izan baitzuen insurjenteen kontra borrokatzera.
|
Handik
urte gutxira, Mina Ameriketara abiatuko zen, baina insurjenteen aldeko borroka egitera.
|
|
|
Konstituzio horretan Mexiko independentea eratzeko oinarriak ezarri ziren, zeinetan nazio mexikarrak errepublika itxura hartzen baitzuen eta esklabismoa erabat gaitzesten baitzen.
|
Handik
urte gutxira Xabier Mina Mexikora joango zen haren independentziaren alde borrokatzera.
|
|
|
25. Alexandre Moline de Saint Yon Frantziako kapitain bat izan zen Penintsulako gerratean, Soult mariskalaren aginduetara.
|
Handik
urte batzuetara, 1840an, esperientzia horretan oinarrituta, Xabier Minari eta Frantzisko Espozi buruz liburu bat idatzi zuen (Les deux Mina). Orduan, zaharra zen eta landa mariskalaren kargua zeukan.
|
|
|
Alcañizeko eta Belchiteko batailetan frai Servando Teresa de Mier apaiz mexikar independentistak ere parte hartu zuen eta, Alcañizeko garaipenaren ostean, Blake jeneralari bertso batzuk eskaini zizkion.
|
Handik
urte batzuetara frai Servandok eta Minak berriro elkar aurkituko zuten Ingalaterran eta elkarrekin abiatuko ziren Mexiko askatzera.
|
|
|
Murat mariskalaren krudelkeriak eskola ekarri zuen.
|
Handik
urte gutxira, 1811n, Xabier Mina Vincennesen preso zegoela, Reille konde Nafarroako gobernadoreak antzeko bando bat argitaratu zuen Espozen gerrillariak izutzeko asmoz. Eta Espozek era berean erantzun zion, bere oroitzapenetan idatzi bezala:
|
|
|
|
Handik
urte betera, gastu handiegiak zirela Goizuetak bakarrik bere bizkar hartzeko, eta Leitzakoei eskatu zien laguntza(): " Que en laproxima reunion de Leiza expongan el regidor stndico Juan Navarro y el mismo empleado de telefonica Martin Arocena:
|
|
|
Begira
|
handik
urteren burura, zer esaten zuen udal batzarrak, 1915eko uztailaren 18an, Pello Untxalok Loiarta etxeari plaza aldera balkoia ateratzeko eskaria egin zionean (GUA, 34 or):
|
|
2018
|
|
|
Iruñeko bat, Periko Diez de Ultzurrun (1957an Vianako Printzea Erakundeko Euskara Sustatzeko Arloko zuzendari izendatu zutena); bi apaiz sakandar: On Jose Maria Satrustegi arruazuarra, Urdiaingo erretorea, eta On Inozentzio Aierbe Irañeta uhartearra, San Migeleko santutegiko apaiza; leitzar bat, Gorka Trintxerpe, Patxi Zabaleta benetako izenaz askoz ere ezagunagoa; baigorriar bat, Jean Haritschelhar,
|
handik
urte batzuetara Euskaltzaindiaren lehendakari izatera deitua izanen zena; eta beratar bat, Aingeru Irigarai Apat Echebarne, Larrekoren semea eta Jose Angelen aita. Azken hauek guztiek parte hartu zuten pizkunde berrian, Vianako Printzea Erakundeko aldizkarian artikuluak idatziz Aitorren hizkuntza zaharrean.
|
|
|
German Sanchez Espeso Iruñean jaio zen 1940ko urtarrilaren 22an. Iruñeko Jesuitetan ikasi zuen eta 1957an konpainia honetan sartu zen, nahiz eta
|
handik
urte gutxi batzuetara atera (Manuel Iribarrenen iritzi beti neurritsu eta zuhurraren arabera: " conocida su novela, no era dificil de prever").
|
|
|
Bizitzak nora eramango gaituen jakiterik ez dagoenez,
|
handik
urte gutxira beste mota bateko biktimen errealitatea ezagutzea egokitu zitzaidan. Opuseko Unibertsitatea ezusteko aurkikuntza zen, zentzu guztietan, ni bezalako 18 urteko mutikoarentzat.
|
|
|
Horrela, Iruñeko VI. Aste Sozialean (1912) finkatutako sentiberatasun horrek akuilaturik, 1915ean Sindikatu Katoliko Libreak sortu ziren, eta izenak berak dioen bezala, langile elkarte kristau horizontalak ziren, betiere aldarrikapenean oinarriturikoak.
|
Handik
urte gutxira, hiriburuko sindikatu libre horietako kideak beste elkarteetakoak bezainbeste ziren, hau da, erresistentziako elkarteetakoak eta La Conciliacion erakundekoak bezainbeste, eta ia ez zen langilerik aldatu elkarte horietatik sindikatu berrira (S. Carrasco, 1986, 53).
|
|
|
Euskaldunen exilioak ez du ia etenik izan XX. mende osoan. Bigarren Mundu Gerra bukatu ondoko urteetan ere izan ziren errefuxiatuak kontuan hartuz, ez ziren hamar urte baino anitzez gehiago iragan ETAko lehenbiziko kideak (Txillardegi, Julen Madariaga, Federico Krutwig...) Lapurdira joaten hasi bitartean, 1961ean.306
|
Handik
urte gutxira, 1969an, Telesforo Monzonek eta Piarres Larzabalek Anai Artea elkartea sortu zuten Donibane Lohizunen, iheslari belaunaldi berriari harrera egiteko. Urte berean, Euskal Herri kontinentaleko 96 apaizek errepresio frankistaren kontrako adierazpen bat argitaratu zuten, errepresio hura pairatzen zuten euskaldunen alde eginez.
|
|
|
Bazuen curriculum bat gaitza, Zeruko Argia edo Egan bezalako aldizkarietan idazten edota liburuak argitaratzen.
|
Handik
urte gutira, ETB Iruñerrian ikus zitekeen Aralarren bere babesean izkutuan jarria zuten antenari esker, gobernadorearen isunak eta guardien mehatxuak pairatzea erakarri ziona. Ez zegoen unerik hoberenean, lau hilabete eskas lehenago santutegiko esmaltez osaturiko erretablo famatua baitzuen eramana Erik Belgikarra arte ebasleak; afaltzerakoan, aferaz galdegin geniolarik, malkoak ageri zitzaizkion begitartean.
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, lanean hasi eta sos zenbait bildurik, gure etxeko hobiko gurutze itsusian ageri zen Casa Jamar hark min ematen zuen eta hilarri berria egin zezan galdegin nion Zerrajerori, irudi klasikoa zuen hilarri borobila. Erran gabe doa, Xamarrena behar zuen idatzirik.
|
|
2019
|
|
|
Berari hasieran, hamalau urterekin aitak Valdesalcen bakarrik utzi zuen garaian, jasanezina zitzaion eginbehar hura.
|
Handik
urte pare batera, ordea, Basiliok bezalaxe erabiltzen zuen kutxiloa.
|
|
|
|
Handik
urte gutxira, bizitzak ostera ere Florinak eta biok elkar ikusteko parada eskaini zigunean, Madrilen oraingo honetan, nik aitortu egin nion Alonsorekin izan nuen flirt igarokorra, hori entzuteak Florinari jada ez zionean batere axola. Eta jada batere axola ez zuenez, Florinak Mexikon Alonsorekin, nik baino denbora luzeagoan, izan zuen erromantze haren xehetasunak kontatu zizkidan.
|
|
|
—Bai. Baina
|
handik
urte batzuetara, bigarren mundu gerra amaitu zenean, Nurenbergeko epaiketa ospetsuak hasi ziren kriminal nazien aurka. Epaiketa hauek 1945eko amaieran hasi ziren eta ia 1946ko bukaera arte iraun zuten.
|
|
|
Horrek erakusten du, Aresoarte generikoak, bazuela garai hartan, gaur ez bezalako hedadura eta eragina, leitzarren oroimen geografikoan.
|
Handik
urte betera, hara zer jaso zuen Patziku Arribillaga eskribauak, 1727ko ekainaren 22 an (NAH, 16277/ 1 kaxa, 70 sorta): " Arrendacion de la borda de la casa de Rementanea sita en elpuesto de Aresoarte por Miguely Martin de Eguzquiza padre e hijo a Joseph Antonio de Apezechea y su muger para ocho años de San Miguel a San Miguel con la condizion de roturar dos rovos de trigo siguiendo a lo que se halla roturado, y cada un año plantar una carga de fresnos en la circunferencia de la dicha Borda" eta baldin karobia egiten hasiko balira, jabeak berak lagunduko liekela" con quatro juntas de bueyes" beharrezko material guzien karreto lanetan.
|
|
|
" Miguel Azpiroz y Catalina de Inchauspe: la casa llamada Charticorena afrontada con Tuterenea,
|
Handik
urtetara, hona 1713ko garagarrilaren 20an, P Arribillaga eskribau leitzarrak idatzi zuen ezkontratua (NAH, 16270/ 3,24): "... dentro de la borda o caseria llamada de Codoban otorgaron contrato matrimonialpor una parte Domingo de Azpiroz, hijo legitimo de Miguel de Azpiroz y Ma Ana Sagastibelza de Areso, y por otra Maria de Garaicoechea, hija legitima de Cathalina de Insauspe viuda de Juan de Garaicoechea, vecinos del lugar de Lezeta en el Valle de Larraun, futuros esposos".
|
|
|
|
Handik
urteren burura, 1723an, Leitzako alkate Miguel de Elduayen y Recalde jaunak, 1694ko auzi sonatu haren kopia eskatu zion Lekunberriko alkate Joan de Artola jaunari, Leitzan bertako Francisco de Arribillaga eskribauaren bidez, eta baita Argaña lankide zaharraren artxibotik atera ere honek 1723ko urriaren 9an: " y saque copia de dicha escritura[...] quepaso por testimonio de Miguel Argaña escribano realya difunto, cuios registros paran en poder de otro MigueldeArgaña su hijo,[.] y mande proveer de compulsatoria".
|
|
|
|
Handik
urteetara, penintsulara itzulita, hau idatziko zuen Maria Zambranok:
|
|
|
Bizitzak, ordea, jira-bira asko ematen ditu eta
|
handik
urte gutxitara lehen intsumisoen kasuak ezagutu genituen, bai eta kontzientzia objektoreak ere. Geroago, talde antimilitaristek lortu zuten soldaduskaren kontrako mezua txertatzea jendartean eta, ondorioz, 2002an bertan behera utzi zuen Estatuak derrigorrezko soldaduska (bakea defendatzeko gerlari profesionalak ditugu ordutik).
|
|
2020
|
|
|
Etxeberria, Larreta, Zubeldia, Sagastume, eta nik esanahirik ez zuena eta euskal kutsurik ere ez zuena.
|
Handik
urte askora, umetako liburu bat begiratzen ari nintzela —nire lehen euskarazko liburua, izeba Julik oparitutako Juan San Martinen Zirikadak—, hasierako orrian Koldo Arrijostes sinadura topatu nuen. Bai, orduan gogoratu nintzen bolada batean, bederatzi hamar urte nituela, horrela sinatzen nuela.
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, 2003an Gasteizko Letren Fakultatean Euskal Filologia ikasten ari nintzela, Henrike Knorr zena izan nuen irakasle Onomastika ikasgaian, eta, gaiarekin lotura zuenez, nire abizenaren historia kontatu nion. Interes handia jarri zuen, eta esan zidan, ikertzen jarraitu nahi banuen, Trebiñu herriko artxibategian bazela errolda zahar baten eskuizkribua.
|
|
|
Ondoren, alde egin behar izan zuen berak ere, eta bandidu bihurtu zen" Jose Navarro" izenpean.
|
Handik
urte batzuetara, bere jokaeraren arrazoiak azaltzean, ez zuen gona gorri motz motzik aipatu, baizik eta Gitanillak erabilitako hizkuntza. Heriotza zigorra jaso aurreko unean, halaxe aitortu zion alboan zuen lagunari:
|
|
|
Euskal Herrira itzulita, ekidistantziaren metaforak egiaren itxura hartzen du maiz, baina, kasu honetan ere, urruntasunagatik da, indiferentziagatik. Tartea fisikoa edota" informatiboa" izan daiteke (Santi Brouarden hiltzaileak ez zekien ezer hari buruz, eta
|
handik
urte askora, telebista programa batean haren aldeko manifestazioen irudiak erakutsi zizkiotenean, izugarri harritu zen. Aurreneko aldiz ikusten zituen, seguruenik ere hemendik kanpoko telebistek ez zituztelako inoiz eskaini); izan daiteke tarte hori, indiferentzia edo urruntasun hori, pertsona minduari dagokiona (etxeko bat atentatu batean hila dutenek, mehatxupean bizi izan direnek, tortura nozitutakoek..., halakoek ez dute ezer jakin nahi izaten bestearen maluraz); izan daiteke komenentziazkoa ere, interesatua, irabazi ekonomiko bat tartean; izan daiteke, azkenez, uharte populatu batean bizitzeko premiaren ondorio.
|
|
|
Bietan gazte gazte ageri zen.
|
Handik
urte gutxira sindikatuko aldizkariko gizon bat joan zen behin meategiko ahora, taldeari argazki batzuk atera nahian. Berak ezetz, ez zela feriako tximinoa argazkietan aurpegia ikatzez belztua eta irribarretsu ateratzeko.
|
|
|
...ak zerbait agertu baino lehen eta ondoren aldi berean aurretik eta ondoren guztiak bere doblea pentsa daitekeen guztiak du bere doblea han begiratu bestela han ahaztua hitzek entzuten dutena entzunmugan lehenengo akatu eta gero laguntza bidali ilargi betearen bide zaharretatik bidali nahasia nahasia ilea moztu zioten behatza moztu zioten burua zeharkatu zioten eta orban horretan hatza sar zitekeen
|
handik
urte askotara hori bera egin zezakeen hori bera egiten zuen fruituei hezurrak kentzean eta negartiei malkoak kanpoan barruan eta orduan indar hori lurra eskuetan orban sustraiak indar hori beltzaren beltzenetik soilik itsasoaren erdian une argiztatuenetan hala eta solstizio ikaragarria eta esaldi bat bestean eta esaldi bat bestean eta esaldi bat entzun enbor moztu horren zirkuluen esana esaldika ... orria zuria lerroa larrosa zuriak kanpoan barruan haizea fin atarian ubarroia eta txakurra arin beltzak airean bada horizontea denbora iragankor arrabotsa ozenago boza ozenago arian adi haragia izaki irekia azaljotzearen atarian noli mi norbaitek zerbait amestu du zerbaitekin eta gertatzen da esnatzean ez duela gogoratzen eta betebeharretara lotzen da eta bai esaten du eta bada zerbait gorputzaren ertz batean itsatsita zerbait hezur baten ertzean eta norbaitek eta esnatzean ez hasten denean desegiten da eta emakumea eserita eta aitorpen egun baten ostean artean hegalariak ez ausaz arrats gorri gorputz arrats fina tramontana lizunentzat bifidoa mingaina eta azalean irristatu eta azpira sugea eta azkazal azpira mingaina erdibanatu begira nola dabilen pumaren aurrean biluzik oihanean mendiak mugitzen zer amildegiaren ertzean igerian zer gertatu da orain gauez urtaro bakoitzean urtero utero lurra lurra ura eta aura izateko jaio neguko itsasoaren erdian bizitzara jaio bi zitzara ekarri zintuen gaua deitu ez emakumea ala gizona izateko izatea baizik ez urtaro edo utero izateko ez lurruna ala beruna izateko ez makina ala makila izateko makina organoa ahots biziaren misioa ahotsaren makinak bizitzen organoak bizitza makinak organoak eta ahotsak bere misioa bi ahots organoak bi misioa zuen makinak bizitza organoak makina bizi misioa ahotsa misioa bizitzarentzat ahotsari makina bat organoak ahotsari misiorako makina bizitza ahotsaren misiorako organoak orria zuri karnala eta los organos para la mision de la voz eran incomprensible agitan el agua su luz incomprensible libertad eres mi kantu horretan gorputz zati hemen enarak gerrian etzanda eztanda instant horretan zein xuxurla ote halako batean isiltasuna dago makinan tramontana hitzak isiltzen limiteetan egiten da dena ikusezin denboraren paisaia dezente luzatu zen hasperen bakoitzean izan daiteke take me up up up up ubarroiak hegalak lehortzen han hamalau ubarroi hemen animalia eta ez animalia hemen emea eta ez emea hemen umea eta ez umea hemen umela eta ez umela hemen humano eta ez humano hemen umo eta ez umo orain isiltasuna izendatzen ari zarela isiltasuna izendatzen ari zarela esatea edo esan gabe isiltasuna izendatzen ari zarela sal salva salvia savia sal ahal han hots baten eta bestearen arteko espazio bakan hots baten eta bestearen arteko hitz baten eta bestearen arteko irudi isuri isurle isiltasuna ez da zarataren antonimoa entzun isiltasunak duen sinfonia adibidez baso batean adibidez baso batean gauez bakardadean adibidez baso batean gauez bakardadean ekaitzaren erdian questo mare emebotsa eta hori berriro estali esaldika ezaldika esanez plazenta hauskortasun hori eta ez bakarrik zuhaitzen eta aurpegia egin lo egin iraganetik lo bihotza belarretan egin kedarra egin zaratotsa eta agurrean begiratu atzera arima bertan ahaztu duzun begiratu bertan zenbatetan ahaztu duzun galderen ertzetan zeinek elikatzen du zein itzali dira lasto fardoak arin atera aurrera arin eta arima zenbatetan ahaztu duzun itzali dira eta mendi horrek han mugituz ez da su voz antes de que questo mare eta katua atarian puma modura zelatari ehiztari ehizian basoa ehizian basurdea ehizian historia ezian historia ezian basurdea ezian basoa ezian izendatu eta esan ezanahia eta esan ezaldika historia bere gezurra la historia si la historia ahoak arnasa mastekatzen eta ahotsa ahoratzen eta listua ahozkatzen eta bi hots eta bai aise so egin begiratu behar zaionari lengua enebral entre enebros alkatraz hori begipean ipar orre artean esnatu zenean han zegoen gorputzaren ertz batean itsatsita eta norbaitek ozenkiro ahoan birrindu hots bakar bizitza kolpe bakar ahots bakar lerrobakar bizitza kolpeka listua eztarrian sua aurrean adar kedar eta ezezko baten ertzak zerbait agertu baino lehen eta ondoren aldi berean aurretik eta ondoren guztiak bere doblea pentsa daitekeen guztiak du bere doblea han begiratu bestela han ahaztua hitzek entzuten dutena entzunmugan lehenengo akatu eta gero laguntza bidali ilargi betearen bide zaharretatik bidali nahasia nahasia ilea moztu zioten behatza moztu zioten burua zeharkatu zioten eta orban horretan hatza sar zitekeen handik urte askotara hori bera egin zezakeen hori bera egiten zuen fruituei hezurrak kentzean eta negartiei malkoak kanpoan barruan eta orduan indar hori lurra eskuetan orban sustraiak indar hori beltzaren beltzenetik soilik itsasoaren erdian une argiztatuenetan hala eta solstizio ikaragarria eta esaldi bat bestean eta esaldi bat bestean eta esaldi bat entzun enbor moztu horren zirkuluen esana esaldika ezaldika ezarian eta inermea dago babesik gabekoa inerme esnatzean ez du bide laburrena erakutsi hori dena jateko mila zatitan zerrendarik txarrenak ere aurreikusten ez zuen eta hor bai norbaitek eta arian esnatzean itsatsita gorputzaren ertz batean hezur mendi labar that night that light started paisaiak janda horizonteak janda eta jupiter eta saturno erdian errepide erdian hezurrak janda harriak janda horizon argi hura erdian errepide erdian janda gorputzak janda eta bera lautadan ibiltzen eta bera gaua ibiltzen eta bera kantu doi baten antzera eta bera bizitza abesten eta bere orbainetan pentsatzen eta bere erreinua begiratzen eta hegalak bilatzen eta izarrak gerrian bueltan eta bera lautadan zehar eta bera izarren bueltan eta dena bidaia zen eta etorri nahi al duzu eta utzidazu su jaten eta hemen tarte batez geratzekotan bidaia dena hemen eta mendi bat emango dizut eta argi hura gaua hartzen eta bera gorputzak janda eta bera urrunago ibiltzen eta kantua otu zitzaion eta haizeak dena batu zuen eta bere iragana itzuleran eta sorbaldatan bilatzen du eta bilatzen ditu hegalak eta bidaia gertatzen da argi hartan lautadan bidaia gertatzen da bidaia lautada kantatuan lautada izendatuan hor entzunmugan hor lautadan zentzumugan bi argi haietan gerriaren bueltan erreinu eta itzalik gabe itzuleran eta bera lautadan zehar eta bera izarren bueltan eta dena bidaia zen eta etorri nahi al duzu eta utzidazu su jaten eta hemen tarte batez geratzekotan bidaia dena hemen bidaia iragarle bidean behera isurketak argi sutsua ikusmugan arrats itzalak errepidean arrastaka lurtaiaren hezetasuna aurpegi eta besape argi hau haize hau galeperren kantua arras irudi dirudi da irudi dirudi irudi da irudi dirudi du gaueko piztia beldurtua goizeko azeria eta egunen batean beharbada maitatu ditudan gorputzak bilatuko dituzu zer entzun duzu zeinek du ahotsa eta zergatik ez bada sikiera dioena entzuten iturriko zurrusta ur emaria fin noiz zeharkatuko hitzak ez hotsik gabe ezer hitzak ez dira ezeren mapa hotsik gabe ez dira isiltasuna izan daiteke presentzia erreinu baten antzera eta zer lore xori zuhaitz ala enaren artean enarena eta badoaz ezarian atea korronteak eta denbora denboraren barruan eta den dena denaren barruan ihes mater celeritas eta hemen ezerk ihes egiten hemen eme gorputzek badakite izateaz hemen iraganek leun larrua jotzen orainarekin hemen arratsean eme itzalek eta hemen izarrek baino ez dute ihes hemen hatzak begi belarriz eta halako batean isiltasun bat dago nonbaiten alderen batean hor horizontea hemen beste edozein bezala hitz egiten eta hemen ez oso urrun ez oso urrun eta itzal horixe erabiltzen badu aurpegia estaltzeko eta argia biokin eder goiz bat goiz gori eder bat eder goiz gori gorri gori eder bat batean erre bai goiz gori hori gori eder autoan bitan mundua bitan pagoa artea elkarri jaten bitan isurkin emari hitz hau erori hezea eta erre goiz gori gorri hori hitzek beste gorputz batean esan dira izango dira izan esan dira sargori itsasoan eta hamalau ubarroi hegalak lehortzen iluminatuak ukiezin esandakoek jada ez ipurtargi hitzek eta ipurtargi hitzek ere hemen tramontanak hemen profanazioak zaldi gaztean trostan eta zaldi amorratuan trostan trostan trostan trostan trostan orain basozalearenak dira eta enborrak ezpala ezpata ez bada ezkata ezpada eztanda etzanda ez bado ez baso ez baia ehizian ezian ezarian hitzak itzain hitzain hitzak zain argi izpi bat edo dizdira bat idazten hasten den eskua zeinek jasoko du idazten duena no es el mapa el paisaje bete betea dago bai goiz gorri gori hori esan hemen eta sinkronia galtzea hondamendia hitzak ez dira las palabras no las palabras son son su son eta gertakizun haien materialismoa ez da existentziarena gertakizun haien materialismoa kontsolagabe ikusi nola jarri gauzak elkarrekin mingainean isil azken irudia betazalean zerotik zerutik eta argi hau sugegorri gori gorri goiz gorri gori erreka ertzean eta zaldi bakartia ura zurrupatzen zurrusta huts iluminatuak mendi magala zeharkatu ardiak lerro batean zuri eta hemen azaljotze hemen el chopo el olivo sus sombras se buscan en la hemen bizitza makina organoak bizitza enbortua eta hemen begi gorrituek eta aho begiak elkarri edaten hemen denbora hezur eta hemen lurrak hemen ertzak izendatzen gorputzak hemen izatekotan ezerk ihes eta izatekotan denak sei sorgin orratz urdin pagoen hostoetan argiaren bila ur jauzia izango zelakoan sorgin orratza eskuan orain atzo arian uste zuen urtegi batean zegoela uste zuen erori egin zela oihanaren erdian ez zegoen estaldurarik gerra amaigabean jolastu
|
|
|
orria zuria lerroa larrosa zuriak kanpoan barruan haizea fin atarian ubarroia eta txakurra arin beltzak airean bada horizontea denbora iragankor arrabotsa ozenago boza ozenago arian adi haragia izaki irekia azaljotzearen atarian noli mi norbaitek zerbait amestu du zerbaitekin eta gertatzen da esnatzean ez duela gogoratzen eta betebeharretara lotzen da eta bai esaten du eta bada zerbait gorputzaren ertz batean itsatsita zerbait hezur baten ertzean eta norbaitek eta esnatzean ez hasten denean desegiten da eta emakumea eserita eta aitorpen egun baten ostean artean hegalariak ez ausaz arrats gorri gorputz arrats fina tramontana lizunentzat bifidoa mingaina eta azalean irristatu eta azpira sugea eta azkazal azpira mingaina erdibanatu begira nola dabilen pumaren aurrean biluzik oihanean mendiak mugitzen zer amildegiaren ertzean igerian zer gertatu da orain gauez urtaro bakoitzean urtero utero lurra lurra ura eta aura izateko jaio neguko itsasoaren erdian bizitzara jaio bi zitzara ekarri zintuen gaua deitu ez emakumea ala gizona izateko izatea baizik ez urtaro edo utero izateko ez lurruna ala beruna izateko ez makina ala makila izateko makina organoa ahots biziaren misioa ahotsaren makinak bizitzen organoak bizitza makinak organoak eta ahotsak bere misioa bi ahots organoak bi misioa zuen makinak bizitza organoak makina bizi misioa ahotsa misioa bizitzarentzat ahotsari makina bat organoak ahotsari misiorako makina bizitza ahotsaren misiorako organoak orria zuri karnala eta los organos para la mision de la voz eran incomprensible agitan el agua su luz incomprensible libertad eres mi kantu horretan gorputz zati hemen enarak gerrian etzanda eztanda instant horretan zein xuxurla ote halako batean isiltasuna dago makinan tramontana hitzak isiltzen limiteetan egiten da dena ikusezin denboraren paisaia dezente luzatu zen hasperen bakoitzean izan daiteke take me up up up up ubarroiak hegalak lehortzen han hamalau ubarroi hemen animalia eta ez animalia hemen emea eta ez emea hemen umea eta ez umea hemen umela eta ez umela hemen humano eta ez humano hemen umo eta ez umo orain isiltasuna izendatzen ari zarela isiltasuna izendatzen ari zarela esatea edo esan gabe isiltasuna izendatzen ari zarela sal salva salvia savia sal ahal han hots baten eta bestearen arteko espazio bakan hots baten eta bestearen arteko hitz baten eta bestearen arteko irudi isuri isurle isiltasuna ez da zarataren antonimoa entzun isiltasunak duen sinfonia adibidez baso batean adibidez baso batean gauez bakardadean adibidez baso batean gauez bakardadean ekaitzaren erdian questo mare emebotsa eta hori berriro estali esaldika ezaldika esanez plazenta hauskortasun hori eta ez bakarrik zuhaitzen eta aurpegia egin lo egin iraganetik lo bihotza belarretan egin kedarra egin zaratotsa eta agurrean begiratu atzera arima bertan ahaztu duzun begiratu bertan zenbatetan ahaztu duzun galderen ertzetan zeinek elikatzen du zein itzali dira lasto fardoak arin atera aurrera arin eta arima zenbatetan ahaztu duzun itzali dira eta mendi horrek han mugituz ez da su voz antes de que questo mare eta katua atarian puma modura zelatari ehiztari ehizian basoa ehizian basurdea ehizian historia ezian historia ezian basurdea ezian basoa ezian izendatu eta esan ezanahia eta esan ezaldika historia bere gezurra la historia si la historia ahoak arnasa mastekatzen eta ahotsa ahoratzen eta listua ahozkatzen eta bi hots eta bai aise so egin begiratu behar zaionari lengua enebral entre enebros alkatraz hori begipean ipar orre artean esnatu zenean han zegoen gorputzaren ertz batean itsatsita eta norbaitek ozenkiro ahoan birrindu hots bakar bizitza kolpe bakar ahots bakar lerrobakar bizitza kolpeka listua eztarrian sua aurrean adar kedar eta ezezko baten ertzak zerbait agertu baino lehen eta ondoren aldi berean aurretik eta ondoren guztiak bere doblea pentsa daitekeen guztiak du bere doblea han begiratu bestela han ahaztua hitzek entzuten dutena entzunmugan lehenengo akatu eta gero laguntza bidali ilargi betearen bide zaharretatik bidali nahasia nahasia ilea moztu zioten behatza moztu zioten burua zeharkatu zioten eta orban horretan hatza sar zitekeen handik urte askotara hori bera egin zezakeen hori bera egiten zuen fruituei hezurrak kentzean eta negartiei malkoak kanpoan barruan eta orduan indar hori lurra eskuetan orban sustraiak indar hori beltzaren beltzenetik soilik itsasoaren erdian une argiztatuenetan hala eta solstizio ikaragarria eta esaldi bat bestean eta esaldi bat bestean eta esaldi bat entzun enbor moztu horren zirkuluen esana esaldika ezaldika ezarian eta inermea dago babesik gabekoa inerme esnatzean ez du bide laburrena ...ak zerbait agertu baino lehen eta ondoren aldi berean aurretik eta ondoren guztiak bere doblea pentsa daitekeen guztiak du bere doblea han begiratu bestela han ahaztua hitzek entzuten dutena entzunmugan lehenengo akatu eta gero laguntza bidali ilargi betearen bide zaharretatik bidali nahasia nahasia ilea moztu zioten behatza moztu zioten burua zeharkatu zioten eta orban horretan hatza sar zitekeen
|
handik
urte askotara hori bera egin zezakeen hori bera egiten zuen fruituei hezurrak kentzean eta negartiei malkoak kanpoan barruan eta orduan indar hori lurra eskuetan orban sustraiak indar hori beltzaren beltzenetik soilik itsasoaren erdian une argiztatuenetan hala eta solstizio ikaragarria eta esaldi bat bestean eta esaldi bat bestean eta esaldi bat entzun enbor moztu horren zirkuluen esana esaldika ... orria zuria lerroa larrosa zuriak kanpoan barruan haizea fin atarian ubarroia eta txakurra arin beltzak airean bada horizontea denbora iragankor arrabotsa ozenago boza ozenago arian adi haragia izaki irekia azaljotzearen atarian noli mi norbaitek zerbait amestu du zerbaitekin eta gertatzen da esnatzean ez duela gogoratzen eta betebeharretara lotzen da eta bai esaten du eta bada zerbait gorputzaren ertz batean itsatsita zerbait hezur baten ertzean eta norbaitek eta esnatzean ez hasten denean desegiten da eta emakumea eserita eta aitorpen egun baten ostean artean hegalariak ez ausaz arrats gorri gorputz arrats fina tramontana lizunentzat bifidoa mingaina eta azalean irristatu eta azpira sugea eta azkazal azpira mingaina erdibanatu begira nola dabilen pumaren aurrean biluzik oihanean mendiak mugitzen zer amildegiaren ertzean igerian zer gertatu da orain gauez urtaro bakoitzean urtero utero lurra lurra ura eta aura izateko jaio neguko itsasoaren erdian bizitzara jaio bi zitzara ekarri zintuen gaua deitu ez emakumea ala gizona izateko izatea baizik ez urtaro edo utero izateko ez lurruna ala beruna izateko ez makina ala makila izateko makina organoa ahots biziaren misioa ahotsaren makinak bizitzen organoak bizitza makinak organoak eta ahotsak bere misioa bi ahots organoak bi misioa zuen makinak bizitza organoak makina bizi misioa ahotsa misioa bizitzarentzat ahotsari makina bat organoak ahotsari misiorako makina bizitza ahotsaren misiorako organoak orria zuri karnala eta los organos para la mision de la voz eran incomprensible agitan el agua su luz incomprensible libertad eres mi kantu horretan gorputz zati hemen enarak gerrian etzanda eztanda instant horretan zein xuxurla ote halako batean isiltasuna dago makinan tramontana hitzak isiltzen limiteetan egiten da dena ikusezin denboraren paisaia dezente luzatu zen hasperen bakoitzean izan daiteke take me up up up up ubarroiak hegalak lehortzen han hamalau ubarroi hemen animalia eta ez animalia hemen emea eta ez emea hemen umea eta ez umea hemen umela eta ez umela hemen humano eta ez humano hemen umo eta ez umo orain isiltasuna izendatzen ari zarela isiltasuna izendatzen ari zarela esatea edo esan gabe isiltasuna izendatzen ari zarela sal salva salvia savia sal ahal han hots baten eta bestearen arteko espazio bakan hots baten eta bestearen arteko hitz baten eta bestearen arteko irudi isuri isurle isiltasuna ez da zarataren antonimoa entzun isiltasunak duen sinfonia adibidez baso batean adibidez baso batean gauez bakardadean adibidez baso batean gauez bakardadean ekaitzaren erdian questo mare emebotsa eta hori berriro estali esaldika ezaldika esanez plazenta hauskortasun hori eta ez bakarrik zuhaitzen eta aurpegia egin lo egin iraganetik lo bihotza belarretan egin kedarra egin zaratotsa eta agurrean begiratu atzera arima bertan ahaztu duzun begiratu bertan zenbatetan ahaztu duzun galderen ertzetan zeinek elikatzen du zein itzali dira lasto fardoak arin atera aurrera arin eta arima zenbatetan ahaztu duzun itzali dira eta mendi horrek han mugituz ez da su voz antes de que questo mare eta katua atarian puma modura zelatari ehiztari ehizian basoa ehizian basurdea ehizian historia ezian historia ezian basurdea ezian basoa ezian izendatu eta esan ezanahia eta esan ezaldika historia bere gezurra la historia si la historia ahoak arnasa mastekatzen eta ahotsa ahoratzen eta listua ahozkatzen eta bi hots eta bai aise so egin begiratu behar zaionari lengua enebral entre enebros alkatraz hori begipean ipar orre artean esnatu zenean han zegoen gorputzaren ertz batean itsatsita eta norbaitek ozenkiro ahoan birrindu hots bakar bizitza kolpe bakar ahots bakar lerrobakar bizitza kolpeka listua eztarrian sua aurrean adar kedar eta ezezko baten ertzak zerbait agertu baino lehen eta ondoren aldi berean aurretik eta ondoren guztiak bere doblea pentsa daitekeen guztiak du bere doblea han begiratu bestela han ahaztua hitzek entzuten dutena entzunmugan lehenengo akatu eta gero laguntza bidali ilargi betearen bide zaharretatik bidali nahasia nahasia ilea moztu zioten behatza moztu zioten burua zeharkatu zioten eta orban horretan hatza sar zitekeen handik urte askotara hori bera egin zezakeen hori bera egiten zuen fruituei hezurrak kentzean eta negartiei malkoak kanpoan barruan eta orduan indar hori lurra eskuetan orban sustraiak indar hori beltzaren beltzenetik soilik itsasoaren erdian une argiztatuenetan hala eta solstizio ikaragarria eta esaldi bat bestean eta esaldi bat bestean eta esaldi bat entzun enbor moztu horren zirkuluen esana esaldika ezaldika ezarian eta inermea dago babesik gabekoa inerme esnatzean ez du bide laburrena erakutsi hori dena jateko mila zatitan zerrendarik txarrenak ere aurreikusten ez zuen eta hor bai norbaitek eta arian esnatzean itsatsita gorputzaren ertz batean hezur mendi labar that night that light started paisaiak janda horizonteak janda eta jupiter eta saturno erdian errepide erdian hezurrak janda harriak janda horizon argi hura erdian errepide erdian janda gorputzak janda eta bera lautadan ibiltzen eta bera gaua ibiltzen eta bera kantu doi baten antzera eta bera bizitza abesten eta bere orbainetan pentsatzen eta bere erreinua begiratzen eta hegalak bilatzen eta izarrak gerrian bueltan eta bera lautadan zehar eta bera izarren bueltan eta dena bidaia zen eta etorri nahi al duzu eta utzidazu su jaten eta hemen tarte batez geratzekotan bidaia dena hemen eta mendi bat emango dizut eta argi hura gaua hartzen eta bera gorputzak janda eta bera urrunago ibiltzen eta kantua otu zitzaion eta haizeak dena batu zuen eta bere iragana itzuleran eta sorbaldatan bilatzen du eta bilatzen ditu hegalak eta bidaia gertatzen da argi hartan lautadan bidaia gertatzen da bidaia lautada kantatuan lautada izendatuan hor entzunmugan hor lautadan zentzumugan bi argi haietan gerriaren bueltan erreinu eta itzalik gabe itzuleran eta bera lautadan zehar eta bera izarren bueltan eta dena bidaia zen eta etorri nahi al duzu eta utzidazu su jaten eta hemen tarte batez geratzekotan bidaia dena hemen bidaia iragarle bidean behera isurketak argi sutsua ikusmugan arrats itzalak errepidean arrastaka lurtaiaren hezetasuna aurpegi eta besape argi hau haize hau galeperren kantua arras irudi dirudi da irudi dirudi irudi da irudi dirudi du gaueko piztia beldurtua goizeko azeria eta egunen batean beharbada maitatu ditudan gorputzak bilatuko dituzu zer entzun duzu zeinek du ahotsa eta zergatik ez bada sikiera dioena entzuten iturriko zurrusta ur emaria fin noiz zeharkatuko hitzak ez hotsik gabe ezer hitzak ez dira ezeren mapa hotsik gabe ez dira isiltasuna izan daiteke presentzia erreinu baten antzera eta zer lore xori zuhaitz ala enaren artean enarena eta badoaz ezarian atea korronteak eta denbora denboraren barruan eta den dena denaren barruan ihes mater celeritas eta hemen ezerk ihes egiten hemen eme gorputzek badakite izateaz hemen iraganek leun larrua jotzen orainarekin hemen arratsean eme itzalek eta hemen izarrek baino ez dute ihes hemen hatzak begi belarriz eta halako batean isiltasun bat dago nonbaiten alderen batean hor horizontea hemen beste edozein bezala hitz egiten eta hemen ez oso urrun ez oso urrun eta itzal horixe erabiltzen badu aurpegia estaltzeko eta argia biokin eder goiz bat goiz gori eder bat eder goiz gori gorri gori eder bat batean erre bai goiz gori hori gori eder autoan bitan mundua bitan pagoa artea elkarri jaten bitan isurkin emari hitz hau erori hezea eta erre goiz gori gorri hori hitzek beste gorputz batean esan dira izango dira izan esan dira sargori itsasoan eta hamalau ubarroi hegalak lehortzen iluminatuak ukiezin esandakoek jada ez ipurtargi hitzek eta ipurtargi hitzek ere hemen tramontanak hemen profanazioak zaldi gaztean trostan eta zaldi amorratuan trostan trostan trostan trostan trostan orain basozalearenak dira eta enborrak ezpala ezpata ez bada ezkata ezpada eztanda etzanda ez bado ez baso ez baia ehizian ezian ezarian hitzak itzain hitzain hitzak zain argi izpi bat edo dizdira bat idazten hasten den eskua zeinek jasoko du idazten duena no es el mapa el paisaje bete betea dago bai goiz gorri gori hori esan hemen eta sinkronia galtzea hondamendia hitzak ez dira las palabras no las palabras son son su son eta gertakizun haien materialismoa ez da existentziarena gertakizun haien materialismoa kontsolagabe ikusi nola jarri gauzak elkarrekin mingainean isil azken irudia betazalean zerotik zerutik eta argi hau sugegorri gori gorri goiz gorri gori erreka ertzean eta zaldi bakartia ura zurrupatzen zurrusta huts iluminatuak mendi magala zeharkatu ardiak lerro batean zuri eta hemen azaljotze hemen el chopo el olivo sus sombras se buscan en la hemen bizitza makina organoak bizitza enbortua eta hemen begi gorrituek eta aho begiak elkarri edaten hemen denbora hezur eta hemen lurrak hemen ertzak izendatzen gorputzak hemen izatekotan ezerk ihes eta izatekotan denak sei sorgin orratz urdin pagoen hostoetan argiaren bila ur jauzia izango zelakoan sorgin orratza eskuan orain atzo arian uste zuen urtegi batean zegoela uste zuen erori egin zela oihanaren erdian ez zegoen estaldurarik gerra amaigabean jolastu nahi zuen gerrak ez dira amaigabeak batzuetan han hemen entzunmugan ikatzak ezkametzari eta hemen gau batez eta hemen desmarrazten dira gauzak izakiak organoak ahotsak makinak gertatzen den orok eragiten du argi bat iraganera orainera itzali dira lasto fardoak hemen hatzak begi belarriz eta aho listuz hemen aranak bakarrik hots aho zulo hemen arratsean itzalak itzal hegi hemen iraganak leun azaljotzen orainarekin hemen lerroka eta hemen horrek ez du eta beste hitzik hori gori gorri dicen que le llamaban selva o versura hori gauzak hor badirela ezagutzeko berdin zer diren eta nolakoak hor horren barruan arriskua eta kontrolaren artean bere bide eta bular paisaiaren artean birikietatik zintzilik guztia that night that light bular ertzen artean atean ateri
|
|
|
orria zuria lerroa larrosa zuriak kanpoan barruan haizea fin atarian ubarroia eta txakurra arin beltzak airean bada horizontea denbora iragankor arrabotsa ozenago boza ozenago arian adi haragia izaki irekia azaljotzearen atarian noli mi norbaitek zerbait amestu du zerbaitekin eta gertatzen da esnatzean ez duela gogoratzen eta betebeharretara lotzen da eta bai esaten du eta bada zerbait gorputzaren ertz batean itsatsita zerbait hezur baten ertzean eta norbaitek eta esnatzean ez hasten denean desegiten da eta emakumea eserita eta aitorpen egun baten ostean artean hegalariak ez ausaz arrats gorri gorputz arrats fina tramontana lizunentzat bifidoa mingaina eta azalean irristatu eta azpira sugea eta azkazal azpira mingaina erdibanatu begira nola dabilen pumaren aurrean biluzik oihanean mendiak mugitzen zer amildegiaren ertzean igerian zer gertatu da orain gauez urtaro bakoitzean urtero utero lurra lurra ura eta aura izateko jaio neguko itsasoaren erdian bizitzara jaio bi zitzara ekarri zintuen gaua deitu ez emakumea ala gizona izateko izatea baizik ez urtaro edo utero izateko ez lurruna ala beruna izateko ez makina ala makila izateko makina organoa ahots biziaren misioa ahotsaren makinak bizitzen organoak bizitza makinak organoak eta ahotsak bere misioa bi ahots organoak bi misioa zuen makinak bizitza organoak makina bizi misioa ahotsa misioa bizitzarentzat ahotsari makina bat organoak ahotsari misiorako makina bizitza ahotsaren misiorako organoak orria zuri karnala eta los organos para la mision de la voz eran incomprensible agitan el agua su luz incomprensible libertad eres mi kantu horretan gorputz zati hemen enarak gerrian etzanda eztanda instant horretan zein xuxurla ote halako batean isiltasuna dago makinan tramontana hitzak isiltzen limiteetan egiten da dena ikusezin denboraren paisaia dezente luzatu zen hasperen bakoitzean izan daiteke take me up up up up ubarroiak hegalak lehortzen han hamalau ubarroi hemen animalia eta ez animalia hemen emea eta ez emea hemen umea eta ez umea hemen umela eta ez umela hemen humano eta ez humano hemen umo eta ez umo orain isiltasuna izendatzen ari zarela isiltasuna izendatzen ari zarela esatea edo esan gabe isiltasuna izendatzen ari zarela sal salva salvia savia sal ahal han hots baten eta bestearen arteko espazio bakan hots baten eta bestearen arteko hitz baten eta bestearen arteko irudi isuri isurle isiltasuna ez da zarataren antonimoa entzun isiltasunak duen sinfonia adibidez baso batean adibidez baso batean gauez bakardadean adibidez baso batean gauez bakardadean ekaitzaren erdian questo mare emebotsa eta hori berriro estali esaldika ezaldika esanez plazenta hauskortasun hori eta ez bakarrik zuhaitzen eta aurpegia egin lo egin iraganetik lo bihotza belarretan egin kedarra egin zaratotsa eta agurrean begiratu atzera arima bertan ahaztu duzun begiratu bertan zenbatetan ahaztu duzun galderen ertzetan zeinek elikatzen du zein itzali dira lasto fardoak arin atera aurrera arin eta arima zenbatetan ahaztu duzun itzali dira eta mendi horrek han mugituz ez da su voz antes de que questo mare eta katua atarian puma modura zelatari ehiztari ehizian basoa ehizian basurdea ehizian historia ezian historia ezian basurdea ezian basoa ezian izendatu eta esan ezanahia eta esan ezaldika historia bere gezurra la historia si la historia ahoak arnasa mastekatzen eta ahotsa ahoratzen eta listua ahozkatzen eta bi hots eta bai aise so egin begiratu behar zaionari lengua enebral entre enebros alkatraz hori begipean ipar orre artean esnatu zenean han zegoen gorputzaren ertz batean itsatsita eta norbaitek ozenkiro ahoan birrindu hots bakar bizitza kolpe bakar ahots bakar lerrobakar bizitza kolpeka listua eztarrian sua aurrean adar kedar eta ezezko baten ertzak zerbait agertu baino lehen eta ondoren aldi berean aurretik eta ondoren guztiak bere doblea pentsa daitekeen guztiak du bere doblea han begiratu bestela han ahaztua hitzek entzuten dutena entzunmugan lehenengo akatu eta gero laguntza bidali ilargi betearen bide zaharretatik bidali nahasia nahasia ilea moztu zioten behatza moztu zioten burua zeharkatu zioten eta orban horretan hatza sar zitekeen handik urte askotara hori bera egin zezakeen hori bera egiten zuen fruituei hezurrak kentzean eta negartiei malkoak kanpoan barruan eta orduan indar hori lurra eskuetan orban sustraiak indar hori beltzaren beltzenetik soilik itsasoaren erdian une argiztatuenetan hala eta solstizio ikaragarria eta esaldi bat bestean eta esaldi bat bestean eta esaldi bat entzun enbor moztu horren zirkuluen esana esaldika ezaldika ezarian eta inermea dago babesik gabekoa inerme esnatzean ez du bide laburrena erakutsi hori dena jateko mila zatitan zerrendarik txarrenak ere aurreikusten ez zuen eta hor bai norbaitek eta arian esnatzean itsatsita gorputzaren ertz batean hezur mendi labar that night that light started paisaiak janda horizonteak janda eta jupiter eta saturno erdian errepide erdian hezurrak janda harriak janda horizon argi hura erdian errepide erdian janda gorputzak janda eta bera lautadan ibiltzen eta bera gaua ibiltzen eta bera kantu doi baten antzera eta bera bizitza abesten eta bere orbainetan pentsatzen eta bere erreinua begiratzen eta hegalak bilatzen eta izarrak gerrian bueltan eta bera lautadan zehar eta bera izarren bueltan eta dena bidaia zen eta etorri nahi al duzu eta utzidazu su jaten eta hemen tarte batez geratzekotan bidaia dena hemen eta mendi bat emango dizut eta argi hura gaua hartzen eta bera gorputzak janda eta bera urrunago ibiltzen eta kantua otu zitzaion eta haizeak dena batu zuen eta bere iragana itzuleran eta sorbaldatan bilatzen du eta bilatzen ditu hegalak eta bidaia gertatzen da argi hartan lautadan bidaia gertatzen da bidaia lautada kantatuan lautada izendatuan hor entzunmugan hor lautadan zentzumugan bi argi haietan gerriaren bueltan erreinu eta itzalik gabe itzuleran eta bera lautadan zehar eta bera izarren bueltan eta dena bidaia zen eta etorri nahi al duzu eta utzidazu su jaten eta hemen tarte batez geratzekotan bidaia dena hemen bidaia iragarle bidean behera isurketak argi sutsua ikusmugan arrats itzalak errepidean arrastaka lurtaiaren hezetasuna aurpegi eta besape argi hau haize hau galeperren kantua arras irudi dirudi da irudi dirudi irudi da irudi dirudi du gaueko piztia beldurtua goizeko azeria eta egunen batean beharbada maitatu ditudan gorputzak bilatuko dituzu zer entzun duzu zeinek du ahotsa eta zergatik ez bada sikiera dioena entzuten iturriko zurrusta ur emaria fin noiz zeharkatuko hitzak ez hotsik gabe ezer hitzak ez dira ezeren mapa hotsik gabe ez dira isiltasuna izan daiteke presentzia erreinu baten antzera eta zer lore xori zuhaitz ala enaren artean enarena eta badoaz ezarian atea korronteak eta denbora denboraren barruan eta den dena denaren barruan ihes mater celeritas eta hemen ezerk ihes egiten hemen eme gorputzek badakite izateaz hemen iraganek leun larrua jotzen orainarekin hemen arratsean eme itzalek eta hemen izarrek baino ez dute ihes hemen hatzak begi belarriz eta halako batean isiltasun bat dago nonbaiten alderen batean hor horizontea hemen beste edozein bezala hitz egiten eta hemen ez oso urrun ez oso urrun eta itzal horixe erabiltzen badu aurpegia estaltzeko eta argia biokin eder goiz bat goiz gori eder bat eder goiz gori gorri gori eder bat batean erre bai goiz gori hori gori eder autoan bitan mundua bitan pagoa artea elkarri jaten bitan isurkin emari hitz hau erori hezea eta erre goiz gori gorri hori hitzek beste gorputz batean esan dira izango dira izan esan dira sargori itsasoan eta hamalau ubarroi hegalak lehortzen iluminatuak ukiezin esandakoek jada ez ipurtargi hitzek eta ipurtargi hitzek ere hemen tramontanak hemen profanazioak zaldi gaztean trostan eta zaldi amorratuan trostan trostan trostan trostan trostan orain basozalearenak dira eta enborrak ezpala ezpata ez bada ezkata ezpada eztanda etzanda ez bado ez baso ez baia ehizian ezian ezarian hitzak itzain hitzain hitzak zain argi izpi bat edo dizdira bat idazten hasten den eskua zeinek jasoko du idazten duena no es el mapa el paisaje bete betea dago bai goiz gorri gori hori esan hemen eta sinkronia galtzea hondamendia hitzak ez dira las palabras no las palabras son son su son eta gertakizun haien materialismoa ez da existentziarena gertakizun haien materialismoa kontsolagabe ikusi nola jarri gauzak elkarrekin mingainean isil azken irudia betazalean zerotik zerutik eta argi hau sugegorri gori gorri goiz gorri gori erreka ertzean eta zaldi bakartia ura zurrupatzen zurrusta huts iluminatuak mendi magala zeharkatu ardiak lerro batean zuri eta hemen azaljotze hemen el chopo el olivo sus sombras se buscan en la hemen bizitza makina organoak bizitza enbortua eta hemen begi gorrituek eta aho begiak elkarri edaten hemen denbora hezur eta hemen lurrak hemen ertzak izendatzen gorputzak hemen izatekotan ezerk ihes eta izatekotan denak sei sorgin orratz urdin pagoen hostoetan argiaren bila ur jauzia izango zelakoan sorgin orratza eskuan orain atzo arian uste zuen urtegi batean zegoela uste zuen erori egin zela oihanaren erdian ez zegoen estaldurarik gerra amaigabean jolastu ...ak zerbait agertu baino lehen eta ondoren aldi berean aurretik eta ondoren guztiak bere doblea pentsa daitekeen guztiak du bere doblea han begiratu bestela han ahaztua hitzek entzuten dutena entzunmugan lehenengo akatu eta gero laguntza bidali ilargi betearen bide zaharretatik bidali nahasia nahasia ilea moztu zioten behatza moztu zioten burua zeharkatu zioten eta orban horretan hatza sar zitekeen
|
handik
urte askotara hori bera egin zezakeen hori bera egiten zuen fruituei hezurrak kentzean eta negartiei malkoak kanpoan barruan eta orduan indar hori lurra eskuetan orban sustraiak indar hori beltzaren beltzenetik soilik itsasoaren erdian une argiztatuenetan hala eta solstizio ikaragarria eta esaldi bat bestean eta esaldi bat bestean eta esaldi bat entzun enbor moztu horren zirkuluen esana esaldika ...
|
|
|
|
Handik
urtetara, saiakerak idazten hasi eta bere lehenengoetako gaia izan zen kanibalena. Montaigneren saio hori oso pertsonala eta paradoxikoa da, bere beste gogoeta batzuk bezala.
|
|
2021
|
|
|
Tematuta egon naiteke eboluzioaren teoriaren onarpenaren gaiarekin, beharbada, baina nik, hor, Arrupe antieboluzionista bat begietaratu dut, kasurako Piarres Lafitte izan zen bezala. Hala ere, kasua bestelakoa da zeren, biak —Arrupe eta Lafitte— apaizak ziren arren, bilbotarrak profesatu aurretik medikuntza ikasi baitzuen Madrilen, non ikaskide ukan baitzuen, besteak beste, Severo Ochoa, Nobel saria jasoko zuena
|
handik
urte batzuetara, hain justu 1959an. Nik neuk, esan gabe doa, gurago nuke Arrupek beste irekitasun intelektual bat erakutsi izan balu biologia modernoaren paradigma nagusiaren inguruan.
|
|
|
gertaera kontingentea da, zeren, arestian esan bezala, azkenean E hori agi zedin aurretiko beste milaka gertaera konfabulatu baitira, miriadaka. Kasurako, ezer baino lehenago eta nonbaitetik hastearren, Donapaleuko euskara ikastaroan matrikulatu zen Suzuko Tamura (A), eta
|
handik
urte batzuetara euskarazko eskolak ematen hasi zen Tokion (B). Bertan, euskara ikastea deliberatu zuen Hiromi Yoshidak (C) eta gero, 1994an, Mishimaren eleberri ederra itzuli zigun euskarara japonierazko jatorrizkotik (D).
|
|
|
Egongelako mahaitxoan liburu bat, Sobre la television, Pierre Bourdieurena.
|
Handik
urte batzuetara, Berria ko telebista kritikari gisa hasi nintzenean, liburu horixe erostea izan zen egin nuen lehenbiziko gauza.
|
|
|
|
Handik
urte batzuetara, nik neronek ere eskola eman beharraren bertigoari aurre egin behar izan diodanean, ohartu naiz gure ikasleak estimatu behar ditugula maite dugun hori biluzik eskaintzeko; nerabe talde bati gure grinen, pentsamenduen eta bihotzera ailegatzen zaizkigun bertsoen berri emateko arriskua hartzeko, ongi jakinik irri eta trufa egin dezaketela edo ageriko axolagabekeriaz edo hoztasunez er...
|
|
|
" betiko, sekula betiko".
|
Handik
urte batzuetara, Justiniano enperadorea indar militarraz baliatu zen Isisen apezek babesleku zuten tenplua ixteko eta errebeldeak preso hartzeko. Egiptok bere aspaldiko jainkoak ehortzi zituen, nahiz eta haiekin milaka urte bizi izan.
|
|
|
Han, adimenak eta hitz jarioak lan neketsuenetatik libratu zuten. Nagusiaren seme alabei eskolak eman omen zizkien, eta familiak, esker onez,
|
handik
urte batzuetara askatasuna eman omen zion. Libre bihurtutako esklaboen artean ohikoa zen bezala, bere lehenagoko jabeen familiako abizenari eutsi zion, eta bere nortasun zatitua sinbolizatzen zuen goitizen greziar bat gehitu zion.
|
|
2022
|
|
|
Bi Piarres aipagarri daude sasoi horretan. Batetik, Piarres Duhour() dugu, Eskualduna ren Hazparneko kronika egile oparoa, urtebetez astekariaren zuzendaria izan zena, eta gainera Gure Herria aldizkarian ere aritu zena;
|
handik
urte batzuetara Erromako itzulia plazaratu zuen.
|
|
|
Bularra lapurtu zion gaixotasunak sinestarazi zion inoiz ez zela berriro haurdun geldituko eta, are gutxiago, erdituko. Ez zen hala izan, ordea, eta ezustean etorri zitzaion alaba
|
handik
urte batzuetara armairuko beheko tiraderako hondoan, kamisoi batzuen azpian, kartoizko kutxa batean ondo asko gorderik zegoen ortopediak jakinarazi zion amak sekula kontatu ez ziona.
|
|
|
Baina hau markakoa da. Haitiarrek, esklaboen eta mulatoen erreboltaz independentzia lortu eta
|
handik
urte batzuetara, Frantziak, botere eta mehatxu sare konplexu baten bidez zera onarrarazi zioten Haitiko gobernuari. Idazteak ere lotsa apur bat ematen du:
|