|
2003
|
|
|
“Politika kontsumistaren ondorioz, Gabonak urtero hasten dira, eta ospakizun guztiak janarian oinarritzen dira”, gogoratu du Urdialesek. Justifikazioa eta errua Psikologiak garrantzi
|
handia
du pisuari dagozkion gai askotan. Gehiegikeriekin lotutako bi sentimendu elkartu eta agertuko dira Gabonetan.
|
|
|
Uharteko biztanleek arrantza eta nekazaritza utzi, autoak, txalupa motorrak eta hegazkinak erosi, eta bizimodu mendebalderago eta sedentarioago bat izaten hasi ziren. Diamond en arabera, Nauruko biztanleek europarrek baino askoz joera
|
handiagoa
dute pisua hartzeko eta, gero, patologia diabetikoa garatzeko, beren organismoetan oraindik dauden gene «aurreztaile» horien erruz, eta beste populazio batzuk galtzen joan dira mendeetan zehar. Arratoiekin egindako esperimentuek ere berresten dute hipotesi hori, diabetesa izateko joera duten geneak dituzten animaliek hobeto jasaten baitute elikagaien eskasia ere.
|
|
2010
|
|
|
Aztertutako haurren artean, ia %70ek pisu osasungarria zuten, %15ek gehiegizko pisua, %11 gizenak eta %3, 5 oso gizenak. Hiru eta bost urte bitarteko haur oso obesoen artean, %40k baino gehiagok C proteina erreaktibo
|
handiak
zituen pisu osasungarria zuten haurren %17rekin alderatuta. Zaharrenen artean, aldea are handiagoa zen.
|
|
|
Horri “errebote efektua” edo “yo yo” deitzen zaio, argaltzeko dieta mota horri. Emaitza hori ez litzateke berdina izango paziente guztietan; izan ere, subjektu batzuek beste batzuek baino joera
|
handiagoa
dute pisua irabazteko, eta, beraz, erresistentzia handiagoa dute jasan zuten programa dietetikoan lortutako onurekiko. Azterketa gehiegizko pisua duten 104 pertsonak (49 emakume eta 55 gizon) osatutako lagin adierazgarri baten artean egin zen, eta horiei dieta hipokalorikoa egin zitzaien zortzi astez, eta, ondoren, tratamendua amaitu ondorengo 32 asteetan izan zuten bilakaera ikusi zen, odol plasmako grelina, leptina eta intsulina mailak aztertuz.
|
|
|
Ohitura desegokiek eragin
|
handiagoa
dute pisu irabazian, unean uneko ospakizunek baino.
|
|
2011
|
|
|
Faktore hori beste baldintzatzaile batzuei gehitzen zaie, pertsonaren arabera erabakigarriak edo kaltegabeak baitira. Ohitura txarrek, dieta desorekatuak eta ariketa fisikorik ezak eragin
|
handia
dute pisua handitzean. Baina, eta hor dago berritasuna; gorputz masaren indizea (GMI) 30 baino handiagoa da, eta gizarte harremanek ere baldintzatzen dute.
|
|
2012
|
|
|
Ikertzaileek uste dute odol analisiaren bidez haren interakzioa goiz kalkula daitekeela, eta, hala, pisua berreskuratzeko aukera aurreikus lezakete galdu ondoren gorputz pisuari eusteko zailtasunak dituzten pazienteetan. Informazioak balio
|
handia
du pisua galtzeko eta “yo yo” izeneko errebote efektua saihesteko programak banakatzeko. Markatzaile biologiko ez inbaditzailea denez, pisua galtzeko programak indibidualizatzeko aukera eman lezake, paziente bakoitzaren behar terapeutikoen arabera.
|
|
2021
|
|
|
Gainera, egokia da eritasun zeliakoa dutenentzat eta diabetesa dutenentzat. Hala ere, elikagai hori “kontraindikatuta dago hipotiroidismoa duten pazienteetan, tiroxina hormona kentzearen ondorioz (hormona horrek garrantzi
|
handia
du pisuaren, gorputz tenperaturaren eta muskulu indarraren erregulazioan), eta tiroide guruinak sortzen du”, dio Padillak. Nola jaten dira eta nola prestatzen dira?
|
|
2023
|
|
|
Francesc Villarroya Bartzelonako Unibertsitateko Biokimikako eta Biologia Molekularreko katedradunak eta Obesitatearen eta Nutrizioaren Fisiopatologiaren Sareko Ikerketa Biomedikoaren Zentroko (CIBEROBN) ikertzaileak azaldu du hori: “Ingurune berean, elikagaietarako aukera eta eskuragarritasun bera duten pertsona batzuek pisu egokia dute, aparteko ahaleginik egin gabe; beste batzuek, berriz, gehiegizko pisua dute eta zailtasun
|
handiak
dituzte pisu osasungarria izateko. Hori metabolismoaren eta janariarekiko portaeraren banakako programazioaren ondorioz gertatzen da, eta alderdi horiek desberdinak dira banakoen artean”.
|