|
2000
|
|
|
Mendiak leku
|
handia
du euskaldunen imaginarioan, eta gehiegi lotu da natura garbia eta ama lurra bezalako ipuinekin. Batzuek diote mendia kontsumorako lehen gai bilakatzen ari dela orain, baina hori aspaldiko kontua da.
|
|
2003
|
|
|
Komunikazio esparru euskalduna inoizkorik eta modurik ederrenean aberasteko nahikoa izan baldin badira harrezkero hiru hamarkada; hogeita hamar urte horiek ez dira gauza izan egoera normalizatzeko beste. Normaltasunetik apartatzen gaituen lubakia handia da, ase behar
|
handia
du euskaldunak. Asko bota arren, ur gehiago ere hartuko luke gure lur lehorrak.
|
|
2006
|
|
|
Izan ere, gure herria oso katolikoa izanik ere, kapitalismoa oso garatuta zegoen. Weber-ek berak aitortzen zuen aipatutako gutunean apaiz katolikoek eragin
|
handia
zutela euskaldunen bizitzan: «Elizaren diziplina zurruna da» zioen gure herriaz ari zela.
|
|
2010
|
|
|
" Biztanleei buruz, (Gipuzkoa deitzen den herriko eskualde honetan eta Bizkaiko ataria dena), kidetasun
|
handia
dute Euskaldunekin, eta mintzaira bera dute gainera. Espeziaren ederrak segitzen du.
|
|
2011
|
|
|
Eta orduko kanta askoren garrantzi eta funtzio sinbolikoa ahaztua dela dagoeneko. Joera
|
handia
dugu euskaldunok geureari eusteko aitzakiarekin mitoak sortu, lekuz eta denboraz kanpo bizitzen ahalegindu eta malenkoniaren ur beltzetan ibiltzeko.
|
|
2013
|
|
|
Euskaldunek bezala, fededun guztiek. Kristautasunak leku
|
handia
zuen Eskualduna ko lerroetan, eta nortasunaren azterketatik ezin da bazterrean utzi. Frantses edo euskaldun izatea baino garrantzitsuago ageri zen fededun izatea.
|
|
|
Lehenago ikusi dugu janariak leku
|
handia
zuela Eskualduna n idazten zuten soldaduen kroniketan. Arrautzarik ez izateak amaren oroitzapena piztu zion soldadu bati.
|
|
|
Egindako ibilbidea balioesteko arrazoi
|
handiak
ditugu euskaldunok arlo honetan.
|
|
2014
|
|
|
4 Zein da estilo
|
handien
duen euskalduna?
|
|
2015
|
|
|
Euskaldunaren nortasunaren muina bera dakusa Saizarbitoriak iraganari lotuegi. Libido kopuru
|
handiegia
du euskaldunak iraganean finkaturik; zehazki, aho aroan. Freudek dioenez, genitaltasuna eragotzirik delarik, sublimazioa izan liteke irtenbide bat, eta beste bat itzulera genitaletakoa baino lehenagoko libidoaren finkapenetara, dela uzki arora, dela aho arora.
|
|
2017
|
|
|
Izan ere, soilik eremu euskalduna izenekoan da euskara ofiziala oraindik ere. Beste bietan, aldiz, euskaraz bizitzeko zailtasun
|
handiak
dituzte euskaldunek. Hori iraultzeko,, nahitaezkoa da euskaldunon hizkuntza eskubideen zonifikazioa indargabetzea.
|
|
2018
|
|
|
1991n euskaldunen herenak (%34, 6) erraztasun handiagoa zuen euskaraz hitz egiteko. 2016an, euskaraz erraztasun
|
handiagoa
duten euskaldunak laurdena dira (%26). Hizkuntza bietan erraztasun bera duten euskaldunen ehunekoak aldaketa txikia izan du azken 25 urteotan (%27, 7 vs %29, 5).
|
|
|
1991n euskaldunen herenak(% 34,6) erraztasun handiagoa zuen euskaraz hitz egiteko. 2016an, euskaraz erraztasun
|
handiagoa
duten euskaldunak laurdena dira(% 26).
|
|
|
Euskararen erabilera arau sozial bihurtzeko helburuari begira jarri behar dugu gure iparrorratza, euskararentzat konpartimentazio sozio funtzional edo gune hegemoniko ahalik eta gehienak irabaziz, euskararen benetako hiztun interaktiboei ziurtasun linguistikoa eskainita. Izan ere, horrela, euskaraz egin beharreko egoerak sortuta, eta ez bestela, etorriko da gaur egun gaztelaniaz edo frantsesez euskaraz baino erraztasun
|
handiagoa
duten euskaldun berrien jokabide egokitzailea, alde batetik, eta, euskara etxekotzea, bestetik.
|
|
|
Beraz, euskararen etorkizuna berezko hiztunekin trinkotutako euskarazko harreman sareak etxez etxe, herriz herri eta hiriz hiri hedatzean datza. Euskaraz beste edozein hizkuntzatan baino gaitasun eta erraztasun
|
handiagoa
duten euskaldunak dira euskararen berezko hiztunak; euskara dutenak beren kolkorako, beren kautarako, barne mintzo eta gogoetarako tresna. Azken batean, berezko mintzoa euskara dutenak, ardatz hizkuntza euskara dutenak, euskaratik eta euskaraz bizi direnak.
|
|
2020
|
|
|
Bertze datu argigarri bat ere utzi du ikerketak. Atzerriko hizkuntzen ezagutza nabarmen
|
handiagoa
dute euskaldunek. Inkestak dio, gainera, elebitasuna kontzeptu gainditua dela eta Nafarroako euskaldun gazte gehienek ingelesa eta frantsesa ere menperatzen dituztela.
|
|
2022
|
|
|
Errespetu falta ikaragarria da, ez dute onartu ere egiten bakoitzak zer esaten dien (Txilen eta Argentinan, gainera, okerrago, aurreko herrialdeetan baino, nahiz eta, paradoxikoki, ezagutza
|
handiagoa
duten euskaldunei buruz): identitaterako eskubidea ez dago, itxura denez, Giza Eskubideen Aldarrikapen Unibertsalean.
|
|
|
" Pirritx, Porrotx eta Marimototsen ikuskizuneko Txo izango da gure ontziolako pertsonaia, Ternuako Mikmak tribuko kidea. Tribu horrek harreman
|
handia
zuen euskaldunekin eta, batez ere, oriotar arrantzale nabarmenekin". Pertsonaia ume bat zen pailazoen ikuskizunean, baina egokitu egin dute eta nerabea da orain, Mutiozabalek jasoko dituen neska mutilen antzera.
|
|
2023
|
|
|
Hizkuntzaren erabileran eragiten duten faktore nagusien artean azpimarratu dituzte hizkuntza erraztasuna eta harreman sarea. Hizkuntza erraztasunaren harira, euskaldunak irabazi diren neurrian, gora egin du erdaraz hitz egiteko erraztasun
|
handiagoa
duen euskaldunen kopuruak. Hala, gaur egun, euskaldunen% 44,3k erraztasun handiagoa du erdaraz hitz egiteko(% 37,8 zen 1991n), eta euskaldunen% 27,4k erraztasun handiagoa, euskaraz aritzeko(% 34,6 zen 1991n).
|
|
|
“Euskaldunak irabazi diren neurrian, gora egin du erdaraz hitz egiteko erraztasun
|
handiagoa
duen euskaldunen kopuruak”
|