|
2000
|
|
|
Baina denboraren bereizketarik gabe ere, egoera oso ezberdinak aurkitzen dira espetxe batetik bestera. Castellonen zegoen preso jendea izan edo hemengoa izan, alde
|
handia
dago. Harrigarria da:
|
|
|
Gose grebarik egin gabea nintzen artean. Alde
|
handia
dago lehenengo gose greba izan edo bigarrena edo hirugarrena izan. Esperientziak, eskarmentua emateaz gain, asko laguntzen dizu horrelakoetan.
|
|
|
Aitonak, orduan, bere tailertxoa eman zion, josteko makinak konpontzeko eta saltzeko zeukana. Sasoi hartan miseria
|
handia
zegoen bazterretan, eta jendeak saldu egiten zuen etxeko josteko makina piezaren bat izorratutakoan. Konpontzeko modurik ez zuten izango; salduta, txatarratarako izanda ere, egun batzuetarako janaria erosteko adina emango zien.
|
|
|
Juderian ibili, El Grecoren pinturak begiratu eta abar. Katedralaren azpian bi sala
|
handi
zeuden, sotano moduan; sala horietako batean elizaren harribitxi eta ondasunak zeuden, eta haien artean Ameriketan hartutako lehen hamalau kilo urreak ere bai, sagrario bihurtuta. Bigarren sala handia Inkisizioari eskainia da; eta sala honetan, besteak beste, torturatzeko erabiltzen zituzten tramankuluak daude.
|
|
|
Bezperan bezala, alde
|
handia
zegoen gu bion janzkeren artean. Nahiz eta mendirako jantzita egon, Lauaxetak txukun txukun zituen arropa guztiak, lokatz arrastorik txikiena ere gabe, bizarra ondo egina eta ileak zuzentasun miragarriz orraztuak.
|
|
|
Barran, gizonskila itsusi bat (alde batera, lehengo mozkorraren guztizko antza zuena, berau ere jertse gorriarekin jantzita, baina honek, hark ez bezala, ile motz motza zeukan) iuramentuka, barran zaflakoak jotzen ari zen. Bestalde, ostatua mukuru beteta, abarrots
|
handia
zegoen. Xan agertzearekin berriz, momentu batez abarrotsa apur bat apaldu, marmar sendoa bilakatu ote zen.
|
|
2001
|
|
|
Huts
|
handiak
daude gure hiztegietan desiraren lurrutsa ahoskatzeko nahikundea tente altxatzen zaigunean. Alabaina, Azkue, Landa, Lafitte eta Casenaveren hiztegiak, halaber Sarasolaren Orotarikoa deritzona, miazkatu ditut anitzetan, debaldetan.
|
|
2002
|
|
|
Gimnasio gehienak baizen argitsuagoa, klaraboia erraldoi batek adierazten zuen inoiz ontzitegi izandako pabilioiko sabaiaren erdigunea. Bilboko boxing bat kenduta hura zen Bizkaia osoan ring parea zuen bakarra, eta une hartan animazio
|
handia
zegoen borrokarako laukietako nagusian, klubeko izarra zen Manu Kid Sanchez, pisu astunetako txapelduna, berton ari baitzen erakustaldi bizian. Sarritan ibilia zen Joselu haren sparring lanetan, baina aurreko hilabetean hasi bide ziren beretzat gauzak aldatzen, eta bera baino maila apalagoko batzuen kontra aritu izan zen saio batzuetan, bigarren mailatik lehenera pasatua zela seinale dudabakoa.
|
|
2003
|
|
|
Baporeen izenetan euren jabeen pentsaera igartzen ahalegindu nintzen. Hiru
|
handi
zeuden, Katalin, San Pedro eta Aintzatasuna izenekoak. Zeruaren aldetik laguntza eskatzen zuten izenak ziren.
|
|
|
abenturazale
|
handienen pare
gaudela sinetsaraziz.
|
|
2004
|
|
|
Taketa baten kontra deskantso puxka bat egin... Zerua garbi, isiltasun
|
handia
zegoen.
|
|
2005
|
|
|
Aitonak inoiz ez zituen" beste garai haiek" aipatzen. Banekien, izekok esanda, herriko etxe
|
handian
egon zela hainbat urtez, gerra bukatu ostean. Iruñetik deitu omen zioten, jendea behar zela dena antolatzeko, eta berak ondo egingo zuela, herrian errespetua ziotela-eta.
|
|
|
Kolpatzen ari ziren beste gazte bat defenditzera atera eta bi tiro egin zizkioten bertatik bertara. Gogoratzen nuen hilketak samin handia eragin zuela Hondarribian, eta tentsio
|
handia
zegoela bazter guztietan. Hainbat artista, tartean Oteiza bera, gaztea erori zen tokian, hantxe, mural handia egiteko pronto agertu ziren, poema batekin.
|
|
|
Eta geroztik ez zion inori hitzik egin, ilea eta bizarra moztu gabe eman zuen marea osoa, halako esku ona zeukan Patxo Laskibarren doako zerbitzuei muker eginda. Bakean utzi zuten, bazuen arrazoirik, letra
|
handiz
egon behar zuen Mateo Taboadaren izenak herriko hilerrian, eta harriaren azpian Mateo Taboadaren gorputza, orain dagoen bezala, letrak kolokan dauden arren eta gaineko triskelea higatu samarra. Kubertan, kamainan, jantokian, faktorian, zerbait zekienak deus ez zekienari eman zion orduan, ahapetik, Nemesio Arozenaren haserrea pizteko beldur, hildakoaren berri.
|
|
|
Hura Andoniren poza, Big Ben ketan. Erraztu, ba jendeak beldurra hartu zuelako, doixtar itsaspekoak lanean hasiak ziren berehala eta inork ez zuen ontziratu gura, demanda
|
handia
zegoen. Hamar hamabi lagun baforeko, horrela zebilen kontua berrogei tostarteko behar zituzten zamakoetan, beldurra.
|
|
2006
|
|
|
Aita ur
|
handietan
zegoela
|
|
|
Aita ur
|
handitan
zegoela
|
|
|
labana haundia bai, gaztarentzako labana, Mixari herrian tipo batek eskeintza in zion eta nik gazta hura ez genuela behar, etekin gutxikoa!, baina gero jendiak ongi estimatu zuen eta askok eskatzen ziguten, han santurtzin birrak ere erruz saldu genituen, kupel batian freskatzen iduki eta, gero beste herri batzuetan ere bai birrak eta haiek nahikoa uzten ziguten, han santurtzin ere bai, etortzen zitzaigun jende pobria apal apalik mokadu bat eske eta nik fuera! fuera!, gero kanbiorik gabe gelditu ginen eta bila joan nintzenian, Mixak pobreen artian bokatak banatu zituen, han esan ziguten biharamunian zornotzan kontzertu
|
haundia
zegoela, karnixeria batian haragiak erosi, hara gindoazela galdakao parian kontrola ikusi genuen urrutira eta mendiz mendiz in genuen krixton errebuelta, ez bait genuen aseguroaren paperik, hura ez genuen lotu, zornotzan zegoen siniestro total eta han ere lege problemarik ez genuen izandu eta han ere dena saldu genuen, ordiziara ere joan ginen eta han inon baino gutxiago saldu genuen eta gaizki p... saltsa ona!, esaten zuen Mixak, okela, okela ona!, esaten zuen, hitz hori bizkaian ikasi zuen, eta ordizian harritu iten ziren, hauek nondikan datoz?, eta Mixak hala iten zuen, euskaraz bere moduan eta gero numeroak erdaraz eta numeroak erdaraz esanda jendia pixka bat lasaitu iten zen, eta hura benetan gaizki nola atera zitzaigun handik nik tuterara nahi nuen, festa izugarriak izaten omen dira han, eta Mixak ezetz, hara etzuela nahi, lehenago han arizana zen eta han mobida izan zuen eta igual behar ez zuen batekin topo ingo zuela, zergatik Mixak, errusiatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik etzuen ezta pentsioa pagatzeko ere, baionan in genituen bi gau, jarri ginen kale luze batian, han ziren saltzaile guztiak eta hainbestian, etorri zitzaigun magrebeko ume moko bat kollariak saltzen zebilena eta haragirik gabe eskatu zigun bokata bat, ezpaitzen haragiarekin fiatzen, txerria ote zen, eta Mixak in zion hari saltsarekin bokata, berrogeita hamar xentimo, eta gero sailian sailian hasi ziren etortzen magrebeko umiak, eta gero hango zaharrak ere bai, eta nik, nahikoa dek!, kontra in nien eta Mixari ere kontra ze bestela ere nahikoa lioa bagenuen, makina bat moxkorrekin peliatu nintzen, ezpainuen pitorik entenditzen eta haiek manera txarrekin etortzen, Mixak ere gutxi entenditzen zuen baina hura moldatu iten zen, moldatzeko zera hori zuen, abilidade hori, bera lasai zegoen, ni takartu nintzen, hirekin ruina zaukaat!, irribarre iten zuen, baionan bi lo in genituen, bigarren egunian, bertan, nik banku batian, zakuan, eta Mixa furgonetan manta batekin, halako batian esnatu naiz eta, arratoi bat zakuari oxka, salto in nuen, alde in zuen hark, eta ni in nintzen lurrera erori eta, lurrian nengoela begiak bildu eta atzera lo gelditu nintzen, nekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian, hark ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe bazeraman lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haunditua eta han moztu zioten, gero handik pasa zen ukraniara, han mafia batekin tratua in edo hala etorri zen, ihes, beti ihes, esaten zidan, txikitan ere, amak minan lan iten zuen eta, mina itxi zutenian handik hanka in behar, orain, hau da nire etxia!, esaten zuen, bidia zela bere etxia, pena zuen familiagatik, umeekin askotan gogoratzen, handik, baionatik, berara goazela, furgoneta malda batian gelditu zitzaigun, hura izan zen aurreneko aldia, Mixak sartu zuen burua motorrian, jo zion ostiko pare bat, martxan jarri zen, berara ailegatu eta han jendiak irriak eta burlak iten zizkigun eta handik kontzejal batek edo eztakit zer zen bidali gintuen eta ni hitz inda nengoen hurrengo egunerako oiartzungo tipo batekin eta hark esan zigun halako ordutik aurrera jartzeko halako tokian, eta bueno, jarri ginen eta in genituen gelditu gabe hirulau ordu lanian, halako batian altxatu zen haize fuerte bat, amarratu genuen toldoa barandilla batian eta ezin, toldoa puxkatu eta noski sua itzali eta ezin aguantatu behintzat, gauzak azkar bildu eta martxa, hurrengo goizian, toldoa partxiatu genuen, garbitu garbitzekoak eta erostekoak erosi eta, berriz ere martxa, gasteizera joan ginen, han jarri ginen parte zaharrian, kantoi batian, hara etzen poliziarik sartzen eta
|
|
|
saltsa ona!, esaten zuen Mixak, okela, okela ona!, esaten zuen, hitz hori bizkaian ikasi zuen, eta ordizian harritu iten ziren, hauek nondikan datoz?, eta Mixak hala iten zuen, euskaraz bere moduan eta gero numeroak erdaraz eta numeroak erdaraz esanda jendia pixka bat lasaitu iten zen, eta hura benetan gaizki nola atera zitzaigun handik nik tuterara nahi nuen, festa izugarriak izaten omen dira han, eta Mixak ezetz, hara etzuela nahi, lehenago han arizana zen eta han mobida izan zuen eta igual behar ez zuen batekin topo ingo zuela, zergatik Mixak, errusiatik etorri zenian, ekarri zutenekin eta etortzeko pasaportia eta lan baimenak in zizkiotenekin zorren bat bazuen, horregatik etzuen fotorik nahi eta horregatik ere etorri zen herriz herri nirekin, ezpaitzitzaion herrian udaletxiak pagatzen zionarekin ailegatzen eta zeuzkan diru pixarrak errusiara bidali zituen han bi alaba baitzituen eta horregatik etzuen ezta pentsioa pagatzeko ere, baionan in genituen bi gau, jarri ginen kale luze batian, han ziren saltzaile guztiak eta hainbestian, etorri zitzaigun magrebeko ume moko bat kollariak saltzen zebilena eta haragirik gabe eskatu zigun bokata bat, ezpaitzen haragiarekin fiatzen, txerria ote zen, eta Mixak in zion hari saltsarekin bokata, berrogeita hamar xentimo, eta gero sailian sailian hasi ziren etortzen magrebeko umiak, eta gero hango zaharrak ere bai, eta nik, nahikoa dek!, kontra in nien eta Mixari ere kontra ze bestela ere nahikoa lioa bagenuen, makina bat moxkorrekin peliatu nintzen, ezpainuen pitorik entenditzen eta haiek manera txarrekin etortzen, Mixak ere gutxi entenditzen zuen baina hura moldatu iten zen, moldatzeko zera hori zuen, abilidade hori, bera lasai zegoen, ni takartu nintzen, hirekin ruina zaukaat!, irribarre iten zuen, baionan bi lo in genituen, bigarren egunian, bertan, nik banku batian, zakuan, eta Mixa furgonetan manta batekin, halako batian esnatu naiz eta, arratoi bat zakuari oxka, salto in nuen, alde in zuen hark, eta ni in nintzen lurrera erori eta, lurrian nengoela begiak bildu eta atzera lo gelditu nintzen, nekia, Mixak berriz, hamabi ordu in zituen tirada batian, hark ere nekia, iten bazuen zutik ordu asko hankan mina jartzen zitzaion, zergatik behatz txikia moztuta zeukan, hori izan zen kropotkin, uste dut izena, hiri bat txetxeniatik honontza, zergatik kuarteletik lagun batekin eskapatu zenian, kamioi bat pillatu zuten eta heldu ziren hiri horretara, lagun haren etxera eta, berak botak erantzi gabe bazeraman lau hilabete, eta mina, eta mina, hanka dena haunditua eta han moztu zioten, gero handik pasa zen ukraniara, han mafia batekin tratua in edo hala etorri zen, ihes, beti ihes, esaten zidan, txikitan ere, amak minan lan iten zuen eta, mina itxi zutenian handik hanka in behar, orain, hau da nire etxia!, esaten zuen, bidia zela bere etxia, pena zuen familiagatik, umeekin askotan gogoratzen, handik, baionatik, berara goazela, furgoneta malda batian gelditu zitzaigun, hura izan zen aurreneko aldia, Mixak sartu zuen burua motorrian, jo zion ostiko pare bat, martxan jarri zen, berara ailegatu eta han jendiak irriak eta burlak iten zizkigun eta handik kontzejal batek edo eztakit zer zen bidali gintuen eta ni hitz inda nengoen hurrengo egunerako oiartzungo tipo batekin eta hark esan zigun halako ordutik aurrera jartzeko halako tokian, eta bueno, jarri ginen eta in genituen gelditu gabe hirulau ordu lanian, halako batian altxatu zen haize fuerte bat, amarratu genuen toldoa barandilla batian eta ezin, toldoa puxkatu eta noski sua itzali eta ezin aguantatu behintzat, gauzak azkar bildu eta martxa, hurrengo goizian, toldoa partxiatu genuen, garbitu garbitzekoak eta erostekoak erosi eta, berriz ere martxa, gasteizera joan ginen, han jarri ginen parte zaharrian, kantoi batian, hara etzen poliziarik sartzen eta han ondo saldu eta ondo egon ginen, bitartian diru balantziak in genituen eta etzen askore baina, zerbait ari ginen, Mixak orain errusiara joatiarekin iten zuen ametsa, eta nik ere nire ametsak baina nik garbi neukan gutxirekin biziko nintzela eta tailerrera pentsatu ere ez, han gasteizen haragia bagenuen oiartzundik sobratua eta hura eraman ekarriekin in zitzaigun lizundu, xerrak kutxilloarekin garbitu genituen, Mixak etzuen saldu nahi, eta nik, ba, lizun pixka bategatik, baina handik aurrera nazkatu ginen eta hasi ginen solomoa, piper saltsarekin, gasteiztik joan ginen leitzara zuzenian, han etzen guretzako tokirik baina albintiarekin diskutitu genuen eta hark zerga kobratu zigun eta utzi zigun toki bat, gero jeneradoriak etzigun arrankatzen eta presoen txosnan eskatu genuen entxufe bat, ondoan bagenituen ijito batzuk karrito batekin eta haiek ikusi zuten guk argia bagenuela eta guri eskatu ziguten, beltz bat ere etorri zitzaigun eske eta gero zilar saltzaileak ere, argentinako batzuk, gero hurruna, bagenekien zaila zela oso baina guk bilbora nahi genuen, bilbon astebete! ...mariatuta zijoan, baso zahar batian, basoko mutilak motozerrekin eta gazte batzuk pagoetara igoak, batzuk aurpegiak estalita, beste batzuk makillatuta bezala, kolore txuria, lekeition in genuen goizaldian ordu pare bat bidali bitartian eta zarautzen heldu bezain laster etorri ziren bi munipa eta papera eskatu ziguten eta herritik aparte jarri behar izan genuen, bermion in genuen gau ona, kontzertu
|
haundia
zegoen eta laurehun bokata saldu genituen, denak eta gehiago ere salduko genituen, argi pirrintarekin ari ginen gauzak furgonetara jasotzen, ya ari ginen burniak biltzen, halako batian bronka izugarri bat, tipo txiki buru haundi bat gugana ikaratuta korrika eta ikusi ez ikusi furgonetara sartu zitzaigun eta atia itxi zuen, haren atzetik amorratu batzuk, ni, zer pasatzen da!, tartian jarri nintzen... bilbon akitu arte!, esan genuen, bagenituen telefono batzuk, ia lotu genuen, azkenian ezetz, etziguten utzi, horregatik tafallara segitu genuen, han bukatu zitzaigun solomoa eta Mixak baratxuri zopa prestatu zuen eltzian, baratxuriak zanpa zanpa in eta eskatu genituen bar batian ogi zaharrak eta txorizo batzuk erosi genituen, handik in genuen goizueta, han jende txikitxoa zegoen, diferentzia haiekin Mixa harrituta zegoen, han leitzan ezagutu genuen saltzaile bati zerbeza kaja bat eman eta bere aldian toki bat utzi zigun, hurrengo goizian, handik gatozela, errebuelta asko eta Mixa mariatuta zijoan, baso zahar batian, basoko mutilak motozerrekin eta gazte batzuk pagoetara igoak, batzuk aurpegiak estalita, beste batzuk makillatuta bezala, kolore txuria, lekeition in genuen goizaldian ordu pare bat bidali bitartian eta zarautzen heldu bezain laster etorri ziren bi munipa eta papera eskatu ziguten eta herritik aparte jarri behar izan genuen, bermion in genuen gau ona, kontzertu haundia zegoen eta laurehun bokata saldu genituen, denak eta gehiago ere salduko genituen, argi pirrintarekin ari ginen gauzak furgonetara jasotzen, ya ari ginen burniak biltzen, halako batian bronka izugarri bat, tipo txiki buru haundi bat gugana ikaratuta korrika eta ikusi ez ikusi furgonetara sartu zitzaigun eta atia itxi zuen, haren atzetik amorratu batzuk, ni, zer pasatzen da!, tartian jarri nintzen, joputa!, esaten zuten, neska bat bortxatu zuela txiki hark, nahi zizkioten barrabilak moztu, nik tranki tranki!, bakarrik esan nuen, eman zidaten ostia latz bat, ya furgonetara sartu behar zuten, Mixa etzen ikaratu eta hanka burni bat ibili zuen airian, bidali zituen bi tipo lurrera, jende gehiago etorri zen, akatu baino lehenago sartu ginen furgonetan nola hala, hautsi ziguten atzeko kristala eta burni batzuk han utzi genituen, atera ginen bermiotik, zartaien eta serbilleten artian gure buru haundia, alkandora urratua, puta, esaten zuen, puta zela, etzuen besterik esaten, neska hura, puta zela, halako batian, herritik ateratzeko maldan, taka, in zen furgoneta berriz ere gelditu, jaitsi ginen, buru haundia begiak atera beharrian ikaratuta zegoen, eskerrak eman gabe piztia bezala mendira salto in zuen, hurrengo egunian ez, hurrengoan, furgoneta karga in, nafarroa aldera abiatu ginen, ba omen ziren hango erdialdeko haranetan herri txiki batzuk, denbora hartan jaiak zituztenak, jendetzarik ez, esan ziguten, baina joanez gero poliki salduko duzue, pasa genituen harako mendiak, iritsi ginen ipuruen lurrera, galdezka galdezka, heldu ginen ariztira, feria zen ariztin, jende gutxi, haur batzuk, barraka batzuk, tipo batek puñalarekin jolas iten zuen, bi lagun padera zabalian ogia erretzen ari ziren, etorri zitzaigun herriko mutil ile luze bat, informatu zen zer zen gure nahia, esan zigun ostatuaren ondoan non jartzia genuen, nonbait, esan zigun hark, gobernuak, bertako jauntxoekin elkar hartuta, pribatizatu in nahi zituen mendi haietako lurrak, eta kontra iteko zen festa, nik susmoa, zibilak joango ote ziren eta, joan nintzen begiratzera bazterrak, ez nintzen fiatzen, Mixa mutil harekin gelditu zen, itzuli nintzenian ostatuan ziren biak, Mixa ikusten zen gustora zegoela, mutil ile luze hark, Stefan izena, galderak iten zizkion, errusiako eskolaz, siberiaz, hango ibaiez, lehortu zen itsaso batetaz, iluntziarekin hasi zen jendia etortzen plazara, guk sua piztu, bonbillak arboletatik txintxilika jarri eta, gutxi bat, gutxi bat, oso ongi saldu genuen, goizaldian, bostak seiak izango ziren biltzen hasi ginenian, denak bildu eta abiatzera goazela, furgonetak, etzuela nahi, aritu ginen, eman genizkion takateko batzuk, alferrik, ematen zuen hila zela motorra, probatu genuen Stefanek utzi zigun bateria batekin, etorri ziren ferianteak ere, motorrari begiratu, burua kordokatzen zuten, etzen hari nondik sartu eskua, ezin ezer egin, apartatu ginen, madarikatu genuen gure suertia, Mixa lasaiago zegoen, esan nion, pozik egongo haiz hi, barre in zidan, tartian aurpegi luzia jartzen zidan lagun iteko, hala bada, pentsatu genuen, utzi beharra behintzat, paperik gabe noski, furgoneta bertan utzi eta Ixioren gruarekin itzuliko ginela, artian argitzen ari zen, sortaldian lainoak gorri gorri, halako batian, Mixak niri, dena dela, esan zidan, hori etzen bidia, begiratu nion, beheko ezpaina beti bezala kanpora aterata zeukan, zer?, esan nion, egon zen puxka batian eguzkiak argitzen zituen laino gorriei begira pentsakor, gero, bide horrek, esan zidan, etzeraman inora, sinisgor begiratu nion, ahoa zabalik, profeta bat ematen zuen, miretsita nengoen, esan nion, zer esan nahi duk?, furgoneta, esan zidan, furgoneta, aitzakia bat zen, bat batian konprenitu nuen, begiratu nion, irribarre in genion elkarri(...) Stefani galdetu genion, esan zigun ezkaitik ateratzen zela autobusa, hartu genituen poltsa batian gauzarik beharrenak, in genituen gora behera kilometro batzuk, ibili ginen, ibili ginen, iten zuen bero haundia, erreka baten ondoan gelditu ginen, Mixa bainatu zen eta jan genuen mokadu bat, ixiltasun haundia zegoen, uraren hotsa bakarrik, puxka batian hala egon ginen, berriz ab
|
|
|
bilbon akitu arte!, esan genuen, bagenituen telefono batzuk, ia lotu genuen, azkenian ezetz, etziguten utzi, horregatik tafallara segitu genuen, han bukatu zitzaigun solomoa eta Mixak baratxuri zopa prestatu zuen eltzian, baratxuriak zanpa zanpa in eta eskatu genituen bar batian ogi zaharrak eta txorizo batzuk erosi genituen, handik in genuen goizueta, han jende txikitxoa zegoen, diferentzia haiekin Mixa harrituta zegoen, han leitzan ezagutu genuen saltzaile bati zerbeza kaja bat eman eta bere aldian toki bat utzi zigun, hurrengo goizian, handik gatozela, errebuelta asko eta Mixa mariatuta zijoan, baso zahar batian, basoko mutilak motozerrekin eta gazte batzuk pagoetara igoak, batzuk aurpegiak estalita, beste batzuk makillatuta bezala, kolore txuria, lekeition in genuen goizaldian ordu pare bat bidali bitartian eta zarautzen heldu bezain laster etorri ziren bi munipa eta papera eskatu ziguten eta herritik aparte jarri behar izan genuen, bermion in genuen gau ona, kontzertu haundia zegoen eta laurehun bokata saldu genituen, denak eta gehiago ere salduko genituen, argi pirrintarekin ari ginen gauzak furgonetara jasotzen, ya ari ginen burniak biltzen, halako batian bronka izugarri bat, tipo txiki buru haundi bat gugana ikaratuta korrika eta ikusi ez ikusi furgonetara sartu zitzaigun eta atia itxi zuen, haren atzetik amorratu batzuk, ni, zer pasatzen da!, tartian jarri nintzen, joputa!, esaten zuten, neska bat bortxatu zuela txiki hark, nahi zizkioten barrabilak moztu, nik tranki tranki!, bakarrik esan nuen, eman zidaten ostia latz bat, ya furgonetara sartu behar zuten, Mixa etzen ikaratu eta hanka burni bat ibili zuen airian, bidali zituen bi tipo lurrera, jende gehiago etorri zen, akatu baino lehenago sartu ginen furgonetan nola hala, hautsi ziguten atzeko kristala eta burni batzuk han utzi genituen, atera ginen bermiotik, zartaien eta serbilleten artian gure buru haundia, alkandora urratua, puta, esaten zuen, puta zela, etzuen besterik esaten, neska hura, puta zela, halako batian, herritik ateratzeko maldan, taka, in zen furgoneta berriz ere gelditu, jaitsi ginen, buru haundia begiak atera beharrian ikaratuta zegoen, eskerrak eman gabe piztia bezala mendira salto in zuen, hurrengo egunian ez, hurrengoan, furgoneta karga in, nafarroa aldera abiatu ginen, ba omen ziren hango erdialdeko haranetan herri txiki batzuk, denbora hartan jaiak zituztenak, jendetzarik ez, esan ziguten, baina joanez gero poliki salduko duzue, pasa genituen harako mendiak, iritsi ginen ipuruen lurrera, galdezka galdezka, heldu ginen ariztira, feria zen ariztin, jende gutxi, haur batzuk, barraka batzuk, tipo batek puñalarekin jolas iten zuen, bi lagun padera zabalian ogia erretzen ari ziren, etorri zitzaigun herriko mutil ile luze bat, informatu zen zer zen gure nahia, esan zigun ostatuaren ondoan non jartzia genuen, nonbait, esan zigun hark, gobernuak, bertako jauntxoekin elkar hartuta, pribatizatu in nahi zituen mendi haietako lurrak, eta kontra iteko zen festa, nik susmoa, zibilak joango ote ziren eta, joan nintzen begiratzera bazterrak, ez nintzen fiatzen, Mixa mutil harekin gelditu zen, itzuli nintzenian ostatuan ziren biak, Mixa ikusten zen gustora zegoela, mutil ile luze hark, Stefan izena, galderak iten zizkion, errusiako eskolaz, siberiaz, hango ibaiez, lehortu zen itsaso batetaz, iluntziarekin hasi zen jendia etortzen plazara, guk sua piztu, bonbillak arboletatik txintxilika jarri eta, gutxi bat, gutxi bat, oso ongi saldu genuen, goizaldian, bostak seiak izango ziren biltzen hasi ginenian, denak bildu eta abiatzera goazela, furgonetak, etzuela nahi, aritu ginen, eman genizkion takateko batzuk, alferrik, ematen zuen hila zela motorra, probatu genuen Stefanek utzi zigun bateria batekin, etorri ziren ferianteak ere, motorrari begiratu, burua kordokatzen zuten, etzen hari nondik sartu eskua, ezin ezer egin, apartatu ginen, madarikatu genuen gure suertia, Mixa ...mariatuta zijoan, baso zahar batian, basoko mutilak motozerrekin eta gazte batzuk pagoetara igoak, batzuk aurpegiak estalita, beste batzuk makillatuta bezala, kolore txuria, lekeition in genuen goizaldian ordu pare bat bidali bitartian eta zarautzen heldu bezain laster etorri ziren bi munipa eta papera eskatu ziguten eta herritik aparte jarri behar izan genuen, bermion in genuen gau ona, kontzertu
|
haundia
zegoen eta laurehun bokata saldu genituen, denak eta gehiago ere salduko genituen, argi pirrintarekin ari ginen gauzak furgonetara jasotzen, ya ari ginen burniak biltzen, halako batian bronka izugarri bat, tipo txiki buru haundi bat gugana ikaratuta korrika eta ikusi ez ikusi furgonetara sartu zitzaigun eta atia itxi zuen, haren atzetik amorratu batzuk, ni, zer pasatzen da!, tartian jarri nintzen...
|
|
|
bilbon akitu arte!, esan genuen, bagenituen telefono batzuk, ia lotu genuen, azkenian ezetz, etziguten utzi, horregatik tafallara segitu genuen, han bukatu zitzaigun solomoa eta Mixak baratxuri zopa prestatu zuen eltzian, baratxuriak zanpa zanpa in eta eskatu genituen bar batian ogi zaharrak eta txorizo batzuk erosi genituen, handik in genuen goizueta, han jende txikitxoa zegoen, diferentzia haiekin Mixa harrituta zegoen, han leitzan ezagutu genuen saltzaile bati zerbeza kaja bat eman eta bere aldian toki bat utzi zigun, hurrengo goizian, handik gatozela, errebuelta asko eta Mixa mariatuta zijoan, baso zahar batian, basoko mutilak motozerrekin eta gazte batzuk pagoetara igoak, batzuk aurpegiak estalita, beste batzuk makillatuta bezala, kolore txuria, lekeition in genuen goizaldian ordu pare bat bidali bitartian eta zarautzen heldu bezain laster etorri ziren bi munipa eta papera eskatu ziguten eta herritik aparte jarri behar izan genuen, bermion in genuen gau ona, kontzertu haundia zegoen eta laurehun bokata saldu genituen, denak eta gehiago ere salduko genituen, argi pirrintarekin ari ginen gauzak furgonetara jasotzen, ya ari ginen burniak biltzen, halako batian bronka izugarri bat, tipo txiki buru haundi bat gugana ikaratuta korrika eta ikusi ez ikusi furgonetara sartu zitzaigun eta atia itxi zuen, haren atzetik amorratu batzuk, ni, zer pasatzen da!, tartian jarri nintzen, joputa!, esaten zuten, neska bat bortxatu zuela txiki hark, nahi zizkioten barrabilak moztu, nik tranki tranki!, bakarrik esan nuen, eman zidaten ostia latz bat, ya furgonetara sartu behar zuten, Mixa etzen ikaratu eta hanka burni bat ibili zuen airian, bidali zituen bi tipo lurrera, jende gehiago etorri zen, akatu baino lehenago sartu ginen furgonetan nola hala, hautsi ziguten atzeko kristala eta burni batzuk han utzi genituen, atera ginen bermiotik, zartaien eta serbilleten artian gure buru haundia, alkandora urratua, puta, esaten zuen, puta zela, etzuen besterik esaten, neska hura, puta zela, halako batian, herritik ateratzeko maldan, taka, in zen furgoneta berriz ere gelditu, jaitsi ginen, buru haundia begiak atera beharrian ikaratuta zegoen, eskerrak eman gabe piztia bezala mendira salto in zuen, hurrengo egunian ez, hurrengoan, furgoneta karga in, nafarroa aldera abiatu ginen, ba omen ziren hango erdialdeko haranetan herri txiki batzuk, denbora hartan jaiak zituztenak, jendetzarik ez, esan ziguten, baina joanez gero poliki salduko duzue, pasa genituen harako mendiak, iritsi ginen ipuruen lurrera, galdezka galdezka, heldu ginen ariztira, feria zen ariztin, jende gutxi, haur batzuk, barraka batzuk, tipo batek puñalarekin jolas iten zuen, bi lagun padera zabalian ogia erretzen ari ziren, etorri zitzaigun herriko mutil ile luze bat, informatu zen zer zen gure nahia, esan zigun ostatuaren ondoan non jartzia genuen, nonbait, esan zigun hark, gobernuak, bertako jauntxoekin elkar hartuta, pribatizatu in nahi zituen mendi haietako lurrak, eta kontra iteko zen festa, nik susmoa, zibilak joango ote ziren eta, joan nintzen begiratzera bazterrak, ez nintzen fiatzen, Mixa mutil harekin gelditu zen, itzuli nintzenian ostatuan ziren biak, Mixa ikusten zen gustora zegoela, mutil ile luze hark, Stefan izena, galderak iten zizkion, errusiako eskolaz, siberiaz, hango ibaiez, lehortu zen itsaso batetaz, iluntziarekin hasi zen jendia etortzen plazara, guk sua piztu, bonbillak arboletatik txintxilika jarri eta, gutxi bat, gutxi bat, oso ongi saldu genuen, goizaldian, bostak seiak izango ziren biltzen hasi ginenian, denak bildu eta abiatzera goazela, furgonetak, etzuela nahi, aritu ginen, eman genizkion takateko batzuk, alferrik, ematen zuen hila zela motorra, probatu genuen Stefanek utzi zigun bateria batekin, etorri ziren ferianteak ere, motorrari begiratu, burua kordokatzen zuten, etzen hari nondik sartu eskua, ezin ezer egin, apartatu ginen, madarikatu genuen gure suertia, Mixa ...oneta, aitzakia bat zen, bat batian konprenitu nuen, begiratu nion, irribarre in genion elkarri(...) Stefani galdetu genion, esan zigun ezkaitik ateratzen zela autobusa, hartu genituen poltsa batian gauzarik beharrenak, in genituen gora behera kilometro batzuk, ibili ginen, ibili ginen, iten zuen bero haundia, erreka baten ondoan gelditu ginen, Mixa bainatu zen eta jan genuen mokadu bat, ixiltasun
|
haundia
zegoen, uraren hotsa bakarrik, puxka batian hala egon ginen, berriz ab
|
|
|
Noski bitartean eskolan eskandalo
|
handia
zegoen, haurren bila hasi dira zaintzaileak, inork ez ikusten, zuzendariari deitu diote, hau joan da, hasi da etxeetara deitzen, gurasoak etorri dira, hirurak aldean Koska bere ume sailarekin azaldu denean entzun ditu entzutekoak, han ginen gu ere materiala jasotzen, deitu diote alproja, ume jalea, esan diote ez dagoela burutik, salaketa jarri behar diotela ere esan diote. Koska ondo apuratuta zegoen, defenditzen zen esanez umeak inor gabe zeudela patioan, esaten zuen holako platerkada bana jan zutela babarruna, guri berriz, azkenean bakea eman diotenean, errebolbituta baina harro puntu batekin:
|
|
|
– Garai hartan miseria
|
handia
zegoen hirian, pobrezia ikaragarria. Jendeak edozer gauza asmatzen zuen aurrera egiteko, diru apur bat lortzeko, badakizu...
|
|
|
– Eta kaleetako txakurrak eta katuak eta halakoak ere hara eramaten zituzten zirkukoei saltzeko. Aizu!, gose
|
handia
zegoen urte haietan, gose larria... Baten batek amaginarreba bera ere salduko zien ahal izanez gero, zer uste duzu!
|
|
|
Gizon
|
Handiari
zegokionez, tokitan zegoen gauzen berezko ordenaren aurka oldartzen saiatu zen eguna, inoiz saiatu baldin bazen. Gizon Handiak bestelako kezkak zituen astelehen goiz hartan; esaterako, tripetan ernatzen zitzaion ezinegon lauso eta definigaitz hura, edo hainbestean behin ziztatzen zion buruko min hori.
|
|
2007
|
|
|
Antonioni, Godard edo Bergman zalea zela erran izan balio ez zen hainbertze harrituko, baina hogeita bortz urte baziren Che hil zutela. Aspaldi hartan, ziur aski, ez zen aukera
|
handirik
egonen Habanako karteleran. Nola joaten ahal zen inor apatxeen galera eta aurpegi zurbilen garaitza behin eta berriz sufritzera?
|
|
2009
|
|
|
Eskuinagotik erantzun zuten, lehorretik hain segur. " Erne, zulo
|
haundiak
zeudek hemen!" gaztigatu zion Zabaletak, eta jauzika amildu zen itsasorantz.
|
|
|
Motorra askatu zuen kotoi koipetsuan bildutako linternapean. " Konponduko al dek?", lanean ari zelarik alukeriak entzun beharra," Erne, zulo
|
haundiak
zeudek hemen hi eta hire kajak gordetzeko ni esnatzera etorri be!" esan zion burua jasotzeke. Baina Zabaleta Herrerakoa zen" Eta txalupa, zer egin behar genin txaluparekin, bizkarrean hartu?".
|
|
|
" Larrua jo dugu. Ezberdintasun
|
handia
dago zuk amodioa deitzen duzunarekiko. Tronpatu naiz.
|
|
2010
|
|
|
Haragi eta izerdi masa handi bat gainditu behar izan zuen horretarako. Komuneko ilaran seriotasun
|
handia
zegoen: banketxe batean egon zitekeen, edo dentistaren itxarongelan:
|
|
|
Norbait zebilen behazuloaren atzean zelatan. Ez zekien zein aurpegi jarri, lasai agertu zuen behintzat; psikopata bat izango balitz behazulora begira legoke; beraz, alboetara begiratu zuen, ate aurrean zain atsegin
|
handiz
balego bezala, harmonian. " Bai, egun ederra dago, hementxe nago, zuri opari bat egiteko irrikaz".
|
|
|
Desertu
|
handiak
daude munduan
|
|
2011
|
|
|
Ravalen zebilen jende urriaren laguntzaz, kalea eta taberna topatu genituen gauerdian. Inguruko beste kale batzuetan ez bezala, aktibitate
|
handia
zegoen. Berbetan zebiltzan magrebiar itxurako gazte batzuek erakutsi ziguten tabernazuloko atea.
|
|
|
Akaso anekdota horixe zunan Ramoneda eta Stachelhausen konpainian afaltzeko hire giltza! Bi arrain
|
handirekin
egongo hintzen hartara, Munichen hire lanak erakusteko kontaktuak egiten, eta ez bi muxarrekin orain hagoen bezala!
|
|
2012
|
|
|
Urduritasun
|
handia
dago errefuxiatuen artean. Etxekoandrea zeharo aztoratuta etorri da etxe inguruan dagoen haur jolastokitik.
|
|
|
gontz bat aldaketan hurbildu enborra hanketara sudurra belaunetara eroso giharrak tenk min goxoa behar du kontuz berrogeita... mantendu jarrera edo postura minutu batez, beti ere arnasa lasai hartuz. Gero, desegin jarrera eta erlaxatu giharrak ez pentsatu ezertan hustu burua kontzentratu egiten ari haizen horretan ez utzi gogoa noragabe berrogeita... bederatzi bizkarrezurra irudikatzen saiatu hankak zuzen al dituk non nabari duk tenkadura zortzietan jarri dugu amaitu osteko hitzordua ez dugu hitz egiterik izango leihotik leihora neketsua da zarata
|
handiegia
dago berrogeita hamahiru maskuriari hertsatze mesedegarria eragiten dio eta gizonengan prostatarentzat berrogeita hemeretzi mesedegarria da ere.
|
|
2013
|
|
|
– Europako hainbat hiritara saldu dira, eta erakusketa eta bienaletatik gero eta eskari
|
handiagoa
dago. Klara anderearen bi alabak arduratzen dira Estivariz fundazioa zuzentzeaz.
|
|
|
Uste duzue klase medikuak atera duela txintik inoiz? Alabaina, Gipuzkoako minbizi tasarik
|
handiena
dago Pasaia aldean, eta Jaizkibelen orpoan bertan dago.
|
|
|
Pitinka, ni ere jaiki nintzen, zutitu nintzenean Harkaitz ateko harri
|
handian
zegoen zutik niri so. Aztoratu egin nintzen ez bainuen holakorik itxaro, eta sutondora bidean, iruditzen zait, irrist egin nuela; jakin ere ez nekien oinak non jartzen nituen eta, hain nindoan urduri.
|
|
2014
|
|
|
Emilioren etxera ailegatzean, autoa behar zuen tokian zulo beltz
|
handia
dagoela ikusi dute, eta inguruak ere belztuta daudela; bereziki, hirugarren solairura arte kaltetuta. Erre usaina eta gasolinarena nahasten dira, behinola itsasoarena nagusitzen zen inguru horretan.
|
|
|
Zein
|
handia
dagoen arreba, ia emakumea da. Hain ikusi du Xabik emakumetuta, konturatu baita bere arreba ez duela zinez inoiz ikusi.
|
|
|
Berdin zion egun hartan, ez zion berdin, baina pentsatu zuen azterketa gelaraino eutsi behar ziola jertsearekin. Gela barruan kanpoan baino freskura
|
handiagoa
egongo zen, inori ez zitzaion arraro egingo azterketa jertsearekin egiten bazuen.
|
|
|
Ematen du indarkeria giroetan ohitura
|
handia
dagoela umeak hiltzeko, gerretan, soldadu umeak Afrikan, Amerikan, Europan ere bai. Adalbert Munzigurari, interahamweek buruzagi izendatu zutenean, fusila eman zioten, granada batzuk ere bai.
|
|
|
Merkatura heldu baino lehen begiratu zuen amaren etxeko atarira aurrenekoz, 60 metrora, 70era. Konturatu zen mugimendu
|
handia
zegoela amaren atarian, inoiz ez zuela hainbeste jende ikusi hartan, are gutxiago ordu horretan, gau betea, abenduan.
|
|
|
Luze iritzita ordurako, bigarren eguna estartetan. Uste baino argi
|
handiagoa
zegoen kanpoan ordea, ordu erdi gehiago itxaron behar izan zuen beraz, guztiz ilundu arte. Besoak atzera mugitu zituen, errotazioak sorbaldetan, kirola egiten zuenean agintzen zieten bezala.
|
|
2015
|
|
|
" Ez hiltzetik ezer egin gabe geratzera tarte
|
handia
dago. Plazer handiz lagunduko niokeen Barrenetxeari heriorekin bat egin zezan.
|
|
2016
|
|
|
Konturatu orduko eskaileretan gora zihoazen hirurak. Lehendabiziko pisuan egongela
|
handia
zegoen ezkerraldean. Inor ere ez.
|
|
|
Zaletasun
|
handia
zegoen garai hartan herrietan eta kaleak mukuru beteta zeuden karrera ikusteko. Aitona eta amona ere kalera atera ziren, bozkarioz, biloba korritzen ikustera.
|
|
|
Garaituak izan ziren haientzat arras pisua zen egunerokotasuna, inolako ilusiorik gabekoa, eta soilik beraien bizimodua hala edo bestela aurrera ateratzea zuten helburu, horretarako duintasuna galdu behar bazuten ere maiz. Begiratu batean badirudi ez zela gauza berezirik gertatzen ari, baina sakonean mugimendu
|
handia
zegoen. Azalean ez, azalean ez baitzituzten bi aukera besterik:
|
|
|
– Eskerrik asko, jauna. Ilusio
|
handiz
gaude. Euskal Herritik etorriko dira nire neba txikia Patxi eta Ondarroako amona.
|
|
|
– Zein
|
handi
zauden, Ikerne! –esan dio neskatilari.
|
|
|
– Ene, zeinen
|
handi
dauden umeak!
|
|
|
– Frankistek begitan hartuta daukate gure aita. Gorroto
|
handia
dago herrian.
|
|
|
Artibai ibaiaren ibarra estua da, mendi garaien artean egiten du bidea urak itsasoraino. Emariari dagokionez, alde
|
handia
dago marea gora edo behera bada. Horrek ez du oztopatu, dena den, haren erriberan ontziolak kokatu izana Erdi Arotik hona, orobat kabotaje handiko ontziena.
|
|
|
Gauza gutxirekin dira zoriontsuak. Hemen itxurakeria
|
handia
dago. New Yorkeko portura ailegatu nintzenean, zamaketari beltz batek lagundu zidan itsasontzitik jaisten.
|
|
|
Alemanek gerrarako behar beharrezkoa zituzten tamaina handiko diamante industrialak eta Venezuelan asko zeuden horrelakoak. Beraz, nazientzako diamanteen kontrabando
|
handia
zegoenez –eta Espainiako enbaxadore batek ezin zuen ahalkegabeki nazien alde jardun, Franco neutrala baitzen orduan –, euskal agenteen lanetako bat kontrabando hura kontrolatu eta Aliatuei salatzea izan zen.
|
|
2017
|
|
|
oro har, badago joera pentsatzeko zenbat eta informazio gehiago azaldu komunikabideetan, hobe. Eraso sexisten gaia izar mediatiko bilakatu da Euskal Herrian eta Estatu espainiarrean, nahiz eta medio batzuen eta besteen tratamenduan alde
|
handia
egon, jakina.
|
|
|
Neska txikiak kortxoari so egin zion. Tarte
|
handia
zegoen begien eta folioen artean, baina ikusi, ikusi zuen; eta mutil zurrunduarengana itzulirik, jauzi batean besarkatu zuen.
|
|
|
Padre Ligetiko terapeutak saiatzen ari dira Axik amnesiaz ohartzen denean kanpoko dispositibo bat bila dezan –agenda bat edo telefono mobil bat, esaterako– hara jo eta gertatzen ari zaiona ulertu, non bizi den jakin eta abar irakurtzeko baina oraindik ez dute lortu. Horrek, hala ere, neurri batean Axi duen arazoaz ohartzea esan nahiko luke, eta esan diote gertatu zaionaz ohartzeko gauza bada, depresioan erortzeko arrisku
|
handia
dagoela.
|
|
|
Banekien Madrilen gero eta zabalduagoa zeudela ETAren aurkako jarrerak, gero eta gorroto
|
handiagoa
zegoela ETAren aurka, baita ezkertiarren artean ere, baina horrek ETAren aldeko nire jarrerari tinkoago eustera bultzatzen ninduen, artaldetik ihes egindako ardia nintzelako ideia sendotzen zidalako. Hala iruditzen zait behintzat orain, gaur egungo nire ikuspuntutik begiratuta.
|
|
|
Solokoren lagunik onena, Imanol, Jarraikoa zen, esker abertzaleko gazte mugimenduko kidea. Kontraste
|
handia
zegoen bi adiskideen artean: Soloko sistemaren eta haren adierazpen guztien aurka zegoen, zergatiei eta alternatibei buruz asko hausnartu gabe.
|
|
|
Bat batean aldrak erakarria sentitu nintzen. Jende multzo
|
handia
zegoen El Corte Inglesen parean bilduta. Haien aurrean, hogeita hamarretik gora gorila, kaskoz, borraz eta ezkutuz hornituta.
|
|
|
Izututa zegoen izebarenganako erakusten nuen gehiegizko atxikimenduagatik. Herrian nahasmen
|
handia
zegoen hiesaren transmisio bideen inguruan, zurrumurru asko aditzen ziren: arriskutsua zela gaixoarekin igerileku berean bainatzea, edalontzi beretik edatea, zapatila berak janztea...
|
|
|
– Bero
|
handia
zegoen atzo, agian hori besterik ez zen izan.
|
|
|
Igorrek erremintak gordetzen zituen arasara joan nintzen, anabasa
|
handia
zegoen eta ez nuen hura ikusterik nahi. Arantza nire atzetik etorri zen jarraibideak ematen:
|
|
2018
|
|
|
Talde txiki baten ustea besterik ez dena orokortzat ematea. Pentsatzea masa sozial
|
handia
dagoela zure erabaki bakoitzaren atzean, eta are, gaur zurekin dagoen masa sozial berberak automatikoki zurekin jarraituko duela bihar ere. Hor zagok nire ustez zuen akatsa... ”.
|
|
2019
|
|
|
Nintzena baino askoz seguruago agertzen nintzen jende aurrera. Distortsio
|
handia
zegoen plazako irudiaren eta etxean naizen tremendista dramaqueen aren artean. Bertsolari gisa bakarrik ezagutzen ninduen jendea harritu egiten zen nire zaurgarritasunarekin.
|
|
|
Azken urteotan munduko industria boteretsuenak gorputzaren inguruan eratu dira (farmazeutikoa, kosmetikoa, pornografikoa, prostituzioa, arma industria...). Gorputza bihurtu da bai jendea kontrolatzeko bai aldarrikapenak egiteko bitarteko nagusia, eta komunitate sozial eta zientifikoaren baitan gero eta adostasun
|
handiagoa
dago: gorputza erdigunean jartzeko garaia heldu da.
|
|
|
Meabek gaineratzen du emakumezkoek idatzitako literaturari eskatzen zaiola emakumezko pertsonaiak erdigunean jartzea eta ni pertsonaletik ni kolektiborako zubiak eskaintzea. Halaber, ohartarazten du emakumezkoek idatzitako literaturan, gizonezkoek idatzitakoan ez bezala, joera
|
handia
dagoela arrasto autobiografikoak bilatzeko.
|
|
|
Aldats batetik egiten zen behera, itsas mihilu eta Armeria euscadiensis banaken artetik. Harri plantxa
|
handia
zegoen almendra txigortuen koloreko harribilez zolaturiko kala baten aldamenean. Patricki erakutsi nahi zenion, baita hormetan habia eginda zeukan belatz bikotea ere.
|
|
|
Gaua bertan pasatuko zuten, pentsatu dute etxekoek, aurrera jarraitzeko prestatzen ariko dira. Pena apur bat ere hartu dute, hezetasun
|
handia
dago, haizea, ez zuten ondo lo egingo... Gauza da etxean sobera daukatela lekua, hori pentsatu dute.
|
|
|
Bero
|
handia
dago tren barruan. Neba arrebek ez dute orain arropen hezetasuna hainbeste nabaritzen.
|
|
|
Ala tortura modu bat da arrebarentzat? Ikusten dena baino harreman
|
handiagoa
dago neba arreben artean, bestelako harreman bat. Bestelako harreman bat ikusten duzu zuk, Eszter?
|
|
|
Alde
|
handia
dago, esan zuen bere artean, aurretik Odisea irakurri, eta gero Ulises; edo alderantziz.
|
|
2020
|
|
|
azalean, ileetan, aukera
|
handia
dago
|
|
|
Trafiko
|
handia
dago gaur, begira,
|
|
|
Sandra Cianiren azken artikuluaren ondoren, dena bukatu zela ematen zuen. Ikertu beharrekoak ikertuta eta argitu beharrekoak argituta, ez zirudien motibo
|
handirik
zegoenik kontaktuan segitzeko. Vicenzo Vicenziren nortasuna estaltzen zuten laino guztiak aienatuak ziren, eta garbi zegoen istorio hartan nork jokatu zuen maitale baztertu eta amorratuaren papera, nor izan zen jelosiak eta mendeku egarriak asaldatuta ikaskidea aintzira batean ito zuena, nor hiltzaile damutuaren eldarnioan margolan harrigarri haiek egin zituena eta azkenean, bihotza eta zentzua zeharo bihurriturik, bere burua ibaira bota zuena.
|
|
|
Sandra Cianik azaldu zidanez, gauza jakina zen jauregiaren azken jabearen arbasoetako batek pintura eskola bat izan zuela XIX. mendearen azken aldera, eta, itxura guztien arabera, eskola hartatik geratzen ziren hondarrak ziren sotoan aurkitutakoak, Vicenziren margolanez gain eskolako ikasle izandakoak ziruditen beste askorenak, behar bezala aztertu, sailkatu eta gordetzeko urte batzuetako lana zutenak. Ez zuen ematen horretarako interes
|
handirik
zegoenik, ez behintzat ikertzaile ekipo bat ordaintzeko adinakorik. Izan ere, margolari eskola asko izan ziren XIX. mendearen hondarreko Erroma hartan, bazter guztietako pintoreentzat garaiko meka izan zen hartan.
|
|
|
Nik ez erantzutea espero zuela iradokitzen zuen neskak, bazekiela ez zela erraza izango horrenbeste urtean desagertuta egon ondoren “ezkutatu zinenetik” esaten zuen berak berriz lehengo mundutik datorren norbaiti erantzutea, baina bera egoskorra zela esaten zidan, ez zuela nirekin hitz egin arte etsiko. Garbi zegoen ez nintzela aldizkari bateko orrialdeak betetzeko interesgarria izan zitekeen norbait bakarrik, hori baino jakin min
|
handiagoa
zegoela atzean. Neskak berak aitortzen zidan, alemana ikasten ibilia bazen ere, ez zela kultura alemana hobeto ezagutzea izan Berlinera eraman zuen motiborik handiena.
|
|
|
Koadro batzuk brodatu izan ditut, Gernikako arbolaren bat, adibidez; zokoren batean egongo da gordeta. Normalean udaberrian brodatzen dut, argitasun
|
handiagoa
dagoelako eta dendan behar gutxiago. Neguan, bekoki linterna erabiltzen dut.
|
|
|
Pitxintxu parean ematen zuten buelta eta kalean gora abiatzen ziren ostera. Gero aldatu egin zen joera, martxa
|
handiagoa
dago beheko partean. Orain terrazen inguruan biltzen da jendea, ez hainbeste kalean gora eta behera, aldatu egin da espazioa okupatzeko modua.
|
|
|
Etortzeko hona! Oso
|
handia
dago.
|
|
2021
|
|
|
Desberdintasun
|
handia
dago botererik ez duten gizarteko segmentuak seinalatzen dituen umore kontserbadore/ hegemonikoaren eta talde baztertuenek boterean daudenen kontrako arma gisa baliatzen duten umore subertsibo/ errebeldearen artean. (Billig, 2005 in Shifman eta Lemish, 2010:
|
|
|
Banpez ilki zen logela zital hartatik. LED telebista
|
handiaren aldean
zegoen ordulariari begira geratu zen: urtarrilaren 13a zen beraz, ostirala, hamaikak eta laurden ziren.
|
|
|
Giro “latza” aipatzen dute denek. Beldur
|
handia
zegoela hitz egiteko ere. Miseria ere bai.
|
|
|
Hainbat galdera
|
handi
daude lan honen oinarrian, hauek dira horietako batzuk:
|
|
|
Otorduak geronek preparatzen genituen, eta denda, gogoak ematen zigun tokian jarri… Aizu, gu geurera. Egia esan, gustura geldituko nintzen mendian permiso egunak ailegatu arte, nahiz eta gauza batzuetarako endredo
|
haundiak
dauden, esate baterako, ura, han ez bait da ugaria: kilometro bat ibili behar premian zinen aldiro.
|
|
|
Zaharrunoa. Desoreka
|
handia
dago pintxoen sofistikazioaren eta komunaren artean, lastima.
|
|
|
Ez dut nahi izan, baina haurrek bai. Hotz
|
handia
dago zauzkaten gelan. Berehala irten gara eta kristalaren atzean jarri gara.
|
|
|
Baina hiriak ondo hartzen zaitu zentzu horretan, nahi duzun tokikoa eta nahi duzun modukoa izan zaitezke. Elkar laguntza
|
handia
dago. Norak Amsterdam etorbideko denda batean erosten zituen bagelak.
|
|
|
Umeak lo zeuden bitartean, Unairen laborategian sartu eta nobelarako materiala begiratzen hasten ginen biok elkarrekin. Bitxia da, laborategia berez logela
|
handiaren barruan
dagoen jantzi gela estu bat da. Zabalera metro eta erdikoa izango du, eta hiru bat metro luze.
|
|
|
Ohitura
|
handia
dago han eseri eta txoriak hurbiltzeko zain egotekoa. Jendeak espezieak desberdintzen ere badaki.
|
|
|
Norak eraman zuen alaba eta nik semea. Zalaparta
|
handia
zegoen patioan. Neskatoaren gelako haurrek elkar ezagutzen zuten aurreko ikasturteetatik.
|
|
|
1913an, esate baterako, Wilson presidentearen kargu hartzean, milaka emakumek inguratu zuten Etxe Zuria emakumeentzako boza eskatuz. Wilson ez zen pausoa ematera ausartzen, herabeti zebilen kontu honetan, emakumeen botoaren aurkako oposizio
|
handia
baitzegoen, hau ere oso antolatua. Beste zazpi urte ziren Estatu Batuetako Konstituzioak 19 eranskina onartu zuen arte, Wilson bera presidente zela.
|
|
|
Hiriko bizimodua hertsiegia zen moralki, ezin zenuen nahi bezala agertu. “Baina zuen herrian askatasun
|
handiagoa
zegoen, Bilbon egiten ez ziren gauzak egiten genituen han. Gero, 80ko hamarkadan dena okertu zen, baina garai hartan askatasun handia zegoen”.
|
|
|
Esan zuelako behin unibertsitateko irakasle izateko hiru arrazoi
|
handi
zeudela. Ezetz asmatu zeintzuk.
|
|
|
“Denok gara familia bera”, esaten ziguten. Batasun
|
handia
zegoen emakume haien artean. Eta gauzarik bitxienak egiteko gai ziren.
|
|
2022
|
|
|
“Sektoreen artean alde
|
handia
dago. Batzuk ikusten dira emakumeentzakoago bezala, eta beste batzuk gizonen espazio bezala”.
|
|
|
Horietako batek zuzenean ordaintzen die parte hartzaileei. Bi urtetan ez dut ezer pasatu baina aurrekoan esan nien baietz, pasatzen hasiko nintzela, krisi
|
handia
dagoela-eta [barreak] ”.
|
|
|
“Ulertzen dut nekazaritza sektorean matxismo
|
handia
dagoela, zein den mugitzen gareneko eremua. Beste emakume bat eta biok elkarte bateko batzordean egon gara.
|