|
2002
|
|
|
Esfera pribatuaren botere politikoa gauzak beste modu batean egitean datza, neurri
|
handi
batean emakumeek hain ondo ezagutzen duten galderatik eratortzen dena: nor da hemen, ni?
|
|
2008
|
|
|
Espainian miloi 1 2 miloi pertsonek jasaten dute arazo hau, eta horien artean proportzio
|
handi
bat emakumeek egiten dute; halere proportzio hori gizonezkoena baino askoz txikiagoa da.
|
|
2009
|
|
|
Lege berriaren lorpen
|
handienetako
bat emakumeari 14 astera arte edo kasu jakin batzuetan haurdunaldia eten ala ez erabakitzeko eskubidea onartzea izango litzateke. Gurreak azaldu duenez, orain ongintza printzipioa gailentzen da medikua emakumea harremanean, hau da, emakumeak medikuak esaten diona egingo du, haren hobebeharra bilatzen duelako medikuak.
|
|
|
Aipatutako guztiaz gain, badago azaroaren 25 hau markatuko duen beste faktore bat, larria eta ankerra oso, baina neurri
|
handi
batean emakumeenganako indarkeria ezabatzeko aurrean dugun erronkaren tamaina azalarazten diguna: Nagore Laffageren erailketaren inguruan gertatukoaz ari gara.
|
|
2010
|
|
|
Hala ere, hasieran esan dugun bezala, galdetutakoen ehuneko
|
handi
batek emakumeen aurkako indarkeria erasotzailearen ezaugarri indibidualetara murrizteko joera du: nortasun nahasteak edo psikopatologiak, autoestimu baxua, droga eta alkoholaren kontsumoa, zelo patologikoak eta erasotzailearen jatorrizko familian indarkeria eman izana.
|
|
2011
|
|
|
bitartean argitaratzeko prestatuta utzi zituen beste 17 liburu argitaratu zituzten bere emaztea Consuelo Larrucea, eta ikasle izan zuen J. Bustamanteren artean. Gizon
|
handi
baten ondoan emakume handi bat egoten dala esan ohi da. Larrucea andrearen kasuan, hurbiletik bikote hau ezagutu zuten denek azpimarratzen dute ikuspegi hori.
|
|
2015
|
|
|
tradizioz emakumeei edo gizonei lotzen zaizkien objektuen izenak bilatu zituen Ereduzko Prosa Gaur datu basean. Takoi hitza sartuta, literatur testuei zegozkien 236 adibideetatik, puska
|
handi
batek emakumeen takoi zorrotzei egiten zion erreferentzia, eta adibide horietan azpimarratu egiten zen emakumeak zer ziren sexiak, takoiak soinean zituztela. Literaturan, hortaz, takoiak emakumeei eta horiek kitzikatutako sexu desirari lotuta agertzen zaizkigu, eta ez, esate baterako, herrenka dabilen norbaiten ortopedia oinetakoei.
|
|
2016
|
|
|
Orokorki, lehenengoen transgresioak zorrotzago epaitzen edota zigortzen dira (Davis eta Faith, 2002) eta, delituen kasu zehatzean, gizarte gaitzespena agerikoa da; nolabait, ekintza emakume batek egin izanak gertatutakoa larriagotuko balu bezala. Azken batean, badirudi gizartearen zati
|
handi
batentzat emakumeen delituzko ekintzek hutsegite astunagoa dakartela, lege penalak haustearekin batera, arau sozialak ere urratu dituztelakoan (Juliano, 2009; 2011). Hori dela-eta, estigmatizatzea izugarria izango da; estigma ez baita soilki delitugile bezala izango, «emakume delitugile» gisa baizik (Herrera, 1993).
|
|
2017
|
|
|
(ibid.). Hain zuzen, neurri
|
handi
batean emakumeen erresistentziari esker iraun zuen erlijio zaharrak. Harekin lotutako praktiken esanahia aldatu egin zen.
|
|
|
Oro har, lehenengoen transgresioak zorrotzago epaitzen edota zigortzen dira (Davis eta Faith, 2002), eta, delituen kasu zehatzean, gizarte gaitzespena agerikoa da; nolabait, ekintza emakume batek egin izanak gertatutakoa larriagotuko balu bezala. Azken batean, badirudi gizartearen zati
|
handi
batentzat emakumeen delituzko ekintzek hutsegite astunagoa dakartela, lege penalak haustearekin batera, arau sozialak ere urratu dituztelako (Juliano, 2009, 2011). Hori dela eta, estigmatizatzea izugarria izango da; estigma ez baita soilik delitugile bezala izango,, emakume delitugile?
|
|
2018
|
|
|
Sistema honek sexuaren araberako lan banaketa bultzatzen du, eta ezkutatzen eta gutxiesten ditu bai feminizatutako ogibideak, bai bizitzaren iraunkortasunarekin eta zaintzarekin lotutakotako lanak (hazkuntza, heziketa, biziraupenerako nekazaritza, mendekotasun egoeran daude pertsonen arreta, elkartasun sareak, euskarri afektiboa…). Sistema honek ez ditu emakumeen* enpleguak modu berean baloratzen (guk urtean batez beste gizonek baino 7.489 euro gutxiago kobratzen ditugu), feminizatutako lanbideen eta autonomoen prekarietatea sustatzen du, eta ikusezin bilakatzen ditu zaintza lanak, neurri
|
handi
batean emakumeek* doan eginak, eta nagusiki migratutakoek. Etxeko langileen %87 atzerritarrak dira, %46 etxe barneko langileak dira, eta herenak baino gehiagok ez dute lan kontraturik.
|
|
2019
|
|
|
«Ingurukoen zaintzaz emakumeak arduratzen gara, gizonezkoak baino gehiago, eta sistemari dohainik ateratzen zaio, lan horiei inolako baliorik eman gabe. Gainera, lan munduan ere, zaintza lanak prekarizatuenetarikoak dira eta neurri
|
handi
batean emakumeok egiten ditugu. Nahikoa dela erran nahi dugu eta bizitza erdigunerat ekarri», azaldu du Baztango taldeak.
|
|
|
Estatuak ez du lortu gizartearen oinarrizko beharrak asetzea, eta gaur egun ustelkeria eta narkoarekin lotutako arazo larriak ditu. Biztanleria gehiena emakumeekin osatuta dago, eta kopuru
|
handi
bat emakume indigenek osatzen dute. Horiek dira, hain justu ere, babes gutxien dutenak.
|
|
2020
|
|
|
Donostiako taldean gustura dauden emakume asko ikusten dut. Alde horretatik, gure diskurtsoaren zati
|
handi
batek emakumeei bideratua izan behar du. Atzo esan nion [Gipuzkoako Ahaldun Nagusiari] Gipuzkoan 107.000 pentsiodunek 1.080 euro baino gutxiago kobratzen dituztela, eta horietatik 76.000 emakumezkoak direla.
|
|
|
Azkenik, etxean egiten den zaintza lana aitortzea eskatu dute," neurri
|
handi
batean emakume etorkinek lan baldintza onartezinetan egiten dutena".
|
|
|
Lorategia baino gehiago etxe inguruko" eremuak" dira kanpoan ikusten diren haiek. Badago han tenis pista bat eta harrizko estatua
|
handi
bat emakume figurakoa. " Eremuetara" begira jarri eta kristalaren hats freskora hurbiltzen du aurpegia.
|
|
2021
|
|
|
Nik uste dut oso lotuta dagoela bi gauzekin: hasteko, Euskal Herrian kultura eta bertze hainbertze gauza, hizkuntza adibidez, bizirik daude hein
|
handi
batean emakumeei esker. Batetik, emakumeak eduki du zaintzarako joera oso indartsua eta kulturaren transmisioa ere zaindu egin du.
|
|
|
Donostian eta Gasteizen ere egin zituzten mobilizazioak. Manifestazio koloretsuak izan ziren, hein
|
handi
batean emakumez osatuak. Merkataritza sektore oso feminizatua da.
|
|
2022
|
|
|
Muinoaren gaineko begiraleak lagunak zirela seinalatu zuen zapi zuri handi batekin. Txabola
|
handiago
baten aurrean emakume bulartsu bat agertu zen. Beren buruak aurkeztuta, zerbait ahoratzeko eskatu zioten.
|
|
|
Emanaldietan gerturatu izan zaigun publikoaren ehuneko
|
handi
bat emakumeek osatua izan da, guztia ez esateagatik. Horretan, beraz, ez dugu aparteko ezustekorik izan.
|
|
2023
|
|
|
Arazoa zera zen, merkatu kapitalistak gidatzen zituela neurri
|
handi
batean emakumeen" hautuak". Emakumeak kontsumitzaile gisa ikusten zirenez, atergabe galdetzen zieten ea ezpain margo hau ala beste hori nahi ote zuten, poltsa hau ala beste hori.
|
|
|
Baita ere, gehiengo heterosexual baten aurrean homosexual bezala agertzeak bestetasunean kokatzen zaituen biolentzia dakarrelako, nagusia ez den diskurtsoan gorputza jartzen baita. Bestalde, garaiko lesbianen eta egungo bolleren arteko desberdintasun
|
handietako
bat emakume kategoriarekiko atxikimendua da. 2019an Durangon izandako V. Jardunaldi Feministetan mahai gainean jarri zen zelan emakume gisa identifikatzen ez diren bollerek biolentziaz bizi duten kanpotik ezarritako kategoria hori, eta zelan hura berresentzializatu beharrean, beharrezkoa duten hartatik ihes egitea.
|