|
2008
|
|
|
Jose Saramago, Wole Soyinka eta beste
|
hainbat
idazle ezagunen bisita jaso zuen 2002an, elkartasun agerpen gisa, Israelgo Armadak Ramallah gogor erasotzen ari zen garaian.
|
|
|
1938an,
|
hainbat
idazlek Aintzina aldizkariaren bigarren aldiari hauspoa eman zioten. Mark Legasse zegoen, Piarres Xarriton, baita Iratzeder bera ere.
|
|
|
Kanpoko
|
hainbat
idazle ere aipatzen dira, zenbait euskal idazleren sormen lanen ondoan
|
|
|
Istorio bila, etnologo eta folklorista klasikoen liburuetara jo du, (Barandiaran, Azkue, Cerquand, Caro Baroja). Baina egungo
|
hainbat
idazleren lanak ere erabilgarri izan zaizkio Ansori (Koldo Ameztoi, Txillardegi, Gianni Ronari..). Hala ere, XIX. mendeko benetako kondairagileen liburuetara ere jo du (Campion, Trueba, Sabino Arana...).
|
|
|
Esaterako, irakurri dut
|
hainbat
idazlek bat egin dutela euskal presoen eskubideen aldeko urtarrilaren 3ko deialdiarekin. Eta pentsatu dut, nahiz eta egun horretan Mexikon egon, nik ere dei horrekin bat egin nezakeela.
|
|
2009
|
|
|
Myanmarko
|
hainbat
idazle aurrerakoi ospetsuren berri izan nuen, eta 1987an isilpeko talde txiki bat eratu nuen, ikastetxe eta unibertsitateetako ikasle konprometitu batzuekin. 1988an Rangungo unibertsitateko campusean atxilotu ninduten, ikasleen protesta ekitaldi batean.
|
|
|
Esan gabe doa
|
hainbat
idazlek bi eremuak ibili dituztela, aurrera eta atzera, bietan harrera ona eskuratuz, nahiz eta, hala ere, gehienetan eleberriak eta ipuinak izan ohi diren haien ospea bermatu dutenak. Holakoen zerrendatxo bat inprobisatu nahi banu, burura errazkien datozkidan izenak egile euskaldunenak dira (hainbeste, non ez dudan bat ere aipatuko).
|
|
|
|
Hainbat
idazle beste horrenbeste alderdiren mitinekin egiten ari diren kronika sorta hau amaitzeko, bi falta ziren: Partidu Popularra eta Demokrazia Hiru Milioi.
|
|
|
Katalanak etortzeko zain ditugu, dio Rodriguezek Pasai Donibaneko udaletxe zaharretik Hugoenera joateko etxe bien arteko eskailera estu eta bihurrietan barrena.
|
Hainbat
idazle katalanekin batera, galegoren bat eta euskaldunen bat ere etxea erabiltzeko interesaturik daudela dio. Haiek, adibidez, izango dute Hugoenean hamabost egunez bizitzeko eta bertan idazteko aukera behar bezala justifikatuz gero, epea luzatu egin daiteke.
|
|
|
Eako Poesia Egunak gaur eta bihar izango dira Bizkaiko herrian, Herrijari Emon Arnasa taldeak
|
hainbat
idazlerekin batera antolatuta. Bi egunez, erotismoaren eta intimitatearen inguruan ariko dira idazleak, eta Gabriel Aresti ere omenduko dute, Labea antzerki taldeak taularatuko duen Gabriel, ezpada naizena izeneko antzezlanaren bidez. Beletxen izango da emanaldia.
|
|
|
Gero eta arreta handiagoa pizten du
|
hainbat
idazleren emazteek beraien obretan jokatutako rola. Oso atzera jo genezake argitze horretan.
|
|
|
nortasuna, hizkuntza eta mugak. Gai horien inguruan idatzi dute
|
hainbat
idazlek, baina ez bakarrik irlandarrek, kurduek eta euskaldunek. Bestelako naziotasuna dutenen artean Dario Fo italiarra, Milan Kundera txekiarra eta Edward Said palestinarra daude, besteak beste.
|
|
|
Angola mapan kokatu zuten zenbaitek, eta Agostinho Netoren izena entzun. 1961eko urrian, Jean Paul Sartre, Nicolas Guillen eta beste
|
hainbat
idazle haren askatasunaren alde mobilizatu ziren, eta Amnesty Internationalen esku sartzea tarteko, libre utzi zuten, baina Lisboatik aldentzeko debekuarekin.
|
|
|
Eta, bestetik, horrek, denboran oso hurbileko ereduak hartzera eraman dituelako maiz euskal idazleak, egungo tradizio pertsonalak osatzeko orduan. Atxagaren obra, esate baterako, tradizio horietako bat bihurtu da (ziurrenik indartsuena) bera baino gazteagoak diren
|
hainbat
idazlerentzat. Eta, bestalde, konturatu naiz, harridura pixka batez, are zenbait idazle gazteagoren lanak ari direla tradizio bilakatzen haiek baino gazteago (edo ez) diren beste batzuentzat.
|
|
2010
|
|
|
Literaturan ere izan da halako eztabaidarik; Euskal Herrian bertan, orain ez hainbeste. Jon Miranderen Haur besoetakoa liburuari buruz aritu ziren
|
hainbat
idazle uda aurretik Bilbon. Bi kalitate mota ikusten zituzten aurrez aurre idazleek:
|
|
|
Arabierazko literatura aztertzeko bildu dira
|
hainbat
idazle Beiruten
|
|
2011
|
|
|
Neira Vilasen atarikoa ospatzeko, aste honetan bertan, mutiko nekazariaren liburuaren beste edizio bat argitaratu dute, okasiorako Luis Seoane margolariak egindako marrazkiak berreskuratuz eta Victor Fernandez Freixanesen hitzaurre eta Xesus Alonso Monteroren ikerketa berri banarekin. Iragarri dutenez, beste edizio bat ere izango da, eta hark Xaquin Marinen marrazkiak izango ditu, eta galegoz, katalanez, suedieraz eta euskaraz idazten duten
|
hainbat
idazlek mende erdiaren kariaz liburuaren bertuteez idatzitako oharrak bilduko ditu berekin.
|
|
|
«Azkenaldi honetan literatura solemne edo handiustekoaren kontra nabil, baina zati hau justu bekatu horretan erortzen dela iruditzen zait». Hirugarren kapitulu edo imitazioan
|
hainbat
idazleren oihartzunak daude. «Baina, hasi eta buka, neure eskua ikusten dela iruditzen zait, neure estilo propio bat».
|
|
2013
|
|
|
«Orain, badirudi areto alternatiboena kontu berria dela, baina Bilbon bazen oso leku txiki bat 1960ko hamarkadan. Antzerki munduko
|
hainbat
idazle eta aktorek eramaten zuten, eta Diputazioko azken solairuan zegoen. Nik han ikusi nituen, lehenengoz, Beckett eta Ionesco.
|
|
|
Geroz eta jende gehiago dago prest lan hori egiteko, eta hori orain dela 30 urte ez zegoen esaterik. Ofizio eta afizio duzu literatura itzulpengintza, eta horrek
|
hainbat
idazle ezagutzeko aukera eman dizu. Lan horretan niretzat gauzarik inportanteena da, batez ere, horrek behartzen zaituela autorea eta obra ia berak baino hobeto ezagutzera.
|
|
|
Liburuan bilduta dauden hamazazpi testuak ildo berari heldu arren, askotarikoak dira ikuspuntuak eta moduak. Hala,
|
hainbat
idazleren testuak daude. Patxi Zubizarreta, Karmele Jaio, Kirmen Uribe, Iban Zaldua, Juan Ibarrondo...?, baita bertsolariek idatzitakoak ere. Oihane Perea, Manex Agirre, Iñaki Viñaspre, Asier Otamendi, Ruben Sanchez eta Jagoba Apaolaza?. Dena den, IndarRAP taldearen, Amparo Lasheras eta Xabier Izaga kazetarien, eta herri mugimenduko ordezkari Ane Zelaia eta Jesus Valenciaren idazkiak ere badaude.
|
|
2014
|
|
|
Bere iritziaren kontra: «Uste dut polizia generoa lantzen duten
|
hainbat
idazlek Erresuma Batuko fikziozko literaturarik onena ordezkatzen dutela». Bere hastapenetan Agatha Christierekin lotu zuten Jamesen lana, eta berak ere onartu izan du Cover Her Face k Miss Marple edota Poiroten istorioen «antz ikaragarria» duela.
|
|
|
ETBko EITB Kultura saioan, ostegun gauean eta ostiral bazkalostean? azokan izango diren
|
hainbat
idazle eta musikari elkarrizketatuko dituzte: Ruper Ordorika, Gatibu, Toti Martinez de Lezea, Unai Elorriaga, Bernardo Atxaga eta abar.
|
|
2016
|
|
|
Idazleak «metaliteraturarako joera» beti azaldu badu ere, lan berrian gehiago agertzen dela uste du editoreak. Izan ere,
|
hainbat
idazle sartu ditu nobelako pasadizoetan, euskal literaturakoak barne.Kirmen Uribe da horietako bat. Uribe idazten ari den lanaren eskuizkribua desagertzean, protagonista salatu egingo dute.
|
|
|
Bi ekarpen nagusi ikusten dizkio itzultzaileak Sterneren obrari. Batetik, «digresioz mukuru beterik dagoen kontakizuna asmatzea», gerora beste
|
hainbat
idazle handik imitatuko zutena. Bestetik, «nobelaren linealtasunarekin haustea», eta zehatzago, bidaien literaturako arau eta estiloa eraldatzea:
|
|
2020
|
|
|
Martxoak 14 Irakurri mesedez.
|
Hainbat
idazle bizkaitar, Miren Amuriza bertsolariarekin eta Nerea Alberdi biolin jotzailearekin batera. 12:00etan, Metroko Santi Mami geltokian, autobus geltokiko hallean.
|
|
2021
|
|
|
«Historiaz jarduten du eta besteen gaia jorratzen du». Itzultzaileak azaldu du existentzialismoan besteen gaia «oso inportantea» izan zela, eta
|
hainbat
idazlek landu zutela: besteak beste, Jean Paul Sartrek hainbatetan hitz egin zuen auziaz, baita Albert Camusek ere Arrotza nobelan (1942).
|
|
|
Gazte garaian, Caridade aldizkariaren sortzaileen artean ere izan zen; 1936an eratu zuten, Cabo Verdeko
|
hainbat
idazlerekin batera. Aldizkaria zapalkuntza kolonialaren aurkakotasunarekin lotuta zegoen, eta Cabo Verderen emantzipazio kultural, sozial eta politikoko mugimendu baten parte zen.
|
|
2022
|
|
|
Konrado Mugertzaren argazkiak eta Euskal Herriko
|
hainbat
idazleren testuak uztartzen dituen Zura eta ura egitasmo artistikoa aurkeztu zuten atzo Donostiako Aquariumeko T aretoan. Proiektu horrek Euskal Herriko itsas portuen paisaia eraldaketa du langai, eta eraldaketa horrek dakartzan gogoetak plazaratzea du jomuga.
|
|
|
Aquariumeko argazki eta testu erakusketan ez ezik, liburu batean ere gorpuztu dute Zura eta ura; bertan, Euskal Herriko
|
hainbat
idazlek eta sortzailek Mugertzaren argazkietatik eratorritako hausnarketak idatzi dituzte. Parte hartzaileak hauek dira:
|
|
|
2013an abiatu zen ekinbidea. Donostiako
|
hainbat
idazlek, Donostiako Viktoria Eugenia antzokian egindako agerraldi batean, proposamena egin zioten Donostiako Udalari: hiriko Liburutegi Nagusiari idazlearen izena jartzeko, Txillardegi Liburutegia.
|
|
|
Azala sorkuntza guneak eskatuta idatzi zuen egileak Loratze perimetroa izeneko fabula 2020an. Narrazio espekulatiboak idazteko eskatu zieten
|
hainbat
idazleri, eta Gasteizko Errekaleor gune okupatuan girotu zuen berea Agirrek. Hura izan zen etorkizunean girotu zuen lehen narrazioa, eta esperientzia haren ondorengo da eleberria, dioenez.
|
|
|
Azala sorkuntza guneak eskatuta idatzi zuen egileak Loratze perimetroa izeneko fabula 2020an. Narrazio espekulatiboak idazteko eskatu zieten
|
hainbat
idazleri, eta Gasteizko Errekaleor gune okupatuan girotu zuen berea Agirrek. Hura izan zen etorkizunean girotu zuen lehen narrazioa, eta esperientzia haren ondorengo da eleberria, dioenez.
|
|
|
Galdera horiek eta beste zenbait erantzuteko, solasean arituko dira
|
hainbat
idazle, gidoilari, eta zinema zuzendari: Eduardo Mendoza, Lorenzo Silva, Jesus Carrasco, Virginia Feito, Gabriela Ybarra, Angeles Gonzalez Sinde, Miren Gorrotxategi eta Jon Arretxe, esaterako.
|
|
2023
|
|
|
Edota, bestela esanda, konpositoreen eta idazleen artean izan diren harremanak erakustea dutelako helburu antolatzaileek. Hain zuzen ere,
|
hainbat
idazle eta pentsalariren (Shakespeare, Cervantes, Ibsen, Merimee, Nietzsche, Maeterlinck) obra idatziek musikarako bidea egin zuten ondoren, eta haietan oinarrituta konpositoreek eginiko lanak aurkeztuko dituzte hainbat musikarik Bilbon.
|
|
|
Egia jakin zenean, Garyk adierazi zuen bere burua ezkutatzearen arrazoia, ordura arte idatzitakoez guztiz bestelakoa zen eleberri hark izan zitzakeen salmenta aukerekin esperimentatzea zela. Baina, aitortu zuen, halaber, bere obrak nolako ibilbidea izango zuen aztertzeko irrika bat ere bazuela, baldin eta bere burua
|
hainbat
idazletan sakabanatzea, lausotzea lortzen bazuen; alegia, idazlea obratik bereiztea lortzen bazuen. Idazlea eta obra.
|