|
2009
|
|
|
–Europan zehar hizkuntza gutxituak dauden herrialdeetara joan gara, bertan ikastolen mugimendua zer den azaltzeko, eta gure ikastolaren egoeraren berri emateko?, adierazi du Santxok. Egitasmo horren bitartez, Europa osoan dauden
|
hainbat
hizkuntza gutxituren ordezkarien artean sare bat sortu dute, Txikiak handi proiektuaren bitartez.
|
|
|
Horretarako, www.nafarroaoinez.net webgunean Txikiak handi proiektuari buruzko esteka sortu dute. Bertan, galesa, okzitaniera, bretainiera, aragoiera eta Europako beste
|
hainbat
hizkuntza gutxituri buruzko informazioa aurki daiteke.
|
|
2011
|
|
|
Ereduen gaineko orrialde hauek ixteko munduko hainbat txokotako adibideak dakartzagu. Helburua ez da kasu bakoitza sakontasun handiarekin aztertzea, baizik eta printzipioz ezezagun samarrak gerta dakizkigukeen munduko
|
hainbat
hizkuntza gutxituren irakaskuntzaren eta ikaskuntzaren adibideen berri ematea, ur handiegitan sartu gabe.
|
|
2012
|
|
|
Paula Kasares – Euskararen belaunez belauneko jarraipena hizkuntza sozializazioaren paradigmatik denbora joan ahala erabilera esparruak eta hiztunak galdu eta horregatik beren jarraipena arriskuan izatera iritsi diren hizkuntzek ez dute batere erraza izaten gizaldien arteko etena berriz estekatzea —hau da, belaunaldi berriak mintzaira horretan sozializatuko direla ziurtatzea—, hizkuntza horien aldeko politika, jarduerak eta baliabideak izanda ere. Azken urteotako ikerketa batzuek (williamson 1991, Ó riágain 2001)
|
hainbat
hizkuntza gutxituren familia bidezko transmisioaren eta auzo komunitate hurbileko erabileraren ahulezia indartzeko zailtasunak agerian utzi dituzte. Izan ere, egun mundu mailako arazo bihurtu da hiztun talde anitzen belaunik belauneko jarraipena bermatu ahal izatea (Nelde et al. 1996, Mart� et al. 2005) eta euskarak ere horretan du premiazko erronka.
|
|
2013
|
|
|
esperientzia. Eskarmentu horretatik eratorritako ezagutza konpartitzea,
|
hainbat
hizkuntza gutxituren biziberritze estrategiak sendotzeko lagungarri izan daiteke.
|
|
|
Hala ere, oso ikerketa gutxi egin da gai honen inguruan, eta hutsune hori betetzera dator ikerketa hau. Europako
|
hainbat
hizkuntza gutxituetako ikerlarien artean ere, berriki, gai honi behar bezalako garrantzia emateko beharrizana ikusi da. Horren adibide dira argitaratzeko bidean dagoen International Journal of the Sociology of Language aldizkariaren hizkuntza gutxituetako hiztun berrien inguruko zenbaki berezia (O´Rourke, Pujolar eta Ramallo agertzeko) eta Europako Batasunak diruz lagundutako New Speakers in a Multilingual Europe:
|
|
|
Garabide Elkartearen ikuspegitik herri batek garapenerako lankidetzan egin behar duen ariketa nagusia hegoaldeko herriekin parteka ditzakeen esperientzia eta prozesu funtsezkoetan zubiak sortzea da. Euskal Herriak badu herri bezala partekatzeko esperientzia oso indartsua, eta herri indigenen eskuetan jarriz gero,
|
hainbat
hizkuntza gutxituren biziberritze bideak eta estrategiak indartzeko baliotsua izan daiteke. Garabide Elkarteak beraz, identitate kultural eta linguistikoaren biziberritzean eragitea du helburu, subjektu indigenaren laguntza eta babes prozesuak garatuz.
|
|
|
Garabide Elkarteak egiten duen analisian Euskal Herriak badu herri bezala partekatzeko esperientzia esanguratsua, herri eraikuntza eta nortasunaren garapenean hizkuntza eta kulturaren biziberritze eta indartze prozesua hain zuzen ere, eta herri indigenen eskuetan jarriz gero,
|
hainbat
hizkuntza gutxituren biziberritze bideak eta estrategiak indartzeko baliotsua izan daitekeela uste da.
|
|
2014
|
|
|
Beldak ederki ezagutzen ditu, hemengo eta hango errealitateak, baita beste
|
hainbat
hizkuntza gutxituenak ere. " Nola erraten da gaelikoz yes?" zirikatu zituen entzuleak.
|
|
2015
|
|
|
Ondorio zehatzik gabeko hitz politak besterik ez ote den izango etorkizunean jakingo da. Bien bitartean, euskarak eta beste
|
hainbat
hizkuntza gutxituk baldintza aski petraletan jarraitu dute.
|
|
2019
|
|
|
— Gobernuen ahaidetasun falta:
|
hainbat
hizkuntza gutxituk ez dute gobernuen babesik, eta badaude gobernu erakundeak aurka dituzten hizkuntzak.
|
|
|
— Aipatutako zailtasunak tarteko, oso lan gutxik erantzun diotelako galderari. ez dago, adibidez, galderari erantzuteko
|
hainbat
hizkuntza gutxiturengan Iktek izandako eragina aztertu eta bateratzen duen metatxostenik.
|
|
2021
|
|
|
Euskara, teknologia eta txirrindularitza; horiek genituen buruan. Gure erabiltzaile gehienak euskaldunak dira, baina beste
|
hainbat
hizkuntza gutxitutan ere nabigatu daiteke egun Tropelan, hala nola galegoz, katalanez, asturiarrez eta beste hainbatetan; beti izan dugu hori irekita mantentzeko asmoa. Jendea Galiziatik, Kataluniatik edota Madrildik parte hartzen ari zela ikusita, jauzia eman genuen.
|
|
|
Halaber, jatorri atzerritarreko biztanleen artean, gaztelania jatorri estatuan ofiziala dutenen presentzia esanguratsua ere azpimarratu da, baita jatorri estatuetan ofizialak izan ez arren bertako biztanleek ezagutu ditzaketen
|
hainbat
hizkuntza gutxitu zerrendatu ere.
|
|
2022
|
|
|
Gainerako hizkuntza gutxituen egoerei erreparatuta egin zuen ariketa hori Maialen Sobrinok. Garabide elkartean ibilitakoa da, eta munduko
|
hainbat
hizkuntza gutxituren aldeko egitasmoak gertukoak ditu. Hain justu, horietako zenbaiten berri eman zuen.
|
|
2023
|
|
|
Argi du eskolak euskaraz jasotzea ez dela aski ikasleek behar besteko euskara maila izan dezaten eta hura erabiltzea erabaki dezaten: «Ez da nahikoa, hainbat azterketak erakutsi digute hori, eta ez euskararen kasuan bakarrik, baita beste
|
hainbat
hizkuntza gutxituren kasuan ere. Horregatik, hezkuntzak elkarlan estu estua eduki behar luke aisialdiarekin».
|