|
2003
|
|
|
Fundazioak nahiko finkatuak dauzka Sahara eta Mozambiken jarduteko programak, eta Bolivia eta Bosnian ere lanean hasteko bere asmoak plazaratu ditu, Bilbon egindako aurkezpenean. Baina ez dira hor geratzen GKE honen proiektuak, beste
|
hainbat
herrialdetara ere (Honduras, Nikaragua, El Salvador, Brasil, Ekuador, Peru, Ginea eta Ghana, Nepal ahaztu gabe) espedizioak antolatzeko asmoa azaldu baitzuten.
|
|
|
Mugimenduaren lotsagabekeria eta erradikalismoaren ondorioz, nazioarte mailan ere balio berriak hedatu ziren, esate baterako sexu librea, feminismoa eta ingurumena. Ohitura eta kultura aldaketarako proposamen horiek hartu zuten neurria ren kariaz," kontrakultura" mugimenduaz hitz egitera iritsi zen. Herrialde gutxi geratu ziren mugimendu horren eraginetik at. Erregimen autoritarioen pean zeuden
|
hainbat
herrialdek ere, Brasil eta Txekoslovakia kasu, ikasle eta langileen protestaldi larriak jasan behar izan zituzten.
|
|
2005
|
|
|
Europako zenbait herrialdetan, sindikatuak amua «irensten» hasita daude jadanik. Ondorioz, Europako herrialde batzuetan euren asmoa betez gero, multinazional eta patronal horiei, Europako beste
|
hainbat
herrialdetan ere presente daudenez (Euskal Herrian besteak beste), eta filosofia bera mantentzen dutenez, errazagoa izango litzaieke 35 ordutik gorako asteko lanaldia inposatzea. Gure herrialdeko sektore hitzarmenen negoziazioak eraso berri hau izango du mahai gainean.
|
|
2006
|
|
|
1970az geroztik, Europako lider ekonomiko nagusiak Suitzako Davos mendian urtero biltzea pentsatu zuen eta, orobat, nazioarteko desafioei aurre egiteko kontinenteko industriaren iniziatiba suspertzea ere bai. Denbora igaro ahala, Europaz harantzago hedatu da fundazioa, eta beste
|
hainbat
herrialde ere hartu ditu: besteak beste, Txina, Estatu Batuak, Kolonbia, Argentina eta Brasil.
|
|
2007
|
|
|
Beste toki batzuetan, erratz xume bat da garbitzeko erabiltzen den tresna. Hala da Gipuzkoan, Lantzen (Nafarroa) eta baita Europa ekialdeko
|
hainbat
herrialdetan ere, esaterako.
|
|
2008
|
|
|
Haurrentzako merkaturatutako esneari melamina gehitzea izan da intoxikazioaren arrazoia. Txinan izan du eragin handiena, baina handik esnea inportatu duten Asiako eta Afrikako
|
hainbat
herrialdetan ere gaixotu dira.
|
|
|
Haren oinordetza, baina, nabaria da bloke sozialistako kide izandako hainbat herrialdetan. Lituania da horren adibide, baina beste
|
hainbat
herrialdek ere teknologia sobietarra ordezkatzeko asmorik gabe jarraitzen dute oraindik, Ukrainak, besteak beste.
|
|
2009
|
|
|
Hiru urte daramatzagu jada puntukako gida-baimenarekin. Denbora horretan, antzeko arauak onartu dira Europar Batasuneko beste
|
hainbat
herrialdetan ere. Dagoeneko zehaztasun guztiak ezagutu genituzke, baina badaezpada ere, Gabonen bueltan gabiltzan honetan, ez da gaizki etorriko gida-baimenari errepasoa egitea.
|
|
|
Bigarrenean egoera okerragoa da, izan ere, 149 dira, jada, hildakoak; nahiz eta baieztatutako kasuak hogei izan. Bestalde,
|
hainbat
herrialdetan ere hainbat lagun ikertzen ari dira txerri gripea dutelakoan, besteak beste, Zeelanda Berrian, Suitzan eta Frantzian.
|
|
|
Zegamako plazatik 09:00etan abiatuko dira parte hartzaileak, eta 42 kilometro pasatxoko ibilbidea izango dute aurretik; ibilbide dotorea bezain gogorra. Euskal lasterkariak dira, noski, kopuruan nagusi; baina Kataluniatik, Espainiatik, Andorratik, Frantziatik, Italiatik eta beste
|
hainbat
herrialdetatik ere etorriko dira. Munduko Kopako proba izaki, espezialista onenetako askok parte hartuko dute.
|
|
|
|
Hainbat
herrialdek ere laguntza eskaini diote Greziari, egoera hobetu asmoz. Besteak beste, Frantziak, Italiak, Ziprek eta Espainiak hegazkinak eta helikopteroak bidali dituzte hara garrak amatatzeko lanetan parte hartzeko.
|
|
|
2008ko otsailean aldarrikatu zuen Kosovok independentzia. Pristinak, ordea, ez zuen Belgraden onespenik jaso, eta hark bezala nazioarteko
|
hainbat
herrialdek ere ez zuten aldarrikapena onartu. Asko, Errusia kasu, beldur ziren Kosovori subiranotasuna aitortuz gero, haien menpeko beste hainbat eskualdek ere ez ote zuten bide bera jarraituko.
|
|
2010
|
|
|
Frantziak ijitoen aurka duen jarrera ez da salbuespen bat. Europako beste
|
hainbat
herrialdek ere ijitoen aurkako erabakiak hartzen dituzte. Eslovakiako Michalovce hirian harresi bat eraiki dute herritarrek ijitoak beren etxeetara ez igarotzeko.
|
|
|
Beste
|
hainbat
herrialdetan ere aurki ditzakegu horrelako egitasmoak, horietako batzuetan aspalditik gainera. Aipatu moduan, topaketa egiten da egitasmoan parte hartzen duten nazioarteko ikasleak biltzeko.
|
|
|
Pekinen presioak
|
hainbat
herrialdetara ere zabaldu dira, eta ondorioz, Oslon enbaxada duten 65 herrialdeetako 18k uko egin diote gaurko ekitaldira joateari.
|
|
|
AEBetako enpresak hasi ziren 1960kohamarkadan beste herri batzuetan helburu produktiboarekin lantegiak zabaltzen.Enpresa haietako gehienak Kanadan eta Europan kokatzen hasi ziren, bertakomerkatuetara errazago iristeko asmoz. Alabaina, garapen bideko
|
hainbat
herrialdetan ere ezarpenak egin zituzten bertako produkzio kostu apalak tarteko, soldatenmaila baxuak aprobetxatzeko bereziki. 1970eko hamarkadan enpresa europarrakhasi ziren nazioartera hedatzen.
|
|
2011
|
|
|
Horrez gain, armak gehiago ez bidaltzea erabaki du, eta Siriako Banku Zentralarekin harremanak haustea, «herriak babesten duen gobernu demokratiko bat» ezarri artean. Arabiar Ligak eta mendebaldeko
|
hainbat
herrialdek ere zigorrak onartu dituzte Damaskoren aurka.
|
|
2012
|
|
|
Barne ministroak esan duenez, baliteke beste
|
hainbat
herrialdetan ere egitea atxiloketak aurki.
|
|
|
Atxiloketaren ostean, Jorge Fernandez Diaz Barne ministroak adierazi du balitekeela beste
|
hainbat
herrialdetan ere egitea atxiloketak aurki.
|
|
2015
|
|
|
Kubako Literatura Sari Nazionaleko irabazlea izan zen 1988an, eta Kultur Ikerketakoa 2005ean. Jose Martíren lanaren ikerlari nekaezina, sari eta errekonozimenduak jaso ditu, Kuban ez ezik, munduko beste
|
hainbat
herrialdetan ere bai: Frantzian eta Japonian, besteak beste.
|
|
|
Mintzagai hartu dira, besteak beste, euskara, emazteen berdintasuna euskal etxeetan, gazteria, euskal liburutegi numerikoa, euskal diasporaren historia zenbait lurraldetan, ‘Memoria Bizia’ eta euskaldun immigranteen lekukotasuna grabatu eta gordetzeko planak... Partzuer izan direnen artean, Estatu Batuetako NABOko presidentea, Valerie Etcharren Arrechea, eta Argentinako FEVAkoa, Hugo Andiazabal, baina baita beste
|
hainbat
herrialdetakoak ere, Kanada eta Quebec-etik Txile eta Argentinaraino, tartean Australia eta Japoniakoak edo Europakoak, erran nahi baita Frantzia, Espainia, Belgika, Italia, Ingalaterra, Alemania... Herri horietan guzietan badira euskal etxeak eta euskal lengoaia eta kultura aitzinarazi nahi dituzten jendeak.
|
|
2016
|
|
|
Sozialismoak irabazi zuen Errusian edota Txinan, baita Albanian eta beste
|
hainbat
herrialdetan ere, baina demokrazia ez zen garatu, erregimenak indartsuak zirelako. Hasieran, jendeek modu naturalean onartu zuten sistema edota erregimenaren gogortasuna.
|
|
|
delakoak, beti egon izan dira Erdialdeko Ekialdeko kulturetan, Libano, Iran eta Irak artean, eta baita inguru hartako beste
|
hainbat
herrialdetan ere: Albania, Bulgaria, Turkia, Azerbaijan, Afganistan, Pakistan, Bangladesh, Mazedonia, Uzbekistan, Kazakhstan eta Kirgizistan.
|
|
2017
|
|
|
Maoriek ez diote elkarri musu ematen, eta horren ordez, hozka egiten dute matrailean, besoetan, lepoan. Txinan eta Finlandiako
|
hainbat
herrialdeetan ere erabat ezagunak dira ezpainen dantzak. Munduan ba omen dira 650 milioi pertsona, populazioaren %10 inguru, musua zer den ez dakitenak.
|
|
|
2015ean elizako sexu abusuen inguruan egin zuten ikerketa batean dator ideia, eta, bertan zehazten denez, domino efektu batean bezala, ekaitz perfektu horri esker egin ahal izan zen biktimen mina ikusgarri, eta ikusgarritasun horri esker hazi ziren arreta, esku hartze eta prebentzio neurri eskaerak ere. Bai Bostonen, eta bai beste
|
hainbat
herrialdetan ere, baina ez Euskal Herrian. Ekaitz perfekturik ez.
|
|
|
Lehenengoz 1976an antzeman zen Zaire eta Sudan-en eta bere ezaugarri nagusia hilkortasun tasa handia duela da. Bereziki Afrika erdialde eta mendebaldean antzeman izan da baina munduko beste
|
hainbat
herrialdetan ere kasuan antzeman dira. 2014an hasitako Ebola izurritea, birus honek sortutako agerraldi epidemiko handiena izan da.
|
|
2020
|
|
|
Europako
|
hainbat
herrialdetan ere tentsio berak ageri dira eta estatu zentralen boterea berreskuratzeko joerek tentsio horien areagotzea ekarriko dute segur aski. Madrilgo gobernuak, gainera, joera orokor honi bere nazio proiektua indartzeko —espainiar nazionalismoa hauspotzeko— egitasmoa gehitu dio.
|
|
2021
|
|
|
Vicente de Arana bera ere pertsonaia erromantiko bat izan zen. Gaztetan Londresen duelu bat izan zuen maitasun afera bategatik, Europan zehar emakume baten atzetik
|
hainbat
herrialde ere igarotakoa zen, eta mutilzahartuta, bere izaera arraro, kosmopolita eta maitaberak, hainbat eragin zuen Bilbon, tartean Sabino Aranak edo Migel de Unamunok idatzita utzitakoak. Erromantiko nordikoen jarraitzaile, Alfred Tennyson, Longfellow edo Sacher Masoch itzuli zituen gaztelerara, eta horien tradizioari jarraiki, zaldunen istorietan aurkitu zuen bere tokia.
|
|
|
OCDErekin lotutako gobernu arteko erakundea da IEA, eta, beraz, herrialde aberatsak ditu kide. Haren txostenek eta gomendioek jarraipen zuzena izaten dute herrialde horien energia politiketan, baina beste
|
hainbat
herrialdeentzat ere erreferentzia sendoa dira, baita inbertsiogile eta merkatuentzat ere. Eta hortik IEAren bide orri berriaren garrantzia eta eragin ahalmena.
|
|
|
Kontakizunak kontestualizatzen du, taldeak jotzen duen musika. Tripazko sokak, klabea, arku barrokoak, larruzko estalkiak eta barroko garaiko irizpide historikoekin interpretatutako musikak Antonio Gaztañetaren garaiko Mutrikura eramango du ikus entzulea. Gaztañetak Europako eta Ameriketako
|
hainbat
herrialdetara ere bidaiatu zuen, eta hango musika eta kultura ezagutzeko aukera ere izango da.
|
|
|
Pfizerren bigarren dosia jaso nahi ez dutenek AstraZeneca aukeratu ahal izatea. Dena den, Osasun Ministeriotik gogorarazi dute Europako beste
|
hainbat
herrialdek ere txertoak konbinatzearen alde agin dutela (Frantzia, Alemania, Suedia, Finlandia eta Portugal).
|
|
|
Musikalki hitz eginda, ordea, ezin da esan jatorriz hemengoa denik. 5/ 8ko konpasa Gaztelan, Galizian eta beste
|
hainbat
herrialdetan ere agertzen baita. Esan dezakegun bakarra zera da:
|
|
2022
|
|
|
Guatemalan ez ezik, Latinoamerikako
|
hainbat
herrialdetan ere egin izan dute Las poderosas antzerki lana, hiriburuetan nahiz landa eremuko komunitateetan. " Ikasi dugu sendatze prozesuan oso garrantzitsua den gauza bat:
|
|
|
Horrela, saihestu egin nahi zuen Espainiar Estatutik Konstituzioaren aldeko ideiak zabaltzea. Eta Sobietar Batasunaren aurkako
|
hainbat
herrialdek ere ezarri zuten, komunismoaren hedapena oztopatzeko.
|
|
|
Egun batetik bestera, frankista izatetik demokrata izatera pasatakoak, beste ezertxo aldatu gabe. Antzeko kasua da Italiarena edota eskuin muturra gobernuan dagoen Europa erdialdeko beste
|
hainbat
herrialderena ere. Ezin gutxietsi daiteke arazoaren dimentsioa.
|
|
|
Renarden ibilbidea entrenatzaile moduan behetik gorakoa izan da, eta galtzak bete lan izan ditu gaur dagoen lekura ailegatzeko. Afrikako herrialdetan loria dastatu badu ere, beste
|
hainbat
herrialdeetan ere egon da. Ingalaterran, Frantzian, Vietnamen, eta Txinan, besteak beste.
|
|
|
Ba al zenekien Euskal Herrian ez ezik, munduko beste
|
hainbat
herrialdetan ere ospatzen dela Euskararen Nazioarteko Eguna. Jakin badakigu, behintzat, Mexikon, Bartzelonan, Washingtonen, Buenos Airesen eta Parisen ere euskara goraipatzen dela abenduaren 3an.
|
|
2023
|
|
|
Etiopia Afrikako herrialderik populatuenetan bigarrena da, eta 28.000 milioi euro inguruko zorra du, bere barne produktu gordinaren %54 Ez da zor handiena duen Afrikako herrialdea. Eta mendebaldeko
|
hainbat
herrialdek ere hortik gorakoak dituzte —Espainiak eta Frantziak, adibidez, %111koa— Baina haiek diru sarrera trinkoak dituzte, eta interes tasa txikiak ordaintzen dituzte beren zorraren truke, haiei dirua mailegatzeko prest daudelako mundu osoko bankuak eta inbertsio funtsak. Eta hori ez da Afrikako herrialdeen kasua.
|
|
|
Ba al zenekien Euskal Herrian ez ezik, munduko beste
|
hainbat
herrialdetan ere ospatzen dela Euskararen Nazioarteko Eguna. Jakin badakigu, behintzat, Mexikon, Bartzelonan, Washingtonen, Buenos Airesen eta Parisen ere euskara goraipatzen dela abenduaren 3an.
|
|
|
Laukotearen aitzindari izan zen Blanca Altable eta Chuchi Alcuadradok osatutako bikotea. Hamabost urte baino gehiago daramatza horrek oholtzen gainean, eta ibilbide horretan folk nazionalaren aintzatespena lortu dute; penintsulako agertokietan ez ezik, Europako, Estatu Batuetako eta Afrikako
|
hainbat
herrialdetan ere jo dute. Taldeak folk musika ulertzeko modu berezia du eta Gaztelan, Europan eta Amerikan errotutako doinuak uztartzen ditu; hala, adituen esanetan aberririk eta mugarik gabeko folka sortu dute sormen, argitasun eta edertasun handiko konposizioak eginda.
|
|
|
Segur aski, Hego Europako antzinako mitologiaren eta sinesmen aztarna da: Grezian ez ezik, beste
|
hainbat
herrialdetan ere egongo zen hedaturik horrelako elezaharra. Nor bere haizeak bizi du.
|