|
2006
|
|
|
Baina, horrez gain, ikasleak haien materialen,
|
haien
liburuen prestaketan inplikatzen diren proiektuak ere ezagutu ahal izan ditugu. Prozedura horrek berez errazten du ikasketa prozesua eta hainbat balio gehitzen dizkio:
|
|
2007
|
|
|
Kaliforniako AMD enpresak energia gutxiko prozesadorea hornituko du. Negropontek 2002 urtean zabaldu zuen ordenagailu eramangarriak 100 dolarreko prezioan egiteko asmoa garapen bidean dauden herrialdeetako haurrentzat,
|
haien
liburu gabezia ordezkatuko duen hezkuntza baliabidea emateko. XO guztiz diseinatuta dago aurreikusitako erabilerarako:
|
|
2009
|
|
|
Nagusiek bultzatu zuten Elorri ateratzera. Hala ere,
|
haiekin
liburu bat egiten, bera ez zen ausartzen. Horrela ezagutu nuen nik.
|
|
|
Egile haietaz gain, bazituen don Anizetok beste bi idazle, biak errusiarrak, zein baino zein erraldoiagoak, ezin ikusi zituenak: Tolstoi eta Dostoievski, sinetsi ere, sinesten baitzuen
|
haien
liburuak arriskutsu baino arriskutsuagoak zirela, tsarren garaiko ohitura onen eta balio moralen hondamenarekin zerikusi zuzena izan zutenak, hondamen haren ondorio izan baitzen atzetik iritsi zena:
|
|
|
liburu haietako gehienak Editorial Calleja argitaletxe ezagunekoak ziren 1, izeba Ernestinak edonoiz erabiltzen zituenak, dela neska mutilei irakurtzeko, dela haiei irakurrarazteko, bere institutriz karguan: ...musikari profesional baten akademian klase partikularrak hartuta; bestelakoan, neska mutilen hezibidean, bere logela ere neska mutilen korridorean zegoen, gurasoen eta neskameen logeletatik aparte?, El tesoro de las escuelas izeneko entziklopediatxoa erabiltzen zuen oinarri gisa, gai guztien inguruko bildumatxo bat bezalakoa zena; aurrerago, berriz, mutilak debozionisten ikastetxean hasi zirenean,
|
haien
liburuez baliatu zen izeba Ernestina, neskei ere batxiler partikular moduko bat emateko, harik eta bi ahizpak, koskorragoak egin zirenean, Arte eta Ofizioetako eskolan hasi ziren arte.
|
|
|
Urte
|
haietan
liburu berriak argitaratu baino gehiago lehenago idatzitakoakberriz irakurtzeko fenomeno bat sortu zen eta gerraren dibulgazio lanetan goragoaipaturiko Historia 16 ren lanaz gain, egunkariek ere atera zituzten 36ko Gerrariburuzko bildumak. Hauen artean, Euskadin, Deia egunkariak atera zuen La guerracivil en Euskadi.
|
|
|
Ilustrazioa denentzat egokitu liteke, ez dago adinik liburu ilustratuaz gozatzeko. Agian jende helduak ilustratzaileen lana gehiago estimatuko luke argitaletxeek
|
haientzako
liburu ilustratu gehiago argitaratuko balituzte, helduentzako lengoaia egoki batekin....
|
|
|
Foruak, antzinako legeak genituen eta Lopez Harokoaren figura buruzagitzat, leinu horren Lopez Iñigezen traizioa bazter utzita. Ezer gutxi ikasi nuen klase haietan eta historialari
|
haien
liburuak irakurriz. Ausartu ere ez ziren ausartzen Lopez Harokoaren jatorria zein zen zabaltzen, sekula ez zituzten aipatzen gaztelu nafarren funtzionaltasuna, zergatik eraikiak ziren eta hainbat gauza gehiago... denboraren poderioz eta Ekialdeko Nafarroako historialari jakintsu batzuen bidez, zerbait gehiago ikasi dut Bizkai maiteaz.
|
|
|
Egile haietaz gain, bazituen don Anizetok beste bi idazle, biak errusiarrak, zein baino zein erraldoiagoak, ezin ikusi zituenak: Tolstoi eta Dostoievski, sinetsi ere, sinesten baitzuen
|
haien
liburuak arriskutsu baino arriskutsuagoak zirela, tsarren garaiko ohitura onen eta balio moralen hondamenarekin zerikusi zuzena izan zutenak... hondamen haren ondorio izan baitzen atzetik iritsi zena: boltxebikeen iraultza, kalonje jaunak biziki gorrotatzen zuena, bistan da.
|
|
|
liburu haietako gehienak Editorial Calleja argitaletxe ezagunekoak ziren1, izeba Ernestinak edonoiz erabiltzen zituenak, dela neska mutilei irakurtzeko, dela haiei irakurrarazteko, bere institutriz karguan: ...rofesional baten akademian klase partikularrak hartuta; bestelakoan, neska mutilen hezibidean –bere logela ere neska mutilen korridorean zegoen, gurasoen eta neskameen logeletatik aparte–, El tesoro de las escuelas izeneko entziklopediatxoa erabiltzen zuen oinarri gisa, gai guztien inguruko bildumatxo bat bezalakoa zena; aurrerago, berriz, mutilak debozionisten ikastetxean hasi zirenean,
|
haien
liburuez baliatu zen izeba Ernestina, neskei ere batxiler partikular moduko bat emateko, harik eta bi ahizpak, koskorragoak egin zirenean, Arte eta Ofizioetako eskolan hasi ziren arte.
|
|
2010
|
|
|
[?] Kardaberaz eta Mendiburu predikari eta euskal idazle eginak euren zahartzaro betean. Juan Antonio Mogel abade gazteak
|
haien
liburuetan hartu zuen eskola, euskaraz predikuak egin eta batez ere euskaraz idazteko (Arejita 1999: 9).
|
|
|
Libururako Xabier Mendiguren Elizegik garai hartan idatzi zuen hitzaurrea Joan Mari Torrealdairen 1997ko Euskal kultura gaur liburuan argitaratu nahi zuela esan zidan(" Aniztasuna eta kalitatea" izenburuarekin), eta horregatik agertu zen nire liburuaren bigarren edizioan ere epilogo moduan geroago. Liburuaren argitalpena atzeratu izanaren arrazoia izan zen Panpinen erreinuaren bigarren edizio zuzendua prestatzen ari nintzelarik ipuin berriak idaztea pentsatu nuela, diskoetako bonus tracks gisa,
|
haiekin
liburu mardulago bat osatzeko. Baina azkenean uste baino narrazio gehiago burutu nituen eta Xabier Mendiguren Elizegik beste liburu bat ateratzea proposatu zidan (1995ean argitaratuko zen, Bazko arrautzak izenburuarekin).
|
|
2011
|
|
|
–Eta zigortu egin genitian hura krudelkeria zela izkiriatu zuten kronistak, barre algaraka hasi da Arthur?. Gogoratzen duk, Fool,
|
haien
liburuez egindako sua?
|
|
|
zuzen, sinple, lau eta eraginkor aritzen ziren haien nobela eta, batez ere, ipuinetan, berehalako plazererako eta hausnarketarako parada emanez, baina ez askoz ere gehiagorako. Beste
|
haien
liburuak argitaratzen ziren bilduma berean aurkitu nituen Stanislaw Lemenak, eta, printzipioz, ez neukan motiborik pentsatzeko gose eta bizkor irakurtzen nituen beste haienekin konparatuta ezberdinak izango zirenik. Are gutxiago kontuan hartuta Lem abizen horrek, Bruguerakoek letra larri izugarri handietan paratzen zutena liburuen azalean, Armstrong eta Aldrin 1969an ilargiratu zituen modulu espazialaren siglak osatzen zituela (L.E.M., Lunar Excursion Module), zientzia fikziozko egile batentzat horren egokia, beraz, ezen zenbaitzuk ezizena izan zitekeela pentsatzera iritsi baikinen, izan ere, Lemek berak txistea erabili zuen liburu hauen hitzaurrean, eta Philip K. Dick paranoikoak Lemek egin zion Poloniarako gonbidapen bati ezezkoa eman zion, Lem hori existitzen ez zela iritzita, eta batzorde sekretu baten izena zela, bera ekialde komunistan bahitzeko asmoa zeukana??.
|
|
2012
|
|
|
"
|
Haien
liburuak irakurri ondoren, pentsatu nuen dedikazio horiek bazutela barruan harakatzeko moduko zerbait. Horiek agerian jartzen saiatu naiz liburu honen bitartez", nabarmendu zuen aurkezpenean.
|
|
|
Haien idazkera argia da, indartsua eta leuna, baina ez loretsua, zeren eta, biziki ihes egiten baitute beharrezko ez diren hitzak pilatu edo adierazpide ezberdinak erabiltzetik.
|
Haien
liburu asko irakurri dut oso arretaz, historia eta moralari buruzkoak, batez ere. Azken horiei dagokienez, oso ongi pasatzen nuen beti Glumdalclitchen logelan zegoen liburutxo zahar batekin:
|
|
2014
|
|
|
Ultraortodoxoen komunitateetan hamarretik seik ez du lan egiten. Tora,
|
haien
liburu sakratua ikastera dedikatzen dira eta hilero 500 euroko pentsioa jasotzen dute. Umeentzako laguntza berezia ere jasotzen dute.
|
|
|
Han arrakasta handia lortu zuen lan errealista eta ametsezkoekin. Urte
|
haietan
liburu bat ere idatzi zuen: Vida secreta de Salvador Dalí, eta zinea, antzerkia, balleta eta operan lan ugari egin zituen.
|
|
|
|
Haien
libururik irakurri gabe ere, bat dator Luis Vives, Joan Valdés, frai Luis Leongo. Urrezko Mendeko humanista handiekin, bat dator bere garaiko batzuen berrikeria eta milikeriak baztertzean.
|
|
|
Niri kirola egitea eta lagunekin kontu kontari aritzea gustatzen zait, eta haiei, berriz, ez.
|
Haiek
liburuak irakurtzea dute gustuko, antzerkiak ikustea paseatzea. A zer aspergarriak!
|
|
|
Haiekin sortutako harremanei eusten die gaur egun Galdosek batez ere sare sozialak eta Internetek eskaintzen dituen teknologiak baliatuz. Eta, aurreratzen du,
|
haien gaineko
liburua eta dokumentala egin nahi dituela eta dagoeneko harremanetan jarria dela Txintxua Films eko Asier Altuna zinegile bergararrarekin. Iñaki Galdosek dokumental hori zuzenduko lukeen zinegilearen izena eta aurreratzen du:
|
|
2015
|
|
|
Amaitzen ari naiz; amaitzera noa. Errekarte eta aitona omen nituen mintzagai, baina askoz gehiago aritu naiz idazleez eta
|
haien
liburuez. Normala ere bada, horiexek baitira nire lanabesak, nire aitzur eta soroak, aldi berean.
|
|
|
|
Haien
libururik irakurri gabe ere, bat dator Luis Vives, Joan Valdés, frai Luis Leongoa. Urrezko Mendeko humanista handiekin, bat dator bere garaiko batzuen berrikeria eta milikeriak baztertzean.
|
|
|
Urmenetak hala irizten zion Pintores navarros urte
|
haietako
liburuan:
|
|
|
Senpereko mintzaldian, bai, Hiriart Urruti, Barbier, Zerbitzari eta Saint Pierre Anxuberroren testuak erakutsi nituen beren gordintasunean entzuleek nork bere iritzia atera zezaten. Argi eta garbi esan nahi dut euskal klasikoak maitatu eta miresten ditudala, eta konkretuki Hiriart Urruti, Barbier, Zerbitzari eta Saint Pierre Anxuberroren kasuan irakurriak ditut eta azpimarratutaeskuragarri dauden
|
haien
liburu guztiak. Ez nintzen Senperera joan gure klasikoak deskalifikatzera eta lohian ihalozkatzera, gerla handiaren gaian erakutsi zuten jarrera agertzera baizik, eta hori beraien testuetan oinarrituta.
|
|
2016
|
|
|
Haur eta gazte literaturara zaletu zinen, zure zorionerako. Zerk eta
|
haietako
liburu batek atera zintuen depresiotik: Michael Ende ren Momo nobelak.
|
|
|
ITZURUN argitaletxearen egoitza Ibaeta auzoan zegoen, El Diario Vasco baino apur bat urrunago.
|
Haien
liburuak aldiro aldiro jasotzen bazituen ere, ez zen bertan inoiz egon. Hango zuzendariak zein proposamen egingo zion zebilkion bueltaka buruan.
|
|
|
Baina zelakoa? Gure kultura nazioartera eramatearen zioak argi izan genituzke, ez baita berdina idazleak sustatzea
|
haien
liburuen itzulpenak bultzatuz, edo turistak erakartzeko irudi estrategiak garatzea. Lehenak agente artistikoei onurak dakarzkien bitartean, bigarrenak, ikusiko dugunez, industriak bultzatzen ditu kultur ekoizpen kontzeptual eta askotarikoaren kalterako.
|
|
|
Saiakera txiki hau ere partziala eta interesatua da, noski. Denera irakurri ditudan 25 bat idazlez hitz egiten dut, eta irakurri ditudan
|
haien
liburuak, hemen aipatu edo ez, ez dira 100 edo 150 baino askoz gehiago izango. Huskeria bat, ttantta bat baino ez nobela beltzaren itsasoan.
|
|
2018
|
|
|
[Irungo familia boteretsu bat da Olazabal familia:
|
haiei buruzko
liburu bat idatzi zuen Tranchek, Ana Galdosekin batera].
|
|
|
Iparraldeko idazle batzuek etxean jaso dituzten erran moldeak atxiki dituzte, eta askotan aurkitzen ahal dugu
|
haien
liburuetan' jende' hitza. Eskolatuak ere baitira eta erdaraz adieraziko kontzeptuak erabiltzen baitituzte, gerta daiteke aldi berean' jende' eta' gizon' erabiltzea, sinonimo gisa.
|
|
|
Stanis, aw Lemena? Ez zuen uste, baina hala ere
|
haien
liburuak orriztatu zituen, badaezpada ere. Baita Pessoa, Quiroga eta Kafkarenak ere, nahiz eta horietan ezin zen egon, ipuinak berak, ziur zegoen?
|
|
|
Materiales para una historia de la literatura vasca en Navarra (2004). Bertan, Nafarroako Unibertsitateak argitaratu zuen liburuaren egileek izan zuten zer ikasi eta zer irakurri,
|
haien
liburuan ez bezala. Nik RIEVerako erreseina bat egin nuen bere liburuaz eta zertzelada batzuk gogoratu nahiko nituzke oraingoan ere.
|
|
|
nahikoa iruditu zait gaiaren alderdi bakoitzean kontsultaturiko ikertzaileak aipatzea.
|
Haien
liburuak eta artikuluak amaieran doaz, bibliografian.
|
|
2019
|
|
|
Dirurik ez dugunez, normalean zonaldeko pertsonak, elkarteak eta kolektiboak gonbidatzen ditugu tailerrak eta hitzaldiak musu truk ematera. Batzuetan idazleak etortzen dira
|
haien
liburuen aurkezpenak egitera.
|
|
|
–Asko ikas dezakezu irakurriz, eta neskei gustatu egiten zaie guk
|
haiei
liburuak aipatzea edo poesia errezitatzea.
|
|
2020
|
|
|
Gipuzkoako Foru Aldundiaren Polizia izan ziren mikeleteak, eta
|
haiei buruzko
liburua idatzi du Jorge Cabanellas bizkaitarrak: Los últimos miqueletes de Guipuzcoa.
|
|
|
Horri esker, Erein argitaletxeak liburu bat argitaratzeko eskaintza egin zion. Ipuin batzuen zirriborroak zituen eta uda eman zioten zirriborro
|
haiekin
liburua atontzeko: " Nik, ausart, baietza eman nien, jakin gabe gai izango ote nintzen liburua egituratzeko eta bukatzeko, eta bai, gai izan nintzen".
|
|
|
Laborategien gidaritza Metrokoadroka, Horman Poster eta Espe Lopezen esku egon zen, eta hiruren segimendua enkargatu zieten Amaia Martin Etxebeste eta Amets Badiola Rubiori. Horren ondorioz,
|
haiek
liburu bana atera zuten —Leihoen afasia eta Preposta hurrenez hurren—, Eztena jaialdiaren eskutik.
|
|
|
Ute Aurand, Renate Sami eta Helga Fanderl alemaniarrenak, eta Jeannete Muñoz txiletarrarenak.
|
Haien inguruko
liburu bat ere argitaratu dute, hainbat zinemagile, idazle eta akademikoren idatziekin. Zuzendari horien inguruko lan bat idazten duten lehen aldia da.
|
|
|
Izarbek berekin eraman zuen haren memoria, betiko deuseztaturik meatzari libertarioaz noizbait jakiteko itxaropena. Herrixka
|
haietan
liburuak banatzen zituen gizonak, argazkian aurpegia ikatzez belztua eta tximino baten pare irribarretsu ageri nahi ez zuenak, estalinistek fusila ez zezaten urruneko frontera itzuli zenak, ez zuen eman Argala komandoko kide Izarbe eta Benjak behar zuten heroiaren tamaina. Denboran urrunegi egoki, ez zuen eman eguzki beltzaren azpiko egunerokotasuna eramateko, fedeari eutsi ahal izateko behar zuten heroiaren tamaina.
|
|
|
Baina denborarekin konturatu naiz ezetz, ahaztu ahal izateko idazten dudala. Mamuei paperean bizitza ematea
|
haiek
liburu batean ehorzteko modu bat dela. Pertsona bati kale baten izena eskaintzea bezala da, edo parke batean inoren omenezko eskultura bat jartzea bezala; une hori bizi dutenen momentuko beharra asetzen du, baina, era berean, kontzientzia lasai edukita ahazteko baimena ematen die pertsona horiei beroriei.
|
|
|
Egiletasuna ezbaian literaturaren joko zelaian (2019) saiakeran, besteren artean, Uxue Alberdi idazleari jasotako hitzak bildu izana.
|
Haien
liburuetan hiru idazleek gerrarekiko begirada ezberdina eskaintzea esanguratsua da. tzeko; Eulali bere barnera begira dago, eta barne gogoeta horiek aberasten dute bere kanpoko errealitatea; Teresaren begirada zorrotza da, gizartearen genero ikuspegia eta balio sozialak auzitan jartzen dituena. Narratzaile heterodiegetikoaren presentzia txikia da, bere helburua pertsonaiak espazio berean elkartzea eta haien arteko elkarrizketak jasotzea delako, egoeraren deskribapena egitea baino gehiago.
|
|
2021
|
|
|
Noski! Autografoak
|
haien
liburu propioan zuzenean ukan dituzte!
|
|
|
Mikelek badu oroitarria Etxarri Aranatzen, kalea Lakuntzan, omenaldiak egin zaizkio, dokumentala egina da, intsigniatan dago, liburua orain… Oso garrantzizkoa izan da herri ekimenak egitea liburua, biktimen oinazea azalera ekartzeko urte hauetako lana. Naparra, kasu irekia dela diote [Jose Miguel Etxeberria]
|
haien
liburuarekin, eta Mikelena, berriz, hertsi bezala egiten da liburuarekin. Ez da sekula guztiz hertsiko, baina aro bat bai, behintzat.
|
|
|
Han ezagutu nituen Itziar Ziga idazlea, Paul B. Preciado pentsalaria eta Diana J. Torres performerra, eta
|
haien
liburuekin osatu nuen nire liburutegi feminista. Erreferente horiek nire pentsaeran eragin handia izan zuten, besteak beste, prostituzioaren eta pornoaren eztabaidan.
|
|
|
«Gutxi landu den adar bat da».
|
Haien
liburua harreman balio horien erakusle dela uste du: gizartearekin, hizkuntzarekin...
|
|
|
Hor etortzen ziren talkak Evorekin, ezbaian jarritako guztia ekonomikoki gauzagarria ote zen pentsatzen baitzuen berak, baina ekonomia ulertzeko modu zurrunegia egozten zion Binek, Evitaren alde jarrita. Liburuetako ekonomia zela Evorena, eta
|
haiek
liburu berriak idazteko zeudela, ez duela hiruzpalau mende garatutako ikuspegi zaharkituak berridazteko.
|
|
|
Halako gauzak normalak balira bezala esaten dituzte, gainera, beste langile batzuek beren ofizioetan era horretako astakeriak esango balituzte bezala. ...nahi dut egunen batean idazle hauei edo kritiko literario hauei autoa matxuratzen bazaie eta garajera eramaten badute eta bertako langileak antzeko zerbait esaten badie, esaten badie, adibidez, ez dagoela autoaren motorra ondo dabilen edo ez dabilen jakiteko modurik, eta pasatzeko kutxatilatik, mesedez, 375 euro –gehi BEZa– zor dituztela, dirutza hori gustura pagatuko dutela, irakurleek
|
haien
liburuak edo kritikak pagatzen dituzten moduan. Batere pegarik jarri gabe pentsatu nahi dut, nahiz eta, egia esateko, ez dudan hori pentsatu nahi, nahiago baitut pentsatu tailer batek ezin duela zabalik iraun literaturak bezala, errealitatetik guztiz aldenduta, bere kontsumitzaileak umiliatuz eta maltratatuz.
|
|
|
Henry Thoreauk ere naturak inguraturik ibiltzea maite zuen. Oinez egindako bidaia
|
haietaz
liburu bat idatzi zuen: Walking (Ibiltzea). 79 Thoreaurenak ibilaldi luzeak izaten ziren, gizarteak sorrarazten zion larridura gainditzen laguntzen ziotenak.
|
|
|
Aristotelesek zenbait tragedia autore aipatzen ditu, antzokietako ikusleentzat baino gehiago irakurleentzat idazten zutenak. Gaineratzen du
|
haien
liburuek" zirkulazio handia" zutela. Zer izanen ote zen zirkulazio handia hasiera hasierako garai hartan?
|
|
|
Ez da papirorik aurkitu Alexandria hezean, munduko beste edozein tokik baino irakurle gehiago izateaz loriatzen zen hirian, baina, hala ere, toki idorretako aurkikuntzek aukera ematen digute garai hartako irakurgaiei erreparatzeko. Eta, obra bakoitzetik aurkitutako aztarna kopuruan oinarritutako kalkuluez fidatzen bagara, irakurle
|
haien
liburu gogokoenak zein ziren ere jakiten ahal dugu.
|
|
|
Bazekiten beren meneko berriei ulertu behar zietela gobernatu nahi bazituzten. Ikuspegi horretatik da ulergarria nolako ahalegin ekonomiko eta intelektualak egin zituzten
|
haien
liburuak itzultzeko, batez ere haien testu erlijiosoak itzultzeko, arimen mapak baitira finean. Alexandriako Liburutegia ez zen jaio soilik iraganari eta iraganaren herentziari aterpea emateko.
|
|
|
Ez zuten izanen irakurleentzako instalaziorik, eta ondoko arkupe eguzkitsuetan arituko ziren lanean, eguraldi txarretik babesturik, monasterio bateko klaustroan bezalako toki batean. Dena uste dugun bezala gertatzen bazen, Alexandriako Museoko irakurle
|
haiek
liburu bat aukeratu eta eserleku bat bilatuko zuten exedran. Edo beren logeletara erretiratuko ziren etzatera.
|
|
|
Lapurreta baliotsu horri esker, eszipiondarrak hiriko lehen liburutegi pribatu handiaren jabe izan ziren, eta erromatar literaturako belaunaldi gaztearen babesle gisa jardun zuten.
|
Haien
liburuen inguruan ibilitako idazle sateliteetako bat Terentzio antzerkigilea izan zen, esklabo izandakoa omen. Haren goitizenak —Afer(" Afrikarra") — argi erakusten digu zein zituen jatorria eta larruazalaren kolorea.
|
|
|
Adibidez gau honetan egiten duguna (elkarrizketa publikoa) baina baita ere performanzak, irakurketak, ibilbide literarioak, idatz tailerrak, liburu izenpetzeak. Haiek denak gune eta une bereziak dira eta dispositibo
|
haiek
liburutik at aktibitate literarioak zabaltzen dituzte. Lerratzen ari gara testutik paratestura, opus operatum batetik modus operandi batera.
|
|
|
Florence Dupont, Paul Zumthor, Roger Chartier, Jean Yves Jouannais, Olivia Rosenthal, Lionel Ruffel. Kritikari
|
haientzat
liburua ez da literaturaren patu edo halabehar bakarra baina objektu transitorio bat, aukera bat edo hipotesia bat. Liburutik kanpo den literaturaren historia Pierre Marc de Biasi eta Anne Herschberg Pierrot ikerlarien ikerketa genetikoekin lotzen ahal da.
|
|
2022
|
|
|
Horri buelta emateko aldapa oso gogorra da eta borroka honetan aspalditik dagoen jendea nekatuta dago.
|
Haientzat
liburu hau bultzada bat da, erreminta bat. Nik haien eskariekin bat egiten dut:
|
|
|
Zerk bultzatzen ditu ikertzera, zein galderari erantzun nahi diote, zerk harritu ditu gehien, zer zailtasunei egin behar diete aurre... Eta" bi kulturen" estereotipoa gainditzeko (zientziak eta humanitateak),
|
haien
liburu gogokoenak ere gomendatuko dituzte.
|
|
|
Lehenengo argitalpenak, bakanak edo berezienak.
|
Haietako
liburu batzuk kopiatu ondoren jarriko zituzten salmentan, baina Azenariri interesatzen zitzaizkionak ehunka batzuk baino ez ziren, berehala eta eztabaidarik gabe dirua emango ziotenak, Kordobako aristokratek eta Sevillako Abu Umar ben Hayyayk erosiko zizkioten liburuak. Egun haietan gainera mezulari bat agertu zitzaion baskoiari Kordobako jassako aristokrata batzuen partez mezu bat emateko.
|
|
|
Hizkuntza askoren artean, alemana eta ingelesa ongi menperatzen zituen. Haren etxean inoiz egon zirenek mintzaira
|
haietako
liburu ugari ikusi zituzten. Frantsesez ere bazituen liburu batzuk, Baudelaire olerkariarenak eta Sadeko Markesarenak; honen hizkuntza klasikoa miresten zuen, oroz gain.
|
|
|
Bernhard eta Saramago ezagutzen ditu aholkulariak,
|
haien
libururik irakurri ez badu ere. Badaki bigarrenak Nobel saria irabazi zuela eta badaki baita ere bera baino hogeita hamar urte gazteagoa zen kazetari batekin ezkondu zela.
|
|
2023
|
|
|
Sinets ezazu, ez da broma bat eta. Digitalizazioaren garaian, disko gisa entzuteko pentsatuta dago Beyonceren azken lana, eta Katakrakek horixe bera plasmatu nahi du LP bikoitzean
|
haien
liburuetan oinarrituta sortu dituzte abestiak. Hamar urte bete ditu espazioak, baina ez dute proiektua koiuntura horretara lotu, nahiz memoria ariketa ere izan den:
|
|
|
Reuchlin ek ez zuen juduak jazartzerik nahi; pentsatzen zuen juduek Mesias baztertu zutela eta hortik zetorrela haien zoritxarra. Juduen arerioek (horien artean, Pfefferkorn judu konbertituak)
|
haien
liburu guztiak bildu eta erre nahi zituzten, Testamentu Zaharraren salbuespenarekin; horretarako, Enperadorearen babesa lortu zuen. Dominikarrak Mainzeko inkisizioaren alde jarri ziren; humanistak eta Lutero, berriz, Reuchlin en alde.
|
|
|
1508tik 1509ra bitartean Wittenberg eko Santu Guztien komentuan egon zen Lutero; han ugari ziren erlikiak eta induljentziak. Agustindarrek garrantzi handia ematen zioten Biblia irakurtzeari eta
|
haientzat
liburu arrunta zen Bibliaren Bulgata bertsioa. Martinek ez zuen batere gogoko Aristotelesen filosofia, baina arretaz irakurri zituen Biblia eta San Agustinen lanak; nahiago zuen teologia ikasi eta Biblia irakurri.
|
|
|
...dun sentitzen zen anaiaren heriotza aurresan ez zuelako; Theok sifilisa zuen eta haren osasunak okerrera egin zuen berehala; sifilisak garuna hartu zion eta Vincenten izena goraipatzearekin obsesionatu zen; ez zuen beste ezertan pentsatzen; Vincenti buruz hitz egin ziezaioketenekin elkartzen hasi zen; haren koadroak ezagutarazi nahi zituen eta haren gutunak irakurtzen ematen zuen denbora; eskutitz
|
haiekin
liburu bat eginaraztea ere pentsatu zuen; hasieran Gachet en esku utzi zuen lana eta gero Albert Aurier kritikoaren esku utzi nahi izan zuen (Naifeh eta White, 2011).
|
|
|
Frantziako garai bateko pentsalari atzerakoienak dira denak. Eta
|
haien artean
liburu fin bat ageri da, berrehun bat orrialdekoa, azal biguna duena. Châteaux du Sud Ouest incendiés durant la Révolution, alegia Frantziako Iraultza garaian erre zituzten gazteluei buruzkoa.
|
|
|
presondegian dauden emakumeek, baita bizimolde makurrekoek ere, irakurtzen jakin beharra daukate.
|
Haientzat
liburu bat idatzi duela adierazi die, Gaizkileei gutunak; irakurketa probetxugarria izan dezaketelakoan dago.
|
|
|
Horiek ez dira gogoan izan ditudan erreferentzia bakarrak. Informazioaren ibilbideaz jabetzen ahalegintzeko, hau da, kronologiaren baldintza indartzeko –eta, bide batez, ahozko eta idatzizko erregistroen arteko aldeaz gehixeago ikasteko– Zaldibiako denbora joanetako zenbait euskalariren lanei so egin diet, alegia, Joan Ignazio Iztueta(), Frantzisko Ignazio Lardizabal() eta Jose Frantzisko Erauskinen() oinatzetan ibili naiz,
|
haien
liburuak leitu ditut. Era berean, ezaugarrien munta eta sistematikotasuna egiaztatzeko, Pilar Etxeberria (1990) nahiz Karmele Etxabe eta Larraitz Garmendia (2003, 2008) zaldibiarrek herriko euskaraz atondutako lanak aintzat hartu ditut.
|