|
2006
|
|
|
Baina, horrez gain, ikasleak haien materialen,
|
haien
liburuen prestaketan inplikatzen diren proiektuak ere ezagutu ahal izan ditugu. Prozedura horrek berez errazten du ikasketa prozesua eta hainbat balio gehitzen dizkio:
|
|
2007
|
|
|
Kaliforniako AMD enpresak energia gutxiko prozesadorea hornituko du. Negropontek 2002 urtean zabaldu zuen ordenagailu eramangarriak 100 dolarreko prezioan egiteko asmoa garapen bidean dauden herrialdeetako haurrentzat,
|
haien
liburu gabezia ordezkatuko duen hezkuntza baliabidea emateko. XO guztiz diseinatuta dago aurreikusitako erabilerarako:
|
|
2009
|
|
|
Egile haietaz gain, bazituen don Anizetok beste bi idazle, biak errusiarrak, zein baino zein erraldoiagoak, ezin ikusi zituenak: Tolstoi eta Dostoievski, sinetsi ere, sinesten baitzuen
|
haien
liburuak arriskutsu baino arriskutsuagoak zirela, tsarren garaiko ohitura onen eta balio moralen hondamenarekin zerikusi zuzena izan zutenak, hondamen haren ondorio izan baitzen atzetik iritsi zena:
|
|
|
liburu haietako gehienak Editorial Calleja argitaletxe ezagunekoak ziren 1, izeba Ernestinak edonoiz erabiltzen zituenak, dela neska mutilei irakurtzeko, dela haiei irakurrarazteko, bere institutriz karguan: ...musikari profesional baten akademian klase partikularrak hartuta; bestelakoan, neska mutilen hezibidean, bere logela ere neska mutilen korridorean zegoen, gurasoen eta neskameen logeletatik aparte?, El tesoro de las escuelas izeneko entziklopediatxoa erabiltzen zuen oinarri gisa, gai guztien inguruko bildumatxo bat bezalakoa zena; aurrerago, berriz, mutilak debozionisten ikastetxean hasi zirenean,
|
haien
liburuez baliatu zen izeba Ernestina, neskei ere batxiler partikular moduko bat emateko, harik eta bi ahizpak, koskorragoak egin zirenean, Arte eta Ofizioetako eskolan hasi ziren arte.
|
|
|
Foruak, antzinako legeak genituen eta Lopez Harokoaren figura buruzagitzat, leinu horren Lopez Iñigezen traizioa bazter utzita. Ezer gutxi ikasi nuen klase haietan eta historialari
|
haien
liburuak irakurriz. Ausartu ere ez ziren ausartzen Lopez Harokoaren jatorria zein zen zabaltzen, sekula ez zituzten aipatzen gaztelu nafarren funtzionaltasuna, zergatik eraikiak ziren eta hainbat gauza gehiago... denboraren poderioz eta Ekialdeko Nafarroako historialari jakintsu batzuen bidez, zerbait gehiago ikasi dut Bizkai maiteaz.
|
|
|
Egile haietaz gain, bazituen don Anizetok beste bi idazle, biak errusiarrak, zein baino zein erraldoiagoak, ezin ikusi zituenak: Tolstoi eta Dostoievski, sinetsi ere, sinesten baitzuen
|
haien
liburuak arriskutsu baino arriskutsuagoak zirela, tsarren garaiko ohitura onen eta balio moralen hondamenarekin zerikusi zuzena izan zutenak... hondamen haren ondorio izan baitzen atzetik iritsi zena: boltxebikeen iraultza, kalonje jaunak biziki gorrotatzen zuena, bistan da.
|
|
|
liburu haietako gehienak Editorial Calleja argitaletxe ezagunekoak ziren1, izeba Ernestinak edonoiz erabiltzen zituenak, dela neska mutilei irakurtzeko, dela haiei irakurrarazteko, bere institutriz karguan: ...rofesional baten akademian klase partikularrak hartuta; bestelakoan, neska mutilen hezibidean –bere logela ere neska mutilen korridorean zegoen, gurasoen eta neskameen logeletatik aparte–, El tesoro de las escuelas izeneko entziklopediatxoa erabiltzen zuen oinarri gisa, gai guztien inguruko bildumatxo bat bezalakoa zena; aurrerago, berriz, mutilak debozionisten ikastetxean hasi zirenean,
|
haien
liburuez baliatu zen izeba Ernestina, neskei ere batxiler partikular moduko bat emateko, harik eta bi ahizpak, koskorragoak egin zirenean, Arte eta Ofizioetako eskolan hasi ziren arte.
|
|
2010
|
|
|
[?] Kardaberaz eta Mendiburu predikari eta euskal idazle eginak euren zahartzaro betean. Juan Antonio Mogel abade gazteak
|
haien
liburuetan hartu zuen eskola, euskaraz predikuak egin eta batez ere euskaraz idazteko (Arejita 1999: 9).
|
|
2011
|
|
|
–Eta zigortu egin genitian hura krudelkeria zela izkiriatu zuten kronistak, barre algaraka hasi da Arthur?. Gogoratzen duk, Fool,
|
haien
liburuez egindako sua?
|
|
|
zuzen, sinple, lau eta eraginkor aritzen ziren haien nobela eta, batez ere, ipuinetan, berehalako plazererako eta hausnarketarako parada emanez, baina ez askoz ere gehiagorako. Beste
|
haien
liburuak argitaratzen ziren bilduma berean aurkitu nituen Stanislaw Lemenak, eta, printzipioz, ez neukan motiborik pentsatzeko gose eta bizkor irakurtzen nituen beste haienekin konparatuta ezberdinak izango zirenik. Are gutxiago kontuan hartuta Lem abizen horrek, Bruguerakoek letra larri izugarri handietan paratzen zutena liburuen azalean, Armstrong eta Aldrin 1969an ilargiratu zituen modulu espazialaren siglak osatzen zituela (L.E.M., Lunar Excursion Module), zientzia fikziozko egile batentzat horren egokia, beraz, ezen zenbaitzuk ezizena izan zitekeela pentsatzera iritsi baikinen, izan ere, Lemek berak txistea erabili zuen liburu hauen hitzaurrean, eta Philip K. Dick paranoikoak Lemek egin zion Poloniarako gonbidapen bati ezezkoa eman zion, Lem hori existitzen ez zela iritzita, eta batzorde sekretu baten izena zela, bera ekialde komunistan bahitzeko asmoa zeukana??.
|
|
2014
|
|
|
Ultraortodoxoen komunitateetan hamarretik seik ez du lan egiten. Tora,
|
haien
liburu sakratua ikastera dedikatzen dira eta hilero 500 euroko pentsioa jasotzen dute. Umeentzako laguntza berezia ere jasotzen dute.
|
|
2015
|
|
|
Amaitzen ari naiz; amaitzera noa. Errekarte eta aitona omen nituen mintzagai, baina askoz gehiago aritu naiz idazleez eta
|
haien
liburuez. Normala ere bada, horiexek baitira nire lanabesak, nire aitzur eta soroak, aldi berean.
|
|
|
Senpereko mintzaldian, bai, Hiriart Urruti, Barbier, Zerbitzari eta Saint Pierre Anxuberroren testuak erakutsi nituen beren gordintasunean entzuleek nork bere iritzia atera zezaten. Argi eta garbi esan nahi dut euskal klasikoak maitatu eta miresten ditudala, eta konkretuki Hiriart Urruti, Barbier, Zerbitzari eta Saint Pierre Anxuberroren kasuan irakurriak ditut eta azpimarratutaeskuragarri dauden
|
haien
liburu guztiak. Ez nintzen Senperera joan gure klasikoak deskalifikatzera eta lohian ihalozkatzera, gerla handiaren gaian erakutsi zuten jarrera agertzera baizik, eta hori beraien testuetan oinarrituta.
|
|
2016
|
|
|
Baina zelakoa? Gure kultura nazioartera eramatearen zioak argi izan genituzke, ez baita berdina idazleak sustatzea
|
haien
liburuen itzulpenak bultzatuz, edo turistak erakartzeko irudi estrategiak garatzea. Lehenak agente artistikoei onurak dakarzkien bitartean, bigarrenak, ikusiko dugunez, industriak bultzatzen ditu kultur ekoizpen kontzeptual eta askotarikoaren kalterako.
|
|
|
Saiakera txiki hau ere partziala eta interesatua da, noski. Denera irakurri ditudan 25 bat idazlez hitz egiten dut, eta irakurri ditudan
|
haien
liburuak, hemen aipatu edo ez, ez dira 100 edo 150 baino askoz gehiago izango. Huskeria bat, ttantta bat baino ez nobela beltzaren itsasoan.
|
|
2018
|
|
|
Iparraldeko idazle batzuek etxean jaso dituzten erran moldeak atxiki dituzte, eta askotan aurkitzen ahal dugu
|
haien
liburuetan' jende' hitza. Eskolatuak ere baitira eta erdaraz adieraziko kontzeptuak erabiltzen baitituzte, gerta daiteke aldi berean' jende' eta' gizon' erabiltzea, sinonimo gisa.
|
|
|
Stanis, aw Lemena? Ez zuen uste, baina hala ere
|
haien
liburuak orriztatu zituen, badaezpada ere. Baita Pessoa, Quiroga eta Kafkarenak ere, nahiz eta horietan ezin zen egon, ipuinak berak, ziur zegoen?
|
|
|
Materiales para una historia de la literatura vasca en Navarra (2004). Bertan, Nafarroako Unibertsitateak argitaratu zuen liburuaren egileek izan zuten zer ikasi eta zer irakurri,
|
haien
liburuan ez bezala. Nik RIEVerako erreseina bat egin nuen bere liburuaz eta zertzelada batzuk gogoratu nahiko nituzke oraingoan ere.
|
|
2019
|
|
|
Dirurik ez dugunez, normalean zonaldeko pertsonak, elkarteak eta kolektiboak gonbidatzen ditugu tailerrak eta hitzaldiak musu truk ematera. Batzuetan idazleak etortzen dira
|
haien
liburuen aurkezpenak egitera.
|
|
2021
|
|
|
Noski! Autografoak
|
haien
liburu propioan zuzenean ukan dituzte!
|
|
|
Mikelek badu oroitarria Etxarri Aranatzen, kalea Lakuntzan, omenaldiak egin zaizkio, dokumentala egina da, intsigniatan dago, liburua orain… Oso garrantzizkoa izan da herri ekimenak egitea liburua, biktimen oinazea azalera ekartzeko urte hauetako lana. Naparra, kasu irekia dela diote [Jose Miguel Etxeberria]
|
haien
liburuarekin, eta Mikelena, berriz, hertsi bezala egiten da liburuarekin. Ez da sekula guztiz hertsiko, baina aro bat bai, behintzat.
|
|
|
Han ezagutu nituen Itziar Ziga idazlea, Paul B. Preciado pentsalaria eta Diana J. Torres performerra, eta
|
haien
liburuekin osatu nuen nire liburutegi feminista. Erreferente horiek nire pentsaeran eragin handia izan zuten, besteak beste, prostituzioaren eta pornoaren eztabaidan.
|
|
|
Halako gauzak normalak balira bezala esaten dituzte, gainera, beste langile batzuek beren ofizioetan era horretako astakeriak esango balituzte bezala. ...nahi dut egunen batean idazle hauei edo kritiko literario hauei autoa matxuratzen bazaie eta garajera eramaten badute eta bertako langileak antzeko zerbait esaten badie, esaten badie, adibidez, ez dagoela autoaren motorra ondo dabilen edo ez dabilen jakiteko modurik, eta pasatzeko kutxatilatik, mesedez, 375 euro –gehi BEZa– zor dituztela, dirutza hori gustura pagatuko dutela, irakurleek
|
haien
liburuak edo kritikak pagatzen dituzten moduan. Batere pegarik jarri gabe pentsatu nahi dut, nahiz eta, egia esateko, ez dudan hori pentsatu nahi, nahiago baitut pentsatu tailer batek ezin duela zabalik iraun literaturak bezala, errealitatetik guztiz aldenduta, bere kontsumitzaileak umiliatuz eta maltratatuz.
|
|
|
Aristotelesek zenbait tragedia autore aipatzen ditu, antzokietako ikusleentzat baino gehiago irakurleentzat idazten zutenak. Gaineratzen du
|
haien
liburuek" zirkulazio handia" zutela. Zer izanen ote zen zirkulazio handia hasiera hasierako garai hartan?
|
|
|
Ez da papirorik aurkitu Alexandria hezean, munduko beste edozein tokik baino irakurle gehiago izateaz loriatzen zen hirian, baina, hala ere, toki idorretako aurkikuntzek aukera ematen digute garai hartako irakurgaiei erreparatzeko. Eta, obra bakoitzetik aurkitutako aztarna kopuruan oinarritutako kalkuluez fidatzen bagara, irakurle
|
haien
liburu gogokoenak zein ziren ere jakiten ahal dugu.
|
|
|
Bazekiten beren meneko berriei ulertu behar zietela gobernatu nahi bazituzten. Ikuspegi horretatik da ulergarria nolako ahalegin ekonomiko eta intelektualak egin zituzten
|
haien
liburuak itzultzeko, batez ere haien testu erlijiosoak itzultzeko, arimen mapak baitira finean. Alexandriako Liburutegia ez zen jaio soilik iraganari eta iraganaren herentziari aterpea emateko.
|
|
2022
|
|
|
Zerk bultzatzen ditu ikertzera, zein galderari erantzun nahi diote, zerk harritu ditu gehien, zer zailtasunei egin behar diete aurre... Eta" bi kulturen" estereotipoa gainditzeko (zientziak eta humanitateak),
|
haien
liburu gogokoenak ere gomendatuko dituzte.
|
|
|
Bernhard eta Saramago ezagutzen ditu aholkulariak,
|
haien
libururik irakurri ez badu ere. Badaki bigarrenak Nobel saria irabazi zuela eta badaki baita ere bera baino hogeita hamar urte gazteagoa zen kazetari batekin ezkondu zela.
|
|
2023
|
|
|
Sinets ezazu, ez da broma bat eta. Digitalizazioaren garaian, disko gisa entzuteko pentsatuta dago Beyonceren azken lana, eta Katakrakek horixe bera plasmatu nahi du LP bikoitzean
|
haien
liburuetan oinarrituta sortu dituzte abestiak. Hamar urte bete ditu espazioak, baina ez dute proiektua koiuntura horretara lotu, nahiz memoria ariketa ere izan den:
|
|
|
Reuchlin ek ez zuen juduak jazartzerik nahi; pentsatzen zuen juduek Mesias baztertu zutela eta hortik zetorrela haien zoritxarra. Juduen arerioek (horien artean, Pfefferkorn judu konbertituak)
|
haien
liburu guztiak bildu eta erre nahi zituzten, Testamentu Zaharraren salbuespenarekin; horretarako, Enperadorearen babesa lortu zuen. Dominikarrak Mainzeko inkisizioaren alde jarri ziren; humanistak eta Lutero, berriz, Reuchlin en alde.
|
|
|
Horiek ez dira gogoan izan ditudan erreferentzia bakarrak. Informazioaren ibilbideaz jabetzen ahalegintzeko, hau da, kronologiaren baldintza indartzeko –eta, bide batez, ahozko eta idatzizko erregistroen arteko aldeaz gehixeago ikasteko– Zaldibiako denbora joanetako zenbait euskalariren lanei so egin diet, alegia, Joan Ignazio Iztueta(), Frantzisko Ignazio Lardizabal() eta Jose Frantzisko Erauskinen() oinatzetan ibili naiz,
|
haien
liburuak leitu ditut. Era berean, ezaugarrien munta eta sistematikotasuna egiaztatzeko, Pilar Etxeberria (1990) nahiz Karmele Etxabe eta Larraitz Garmendia (2003, 2008) zaldibiarrek herriko euskaraz atondutako lanak aintzat hartu ditut.
|