|
2000
|
|
|
Nire ustez, beharbada Larramendiren iritzien berri zerbait bazekien. Horregatik, hark bezala, bere azkenetariko bertso batean
|
hara
zer zioen:
|
|
|
—Jakintasunaz ari zara zu, baina
|
hara
zer dioen Jakintasunaren liburuak: Vani sunt omnes homines in quibus non subest scientia Dei, 14 eta zure zientzia gizonen zientzia da, ez Jainkoarena!
|
|
2001
|
|
|
|
Hara
zer dioen Vishnuk berak:
|
|
|
|
Hara
zer esan zuen dalit batek beraien etsipena adierazteko: " Arratoi zulora ura bota bazeneza, arratoiak atera egingo lirateke borrokarako prest".
|
|
2004
|
|
|
Zauriek isuritako zornearekin hasi aurretik, honen kolore gaiztotua ikusi aitzin, gatazka honen erroetan beste sartu aldi bat egin dezagun.
|
Hara
zer dioen Paulo Iztuetak kontzeptu soziolinguistiko horren gainean: –Lehenik, hizkuntzak gizartean egoera gatazkatsuan daudela, egon.
|
|
|
Baina, neure buruaz hitz egin beharrean,
|
hara
zer esan zuen Gipuzkoako egunkari bateko kazetari batek, nik Errealean egindako aldi hartaz:
|
|
|
Baina
|
hara
zer zioen auzoko korrespontsalak biharamuneko egunkarian, Izar distiratsu bat auzoko ilunean titulupean:
|
|
2008
|
|
|
–Aita Rafael, berorrek esango du zertara gatozen hain ezorduan, baina Nataliak oso gau txarra pasatu du; hain txarra, non hiltzera zihoakigula ere iruditu baitzaigu memento batean, exajeratu zuen markesa andereak?. Eta guk, jakina, medikuari deitu, baina
|
hara
zer esan digun mediku jaunak?
|
|
|
Kaxkagorri harrituta zegoen; haren aurpegierak, haatik, harriduraren isla zenak, berehala egin zuen irri zabalera, Beñardok bertsoa amaitu bezain laster; gero, berriz, balkoitik erantzun zion??(?) eskerrak eman behar dizkiat/ lehenengotik, jakina,/ hain izan zaidak hire etorrera/ ezusteko atsegina(?)??; bi bertsolariak, jarraian, hamar bat bertsotako ekinaldian korapilatu ziren, harik eta Beñardok, dardara iraganeko kontua zen jada, burua gero eta bere lekuagoan? gonbita luzatu??(?) ongi baderitzozu,/
|
hara
zer diodan: / egun osoan ibil/ gaitezke bertsotan??
|
|
|
Hortxe duzue Loudungo mojen kasua, XVII. mendean Frantziako giroa goitik behera inarrosi zuena. Ez dizuet kasua xeheki jakinaraziko, baina
|
hara
zer esaten zuen garaiko idazle batek haiei buruz, paper honetan daukat idatzia: –Mojek bular bizkarrak astintzen zituzten azkar baino azkarrago, lepoa hautsi balute bezala.
|
|
|
–Begira, jauna, posible dena egiten dut, eta hori ez da posible, esan zuen Silverrek?. Nire bizia eta mutil honena salbatzekotan, barkatuko didazu, baina altxor hori bilatu beharra daukat,
|
hara
zer esaten dizudan.
|
|
|
eta dena banketxe batean ondo gordeta. Kontua ez duk irabaztea, aurreratzea baizik,
|
hara
zer esaten diadan. Non dira orain Englanden gizon guztiak?
|
|
|
–Ez zaiok asko baliatzen jende txoroari ez hori ez beste ezer,
|
hara
zer esaten diadan! –egin zuen oihu Silverrek?.
|
|
|
–Fortunako gizasemeak, ihardetsi zion sukaldariak?, ez dituk normalean bata besteaz asko fidatzen, eta ondo egiten ditek,
|
hara
zer esaten diadan. Baina nik neure erara egiten ditiat gauzak.
|
|
|
Begira, gehitzen zuen Johnek?, bikea ukitzen duenak nahitaez belztu behar, motel. Hor daukak nire txori zahar, gizagaixo eta errugabe hori madarikazio gorriak botatzen, eta zer esaten duen ez zekik,
|
hara
zer esaten diadan. Berdinberdin egingo likek, nolabait esateko, kapilau baten aurrean ere.
|
|
|
Zure hitz bat nahikoa da. Ondo dakit noiz ari naizen gizon prestu batekin,
|
hara
zer esaten dizudan.
|
|
|
Ondo asko dakit zuek daukazuela, ihardetsi zuen John Luxeak?. Ez daukazu nirekin hain elkorra izan beharrik; ez dizu horrek batere lagunduko,
|
hara
zer esaten dizudan. Zera esan nahi dut, zuen mapa hori nahi dugula.
|
|
|
–Tira, tira, esan zuen Silverrek?, utz itzak berriketak. Hilda zegok eta ibiltzerik ez zeukak, hori behintzat bazekiat; edo ez duk behinik behin egunez ibiliko,
|
hara
zer esaten dizuedan. Zuhurtziak hil zian katua.
|
|
|
Maniobratzeko prest! Hasiera kaxkarra duk hau, eta ez zekiat ahots hori norena zen, baina adarra jo nahian dabilen norbait duk, hezur eta mamizko norbait,
|
hara
zer esaten dizuedan.
|
|
|
–Atrebentziarekin esanda, jauna, baina oso gaizki egingo zenuke, esan zion Silverrek?. Zure bizi baliotsua galduko zenuke,
|
hara
zer esaten dizudan. Orain ni zure alde nago, buru belarri; eta ez nuke taldea urritua ikusi nahi, are gutxiago zu gabe, zenbat zor dizudan jakinda.
|
|
|
–Utzidak dunda, Dick, esan zuen?; eta gero, pipa piztu ondoren?: ederki zegok, motel, gehitu zuen?, sar ezak zuzia egur pila horretan; eta zuek, jaunak, segi etzatera; ez daukazue zutik egon beharrik mister Hawkins dela eta; bere baimena baduzue,
|
hara
zer esaten dizuedan. Eta hortaz, Jim, jarraitu zuen, tabakoa zanpatuz?, hemen haiz, hau ustekabeko atsegina John zahar gizajoarentzat!
|
|
|
–Geure eskuetan hagoela ez diat aitatu ere egin, jarraitu zuen Silverrek?, baina hala hago,
|
hara
zer esaten diadan. Niri gauzak hitz egin egin behar direla iruditzen zaidak, nik dakidala mehatxuka ibilita ez baita ezer onik ateratzen.
|
|
|
Begiratu genian, eta, arraioa!, ontzi zahar horren arrastorik ez. Sekula ez diat nik halako ergel mordoa ikusi, denak zein baino zein harrituago, eta,
|
hara
zer esaten diadan, denetan harrituena ni neu. –Beno, esan zuen sendagileak?, egin dezagun tratua.?
|
|
|
–Eta orain aukeratu egin behar duk,
|
hara
zer esaten diadan, erantzun zuen Silverrek.
|
|
|
belazurrunetik zintzilik batzuk, arraio demonioa!, beste batzuk kareletik behera botata, eta denak arrainentzako jaki. Oraindik ez da jaio niri aurre egin eta egun bateko onik izan duen gizonik,
|
hara
zer esaten diadan, Tom Morgan.
|
|
|
Ez duzue borrokan egin nahi fortunako gizasemeei dagokien moduan, baina hortaz, zer arraio, ordea! Obeditu egin duzue,
|
hara
zer esaten dizuedan! Mutil hau gustukoa diat, bai; ez diat behin ere hau baino mutil hoberik ezagutu.
|
|
|
baldinbaitere ez ahal dut inor ikusiko bere kontra eskurik altxatzen. Baldinbaitere,
|
hara
zer esaten dizuedan.
|
|
|
Orduan Dickek hobe dik errezatzen hasi, esan zuen Silverrek?. Dicken zorteak onenak eman ditik,
|
hara
zer esaten dizuedan.
|
|
|
Baina, bai zera!, ez zarete gauza; labezomorro batek baino imajinazio gutxiago duzue. Baina hik errespetuz hitz egiten badakik, George Merry, eta hala hitz egin didak,
|
hara
zer esaten diadan.
|
|
|
–Hau ere har ezazu kontuan, sendagile jauna, esan zuen?, eta mutilak esango dizu nola salbatu nion bizia, eta horregatik bota nindutela kargutik,
|
hara
zer esaten dizudan. Jauna, gizon bat haizeari ni bezain lotua doanean, gorputzaren azken arnasa ere jokoan jarriaz, gehiegitxo eskatzea ote da hitz on bat eskaintzea?
|
|
|
Begira, zerbait esango diat: aurreko gazteluan biziko haiz, gogotik egingo duk lan, apal hitz egingo duk eta ez haiz mozkortuko nik esan arte;
|
hara
zer esaten diadan, seme.
|
|
|
Ia ahaztu nian nire zurezko hanka hau. Ondo gauza ederra duk gazte izatea eta hanketan hamar behatz edukitzea,
|
hara
zer esaten diadan. Pixka bat bazterrak miatzera joan nahi duanean nahikoa duk John zaharrari esatea, eta berak prestatuko dik mokadu bat ibilaldirako.
|
|
|
–Motel, ari zitzaion esaten?, urre hautsarekin ere pagatzen ez haizelako?, urre hautsarekin ere ez,
|
hara
zer esaten diadan! Ez banintz hiregana hainbeste zaletu, hemen egongo nintzatekeela uste al duk, hi jakinaren gainean jartzen?
|
|
|
–jaulki zuen tabernariak?. Tankera horretako batekin nahastu izan bahintz, ez huke gehiago nire etxean hankarik jarriko,
|
hara
zer esaten diadan. Eta zer ari zitzaian esaten?
|
|
|
Eta gustatu egiten zaio ni eszenara ateratzea. Kubierta gainean nauka ia denbora osoan, nire makulu eta guzti; eta zu, berriz, hor uzten zaitu bodega zuloan, inork ikusi ezin zaituen tokian, ezta ikusi nahi ere gainera,
|
hara
zer esaten dizudan. Autorerik baldin bada, arraioa!, nire alde egongo da, hara zer esaten dizudan!»
|
|
|
Kubierta gainean nauka ia denbora osoan, nire makulu eta guzti; eta zu, berriz, hor uzten zaitu bodega zuloan, inork ikusi ezin zaituen tokian, ezta ikusi nahi ere gainera, hara zer esaten dizudan. Autorerik baldin bada, arraioa!, nire alde egongo da,
|
hara
zer esaten dizudan!»
|
|
|
gertakaria aipatu nahi nuke, abertzale erdaldunen artean ez baita hori hain jarrera arrotza.
|
Hara
zer dioen David Miller ek honi buruz:
|
|
|
Hortxe duzue Loudungo mojen kasua, XVII. mendean Frantziako giroa goitik behera inarrosi zuena. Ez dizuet kasua xeheki jakinaraziko, baina
|
hara
zer esaten zuen garaiko idazle batek haiei buruz, paper honetan daukat idatzia: " Mojek bular bizkarrak astintzen zituzten azkar baino azkarrago, lepoa hautsi balute bezala.
|
|
|
–Aita Rafael, berorrek esango du zertara gatozen hain ezorduan, baina Nataliak oso gau txarra pasatu du; hain txarra, non hiltzera zihoakigula ere iruditu baitzaigu memento batean –exajeratu zuen markesa andereak– Eta guk, jakina, medikuari deitu, baina
|
hara
zer esan digun mediku jaunak...
|
|
|
...ro, berriz, balkoitik erantzun zion –"(...) eskerrak eman behar dizkiat/ lehenengotik, jakina,/ hain izan zaidak hire etorrera/ ezusteko atsegina(...)" –; bi bertsolariak, jarraian, hamar bat bertsotako ekinaldian korapilatu ziren, harik eta Beñardok –dardara iraganeko kontua zen jada, burua gero eta bere lekuagoan– gonbita luzatu –"(...) ongi baderitzozu,/
|
hara
zer diodan: / egun osoan ibil/ gaitezke bertsotan" – eta Kaxkagorrik gonbita onartu zion arte:
|
|
2009
|
|
|
|
Hara
zer dioen berak: –Gero eta haur zapuztu gehiago ikusten ari gara.
|
|
|
–Kontu bat dago hemen, Bibi, zurekin kontsultatu nahi duguna.
|
Hara
zer esaten didan Txarok: –Zer iruditzen zaizu astero karta bat?
|
|
|
guk larrua galtzea seinale ezin txarragoa litzateke, horrek esan nahi bailuke komunismoaren piztia gailendu dela Espainian? eta hori ez, inoiz ere ez!, geuk kendu behar baitiogu larrua piztiari eta ez piztiak guri, Jainkoa ukatzen duenak Jainkoaren ukoa merezi baitu; don Ladislao biharko egunaz mintzatu da, gerra balizko batez, baina
|
hara
zer esaten dizuedan: orain eta hemen, egunero jokatzen ari da gerra bat gure fabriketan; orain eta hemen, egunero jokatzen ari da gerra bat familietan; orain eta hemen, egunero jokatzen ari da gerra bat fronte guztietan:
|
|
|
Teofilo Mariarekikoa eginda, aitarekikoa geratzen zitzaion; baina, aita goiko gailur helezin batean ikusten zuelako edo, uzkurtasunak eta ezohiko antsietateak hartua behar zuen Damasok, sentimendu bikoitz haren gero eta mendeago, arratsaldea aurrera zihoan neurrian; etxeko guztiek zekiten ordurako bezperako eztabaidako garailea Damaso izan zela, Damasok berak bazkalorduan jakinarazita: hemen duzue liburua eta
|
hara
zer dioen. Aita bakarrik falta zitzaion, beraz, etxeko arrain lodia, etxera afaltzera etortzen zena, bakanagoetan, halarik ere, aldi hartan?
|
|
|
–Anarkismoak bere abioia ere badu, bi hego dituena, Domingo: askatasunaren hegoa eta berdintasunarena; eta
|
hara
zer esango dizudan: egunen batean abioi horretan sartzen bazara, beste abioi guztiak ahaztuko zaizkizu?.
|
|
|
–Ikusten? Albertorekin hasten bazara, biok hilko zarete,
|
hara
zer dioen kantak! Nik bizirik nahi zaitut, ordea, Ada!?; egoera hartan, baina, Domingok nekez engaina zezakeen bere burua berriro, hain izan zen erabatekoa, itxura batean, arestian hartu zuèn sentimendua eta hain zen eskasa engainuaren argudioa; horregatik, halaber, Albertok harako iruzkin hura egin zionean, bi ahizpek, Albertoren etxean limonada bana hartuta gero, zinerako bidean behar zutèn une berean?:
|
|
|
–Hemen gaude, tenplarioak garai batean bezala, lagunok, Elizaren zerbitzuan; hemen gaude, bai, garai bateko gurutzatuak bezala, sozialismoaren, komunismoaren eta anarkismoaren aurkako gerran; hemen gaude, beraz, Kristo erregearen zazpi gurutzatuak (don Ladislaorekin zortzi), isilpean, gurutzada honetan guztiak ere larrua bidean uzteko prest; baina argi eta garbi esan dezadan: guk larrua galtzea seinale ezin txarragoa litzateke, horrek esan nahi bailuke komunismoaren piztia gailendu dela Espainian... eta hori ez, inoiz ere ez!, geuk kendu behar baitiogu larrua piztiari eta ez piztiak guri, Jainkoa ukatzen duenak Jainkoaren ukoa merezi baitu; don Ladislao biharko egunaz mintzatu da, gerra balizko batez, baina
|
hara
zer esaten dizuedan: orain eta hemen, egunero jokatzen ari da gerra bat gure fabriketan; orain eta hemen, egunero jokatzen ari da gerra bat familietan; orain eta hemen, egunero jokatzen ari da gerra bat fronte guztietan:
|
|
|
" Anarkismoak bere abioia ere badu, bi hego dituena, Domingo: askatasunaren hegoa eta berdintasunarena; eta
|
hara
zer esango dizudan: egunen batean abioi horretan sartzen bazara, beste abioi guztiak ahaztuko zaizkizu".
|
|
|
–Kontu bat dago hemen, Bibi, zurekin kontsultatu nahi duguna.
|
Hara
zer esaten didan Txarok: " Zer iruditzen zaizu astero karta bat?
|
|
|
" Ikusten? Albertorekin hasten bazara, biok hilko zarete,
|
hara
zer dioen kantak! Nik bizirik nahi zaitut, ordea, Ada!"; egoera hartan, baina, Domingok nekez engaina zezakeen bere burua berriro, hain izan zen erabatekoa, itxura batean, arestian hartu zuèn sentimendua eta hain zen eskasa engainuaren argudioa; horregatik, halaber, Albertok harako iruzkin hura egin zionean –bi ahizpek, Albertoren etxean limonada bana hartuta gero, zinerako bidean behar zutèn une berean–:
|
|
|
Teofilo Mariarekikoa eginda, aitarekikoa geratzen zitzaion; baina, aita goiko gailur helezin batean ikusten zuelako edo, uzkurtasunak eta ezohiko antsietateak hartua behar zuen Damasok, sentimendu bikoitz haren gero eta mendeago, arratsaldea aurrera zihoan neurrian; etxeko guztiek zekiten ordurako bezperako eztabaidako garailea Damaso izan zela, Damasok berak bazkalorduan jakinarazita: hemen duzue liburua eta
|
hara
zer dioen... Aita bakarrik falta zitzaion, beraz, etxeko arrain lodia, etxera afaltzera etortzen zena –bakanagoetan, halarik ere, aldi hartan... nahiz eta abisua emana zuen ez zuela egun hartan huts egingo–, eta hari sartu behar zion hitzezko arpoia; hasi ziren, bada, orbetarrak afaltzen, baina Damasok ez zuen hitz egiteko abagunerik aurkitzen:
|
|
2010
|
|
|
|
Hara
zer dioen maisuari buruz: –¡ Cuán amarga bullía la hiel de don Bernardino!
|
|
|
|
Hara
zer esan zenidan, Damaso?!; hirian, baina, infernuko hauspoaren parekotzat zuten Baroja?, el ogro de Bera, deitzen zion don Anizeto kalonjeak?, gizon erretxin jainkogabetzat; zu gizon galdua zinen, zinez, Baroja bezalako autoreak irakurtzen bazenituen!; oi, nola eskatu nion une hartan Pagoagako Ama Birjinari zure bihotza aldatzeko miraria:
|
|
|
Zuk, Damaso, Ortega miresten zenuen Donibane Gurutzekoa baino gehiago, jakina, miretsi ez, baina mespretxatu egiten zenuen bigarrena, egia esan?, baina
|
hara
zer esan zuen Ortegak, santuaz mintzatu zenean: –bihotz goriko fraidetto politta, bere gelan estasi erretorikazko parpailak bilbatzen dituena?; gixon belaxka bat izan zela, alegia, ez zituena poematxo erretoriko batzuk landu baizik?!; Donibane, baina, gizon zaildua izan zen, kartzelak eta aszesiak ondutakoa; haren poesiari buruz, berriz, gutxitan irakurri dut iritzi bidegabeagorik:
|
|
|
|
Hara
zer esan zuen don Piok,. El vascuence, n, 1901ean, Unamunok bereak eta bost esan ondoren, Bilboko hitzaldi burrunbatsuan: –Para un castellano, lo dicho por Unamuno es una revelación; para un éuskaro, es una blasfemia; para un vascongado inteligente, eta don Pio brakizefalo adimentsua zen gero?!?, es una verdad que está harto de saberla.
|
|
|
Atzo Omar Khaiamen liburu bat utzi zidan don Faustok, eta
|
hara
zer dioen: –Oro da gauez eta egunez osatutako xake taula bat, non Patua gizakiokin jolasten ari den:
|
|
|
|
Hara
zer esan zuen Astuntasuna eta grazia n, konparazio batera: –Erlijioa, kontsolamendu gisa ulertua, oztopoa da benetako fedearentzat; zentzu honetan, ateismoa purifikazio bat da?; edo:
|
|
|
|
Hara
zer dioen filosofoak heroiei buruz: –Existen hombres decididos a no contentarse con la realidad.
|
|
|
Nola onar zezakeen ni haragi erregosizko pintxo bihurtzea, deabruaren sardearen jostailu? Jainkoak anker eta sadiko hutsa behar baitzuen, deabru sardoniko batez mintzatzen ziren Schopenhauer eta Russell, kreatzaileaz mintzo ziren bakoitzean, eta
|
hara
zer esan zuen Albert Camusek Caligula n: –Il n, y a qu, une façon de s? égaler aux dieux:
|
|
|
Atzo Omar Khaiamen liburu bat utzi zidan don Faustok, eta
|
hara
zer dioen: " Oro da gauez eta egunez osatutako xake taula bat, non Patua gizakiokin jolasten ari den:
|
|
|
|
Hara
zer esan zenidan, Damaso...!; hirian, baina, infernuko hauspoaren parekotzat zuten Baroja —" el ogro de Bera" deitzen zion don Anizeto kalonjeak—, gizon erretxin jainkogabetzat; zu gizon galdua zinen, zinez, Baroja bezalako autoreak irakurtzen bazenituen!; oi, nola eskatu nion une hartan Pagoagako Ama Birjinari zure bihotza aldatzeko miraria: uda lehorreko euri jasa baino gusturago hartuko nuen zure konbertsioa, bai horixe!
|
|
|
|
Hara
zer esan zuen Astuntasuna eta grazia n, konparazio batera: " Erlijioa, kontsolamendu gisa ulertua, oztopoa da benetako fedearentzat; zentzu honetan, ateismoa purifikazio bat da"; edo:
|
|
|
Zuk, Damaso, Ortega miresten zenuen Donibane Gurutzekoa baino gehiago, jakina —miretsi ez, baina mespretxatu egiten zenuen bigarrena, egia esan—, baina
|
hara
zer esan zuen Ortegak, santuaz mintzatu zenean: " bihotz goriko fraidetto politta, bere gelan estasi erretorikazko parpailak bilbatzen dituena"; gixon belaxka bat izan zela, alegia, ez zituena poematxo erretoriko batzuk landu baizik...!; Donibane, baina, gizon zaildua izan zen, kartzelak eta aszesiak ondutakoa; haren poesiari buruz, berriz, gutxitan irakurri dut iritzi bidegabeagorik:
|
|
|
Nola onar zezakeen ni haragi erregosizko pintxo bihurtzea, deabruaren sardearen jostailu? Jainkoak anker eta sadiko hutsa behar baitzuen —deabru sardoniko batez mintzatzen ziren Schopenhauer eta Russell, kreatzaileaz mintzo ziren bakoitzean, eta
|
hara
zer esan zuen Albert Camusek Caligula n: " Il n’y a qu’une façon de s’égaler aux dieux:
|
|
2011
|
|
|
–Alemanian, Frantzian edo Espainian inor gutxiri inporta zaio Europako herri txikiak beren identitatea salbatzeko eratzen ari diren mugimendua?. Raimonds Pauls, Egin, Bukatzeko,
|
hara
zer dioen Herrien Europa Institutuko zuzendariak, Alberto Letonak: –Izugarrizko sarraskiak egin dira, ez dugu aurkitu Europako herrien izaera errespetatu duen estaturik.
|
|
|
hots, azken batean hizkuntza guztiak funts funtsean berdin berdinak direla.
|
Hara
zer dioen hitzez hitz: –Teoria batek dio hizkuntzen arteko aldeak gainaxaleko kontuak direla, eta beraien arteko itzulpena dela horren erakusgarri, eta, horrenbestez, azken buruan, itxura gorabehera, gauza berbera direla denak.
|
|
|
Tolerantziaren harira,
|
hara
zer dioskun Slavoj Zizekek: –Gaur egungo hainbeste arazo zergatik sumatzen dira intolerantzia arazo balira bezala, eta ez esplotazio edo bidegabekeria gisa?
|
|
|
Ekonomiak urkatu edo biziberritu egin dezake hizkuntza. Ainutarren atarramentua hizpide hartuta,
|
hara
zer zioen Suzuko Fukuda japoniar euskaltzaleak: –Gure herrian ainu hizkuntza galdu zaigu.
|
|
|
Harrotasuna dela eta,
|
hara
zer dioskun Iñaki Gamindek: –Euskalduna izatea ez da erosoa izan inoiz, orain ere ez, baina batzuek aukeratu egin dute, errebelatu ahal izan dira.
|
|
2013
|
|
|
Etorri aurretik zuetako batek senarra lortuko zuen esperantza handiak nituen. Jane neskazaharra izango da hemendik gutxira,
|
hara
zer diotsuedan. Hogeita hiru urte ditu ia ia!
|
|
2014
|
|
|
Interneten artikulu bat aurkitu dut. Daniel Cohn Benditena da, Parisko 68ko maiatzeko iraultzaren liderrarena, Europako Berdeen Taldean dagoena gaur egun.
|
Hara
zer dioen paragrafo batean: –Azken hilabeteotan, Frantziak sei fragata saldu dizkio Greziari, 2.500 milioi euroren truke.
|
|
2015
|
|
|
Saint Justek zioen aski dela tronuan iraute hutsa, berehala dimititu eta monarkia bera desegin gabe, edonor izan dadin gillotinaren merezient.
|
Hara
zer dioen Rousseauk monarkiaz: –monarkietan lehen tokietara heltzen direnak, maizenik deus ere ez dira, gaizkile kiskil, axpikari girgil eta nahastekari xirtxil batzuk baizik; errege gorteetan toki ohoragarrien eskuratzeko balio duten haien talendu ttipiek, kargu horietan jarri orduko, publikoaren begietan haien funsgabekeriaren agerian emateko baizik ez dute balio?.
|
|
|
izenburua zeukan iritzi artikulua kaleratu zuen Anaitasunan bertan (326 zenbakia,).
|
Hara
zer zioen:
|
|
|
19
|
Hara
zer dioen Siguanek horri buruz (2001: 95):
|
|
|
24 Hari horri tiraka,
|
hara
zer dioen Benjamin Tejerinak frankismo garaiko euskararen susperraldiaz (Joxe Manuel Odriozolak aipatua, in 1998: 52):
|
|
|
Zertan zen euskal prentsa Hego Euskal Herrian 1936ko gerraren ondoren?
|
Hara
zer dioskun Argiakoen txostenak (1988: 253):
|
|
|
Bestelakoa zen, jakina, Goiz Argikoen ikuspegia.
|
Hara
zer zioen adibidez Jose Agustin Orbegozo pasiotarrak. Horma atzean den astoari belarriak ageri!, artikuluan: 42
|
|
|
33), motibazioa ezagutza erabilera zirkuitua edozein hizkuntzaren ikaskuntza zein transmisio prozesuen oinarrian dagoen bi norabideko zirkuitua da. Bi norabideon kontua azaltzen hasita,
|
hara
zer dioen Txepetxek berak (Sanchez Carrion, 1987b: 38):
|
|
|
|
Hara
zer zioen horri buruz Eusko Jaurlaritzaren Gizarte Azterketarako Lantaldeak (1983: 54):
|
|
|
61
|
Hara
zer zioen, adibidez, Koldo Mitxelenak (1978: 24):
|
|
|
Arbelbideren arabera, erakunde horri esker Ipar eta Hegoaldeko hainbat lagunek elkarren ezagutzak egin zituzten, eta Piarres Lafittek ere hortik hartu ei zuen abertzaletasunaren hazia, EAJko zenbait kideren eskutik. Eta behin hazia bereganatuta,
|
hara
zer dioen Arbelbidek Lafitteri buruz (1996: 47):
|
|
|
Egiturari dagokionez ez ezik, entzule tasari erreparatuta ere punta puntan dabil.
|
Hara
zer dioen Ricaudek horretaz:
|
|
|
Lapurdi Irratia da horien artean tarterik zabalena eskaintzen diona.
|
Hara
zer dioskun Ricaudek irrati horri buruz:
|
|
|
Adierazpen horiek aintzat hartuta, Hur Gorostiagarengana galdezka joan gara; izan ere, ikerlan honen xedea euskarak prentsa abertzale elebidunean daukan presentzia aztertzea izanik, Le Journali abertzale etiketa ezartzea egoki ote den jakin gura genuen.
|
Hara
zer esan digun Gorostiagak horri buruz: 154
|
|
|
euskarari bere zentralitatea ezartzen laguntzen dion irrati eredua posible dela frogatu du, zabal jokatuta gainera, euskararik ez dakiten beste kultura gutxituetako lagunei ere leku egin baitie.
|
Hara
zer dioen horri buruz Lucien Etxezaharretak:
|
|
|
* Ekaitza:
|
Hara
zer zioen Mikel Asurmendik Argiaren 1.589 zenbakian (VIII) Ekaitzari buruz: –1.000 aleko argitaraldia egiten dute astero.
|
|
|
49
|
Hara
zer zioen Suzitza ezizenez sinatu ohi zuen batek Goiz Argiren 271 zenbakian (XII): –Goiz Argiren eraberritzeak itxaropen dizdira berri bat dakar.
|
|
|
%35, 6k beti erdarazko testua irakurri ohi zuen lehenik, eta %26, 9k batez ere erdarazkoa; beti euskarazko testua irakurtzen zutenak %14, 7 baino ez ziren, eta batez ere euskaraz irakurtzen zutenak, berriz, %8, 6 Desoreka begi bistakoa da. Horiek horrela,
|
hara
zer zioten Siadecokoek:
|
|
|
Miren Etxezarreta Bartzelonako Unibertsitate Autonomoko irakaslearen aipu batez baliatuko gara kontuari traza hartzen hasteko.
|
Hara
zer zioen Etxezarretak III Euskaldunon Egunkarian:
|
|
|
Zeri buruz dihardugu?
|
Hara
zer zioen Amatiñok 1987 jada urrun samar horretan: –(...) aurten hasi da lanean lehen aldikoz historian euskarazko albiste ajentzia.
|
|
|
Bigarren logika Irulegiko Irratiaren planteamenduan islatzen da.
|
Hara
zer zioten bertako kideek I Euskaldunon Egunkarian: –(...) irratiak asmoa luke estudio berria irekitzea Donapaleun.
|
|
|
(...)? Horri lotuta,
|
hara
zer zioen Larrunen 56 zenbakian (2002ko ekaina) Eguzki Urteaga Hizkuntza Kontseiluko idazkari nagusiak, SEI elkarteak 2001ean eginiko euskararen kale erabilerari buruzko ikerketan agertutako datuez: –(...) 50 urte edo gehiagoko euskaldun gehienek (%61) nagusiki euskaraz hitz egiten dute lagunen artean eta antzekoa gertatzen da etxean (%48).
|
|
|
158 Esan dezagun, bide batez, euskarari ez ezik okzitanierari ere egiten diola lekurik Le Journalek.
|
Hara
zer dioskun Hur Gorostiagak horri buruz: –Astean behin [normalean ostegunetan] okzitanieraz (idazkera batuan erran genezake, nahiz eta ofizialki ez den sortua okzitanierako hizkera ezberdinak bildu dituen egiturarik) zutabe bat kaleratzen dugu.
|
|
|
elkarlana.
|
Hara
zer dioen horri buruz Asier Arangurenek (1999: 339):
|
|
|
Nolanahi dela, bada ghettoaren arriskuarena erlatibizatzen duenik, euskarak egun (gazteleraren eta frantsesaren itsasoetan erdi itota) bizi dituen arriskuak gutxien gutxienean balizko ghettoarena bezainbatekoak direla argudiatuta.
|
Hara
zer dioen, esate baterako, Xabier Isasik horri buruz (2002: 80):
|
|
|
Infernuak zein purgatorioak ekar ditzakeen kalteak aipatu zituen aspaldi gure maisu filologoak; baina nago diglosia amaigabeko purgatorioa dela, eta hori eta infernua gauza bera dira.? Erakargarritasunaren gaira bueltatuta, bestalde, faktore horrek immigrazio fluxu eta globalizazio garaiotan duen garrantziaz,
|
hara
zer dioen Richard Y. Bourhis ek (2002a:
|
|
|
Iñaki Larrañaga soziologoak ere lagunduko digu hizkuntza ezinbesteko eta baztergarrien puntu hau era grafikoan definitzen.
|
Hara
zer dioen horri buruz, elebitasuna hizpide hartuta (1998b: 20):
|
|
|
Sarritan elebitasuna aldezteko edo haren bertuteak goresteko integrazioa kontzeptua aipatu ohi da.
|
Hara
zer zioen, berbarako, Josune Ariztondok (Eusko Jaurlaritzako Hizkuntza Politikarako sailburuorde garai hartan) Euskal Herri Osoko II. Inkesta Soziolinguistikoaren hitzaurrean (Eusko Jaurlaritza, Nafarroako Gobernua, Euskal Kultur Erakundea, 1997: 1):
|
|
|
Itauna hori izanik, zinezko normalizazioaren helburu logikoak zein izan behar duen ere argi samar dago.
|
Hara
zer dioen horri buruz Vilhar Trilhok berak: –Só quando o galego acadasse um status hegemónico, se poderia falar de que estava efectivamente normalizado?.
|
|
|
32
|
Hara
zer zioen Emile Larrek 1987an Euskal kulturaren urtekarian (Argia, 1988: 252):
|