|
2000
|
|
|
Hizkuntzari dagozkionbaliabideadierazgarriakikusikodituguhemen.Esaldi kontzetsibobatezhastenda, aditznagusiaezin ucatuguinai na amaieradunesaldiosagarriazosaturik.Lexikoaridagokionez, kontuanizan, ezjaquin, hitzaezdela
|
gure
–ezjakin?, gure, ezjakintasun, baizik:
|
|
|
Hizkuntzari dagozkionbaliabideadierazgarriakikusikodituguhemen.Esaldi kontzetsibobatezhastenda, aditznagusiaezin ucatuguinai na amaieradunesaldiosagarriazosaturik.Lexikoaridagokionez, kontuanizan, ezjaquin, hitzaezdela gure, ezjakin?,
|
gure
–ezjakintasun, baizik:
|
|
|
Galderazkoetaharridurazkoesaldiak, predikariarenbaliabideerretorikoezagunak, Bartolomekguztizhartuakdituenak.Baldintzazkoperpausaz osatzendu erantzuna.Azpimarragarriaascocolitzaatequeaditz forma;
|
gure
–aski/ nahikoizangolitzateke, formarenbaliokidea; bainaFraiBartolomek, horrelakoetan, nekezsartukodu, izan?...:
|
|
|
201 Cristauo Dtrina, ceñetan eracusten baitire
|
gure
fede sanduco gauzaric bearr enak, Iruña, 1802 (Astete Nafarroako euskaran). Hala ere bigarren liburua ez zen argitaratu askoz ere geroagora arte:
|
|
|
Hala ere bigarren liburua ez zen argitaratu askoz ere geroagora arte: Curutze Santearen Aita
|
Gure
ta Ave marien geneco Eracusaldiac. Aita Frai Pedro Antonio Añibarroc ifiniac, eta oraino mldera emoten diranac.
|
|
|
Esanbatzuciminiditutgogo bagaric,
|
gueure
eusqueraco verbeeta nausi,
|
|
|
maite, zaar, gaztetu, gozo, prestu, ugarira
|
gueure
erruz, ervesteti etorrijac. Eusqueriaberezaberatsada, baguenquiondo.Gueuceleisaguizonoc verbaascotannaastautaezaindudogueusqueria.GueurientzundadaquijeezbaseerrijetacuacJaungoicoomnipotentia, poderosua. Virginaclementisimia, misericordijosia, mandamentubac, absolvicinoia, doloria?, errestitucinoia, tabeste
|
|
|
–Eguiijada, JesucristogueureJaunagansinistutiataaridarraiconguztiadan leguez chitobarrijaeusqueriagazco,
|
gueure
cristinautzacogauza brariascoren icenacberebarrijacdira.Taareetatiezguichicristandadiagazberagazurrinerrijeetatietorrijac.Onetaricoyaicenartubac, bautismua, conpirmacinoia, penitencija, guereeusqueeragarbiraaldatutiaondo litzaatequianedoez, jaquitunac esangodavee.Ezdaainbiargacha, eusqueeragarbicoiceneetanimintia? (Icas
|
|
|
|
Guk
,, argitalpenhonetaz, deritzonataleanesatendenez, denborazkoadene
|
|
|
Gaztelaniazkobalioberberazdarabilgue, gui/ ge, gi: gueijago;
|
gueure
; aguindubac; izandaguijala/ gentiagaz; evangelijo; gentilen; gerabigunagaz; eregiac; erliginoe...
|
|
|
Alternantziaageriducetaz renarteanetabaitatcetatz renarteanere: Zeuc dakuszu; zelosantubaguagaz; errijeetaco zeceneen; tintiagaz zetacatuta; icasi zitubeen; betiziatz, beti zintzoro; ceubeceracustendeutsazu; icenartubac; gaucia da; videzucenetati; esquintcendeutsee;
|
gueure
vijotceetara; vitzitciagordeetia gaiti; jaiosuetaneragotcitacobiarrac... Jakina, haueetaibokalenaurretikdauden kontsonantefrikarietaafrikarietangertatzendasoilik.
|
|
|
Aloverecuac: G/ B renartekotrukaketagertatudaformahonetan.Berez, g? dagokiohitzhorri, erabileraetatradizioakontuanhartzenbadugu.Halaere,
|
gure
idazleakezdubehinereerabiltzen, g, duna,, b, dunabaizik:
|
|
|
–Arinon, forma bere bereaduBartolomek; txitean piteandarabil.Testuinguru zehatzetanagertzenda; izenondoaedoadjektiboadaetanolakotasunez, tamainaz etab.erdizkakoaadieraztendueladiotehiztegiek;
|
guk
, testuinguruakaztertuz, ezhain ona, badaezpadakoaetaaregehiago, txarraereesannahiduelaateratzendugu...:
|
|
|
...orik.Grafianadierazidugunez, ezadizlaguna, ondorendatorrenadizkiariloturiknahizbereizidatzikodu, bainaaldaketafonikorikegingabe.Bihitzaipatubehardituguberariaz: ez da/ ezdaez bada/ ezbada eta; adizkiakizandaitezkebiaknahizhurrenezhurrenesaldielkartuetakoeta adbertsatiboetakojuntagailuak.Juntagailuakdireneanereloturiknahizbereizidaztenditu, bainaaldaketafonikorikegingabe.Azkenjuntagailuhau, ezpada(
|
gure
|
|
|
Bainaezderichue obeto Jesusec,
|
gueure
Eleisetaneurengogua, tapensamen
|
|
|
Iparraldekoeuskaldunek, elgar?/, algar, erabiltzendituzteeskuarki.
|
Gure
idazleakbehindakaralgarregazlg forma; ezdakiguohartugabeitzurizaionhutsa denalaez, esaldibereanetalc dunakbaitarabiltza; honaadibidea: Adisquidiac berealgarregazaaztutendira, edoalcarreganicaparteetandiraIcas (I, 61).
|
|
|
nidadiarenmirarizcoispilluba,
|
gueure
errijeetacodantza nasaijactadesonestu bac ontzat emoteco (Euscal errijetaco... 158).
|
|
|
Premina bardinianleenagoda
|
gueure
burubacsocorridutia, inorenabaino
|
|
|
Jesus maitiac berac verba oneen ondoric ecarten deutscu gogora, ce gaiti amau biar ditugun
|
gueure
arerijuac (Icas I, 97).
|
|
|
ez edo bai. Onezaz gaineracua gacheric datorrena da, dino Jesucristo
|
gueure
Jaunac (Icas I, 109).
|
|
|
Ni/ neu; zu/ ceu; à/ bera;
|
gu
/ gueu; zubec/ ceubec (zeubec); areec/ eurec
|
|
|
Nire/ ene/ neure; zure/ zeure; aren/ bere;
|
gure
/ gueure; zuben/ zubeen/ ze u ben/ zeubeen; areen/ eureen/ euren
|
|
|
Nire/ ene/ neure; zure/ zeure; aren/ bere; gure/
|
gueure
; zuben/ zubeen/ ze u ben/ zeubeen; areen/ eureen/ euren
|
|
|
Nigaz/ neugaz; zugaz/ ceugaz (zeugaz); agaz/ beragaz;
|
gugaz
/ gueugaz;
|
|
|
Niretzat/ neuretzat; zuretzat/ zeuretzat; arentzat/ berarentzat;
|
guretzat
/
|
|
|
Nigan; zugan/ zeugan; agan/ beragan;
|
gugan
/ gueugan; euregan
|
|
|
Bartolomek, aditzaren ohikotasuna adierazteko oipartikula darabil. Hau,
|
gure
|
|
|
Bestebatzuc: ¡ Euquicoetedau Jaungoicuacgugazmisericordija! ¡ Viurtuco etegaitu bereargui santura! ¡ Cerizangoeteda
|
gugaz
! ¡ Cesentencijaentzungoetedogubereaoti! ¡ Aurreratutenetedogueceronan! ¡ Entzungoetedeuscu Jaungoicuac! (Icas III, 180).
|
|
|
inoc gach bat eguin daigu neco, jaguiten da
|
gueure
vijotzetan aren contra suba, gorrotua ta venguetaco gurarija (Icas I, 243).
|
|
|
esqueratu: norbaiteskaleizateraeraman, eskekoedoeskalebihurtu;(
|
guk
dakigulaFraiBartolomekbakarrikdarabil;, esquerabialdu, dakarbestetokibatean...);. Cerbaitondovizidirianenpoltsacbetetaco, pobrechudaguangentiaesqueratuteco, logrerijacgueituteco ta arimaccondenetaco dira alaco tratubac ta asmuac? (Icas II, 121).
|