|
2000
|
|
|
Egunerokotasun arrunterako buelta patxadaz hartu eta izeia dela eta kopetik ez ilundu. Tira, tira, okerragoa litzateke lorategian edo basoan, nonahi landatzea, urte gutxi barru Eguberri kondarrak kolonizatua luke
|
gure
lurra
|
|
|
Katalunian ez bezala, non hizkuntza kuotak laster indarrean jartzekoak diren, hemen, zinemara joan nahi izanez gero, erdaraz ikusi behar derrigor. Eusko Jaurlaritzaren pasibitatearen aurrean, eskerrak Tinko elkartearen ekimenez bikoizten diren filmak, parakaidisten modura, noizean behin
|
gurean
lur hartu eta elikatzen gaituzten. Oasis txikia basamortu erraldoian.
|
|
|
Zuaz, Don Carlos zazpigarrenaUrrun bai
|
gure
lurretik; Ez dezu utzi guretzat penaEta tristura besterik: Lutoz negarrez ama gaixoakAi! ezin konsolaturik; Ez degu nai ez geiago ikusi Zorigaiztoko gerrarik.
|
|
|
|
Gure
lurrari zor diogun zainketa, gure ingurumena delako.
|
|
|
Eta zeren agortzen ahal dira gure asmoak eta gure ametsak, agortzen ahal zaizkigu urak eta eguzkiak, eta ahanzten ahal ditugu haiek guztiak, baina beti geratzen da
|
gure baitan
lur puska heze epel bat, non bizitza ez baita nehoiz agortzen... eta egun hartan ere, edo, gau hartan, hobeki, erori zen bertan amorioaren hazia eta loratu ziren ur eta eguzki ahantziak berriro.
|
|
2001
|
|
|
|
Gure
lurretako hainbat gainetan ikus daitezkeen haize errota ospetsuen bidez lortutako energia eolikoa zabaltzen ari da Hego Euskal Herrian zehar, eragiten dituen ingurumen eta ikusmira arloko ondorioengatik eztabaida batez inguraturik. Beste inon baino gehiago Nafarroan ari da indartzen energia mota hau, eta, gaur egun, Espainiako Estatuko indar eolikorik handiena da.
|
|
|
Gainera, Gaztela eta Leongo eta Burgosko administrazioak ez du inolako oztoporik ezarri antolakuntza lanetan; momentuz behintzat. " Nahiz eta euskarari ez dieten begi onez begiratzen, eta lupaz irakurtzen dituzten arren, sasoi batean
|
gure
lurretan nagusi izan zen hizkuntzaren aldeko ekimenak, oraingoan ez dute oztoporik jarri", azaldu du bertako alkateak.
|
|
|
Herritxotik irten ostean, guk Bakiorako bidean jarraituko dugu. Tartean dena den (2 kilometrotara)
|
gure
lurrari egin nahi izan zaion erasorik bortitzena irudikatzen duen" monumentua" inguratuko dugu: Lemoizko Zentral Nuklearra.
|
|
|
Landareak,
|
gure
Lur itoaren birikak, eguzkiaren laguntzaz karbono dioxidoa karbohidrato eta oxigeno bihurtzeaz arduratu dira milioika urtetan zehar.
|
|
|
Dena dela, azken urteetan
|
gure
lurretik guztiz interesgarriak diren Erakustaldi Ibiltari batzuk pasatu dira, usaina, usaimena eta esentzia olio naturalek emandako notak identifikatu eta memorizatu ahal izateko. Esate baterako, 1995eko abuztuaren 31tik irailaren 20ra arte Donostiako San Telmo Museoan antolaturiko. Usain hartu.
|
|
|
Izan ere, oraingo gazte batzuk...! Eskerrak nire Jone ere ondo hezia dagoen, bestela zer esango ote liken jendeak
|
guri buruz
lurrean bueltaka ikusiko bagintu! Agian guraso txarrak izan genituela!
|
|
|
Eginbehar hori betetzeko era askotako laguntzen beharrean gaude. Olerkariek eginbeharra erakutsi digute eta bai aurrera ere?
|
gure
lurrak emango al ditu, erakutsiko.
|
|
|
Pierre Loti eta, beste gisara, Lizardi kenduz gero, nor aldera lekioke? Orrialde luzeetan eman digu maitekiro
|
gure
lur barren eta itsasaldearen irudia, hain zehatz eta bizia.
|
|
|
lurra unibertsoaren erdigunean geldirik zegoela ukatu eta eguzkiaren inguruan biraka zebilela proposatu zuen. Horren ondorioz, goizetik gauerako eguzkiaren higidura erregularra agerpen soila bihurtzen da,
|
gure
lurraren higidurak sortzen duen agerpena. Honek ezagutza arruntak dioena ezeztatzen du erabat, eta berdin egin du Kantek ezagutza subjektuaren ekimenaren menpe dagoela onartuz.
|
|
|
Naturaren legeez kanpotik naturan bertan eragin nahian ikusten ditu, berezko naturaren legeak aldatzen. Berdin izango litzateke gizakiak meteorito baten etorbidea aldatzen ikusiko bagenitu,
|
gure
lurretik alboratuz, kosmos osoaren bilakaera aldatuz (gogora tximeletaren hegaldiaren teoria). Eta, orokorrean, gizakiak gizaki denez egiten dituenak.
|
|
|
Salmenta mahai ekiztatu batean, gasnaren perfekzioaren miresteko suertea noizbait agitzen baldin bazitzaigun, gaitzesten genuen aitzineko kolonialismoaren apaindurak, ekonomiak, politikak eta ikerketa zientifikoaren aitzakiak josten zituela argi zen. Erakundeek eta instituzioek ordaindu chargé de mission parrasta bat pasatu zen
|
gure
lurretarik, hizkuntza zakar eta handikapanteena zeukan kultura horrekin zer asma aztertzeko. Zaharretan zaharrenak elkarrizketatzen zituzten, eguneroko kultur ekoizleak, erabakitzaileak eta kudeatzaileak.
|
|
2002
|
|
|
Egia da aspaldion euzkerea gure etxeko berbetea izatetik urrundu zala, atsekabez dinot, baina itxaropide sendoa dot, eskerrak hurrengo ikastaro 1979/ 80 garrenetik gorakoan elebitzaz abiatzean, eta eskerrak berebat enkarterri ikastolen ahalegin egokiari,
|
gure
lurreko umeak eta gazteak gure aurretikoen berbeteaz barriro jabetuko dirala. Besterik ezer bere ez.
|
|
|
Baina are interesgarriago jotzen dut lurraldekotasunari buruzko aipamena egitea, EIRE edota UEU onura ekonomikorik gabeko erakundeei beren lana eta ahaleginak eskertzeko batik bat, Ipar Euskal Herrian, Nafarroan eta Euskal AutonomiaErkidegoan aritzen baitira. Eskerrak
|
gure
lur zatiketa gainditzen duten erakundeakgeratzen zaizkigula,, lurralde osoan aritzen diren erakundeak onura ekonomikorik gabekoak dira; ostera, lur zatiketan aritzen direnak etekin ekonomikoa aterabehar ote dute??.
|
|
|
Horiek sortutako kaltea itzela izan zen. Demografiaren aldetik, gazteak mobilizatu eta hiltzeaz gain, eta biztanleak alde egitera behartzeaz gain, gerra
|
gure
lurretan txertatzen zen. Armadak bertan bizi ziren:
|
|
|
orain ere azaltzen da gure artean otsokotarren bat edo beste; baña, esan dezagun gure biotzaren poztasunerako, ez urietan bezela maiz eta ugari, baizik noizean bein, urri, bakan, iñoiz edo berriz. Ezin da
|
gure
lurretan orrelako landara ta piztirik ugaldu. Gurutzearen itzalak galtzen ditu emen orrelako landare ta piztiak, gurutzearen itzalak eta guk geure izen onari diogun begiruneak.
|
|
|
Gogua neurri dala gertatu bekit. Bitartian Jaungoikuaren Pake ederrak
|
gure
lurreko uzta gauzak zaindu bitza: aurrenaurrenengo aldiz Pake zeruko orrek idiak biñan biñan uztarripian buruak zituztela lurrak urratzera eraman zituen.
|
|
|
Zeres horaila, hartu zeuretzat
|
gure
lurretik galburuzko
|
|
2003
|
|
|
Ordea, hitza pitz, gobernuko jarduna gauzatzeko garaian: zer erabakiko, eta onuragarriagoa dela
|
gure
lurra eta gure osasuna arriskatzea neoliberalismoari aukerak murriztea baino, pairatzaileentzat ere zerbait geratuko delakoan.
|
|
|
Hau danau edozeinek dakiana da, egunero ikusten doguna. Haize azkarrak, behin handik, behin hemendik alde guztietatik jo ta jo darabilen oihal txabolatxu baten antzekoa dala
|
gure
lurreko bizitza hau, esan deusku San Paulok. Edozeinek dakiana, guk sarritan ez ikusi eta ahaztu egin arren.
|
|
|
Ibili behintzat, haiei eskaka gabiltza, oraintxedanik eraikuntza lanarilotu beharrean... Eta jakina, gurdia idien aurretik paratuta marko aldaketarekintematuta gabiltzan bitartean, marko horren edukiak diseinatu dizkigute jada (horraBizkaian aurrera doazen proiektu makroenergetikoak, horra AHT, horra
|
gure
lurrak neoliberalismo basatiaren ikur diren hipermerkatu erraldoiz gero eta josiago), eta ia ez dugu energiarik bideratzen arlo horietan erantzunik ematera...
|
|
|
Nola nakike, otsoak
|
gure
lurretarik erabat desagertuak direnean?
|
|
|
Lege arrotzaren izenean, nortasunaren eta lekuan lekuko jabegoa oldartu gabe eskuetarik eskapatzera utzi izana? Estatuak bi azken mendeetan bihurtu diren ogroek
|
gure
lurrak irenstea. Hizkuntzaren desagertzea?
|
|
|
Normaltasunetik apartatzen gaituen lubakia handia da, ase behar handia du euskaldunak. Asko bota arren, ur gehiago ere hartuko luke
|
gure
lur lehorrak.
|
|
|
Bestetik nazionalistak dituzte, nazio espainiar baskoa edo frantziar baskoa nahiz espainiar frantziar baskoa eraiki gura dutenak. Nazionalistek (abertzaleek, separatistek, administrazio burujabearen nekazariek...) nahiago
|
gure
lurra  hizkuntza baino; nekazari eskasak eginda daude: zerekin ureztatu nahi dituzte eusko labeldun porruak?
|
|
|
(Zirt ala zart egin eta azkenik, postura bat hartuta, Guerneseyko exilioan bizarra utziko du, orain den profeta haserreari dagokionez). Pasaian egon denean, teinka horretan lotuta ikusi du Euskal Herria, bera bezala; bereziki zoli eta sentibera, hain zuzen,
|
gure
lurra pasatzen ari zen momentuarentzat. Horregatik, bera ez da teinkaren axal politikoan geratu:
|
|
|
Galdera teorikoa da erabat, gure gaur egungo globaltasunak jakineko amaiera baitu,
|
gure
Lur planeta hau alegia. Baina errealitateak aldatu egiten dira.
|
|
|
|
Gu
lur maite geldoak geure ohe sendoetan.
|
|
2004
|
|
|
Normalean ez dugu ale bakarra topatuko, sortatan baizik. Eta hori
|
guk
lur gaineko ikuspegia dugulako, baina lur azpian ibiltzen diren satitsuak bagina, azkar konturatuko ginateke ale guztiak elkarren artean komunikaturik daudela sustrai luzeen bidez.
|
|
|
Bitamina saldoa, burdina, gatz ugari eta nitrogenoa dira osinak eskaintzen dizkigun bixigarriak.
|
Guk
lurrari eman eta berak bueltan ekartzen dizkigunak. Azienda pilatzen den sailetan, ukuilu inguruak, keretak eta atakak eta sagardotegi atari bueltak dira osinaga emankorrenak.
|
|
|
Lore zaletasuna burmuineko bi hemisferioetan txertatua daraman lagun batek harrituta aipatu dit aurtengo lora urte oparoa. Erdipurdiko giroa, epel eta ura aukeran, aproposa da berezko
|
gure
lurretarako moduko landareen ugaltzeko erabakiaren hautua egiterakoan. Loreak ez baitira gure gozamenerako, loretik fruitua emango duen landare amaren antzeko berriak sortuz, bere espeziearen iraupena bermatzeko baizik.
|
|
|
euskararen ofizialtasuna. Ezin dugu onartu
|
gure
lurrean frantsesa ofiziala izatea gure hizkuntzari espazio izpirik ezagutzen ez zaiolarik, inongo babesik ez duela edozein nahikari zapaltzaileren aitzinean. Asko gara, denek dugu horretan parte hartzeko aukera bat, nahikoa dela errateko.
|
|
|
Planeta berria Lurretik 17.000 argi urtera dagoen izar baten inguruan dago orbitan, Sagittarius konstelazioan. Jupiter baino 1,5 aldiz handiagoa izango da ziurrenik, eta
|
gugandik
Lurretik Eguzkira dagoen distantzia baino hiru aldiz urrunago dago. “Oso pozik nago iragarpenagatik (Einsteinena), grabitaziozko mikrolente bidezko lehen planteta detektatuz egin beharragatik” esan zuen New Jerseyko Princetongo Unibertsitateko Bohdan Paczynskik.
|
|
|
|
Gure
lurretako errepideetan lehia bizia izan da aurten ere. Hegoaldetik iparraldera, Mediterraneotik Adriatikora, Dolomitetatik Alpeetara, ez da beste arnasesturik egon maillotaren koloreak defendatu nahi zituzten ziklistena baino.
|
|
|
Zer dira, bada, Eneko Ortega bezalako gizonak –edo gixonak hobeto, beharbada– Euskadiren eragin gaiztoa bazter orotara zabaldu nahi duten euskal nazionalismoaren agente maltzurrak baizik, kirolaren mozorroaz baliatzen direnak baina funtsean beste helburu batzuk bultzatzen dituztenak? Eta orain, Madrilera etortzen utzi behar al diogu hazitarako zezenko honi,
|
gure
lur sakratuaren bihotzera, beste ehun edo beste mila seme alabatxo izan ditzan, nazionalismo baztertzailearen pozoia orotara zabaltzeko," de tal Josu Ternera, tal torete semental". Edo ahaztu egin al dituzue Eneko Ortegaren deklarazioak, Euskal Herriaren selekzioaren aldekoak, aberri handia txikiaren oinpeko jarriz, eta Espainia Euskal Herriaren menera?
|
|
|
Lurra Euskal Herria ren eta aberria ren sinboloere bada. Irudi alegorikoen bitartez poeta Euskal Herriazmintzo da,
|
gure
lurra Euskal Herria da eta euskal langileak bere herriaren alde lan egin behar du. Euskal Herriko lur hori bizirik dago eta kexu da, intzirika eta auhenka, batetikbe rtako gazteek abandonatzen dutelako atzerrira joanez lanaren eta bizi berri baten bila, eta bestetik ebatsia izan delako, ez delako libre.
|
|
|
Manexek iraultza eta herritarren zutitzea aldarrikatzendu, eta hori borrokalari laborariaren lanaren bidez lortuko da: " Xutitu gaituk/ Xutik egonen/ Gaituk/ EUSKADI/
|
Gure
lurra iraulitzeko" (HH, 63 or.).
|
|
|
berarekin eraman ez dezan
|
gure
lurra
|
|
|
xurga ditzala
|
gure
lurrak.
|
|
2005
|
|
|
Jatorrizko amerikarrak gara eta hemen geratuko gara, sinesten duguna zuzena delako. Denbora luzez ahalegindu izan gara
|
gure
lurra, hizkuntza eta nortasuna abandonatzen. Baina gaur asko gara horiek utzi nahi ez ditugunak.
|
|
|
Hain da nabarmena kontu hori, duela urte batzuk gaztelania ikasten ari zen lagun batek Barojaren liburuetariko bat luzatu zidan, goitik hasita beheraino" zuzenketaz" beterik, berari irakasten zioten sintaxia, aditzaren" denborak" eta abarri jarraiki," gutxiegi" bat jarriko ziolako On Piori. Edo duela hilabete batzuk,
|
gure
lur honek emaniko artista ospetsu baten erakusketa ikustera joan, eta bere obraren inguruan berak idatzitako gogoeta labur batzuk irakurtzeak eragin zidan etsipena ere buruan geratu zait: euskal arima, ingurua, espazioa eta naturarekin duen pentsamendua berbez adierazi nahian idatzitakoa gazteleraz, noski, euskaraz ez zekien eta nabarmen zen" euskal egituraz" sortua bere barnean.
|
|
|
Eta garai nahasi horietan du eman
|
gure
lurrak Mixel Garikoitz saindua! Sei hilabete zituen bataiatu ahal izan zutelarik, apezik nihun ezin hatxemanez.
|
|
|
Bego haatik, ahopaldiaren itzulika aberats bezain malguaz, hizkuntzaren nasaiaz, zirtoz, erran zuhur oroitgarriz, gogomenen jauzte lilluragarriaz, alai tasunez eta euskaldun zumoz, bego hazpandar semea nausi. Oraikoan Hiriart Urruty dago
|
gure
lurreko idazleen errege(...). (Etxepare:
|
|
|
|
Gure
lurretara egokitzeko ahalmen handia da ganadu honen abantailarik nagusietako bat.
|
|
|
Amodioa egiten zutenean, gizonaren so uherrak Rachel eta Jacoben herioaren errudun seinalatzen zuela iruditzen zitzaion Janinari. Wernerren begimena bere baitako kontzientzia txarrarekin uztartzen zuen eta zena zela eransten zuen berekiko ez naiz ni judioen suntsitzearen eragile, baizik eta
|
gure
lurrak okupatzen dituzten alemanak! Nolabait kontsolatzeko bilatzen zituen hitzak murmuratzen zituen, azpiak kapitainaren errain ukaldiei eskainirik eta gogoa hegan.
|
|
|
– Beti pentsatu izan dut kantatzeak herioa bera hil zezakeela
|
gure
lurretan!
|
|
|
Eta orduan, gure familia putari
|
gu
lurrarekin berdinduta izanen ginenean haiek bidaliko zizkieten gutunak asmatzen genizkion elkarri.
|
|
2006
|
|
|
Entzuleei gogoratu zien duela 400 urte Don Quijotek aurre egin ziela Gaztelako haize errota batzuei, eta ondoren Sancho morroiarekin eztabaidan aritu zela, erraldoiak zirela batek, haize errotak besteak. «Gauza da 400 urte beranduago ohartzen garela egia zela, erraldoiak zirela, eta sistema honek zanpatu egiten gaituela, hiltzen gaituela,
|
gure
lur eta ondasunak kentzen dizkigula; ezinezkoa zirudiena lortu duela, haizea merkantzia bihurtzea. Aurretik mintzatu diren lagunek esplikatu digute errota hauen atzean enpresa transnazional erraldoiak daudela, hemengo komunitate, eta nekazariei lurrak kendu nahi dizkietenak».
|
|
|
Mikel Tellagorri bidaiari eta mendizale adituak idatzitako liburua da La gran travesia. Viaje a pie por Euskal Herria, eta
|
gure
lurra mendebaldetik hegoaldera oinez zeharkatzeko era polita azaltzen du. Hemeretzi etapatan banatutako ibilbide luzea da hauxe, Karrantzan dagoen Zalama mendian hasi eta euskal Pirinioetako Hiru Erregeen Mahian amaitzen dena.
|
|
|
Zuri zurian, estrenatu gabeko xurian ageri dira, elkarri txanda eman ezinik arantzaren kofradiakoak. Kofradiako amandre eta
|
gure
lurretan enbaxadore nagusi dira Elorritarrak.
|
|
|
Aurretik, ordea, berebiziko garrantzia duen galdera egiten du: zer gertatuko litzateke, egunez egun kutsatzen ari garen
|
gure
Lur planeta erabat kutsatuz gero. Nora joan genuke bizitzera?
|
|
|
Hemen benetan borrokatu zirenak sozialistak, komunistak eta anarkistak izan ziren, asaltoko guardiak izango ziren borrokatu ziren errepublikar bakarrak, azken batean gobernuaren enplegatuak zirelako. Beraz, historia berreskuratu behar omen den honetan, gure historia ez da lurpetik ateratzen ari, alderantziz,
|
gureari
lurra botatzen segitzen dute. Baina historia oso buru gogorra da, eta beti aterako du ezkutatu nahi duten zerbait.
|
|
|
Balaitouseko tontorra oso berezia da, laua eta zabala. Metalezko tripode handi bat eta Georges Ledormeur alpinista frantziarrari eskainitako harrizko plaka bat
|
guk
lurrean aurkitu genuen daude bertan. Ikuspegi zoragarria du.
|
|
|
Ipar Euskal Herriak bestelako arazoak dituela erranen da, noski, baina herriaren sustraien desagertzea erabaki horien menpe dago, Estrasburgoko Parlamentuan bake prozesuaren aurka dolurik gabe bozkatu den bezala, hemengo arduradun politikoek ez dituzte herri egiten gaituzten ezaugarriak babesten, guttienik ere. Hau da frantses ezabatze politika, arrabotsik gabeko erabaki ondoriotsuak, pixkanaka,
|
gure
lurrari lotzen gaituzten elementu guztien desagerpena laguntzea. Datozen hamabost urteetan hogeita bost mila biztanle gehiago aurreikusiak dira, hau da planifikatzen dena, eta ez bertakoen garapena, hau da nonbait pentsatutakoaren ondorioa.
|
|
|
|
gure
lurrean heldua,
|
|
|
Bide bat aukeratzean gelditu nahi nuke
|
gure
lurrean.
|
|
|
Gure historiografiaren testigantzak berreskuratzea da kontua. Testuinguru honetan kokatu behar dugu, hain zuzen ere, Lope Garcia de Salazar (inguru), seguruenik,
|
gure
lurretako Erdi Aroko historiografiaren pertsonai nagusia dena. Baina, era berean, ezin ditugu aipatu gabe utzi Frai Diego de Ayalaren La casa y linaje de Ayala y los nombres de los señores de ella eta Anales breves, edo Frai Gonzalo de Arredondoren Recopilación de los Fueros Antiguos de Vizcaya.
|
|
|
Picaudek
|
gure
lurretako orduko biztanleei egozten zien barbaro izaeraren oinarrian zegoen ezinezkoa zela, bere ustez, basko eta nafarretaz fidatzea. Adibide moduan aipa dezakegu Picaudek nafar (nauarrus) etnonimoaren jatorria non verus zela idatzi zuela, hots,, ez egiazkoa?.
|
|
|
|
Gure
lurra noizbait landuko duten nekazarien prestakuntza nolakoa den jakin nahian, Arteaga Fundaziora jo genuen. Han, Mendikoik bultzatuta, Baratzezaintzari buruzko ikastaroa martxan da.
|
|
|
Izan ere, aitak eman baitzidan hangoaren berri.
|
Gure
lurretan uzta bakarra daukagu, hau da, urtean behingo uztak baino ez daude. Normalean, azaro aldean biltzen da uzta.
|
|
|
Hegazkinetik baino ez ditek ikusi lurra ahozuri horiek. Ez dituk konturatu
|
gure
lurra bizirik dagoela. Ehunka miliatan kristaurik ez egon arren, milaka animalia eta landare bizi direla han behean.
|
|
|
Atzerritarrak izango zirela pentsatu nuen, baina gurekin zihoan batek sorabieraz ari zirela argitu zigun. Birao bat atera zitzaidan, eramanezina egiten zitzaidan-eta sorabiar haiek, alemanak izan arren, alemana ez zen hizkuntza batean aritzea han,
|
gure
lurrean, alemanaren zelai mendietan.
|
|
|
Gu baino jolastiago, katagorriak. Horiek edozeinetan gora aise,
|
gu
lurrari atxikirik gabiltza. Batekin ikusi eta bestea makusi, zein ez den besteak bezain eder, zein den itsusi.
|
|
2007
|
|
|
Atzeratuta bizi gara geure ondarearen ezagutzari dagokionez.
|
Guk
lurra nola neurtu, banatu, gozatu eta berak nola gu hornitu, babestu, jantzi eta jantzi gaituenaz dugun ezjakintasunak izutzen nau. Eta galduko gaitu… kultura" aurreratuen" zingiradiko bitsetan.
|
|
|
" Hala ere, lortu dugu komunitateek borrokan jarraitzea eta koordinakundeak haiekin duen loturari eustea. Garrantzitsua da
|
guretzat
lurrak berreskuratzea; lur ezean, Maputxe Herriaren nortasuna eta kultura berreraikitzerik ez dago".
|
|
|
MTD Maximiliano Kosteki, Cromañon eta Wallmapu ordu erdiko informeak dira, piketeroek eta maputxeek bizi dituzten egoerak salatzeko eta ezagutarazteko eginak. Yaipota ñande igui(
|
Gure
lurrak nahi ditugu), berriz, ordu eta erdiko filma da eta zine areto komertzialetan ikusgai egon da. Guaraniak euren lurrak defendatzen erakusten ditu.
|
|
|
nora
|
gure
lur honetan?
|
|
|
Orduan Plutondik aldendu, eta aurrera jarraituko du; eta urteetan Kuiper Gerria deritzon eskualde eskerga, huts eta iluneko astro batzuk bisitatuko ditu(
|
gure
Lurretik oso nekez ikusgarri: magnitude 23koak direlako).
|
|
|
adinak, erroaren sakonerak... Azken finean,
|
gure
lurraren espresio bat da. Gure lurraren nortasuna adierazten dugu ardoaren bidez.
|
|
|
Azken finean, gure lurraren espresio bat da.
|
Gure
lurraren nortasuna adierazten dugu ardoaren bidez.
|
|
|
adinak, erroaren sakonerak... Azken finean,
|
gure
lurraren espresio bat da. Gure lurraren nortasuna adierazten dugu ardoaren bidez.
|
|
|
Azken finean, gure lurraren espresio bat da.
|
Gure
lurraren nortasuna adierazten dugu ardoaren bidez.
|
|
|
Clavijon, Errioxan, zistertarrek monasterio bat zeukaten arabarren zaindariaren omenez (San Prudentzioren omenez, alegia), santutegi nagusian ikus daitekeen bezala. Erretaula barrokoa da eta, ikusten duzuenez,
|
gure
lurra sinbolizatzen duten mahats parra batzuk agertzen dira. Eta beste erretaula txikiago batean, herriaren zaindariak agertzen dira:
|
|
|
Behin, Txuekak txakolinari buruz idatzitako testu bat irakurtzen ari nintzen, eta gutxi gorabehera hauxe zioen: ez egitea erromatarren aurreko teknika zela; erromatarrek ekarri omen zuten ardogintza eta txakolingintzara, baina erromatarrak hona iritsi zirenean, historialariek diote
|
gure
lurra sagardizko itsaso bat zela. Estrabon historialariak eta bestek gauza bera esan zuten.
|
|
|
|
Gure
lurrari zor diogun zainketa, gure ingurumena delako.
|
|
|
Badaude ez amorratzearen ergelkeriagatik jartzen ez dutenak. Planteamendu horren arabera nazionalistak ez garenok
|
gure
lurra utzi genuke nazionalismo erradikal eta gogorra bere onetik ez ateratzeko. Badaude ere sektarismo nazionalistarengandik Espainiaren zatia den Euskadi baten historia eta errealitatea ukatuz bere utopian aurrera egiten dutenak".
|
|
|
Leku hauetako lehen herritarrak gu gara, bertzerik nehor ez,
|
gure
lurrak baitzizkiguten ebatsi, gure kondaira mespretxatu. Orain gure hilarri sakratuetan ere arkeologo zuriek miatzeak egin nahi dituzte...
|
|
|
Jendeei iduritzen zaie lurraren azpian bizi direnek erori behar luketela, bakarrik gu, lurraren goitiko aldean garen hauek, garela zutik egoten ahal. Ordea, ongi pentsatzen baduzu, gu ere ez gara
|
gure
lurraren zeruan erortzen. Beti iduritzen zaie jendeei auzokoak baino zuzenago doazela eta guri gure azpian direla iduritzen zaigun bezala, haiei kontrakoa zaie iduritzen, haiek gu garela haien azpian baitute uste.
|
|
|
Eta mundu gara orain, metroko ahoan sartu barik ere. Beharbada, lurpean baino etorkizun hobea duelako
|
gureak
lur gainean. Euskal Herrian.j
|
|
|
Urziceni, beraien sorterria, Karpatoetan zegoen eta gizonak Europa sartaldera zetozen uda partean, dirua irabaztera. Ez ziren musikari onak, eta doitasunean, iruditzen zitzaidan
|
gure
lurra soinurik soinu balkanizatzen zutela: bazuen euskal monolitoak beharra!
|
|
2008
|
|
|
gurbitza (Arbutus unedo) eta gogortxoa (Viburnum tinus). Usu azaltzen dira
|
gure
lur epelenetan, hezetasunak ustel egingo ez dien erreka zulo eta antzekoetan. Bata zein bestea beste klima batekotzat dauzkagu eta bat baino gehiago hemengo aletzarrak ikustean, badirenik jakitean beste batzuk eta atari aurrean dituztela jabetzean asko harri egiten da.
|
|
|
Sarriren Izen zaharrak bezalako poemei buruz ari naiz. Ederregi agertzen gara herrialde estuan sortu ginen(...), merkatari aberatsek merke edo kario/ erosten dituzte
|
gure
lurrak/ eta badoaz urtaroak eta gu ere bagoaz); euskara (Euskal Herria?) etorkizunean hilik agertzen da (Ursouia, Itchasou/ Irouleguy(...)" Jendeak misterio aire batekin ahoskatuko ditu leku izenok".
|
|
|
hil ala biziko beharra dugu. Txileko talde ekonomiko handiek,
|
gure
lurra ustiatzen duten transnazionalei eta Gobernuari lotuak direnek, hedabide guztiak kontrolatzen dituzte, hala nola El Mercurio eta La Tercera holdingak. Berdin gertatzen da Argentinan.
|
|
|
Geroago hasi ginan bedarretarako tramankulua ipini eta ganadu jatekoak ekarri eragiten.
|
Gure
lur pendizetan estimetakoa zan lankide barria. Gogoan dot behin, anaia Australiatik etorrita egoala, biok joan ginala Arranpotzu izeneko motara astokada pare bat ekartera.
|
|
|
|
Gure
lurrik gehienak pendizak ziran eta, jakina, erabili eta erabili, lurrak behera egiten eban. Horregaitik, urteko sasoi jakin baten lurra jasoteari ekiten geuntsan.
|
|
|
Gaixotasun infekziosoek indarra galdu zuten, gizartearen neurri epidemiologikoek eta antibiotikoen garapenak hesia jarri zieten mikrobio artalde haiei eta, nahiz eta 1918 urteko gripe epidemiak oroimenerako irakasgai bat eman zigun, gizakiok koloretako arraintxoen gisako oroimena dugunez, konturatu baino lehenago, oharkabean, birus bat sartu zitzaigun
|
gure
lurretan, galkorregiak ginela gogorarazteko.
|
|
|
Neurri batean, egia esan, ederki ahalegindu zen
|
guk
lur jo genezan, astea joan eta astea etorri gurean jarraitzen baitzuen, baita hilabetea joan eta hilabetea etorri ere, eta hala eta guztiz, diruak aspaldi ahituak izan arren, aitak ez zuen sekula barrenik izan gehiago ordainarazteko. Inoiz kontua aitatuz gero, kapitainak halako hotsaz botatzen zuen arnasa sudurretik non orroka ari zela ematen baitzuen, eta bere begiradapean hartzen zuen aita, harik eta gizajoa gelatik uxatu arte.
|
|
|
Ohitura horien arabera euskaldunok eraiki behar dugu geure egitura kulturala gurean hedatuta dauden espainiarren eta frantziarren kulturak kaltetu gabe. (?) Gure jarduera politiko eta kulturalean geureari eusten badiogu, gero eta gehiago
|
gure
lurraren eta patuaren jabe izango gara, haien kaltetan. Beraz, herabeki, beldurrez eta konplexuz betetako jarduera zehatz batean aritzea,, inori kalterik egin gabe?
|
|
|
Eskualdearen toki malkartsuak, herriak komunikabide zabaletatik, gehienbat, aparte kausitzeak, geografiaren isola menduak eta demografia urriak lagundu bide diote iraupen horri. Hain zuzen, Pradoluengo aldean ez ezik, Valdelagunan barreiatzen diren herri eta alorretan euskal toponimiak iraupen lehia berezia erakusten digu, eta, aldiz, asko murritzagoa Bureba, Oca eta Arlanzón ibaiaren erdi eta azken ibilbidean, non
|
gure
lurrei mendiek jada ez dien beharrezko babesa eskaintzen.
|
|
|
Esangura hori du: bizitza osoa lanean beti, gure herrian ekoizten diren produktuen alde, bertoko produktuak mundu osoan zehar ezagutzera ematen eta beti beti ere
|
gure
lurrari buruz, gure produktuei buruz eta gure gastronomiari buruz hitz egiten... Produktu hauek arrazoi sinple batengatik erabili behar ditugu:
|
|
|
Mundu guzia mintzo da laborariez eta laborantzaz; frango gauza eder eta on asmatuak izan dire azken denbora hautan, bai laborarien laguntzeko, bai eta
|
gure
lur zaharreri behar den hazkurria emaiteko.
|
|
|
Baina ekartzen duten guztia promesa hutsak dira. Benetan borrokatzen duguna
|
gure
lurra da. Edozeren gainetik, horixe behar dugu”, dio Arauk, gizon batek, Borneoko tribu batek.
|
|
|
Bai. 1910ean osatu zen lehen erakunde maputxea,
|
gure
lurra galdu ostean. Lurraldetasuna eta politikan parte hartzeko eskubidea aldarrikatzen zituzten, baina Txileko alderdien barruan egiten zuten borroka.
|
|
|
Edonola ere, badakik: euskaldun batek
|
gure
lur sakratuaren mugetatik kanpo baldin badoa denboraldi baterako, Burgosera bertara eta bi hilabeterako bada ere, betirako agurra ematera obligatzen dituk tribuko gainerakoak. Bide batez, non biziko haiz, zehazki?
|
|
|
Iraultzaren ondoren, Frantzia napoleonikoaren hedakuntzak errepublika satelite bihurtu zuen Nafarroako erresuma, eta orduz geroztik deitzen da
|
gure
lurra Euskal Herria, nolabait justifikatu behar dut izendapen horren erabilera" garaikidea", orain arte Nafarroa gora eta Nafarroa behera ibili ostean?. Independentzia Gerraren ondoren, dinastia zaharra ez zen tronura itzuli, eta, ondorioz, euskal nafar errepublikazaleen eta antzinako dinastiaren aldekoen arteko tira-bira etengabe gisa deskribatu dut XIX. mendea; liberalen garaipena izan zen ohikoena, eta erreakzionarioek oso gutxitan lortu zuten, estatu kolpeen bitartez edo gerra zibilen ondorioz, boterea eskuratzea, laburki gehienetan.
|
|
|
Zerga pagatzaileek zein langabetuek tolerantzia izugarria dute gure gizarteko elefante zuriarekiko. Horrek eramaten gaitu pentsatzera ez direla
|
gure
lur honetako pariak iriote publikoa lizunkeria gisa laidoztatu dutenak, baizik eta beren buruak haien babesle erradikal izendatu zituztenak. Robespierre bat, edo Lenin, edo Mao Zedong edo Pol Pot bat?, alegia, abokatuak, lur jabeen semeak, soziologoak, zeinak aszetismoan bertutea ikusten baitzuten, zeinak hura ezartzeko terrorismoaren indar guztia erabiltzeko prest baitzeuden. Zaila suertatzen da, txiro eta umiliatuen artean, neurritasunaren predikatzailerik aurkitzea.
|